Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Qaşlıq şəhəri-Sibir xanlığının paytaxtı olmuşdu. Digər adı İsker idi. Sibir şəhəri də adlanır.
Tarixi
Şihabuddin Mərcani hesab edir ki, bu şəhər Şeybani sülaləsinin mərkəzlərindən biri sayıla bilər. XIV-XVI əsrlərdə abad tatar məskənlərindən biri olmuşdur. İrtış çayının sağ sahilində, müasir Tobol şəhəri yaxınlığında yerləşirdi. Şəhərin adının "iski (əski) yer, köhnə, qədimi yer" mənası ilə bağlı olduğunu söyləyənlər də vardır. Bu şəhərdə Sibirin istila edilməsində mühüm rolu olan kazak atamanı Yermak və Sibirin hakimi Küçüm xan (Koçum, Qoçum) arasında qanlı vuruşma olmuşdur. Küçüm xan Sibir ölkəsini islamlaşdıran hakim olmuşdu. Kuçum xan dövründən türkcə yazılmış bir risalə qalmışdır ki, Rizaəddin Fəxrəddin tərəfindən nəşr edilmişdir.
Kuçum (Koçum) xanın vaxtında İsker möhkəm qala sayılırdı. 1582-1585- ci illərdəki müharibədə Yermak kazak qoşunu şəhəri darmadağın edib elə dağıtdılar ki, nə tatarlar, nə də sonra şəhərin idarəsinə sahib çıxan kazaklar İskeri bərpa edib abadlaşdıra bilmədilər. Bu keçmişi gözəl şəhərin xarabalıqları hələ də durmaqda, sonralar "qardaşlıq" adı verilən qanlı işğalın əsil mahiyyətini göstərməkdədir..
İsker şəhərinin müdafiəsində, həmin həlledici vuruşda Kuçum xanın böyük oğlu Ali (Aley) şahzadə də iştirak edirdi. Itiker (Ediger) və Bekbulat adlı yerli xanlar şəhərin müdafiəsində həlak oldular. Bu qələbə çar İvan Qroznıya üç illik Livon müharibəsinin acılarını və onun məhrumiyyətlərini unutdurdu. "Sibir onun üçün sanki göydən düşdü", - deyə Karamzin yazırdı. Şəhəri fəth edən Yermaka çar iki zirehli döyüş geyimi, çar çiynindən bahalı şuba, böyük gümüş ayaq (bado) kimi fəxri hədiyyələr göndərdi. Deyilənlərə görə, bunlar çarın edam etdirdiyi knyaz Şuyskinin xəzinənin nəfinə müsadirə edilmiş əmlakından idi. Elə bu fəxri hədiyyə-zireh və qolçaqlar Yermakın ölümünə səbəb oldu-canını qurtarmaq üçün özünü çaya atan ataman Yermak zireh və bazubəndin ağırlığında boğulub öldü.
İstinadlar
- История Сибири. — С. 43. 2020-06-25 at the Wayback Machine
- İslam Ansiklopedisi, İstanbul, 3 с, s.107
- ТЭС, c.270
Həmçinin bax
Xarici keçidlər
- С. В. Рассказов Историко-географические особенности заселения и хозяйственного освоения юга Западной Сибири 2007-05-09 at the Wayback Machine
- Кучум. Книга 3[ölü keçid]
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Qasliq seheri Sibir xanliginin paytaxti olmusdu Diger adi Isker idi Sibir seheri de adlanir TarixiSihabuddin Mercani hesab edir ki bu seher Seybani sulalesinin merkezlerinden biri sayila biler XIV XVI esrlerde abad tatar meskenlerinden biri olmusdur Irtis cayinin sag sahilinde muasir Tobol seheri yaxinliginda yerlesirdi Seherin adinin iski eski yer kohne qedimi yer menasi ile bagli oldugunu soyleyenler de vardir Bu seherde Sibirin istila edilmesinde muhum rolu olan kazak atamani Yermak ve Sibirin hakimi Kucum xan Kocum Qocum arasinda qanli vurusma olmusdur Kucum xan Sibir olkesini islamlasdiran hakim olmusdu Kucum xan dovrunden turkce yazilmis bir risale qalmisdir ki Rizaeddin Fexreddin terefinden nesr edilmisdir Kucum Kocum xanin vaxtinda Isker mohkem qala sayilirdi 1582 1585 ci illerdeki muharibede Yermak kazak qosunu seheri darmadagin edib ele dagitdilar ki ne tatarlar ne de sonra seherin idaresine sahib cixan kazaklar Iskeri berpa edib abadlasdira bilmediler Bu kecmisi gozel seherin xarabaliqlari hele de durmaqda sonralar qardasliq adi verilen qanli isgalin esil mahiyyetini gostermekdedir Isker seherinin mudafiesinde hemin helledici vurusda Kucum xanin boyuk oglu Ali Aley sahzade de istirak edirdi Itiker Ediger ve Bekbulat adli yerli xanlar seherin mudafiesinde helak oldular Bu qelebe car Ivan Qrozniya uc illik Livon muharibesinin acilarini ve onun mehrumiyyetlerini unutdurdu Sibir onun ucun sanki goyden dusdu deye Karamzin yazirdi Seheri feth eden Yermaka car iki zirehli doyus geyimi car ciyninden bahali suba boyuk gumus ayaq bado kimi fexri hediyyeler gonderdi Deyilenlere gore bunlar carin edam etdirdiyi knyaz Suyskinin xezinenin nefine musadire edilmis emlakindan idi Ele bu fexri hediyye zireh ve qolcaqlar Yermakin olumune sebeb oldu canini qurtarmaq ucun ozunu caya atan ataman Yermak zireh ve bazubendin agirliginda bogulub oldu IstinadlarIstoriya Sibiri S 43 2020 06 25 at the Wayback Machine Islam Ansiklopedisi Istanbul 3 s s 107 TES c 270Hemcinin baxXarici kecidlerS V Rasskazov Istoriko geograficheskie osobennosti zaseleniya i hozyajstvennogo osvoeniya yuga Zapadnoj Sibiri 2007 05 09 at the Wayback Machine Kuchum Kniga 3 olu kecid