Karpentariya körfəzi (ing. Gulf of Carpentaria) — Avstraliya materikinin şimal-şərq hissəsində, Arnhem torpağı ilə Keyp York yarımadası arasında yerləşən körfəz. O, Arafur dənzinin Avstraliya materikinin iç hissəsinə düzbucaqlı uzanmış dayaz davamıdır. Əsrlərdir istifadəsiz olan körfəz XX əsrin sonu XXI əsrin əvvəllərində boksit, manqan və böyük dəniz xərçəngləri ehtiyatlarının istismar edilməsi ilə əlaqədar olaraq beynəlxalq əhəmiyyət kəsb etməyə başladı. Körfəzin ümumi sahəsi 310,000 km², ən dərin yeri isə 70 m-dir. . Lakin, bəzi mənbələrdə körfəzin ən dərin yerinin 82 metrdən artıq olmadığı, sahəsinin isə 300,000 km² olduğu vurğulanır. Karpentariya körfəzi müasir dövrün ən nadir epikontinental (materikin üst tərəfində yerləşən dayaz dəniz) körfəzlərdəndir. Belə körfəzlər Yerin geoloji tarixinin erkən dövrlərində geniş yayılmışdır.
Karpentariya körfəzi | |
---|---|
ing. Gulf of Carpentaria | |
Ümumi məlumatlar | |
Tip | körfəz |
Sahəsi | 300 000 km² |
Dərin yeri | 69 m |
Yerləşməsi | |
Ölkə | Avstraliya |
Akvatoriyası | |
| |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Tədqiqi
Avropalıların buranı tədqiq etməsi 1606-cı ildə hollandiyalı Villiam Yansonun səyahəti ilə başlamışdır. V.Yansonun 1623-cü ildə buraya gəlmiş həmyerlisi Yan Karstenszoon körfəzi o dövrdə İst-Hind-in general-qubernatoru olmuş Piter de Karpentierin şərəfinə adlandırdı. Abel Tasman da həmçinin buranı 1644-cü ildə tədqiq etmişdir. Region 1802-1803-cü illərdə Matteu Flinders tərəfindən tədqiq olunmuşdur. Körfəzə quru yolla çatan ilk ekspedisiya Robert O Hara Burke və Ulliam Con Uillsin rəhbərlik etdiyi ekspedisiya olmuşdur. Onlar 1860-cı ildə Melburun, Viktoriyadan yola çıxmış və 1861-ci ilin fevralında Bynou çayına (ing. Bynoe River) çatmışlar.
Əsas çayları
Körfəzə 20-dən çox çay tökülür. Qərb istiqamətdən Roper və Uilton çayları buna misaldır. Keyp York yarımadasından körfəzə onlarla kiçik çay tökülür. Buraya Smitburn, Mitçel, Uenlok çayları və digərləri daxildir.
İstinadlar
- "Gulf of Carpentaria". 2015-05-18 tarixində . İstifadə tarixi: 2015-03-02.
- "Arxivlənmiş surət" (PDF). 2019-02-09 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2015-03-02.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Karpentariya korfezi ing Gulf of Carpentaria Avstraliya materikinin simal serq hissesinde Arnhem torpagi ile Keyp York yarimadasi arasinda yerlesen korfez O Arafur denzinin Avstraliya materikinin ic hissesine duzbucaqli uzanmis dayaz davamidir Esrlerdir istifadesiz olan korfez XX esrin sonu XXI esrin evvellerinde boksit manqan ve boyuk deniz xercengleri ehtiyatlarinin istismar edilmesi ile elaqedar olaraq beynelxalq ehemiyyet kesb etmeye basladi Korfezin umumi sahesi 310 000 km en derin yeri ise 70 m dir Lakin bezi menbelerde korfezin en derin yerinin 82 metrden artiq olmadigi sahesinin ise 300 000 km oldugu vurgulanir Karpentariya korfezi muasir dovrun en nadir epikontinental materikin ust terefinde yerlesen dayaz deniz korfezlerdendir Bele korfezler Yerin geoloji tarixinin erken dovrlerinde genis yayilmisdir Karpentariya korfeziing Gulf of CarpentariaUmumi melumatlarTip korfezSahesi 300 000 km Derin yeri 69 mYerlesmesi14 c e 139 s u Olke AvstraliyaAkvatoriyasi Hind okeaniKarpentariya korfezi Vikianbarda elaqeli mediafayllarTedqiqiAvropalilarin burani tedqiq etmesi 1606 ci ilde hollandiyali Villiam Yansonun seyaheti ile baslamisdir V Yansonun 1623 cu ilde buraya gelmis hemyerlisi Yan Karstenszoon korfezi o dovrde Ist Hind in general qubernatoru olmus Piter de Karpentierin serefine adlandirdi Abel Tasman da hemcinin burani 1644 cu ilde tedqiq etmisdir Region 1802 1803 cu illerde Matteu Flinders terefinden tedqiq olunmusdur Korfeze quru yolla catan ilk ekspedisiya Robert O Hara Burke ve Ulliam Con Uillsin rehberlik etdiyi ekspedisiya olmusdur Onlar 1860 ci ilde Melburun Viktoriyadan yola cixmis ve 1861 ci ilin fevralinda Bynou cayina ing Bynoe River catmislar Esas caylariKorfeze 20 den cox cay tokulur Qerb istiqametden Roper ve Uilton caylari buna misaldir Keyp York yarimadasindan korfeze onlarla kicik cay tokulur Buraya Smitburn Mitcel Uenlok caylari ve digerleri daxildir Istinadlar Gulf of Carpentaria 2015 05 18 tarixinde Istifade tarixi 2015 03 02 Arxivlenmis suret PDF 2019 02 09 tarixinde PDF Istifade tarixi 2015 03 02