Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Karl Frederik fon Breda (isv. Carl Frederik von Breda; 16 avqust 1759[…], Stokholm – 1 dekabr 1818[…], Stokholm) — İsveç kralığının rəssamı olmamışdan əvvəl təhsilini Böyük Britaniyada başa vuran isveçli rəssam. Karl Frederik fon Breda Stokholmda anadan olub, daha sonra Böyük Britaniyaya köçüb və burada Coşua Reynoldsun tələbəsi olub. Breda xüsusilə portret şəkillərində ixtisaslaşmışdır. Buna görə də "isveçli van Deyk" adlandırılır. 1796-cı ildən İsveçə qayıdan Breda burada Sənətlər Akademiyasında professor olaraq fəaliyyət göstərib. Digər tərəfdən portret və krallıq rəssamı olaraq da çalışıb. İyirmi iki yaşında evlənən Bredanın oğlu Yohan Frederik də atası tərəfindən tərbiyə edilib və rəssam olaraq fəaliyyət göstərib. İsveçli rəssam 1818-ci ildə Stokolmda vəfat edib.
| Karl Frederik fon Breda | |
|---|---|
| Carl Frederik von Breda | |
 | |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | Stokholm |
| Vəfat tarixi | (59 yaşında) |
| Vəfat yeri | Stokholm |
| Vəfat səbəbi | beyin qansızması[d] |
| Milliyyəti | isveçli |
| Vətəndaşlığı |  İsveç |
| Fəaliyyəti | rəssam |
| Təhsili | İsveç Kral İncəsənət Akademiyası |
| Janr | portret |
| Stil | portret |
| Mükafatları |  |
 | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
Bredanın nəsli 1670-ci ildə Niderlanddan Stokholma köç edən ailəyə əsaslanır. "Fon Breda" ailəsi çox güman bugünkü Breda şəhəri ilə əlaqəlidir. "Fon" kəlməsi əsasən Niderland dilinə aid bir ədat deyildir. Lakin alman dilinə aid olan bu ədat bəzi məqamlarda ailənin zadəgan ailəsinə aid olduğunu göstərmək üçün istifadə edilmişdir. Karlın babası Lukas (1616-1752) istedadlı bir rəssam, Karlın atası Lukas (1726-1799) isə dənizçilik sahəsində çalışan bir şəxs olub, həmçinin müəyyən vaxtlarda da sənət əsərləri toplayıb. Gənc Lukas Coanna Korneliya Payper adlı xanımla evlənmiş və 16 avqust 1759-cu ildə dünyaya gələn Karl ilə birlikdə 5 uşaqları olub. Karl mükəmməl bir təhsil almış və İsveç Kral Sənət Akademiyasına hələ 19 yaşında olarkən yazılmışdır.
O, akademiyada ilk əvvəl portret rəssamlığı sahəsində özünü inkişaf etdirmişdir. Burada Lorens Paş Bredanın müəllimlərindən biri olmuş və Bredanın ilk əsərlərində, xüsusilə rəng seçimlərində onun təsiri xüsusilə hiss olunur. 1780-ci ildə Breda sənət sahəsində ilk mükafatını qazanmışdır. 1784-cü ildə isə ilk sərgisi keçirilmişdir. Burada rəssamın 19 əsəri nümayiş olunmuşdur. Həmin il özünün ilk kral portreti olan III Qustavın baldızı Düşes Hedviq Elizabet Şarlottanın şəklini çəkmişdir. Bundan əlavə IV Qustav Adolf, kral III Qustav və onun vəliəhdinin də portretlərini çəkmişdir.
Rəssam 1786-cı ildə akademiyada təşkil olunan bir müsabiqəyə qatılır, lakin qalib ola bilmir. Breda 22 yaşında evlənir və oğlu dünyaya gəlir. Bir çox rəssamın etdiyi kimi Paris və Romaya səyahət etmək yerinə o, ailəsi ilə birlikdə Londona getməyi seçir. Oğlu Yohan Frederik fon Breda da 1788-ci ildə Londonda dünyaya gəlir.
Böyük Britaniyada
Britaniyada Breda məşhur rəssam Coşua Reynolds ilə birlikdə işləmək fürsətini əldə edir. Coşua Reynoldsun tələbələrindən biri olan Ceyms Nortkotun dediyinə görə, Reynolds öz işləri səbəbilə tələbələrinə çox vaxt ayıra bilmirdi. Lakin Reynoldsun Bredaya olan təsiri, xüsusilə Bredanın stili əsas götürülərsə, Reynoldsun təsiri olduqca köklü bir dəyişikliyə səbəb olmuşdur. Breda vasitəsilə Reynoldsun tərzi daha sonrakı isveçli portret rəssamlarına da təsir etmişdir. Breda, həmçinin 1791-ci ildə onun Stokholm Sənətlər Akademiyasına qəbul olmaq üçün də Coşua Reynoldsun portretini çəkmişdir.
Londonda St. Ceyms küçəsində atelye açan Breda tez bir zamanda məşhur portret rəssamı oldu. Burada istər Ceyms Ramsey və Çarlz Bernhard Valdsrpemin, istərsə də bu gün Londonda Ceyms Vatt və Metyu Boultonun portretlərini çəkmişdir. Mühəndislərin portretləri Breda tərəfindən 1792-ci ildə Birminhemə səfər zamanı çəkilmişdir. Ceymis Vatt Milli Portret Qalereyasında, Metyu Boultonun portreti isə Birminhem Muzeyi və İncəsənət Qalereyasında yer almışdır. Həmçinin Breda botanik və elm adamı Uilyam Uizerinq və onun həyat yoldaşı Meri Pristli, eyni zamanda teoloq Cozef Pristlinin də portretlərini çəkmişdir.
İsveçə dönüş
1796-cı ildə Stkolholma qayıdan Breda burada akademiyada professor oldu və çoxlu portret sifarişi aldı. Asplundun dediklərinə əsasən, Bredanın İngiltərədəki cəsarətli və canlı fırça zərbələri ilə inkişaf etdirdiyi stili İsveçdə ciddi mənada heyranlıq yaratmışdı. Breda ən yaxşı portretlərini 1797 və 1798-ci illərdə çəkmişdir və həmin vaxtlarda çəkdiyi rəsmlərində romantizmin izlərini görmək mümükündür. Bu portretlərə atası Lukasın, iki qohumunun, alim və humanist Nils fon Rozenşteynin və müğənni Tereza Vandoninin portretləri daxildir. Xüsusilə Tereza Vandoninin portreti Bredanın ən məşhur əsəridir.
Asplunda görə, Bredanın İsveçdə qaldığı vaxt uzandıqca əsərlərindəki monotonluq da o dərəcədə artdı. Atasından ona qalan miras ev və sənət kolleksiyası Stokholmda sənətin mərkəzi oldu. Bunlardan əlavə, Breda mehriban və simpatik müəllim kimi tanınırdı. O, oğlu Yohan da daxil olmaqla tələbə yetişdirirdi.
Breda rəsmi kommissiyaları əlinə aldı: 1809-cu ildə monarxiya süqut etdikdən sonra o, rəsmi sifarişlər və çəkdiyi rəsimlər səbəbilə 1812-ci ildə hörmət görürdü və sevilirdi. Lakin o dövrün İsveç siyasətindəki qeyri-müəyyənlik və siyasi çevriliş onun əsərlərinə də təsir etmişdir. Ən azından planlaşdırdığı iki portreti bitirə bilməmişdi. Bu portretlərdin biri IV Qustav Adolfa aid olan portretdir. 1809-cu ildə kral devrildiyi üçün portret tamamlana bilmədi.
Eləcə də IV Qustav Adolfun qardaşı XIII Karlın tacqoyma adlı əl işini də qurtara bilməmişdi. Bu tarixlərdə əl işlərinə uyğun bir atelye tapmaqda çətinlik çəkən Breda tapdığı ilk atelyeni 2 il sonra boşaltmaq məcburiyyətində qalmışdır. Bu səbəblə başladığı işləri tamamlaya bilməmiş, daha sonra bitirmək istyəndə əsərlər çoxdan korlanmışdı. İsveç parlamenti 1818-ci ildə Bredaya öz əsərlərini tamamlaya bilməsi üçün maddi yardım etmək istədi, lakin Breda bunu qəbul etmədi. Qısa müddət sonra - 1 dekabrda Breda vəfat etdi. Portret rəssamı olan oğlu Yohan da 1835-ci ildə Stokholmda rəhmətə getdi.
Bredanın əsərləri bu gün fərqli muzeylərdə saxlanılır: İstanbulda Pera Muzeyi, Milli Fond, Birminhem Muzeyi və İncəsənət Qalereyası, Londonda Milli Portret Qalereyası, Stokholmda Milli Muzey və İncəsənət Akademiyası, Vaşinqtonda Milli Sənət Qalereyası. Pera Muzeyində Osmanlı İmperiyasının İngiltərədəki ilk səfiri Yusif Agah Əfəndinin portreti saxlanılır.
Qalereya
-
![image]()
Luiza fon Ferzen -
![image]()
Qızılbalığı ilə qız -
![image]()
Hans Aksel fon Ferzen -
![image]()
Cozef Pristlinin həyat yoldaşı Meri Pristli -
![image]()
Ceyms Ramsey -
![image]()
Maqnus Fredrik Braqe -
![image]()
Emmanuel Svedenborq -
![image]()
Meklenburqdan Şarlotta -
![image]()
Rəssamın atası -
![image]()
Yusif Agah Əfəndi -
![image]()
İkili portret
İstinadlar
- RKDartists (nid.).
- Carl Fredric Breda, von (швед.). 1917.
- Deutsche Nationalbibliothek Record #174302061 // Ümumi tənzimləmə nəzarəti (GND) (alm.). 2012—2016.
- Bryan, Michael. Dictionary of Painters and Engravers: Biographical and Critical, Volume I.: A-K. London: George Bell and Sons. 1886. 2023-07-24 tarixində . İstifadə tarixi: 2008-01-27.
- Asplund, Karl. "Carl Fredrik von Breda". The Burlington Magazine for Connoisseurs. 83 (489). December 1943: 296–301. JSTOR 868812.
- "Carl Frederik von Breda (1759-1818)". National Portrait Gallery. İstifadə tarixi: 2008-01-27.
- . 2017-01-29 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-06-11.
- "Mrs. William Hartigan, 1787/1796". National Gallery of Art. 2012-05-24 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2008-01-27.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Karl Frederik fon Breda isv Carl Frederik von Breda 16 avqust 1759 Stokholm 1 dekabr 1818 Stokholm Isvec kraliginin ressami olmamisdan evvel tehsilini Boyuk Britaniyada basa vuran isvecli ressam Karl Frederik fon Breda Stokholmda anadan olub daha sonra Boyuk Britaniyaya kocub ve burada Cosua Reynoldsun telebesi olub Breda xususile portret sekillerinde ixtisaslasmisdir Buna gore de isvecli van Deyk adlandirilir 1796 ci ilden Isvece qayidan Breda burada Senetler Akademiyasinda professor olaraq fealiyyet gosterib Diger terefden portret ve kralliq ressami olaraq da calisib Iyirmi iki yasinda evlenen Bredanin oglu Yohan Frederik de atasi terefinden terbiye edilib ve ressam olaraq fealiyyet gosterib Isvecli ressam 1818 ci ilde Stokolmda vefat edib Karl Frederik fon BredaCarl Frederik von BredaDogum tarixi 16 avqust 1759Dogum yeri StokholmVefat tarixi 1 dekabr 1818 59 yasinda Vefat yeri StokholmVefat sebebi beyin qansizmasi d Milliyyeti isvecliVetendasligi IsvecFealiyyeti ressamTehsili Isvec Kral Incesenet AkademiyasiJanr portretStil portretMukafatlari Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiBredanin nesli 1670 ci ilde Niderlanddan Stokholma koc eden aileye esaslanir Fon Breda ailesi cox guman bugunku Breda seheri ile elaqelidir Fon kelmesi esasen Niderland diline aid bir edat deyildir Lakin alman diline aid olan bu edat bezi meqamlarda ailenin zadegan ailesine aid oldugunu gostermek ucun istifade edilmisdir Karlin babasi Lukas 1616 1752 istedadli bir ressam Karlin atasi Lukas 1726 1799 ise denizcilik sahesinde calisan bir sexs olub hemcinin mueyyen vaxtlarda da senet eserleri toplayib Genc Lukas Coanna Korneliya Payper adli xanimla evlenmis ve 16 avqust 1759 cu ilde dunyaya gelen Karl ile birlikde 5 usaqlari olub Karl mukemmel bir tehsil almis ve Isvec Kral Senet Akademiyasina hele 19 yasinda olarken yazilmisdir O akademiyada ilk evvel portret ressamligi sahesinde ozunu inkisaf etdirmisdir Burada Lorens Pas Bredanin muellimlerinden biri olmus ve Bredanin ilk eserlerinde xususile reng secimlerinde onun tesiri xususile hiss olunur 1780 ci ilde Breda senet sahesinde ilk mukafatini qazanmisdir 1784 cu ilde ise ilk sergisi kecirilmisdir Burada ressamin 19 eseri numayis olunmusdur Hemin il ozunun ilk kral portreti olan III Qustavin baldizi Duses Hedviq Elizabet Sarlottanin seklini cekmisdir Bundan elave IV Qustav Adolf kral III Qustav ve onun veliehdinin de portretlerini cekmisdir Ressam 1786 ci ilde akademiyada teskil olunan bir musabiqeye qatilir lakin qalib ola bilmir Breda 22 yasinda evlenir ve oglu dunyaya gelir Bir cox ressamin etdiyi kimi Paris ve Romaya seyahet etmek yerine o ailesi ile birlikde Londona getmeyi secir Oglu Yohan Frederik fon Breda da 1788 ci ilde Londonda dunyaya gelir Boyuk BritaniyadaBritaniyada Breda meshur ressam Cosua Reynolds ile birlikde islemek fursetini elde edir Cosua Reynoldsun telebelerinden biri olan Ceyms Nortkotun dediyine gore Reynolds oz isleri sebebile telebelerine cox vaxt ayira bilmirdi Lakin Reynoldsun Bredaya olan tesiri xususile Bredanin stili esas goturulerse Reynoldsun tesiri olduqca koklu bir deyisikliye sebeb olmusdur Breda vasitesile Reynoldsun terzi daha sonraki isvecli portret ressamlarina da tesir etmisdir Breda hemcinin 1791 ci ilde onun Stokholm Senetler Akademiyasina qebul olmaq ucun de Cosua Reynoldsun portretini cekmisdir Londonda St Ceyms kucesinde atelye acan Breda tez bir zamanda meshur portret ressami oldu Burada ister Ceyms Ramsey ve Carlz Bernhard Valdsrpemin isterse de bu gun Londonda Ceyms Vatt ve Metyu Boultonun portretlerini cekmisdir Muhendislerin portretleri Breda terefinden 1792 ci ilde Birminheme sefer zamani cekilmisdir Ceymis Vatt Milli Portret Qalereyasinda Metyu Boultonun portreti ise Birminhem Muzeyi ve Incesenet Qalereyasinda yer almisdir Hemcinin Breda botanik ve elm adami Uilyam Uizerinq ve onun heyat yoldasi Meri Pristli eyni zamanda teoloq Cozef Pristlinin de portretlerini cekmisdir Isvece donus1796 ci ilde Stkolholma qayidan Breda burada akademiyada professor oldu ve coxlu portret sifarisi aldi Asplundun dediklerine esasen Bredanin Ingilteredeki cesaretli ve canli firca zerbeleri ile inkisaf etdirdiyi stili Isvecde ciddi menada heyranliq yaratmisdi Breda en yaxsi portretlerini 1797 ve 1798 ci illerde cekmisdir ve hemin vaxtlarda cekdiyi resmlerinde romantizmin izlerini gormek mumukundur Bu portretlere atasi Lukasin iki qohumunun alim ve humanist Nils fon Rozensteynin ve mugenni Tereza Vandoninin portretleri daxildir Xususile Tereza Vandoninin portreti Bredanin en meshur eseridir Asplunda gore Bredanin Isvecde qaldigi vaxt uzandiqca eserlerindeki monotonluq da o derecede artdi Atasindan ona qalan miras ev ve senet kolleksiyasi Stokholmda senetin merkezi oldu Bunlardan elave Breda mehriban ve simpatik muellim kimi taninirdi O oglu Yohan da daxil olmaqla telebe yetisdirirdi Breda resmi kommissiyalari eline aldi 1809 cu ilde monarxiya suqut etdikden sonra o resmi sifarisler ve cekdiyi resimler sebebile 1812 ci ilde hormet gorurdu ve sevilirdi Lakin o dovrun Isvec siyasetindeki qeyri mueyyenlik ve siyasi cevrilis onun eserlerine de tesir etmisdir En azindan planlasdirdigi iki portreti bitire bilmemisdi Bu portretlerdin biri IV Qustav Adolfa aid olan portretdir 1809 cu ilde kral devrildiyi ucun portret tamamlana bilmedi Elece de IV Qustav Adolfun qardasi XIII Karlin tacqoyma adli el isini de qurtara bilmemisdi Bu tarixlerde el islerine uygun bir atelye tapmaqda cetinlik ceken Breda tapdigi ilk atelyeni 2 il sonra bosaltmaq mecburiyyetinde qalmisdir Bu sebeble basladigi isleri tamamlaya bilmemis daha sonra bitirmek istyende eserler coxdan korlanmisdi Isvec parlamenti 1818 ci ilde Bredaya oz eserlerini tamamlaya bilmesi ucun maddi yardim etmek istedi lakin Breda bunu qebul etmedi Qisa muddet sonra 1 dekabrda Breda vefat etdi Portret ressami olan oglu Yohan da 1835 ci ilde Stokholmda rehmete getdi Bredanin eserleri bu gun ferqli muzeylerde saxlanilir Istanbulda Pera Muzeyi Milli Fond Birminhem Muzeyi ve Incesenet Qalereyasi Londonda Milli Portret Qalereyasi Stokholmda Milli Muzey ve Incesenet Akademiyasi Vasinqtonda Milli Senet Qalereyasi Pera Muzeyinde Osmanli Imperiyasinin Ingilteredeki ilk sefiri Yusif Agah Efendinin portreti saxlanilir QalereyaLuiza fon Ferzen Qizilbaligi ile qiz Hans Aksel fon Ferzen Cozef Pristlinin heyat yoldasi Meri Pristli Ceyms Ramsey Maqnus Fredrik Braqe Emmanuel Svedenborq Meklenburqdan Sarlotta Ressamin atasi Yusif Agah Efendi Ikili portretIstinadlarRKDartists nid Carl Fredric Breda von shved 1917 Deutsche Nationalbibliothek Record 174302061 Umumi tenzimleme nezareti GND alm 2012 2016 Bryan Michael Dictionary of Painters and Engravers Biographical and Critical Volume I A K London George Bell and Sons 1886 2023 07 24 tarixinde Istifade tarixi 2008 01 27 Asplund Karl Carl Fredrik von Breda The Burlington Magazine for Connoisseurs 83 489 December 1943 296 301 JSTOR 868812 Carl Frederik von Breda 1759 1818 National Portrait Gallery Istifade tarixi 2008 01 27 2017 01 29 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2019 06 11 Mrs William Hartigan 1787 1796 National Gallery of Art 2012 05 24 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2008 01 27