Karl Faberje (30 may 1846, Sankt-Peterburq – 24 sentyabr 1920[…]) — milliyətcə alman olan tanınmış Rusiya zərgəri, Faberje Evinin rəhbəri və dünya şöhrətli Faberje yumurtasının yaradıcısı.
Karl Faberje | |
---|---|
rus. Петер Карл Густавович Фаберже | |
Doğum tarixi | |
Doğum yeri | Sankt-Peterburq |
Vəfat tarixi | (74 yaşında) |
Vəfat yeri | Lozanna |
Vətəndaşlığı | Rusiya |
Atası | Qustav Faberje |
Anası | Şarlotta Yunqştedt |
Milliyyəti | alman |
Fəaliyyəti | zərgər[d], ixtiraçı, zərgər[d] |
Tanınır | Faberje yumurtası |
Mükafatları | |
faberge.com/news/48-pete… | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Bioqrafiyası
Peter Karl Faberje Rusiya imperiyasının Sankt-Peterburq şəhərində alman ailəsində dünyaya gəlmişdir. Onun atası Qustav Faberje Estoniyada doğulsa da əsli Fransa almanlarından idi. Onun anası Şarlotta Yunqştadt danimarkalı rəssamın qızı olmuşdur. 1842-ci ildə Böyük Faberje Sankt-Peterburqda zərgərlik firmasını yaradır. Faberje ailəsinin tarixi Favri soyadı altında XVII əsr Fransasına qədər gedib çıxır. Favrilər ailəsi Fransanın şimalındakı Pikardiya əyalətində yaşamışlar. 1685-ci ildə onlar Fransanı dini ayrı-seçkilik ucbatından tərk etməli olurlar. İlkin sənədlərə əsasən ailə öz soyadını Fabri, sonralar isə Fabryer, 1825-ci ildən isə Faberje olaraq dəyişmişdir. O da məlumdur ki, XVIII əsrin ortalarında Jan Favri tütün plantajı sahibi kimi fəaliyyət göstərmişdir. Karl Faberje Avropanı səyahət edərkən Drezden şəhərində zərgərlik sənətinin öyrənərək onun incəliklərini mənimsəyir. Daha sonra o, Frankfurt şəhərində zərgərlik ustası Yozef Fridman yanında çalışaraq onun sənətinin sirrlərinə yuyələnir. Daha sonra Rusiyaya dönən 24 yaşlı Karl 1870-ci ildə atasının işini öz əlinə alır. 1882-ci ildə Moskvada Ümumrusiya bədii-sənaye sərgisində onun firması iştirak edərkən, III Aleksandrın diqqətini çəkmiş olur. Peter Karl çar ailəsinin xeyir-duası ilə "İmperator Həzrətləri və İmperator Ermitajının zərgəri" rütbəsinə layiq görülür.
Çar ailəsindən Avropanın bir çox monarx ailələri (Böyük Britaniya, Danimarka, Yunanıstan, Bolqarıstan) Faberjenin istehsalı olaan zinyət əşyalarından hədiyyələr alırlar. Faberje firması Avropada getdikcə məşhurlaşır. 1900-cü ildə Parisdə Faberje "Paris zərgər ustalarının gildiyası " rütbəsini alır. O, həmçinin "Fəxri Legion" ordeni ilə təltif edilir. 1899–1900-cü illərdə Sankt Peterburqun mərkəzində memar Karl Şmidtin layihəsilə Faberje Evi inşa edilir. Birinci mərtəbəsində dükan və emalatxana, yerdə qalan hissələrdə Faberje ailəsi yerləşmiş olur. İnqilabdan sonra sovet hökuməti FaberjeninPetroqrad, Moskva, Odessadakı fabrik və dükanlarını milliləşdirir. Petroqradda demək olar ki Faberje Evinin bütün qiymətli qaş-daşlar və metal ehtiyatları, hazır zərgərlik məmulatları bolşeviklərin əlinə keçir və əvəzində heç nə ilə kompensasiya olunmur. Ancaq Yevgeni faberjenin Fillandiyaya apara bildiyi kiçik bir varidat xilas edilmiş olunur. 1925–1939-cu illərdə hərraca çıxarılmış bəzi zinyətəşyaları, o cümlədən altı pasxa yumurtası ing. Wartski Evinin nümayəndəsi ing. Emanuel Snowman tərəfindən alınmış olur. 1918-ci ilin sentyabr ayında həbs olunmaqdan qorxan Karl Faberje Petroqradı xarici səfirliklərin birinin kuryeri adı altında tərk edərək qatarla Riqaya gəlir. Latviyaya Sovet Rusiyasının soxulmasından sonra Karl Almaniyaya qaçır. Berlində yerləşən Karl inqilablar fonunda oranı da tərk etməli olur. Frankfurt, Hamburq və nəhayət Visbadenə yerləşmiş olur.
1920-ci ildə onda ürək tutması baş verir. Səhhəti bir qədər düzəldikdən sonra ailəsi onu İsveçrəyə, Jeneva gölünə gəlirlər. 24 sentyabr 1920-ci ildə İsveçrənin Lozanna şəhərində vəfat edir. Karl Faberjenin məzarı Kannda Qran Jas qəbirsatanlığındadır.
Faberje yumurtası
Faberje yumurtası — Faberje Evi tərəfindən 1885–1917-ci illər ərafəsində Rusiya çarları üçün hazırlamış olduğu silsilə şəkilli zərgərlik məmulatı. Faberje yumurtalarından 71 nüsxəsi məlumdur ki, bunlardan 52-si imperator yumurtası sayılır. "Faberje yumurtası" söz birləşməsi çar sarayının ümumiyyətlə Rusiya imperiyasının dəbdəbə və zənginlik embleminin sinoniminə çüvrilmişdir. Karl Faberje 1885-ci ildə ilk olaraq "Toyuq" adlanan yumurtanı hazırlayır. Bu yumurta imperator III Aleksandr tərəfindən pasxa sürprizi olaraq arvadı Mariya Fyodorovna üçün sifariş olunmuşdur. "Toyuq" adlanan bu yumurta klassik yumurta şəklində hazırlanmışdır. Onun içərisindəki sarıısı gözləri yaqut qaşı ilə işlənilmiş toyuq formasında olub, qızıl külcısindın hazırlanmış, onun içərisində isə yaqut daşlı tac yerləşdirilmişdir.
İstinadlar
- RKDartists (nid.).
- Carl Fabergé // Brockhauz Ensiklopediyası (alm.).
- Henty Charles Bainbridge Peter Carl Faberge. Goldsmith and Jeweller to the Russian Imperial Court. His Life and Work. — 3-rd. — GB, Bugay, Suffolk: Spring Books, 1968. — 168 p.
- . 2016-08-07 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-03-28.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Karl Faberje 30 may 1846 Sankt Peterburq 24 sentyabr 1920 milliyetce alman olan taninmis Rusiya zergeri Faberje Evinin rehberi ve dunya sohretli Faberje yumurtasinin yaradicisi Karl Faberjerus Peter Karl Gustavovich FaberzheDogum tarixi 18 may 1846Dogum yeri Sankt PeterburqVefat tarixi 24 sentyabr 1920 74 yasinda Vefat yeri LozannaVetendasligi RusiyaAtasi Qustav FaberjeAnasi Sarlotta YunqstedtMilliyyeti almanFealiyyeti zerger d ixtiraci zerger d Taninir Faberje yumurtasiMukafatlarifaberge com news 48 pete Vikianbarda elaqeli mediafayllarBioqrafiyasiPeter Karl Faberje Rusiya imperiyasinin Sankt Peterburq seherinde alman ailesinde dunyaya gelmisdir Onun atasi Qustav Faberje Estoniyada dogulsa da esli Fransa almanlarindan idi Onun anasi Sarlotta Yunqstadt danimarkali ressamin qizi olmusdur 1842 ci ilde Boyuk Faberje Sankt Peterburqda zergerlik firmasini yaradir Faberje ailesinin tarixi Favri soyadi altinda XVII esr Fransasina qeder gedib cixir Favriler ailesi Fransanin simalindaki Pikardiya eyaletinde yasamislar 1685 ci ilde onlar Fransani dini ayri seckilik ucbatindan terk etmeli olurlar Ilkin senedlere esasen aile oz soyadini Fabri sonralar ise Fabryer 1825 ci ilden ise Faberje olaraq deyismisdir O da melumdur ki XVIII esrin ortalarinda Jan Favri tutun plantaji sahibi kimi fealiyyet gostermisdir Karl Faberje Avropani seyahet ederken Drezden seherinde zergerlik senetinin oyrenerek onun inceliklerini menimseyir Daha sonra o Frankfurt seherinde zergerlik ustasi Yozef Fridman yaninda calisaraq onun senetinin sirrlerine yuyelenir Daha sonra Rusiyaya donen 24 yasli Karl 1870 ci ilde atasinin isini oz eline alir 1882 ci ilde Moskvada Umumrusiya bedii senaye sergisinde onun firmasi istirak ederken III Aleksandrin diqqetini cekmis olur Peter Karl car ailesinin xeyir duasi ile Imperator Hezretleri ve Imperator Ermitajinin zergeri rutbesine layiq gorulur Car ailesinden Avropanin bir cox monarx aileleri Boyuk Britaniya Danimarka Yunanistan Bolqaristan Faberjenin istehsali olaan zinyet esyalarindan hediyyeler alirlar Faberje firmasi Avropada getdikce meshurlasir 1900 cu ilde Parisde Faberje Paris zerger ustalarinin gildiyasi rutbesini alir O hemcinin Fexri Legion ordeni ile teltif edilir 1899 1900 cu illerde Sankt Peterburqun merkezinde memar Karl Smidtin layihesile Faberje Evi insa edilir Birinci mertebesinde dukan ve emalatxana yerde qalan hisselerde Faberje ailesi yerlesmis olur Inqilabdan sonra sovet hokumeti FaberjeninPetroqrad Moskva Odessadaki fabrik ve dukanlarini millilesdirir Petroqradda demek olar ki Faberje Evinin butun qiymetli qas daslar ve metal ehtiyatlari hazir zergerlik memulatlari bolseviklerin eline kecir ve evezinde hec ne ile kompensasiya olunmur Ancaq Yevgeni faberjenin Fillandiyaya apara bildiyi kicik bir varidat xilas edilmis olunur 1925 1939 cu illerde herraca cixarilmis bezi zinyetesyalari o cumleden alti pasxa yumurtasi ing Wartski Evinin numayendesi ing Emanuel Snowman terefinden alinmis olur 1918 ci ilin sentyabr ayinda hebs olunmaqdan qorxan Karl Faberje Petroqradi xarici sefirliklerin birinin kuryeri adi altinda terk ederek qatarla Riqaya gelir Latviyaya Sovet Rusiyasinin soxulmasindan sonra Karl Almaniyaya qacir Berlinde yerlesen Karl inqilablar fonunda orani da terk etmeli olur Frankfurt Hamburq ve nehayet Visbadene yerlesmis olur 1920 ci ilde onda urek tutmasi bas verir Sehheti bir qeder duzeldikden sonra ailesi onu Isvecreye Jeneva golune gelirler 24 sentyabr 1920 ci ilde Isvecrenin Lozanna seherinde vefat edir Karl Faberjenin mezari Kannda Qran Jas qebirsatanligindadir Faberje yumurtasiEsas meqale Faberje yumurtasi Faberje yumurtasi Faberje Evi terefinden 1885 1917 ci iller erafesinde Rusiya carlari ucun hazirlamis oldugu silsile sekilli zergerlik memulati Faberje yumurtalarindan 71 nusxesi melumdur ki bunlardan 52 si imperator yumurtasi sayilir Faberje yumurtasi soz birlesmesi car sarayinin umumiyyetle Rusiya imperiyasinin debdebe ve zenginlik embleminin sinonimine cuvrilmisdir Karl Faberje 1885 ci ilde ilk olaraq Toyuq adlanan yumurtani hazirlayir Bu yumurta imperator III Aleksandr terefinden pasxa surprizi olaraq arvadi Mariya Fyodorovna ucun sifaris olunmusdur Toyuq adlanan bu yumurta klassik yumurta seklinde hazirlanmisdir Onun icerisindeki sariisi gozleri yaqut qasi ile islenilmis toyuq formasinda olub qizil kulcisindin hazirlanmis onun icerisinde ise yaqut dasli tac yerlesdirilmisdir IstinadlarRKDartists nid Carl Faberge Brockhauz Ensiklopediyasi alm Henty Charles Bainbridge Peter Carl Faberge Goldsmith and Jeweller to the Russian Imperial Court His Life and Work 3 rd GB Bugay Suffolk Spring Books 1968 168 p 2016 08 07 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2015 03 28