Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu məqaləni lazımdır. |
Kanal səviyyəsi (Data link layer) — fiziki səviyyənin imkanlarından istifadə edərək əlaqə kanallarından bitləri göndərir və qəbul edir. Bir neçə funksiyası var ki, bunlara daxildir:
- Şəbəkə səviyyəsinə yaxşı tanımlanmış servis interfeysi təmin edir.
- Transmisya(daşınma) səhvləri ilə məşğul olur.
- Data axınını tənzimləyir və belə ki, aşağı sürətli qəbul edicilər yüksək sürətli göndəricilər tərəfindən sıxışdırılmır.
Bu funksiyaları yerinə yetirmək üçün, kanal səviyyəsi şəbəkə səviyyəsindən paketləri alır və onları transmisiya üçün kadrlara enkapsulasiya edir. Hər kadrın tərkibinə kadr başlığı (header), paketi yerləşdirmək üçün yük sahəsi və kadr sonluğu (trailer) daxildir. Kadr idarəsi kanal səviyyəsinin gördüyü işin özəyidir.
Bu fəsildə məlumatların kanal səviyyəsinin və onun protokollarının ilə dəqiq əlaqəli olsa da, burada səhv nəzarəti və axın nəzarəti kimi öyrənəcəyimiz bir çox prinsip, nəqliyyatda və digər protokollarda da mövcuddur. Çünki etibarlılıq ümumi bir məqsəddir və bütün təbəqələrin birlikdə işlədiyi zaman əldə edilir. Əslində, bir çox şəbəkələrdə, bu funksiyalar əsasən üst qatlarda yerləşir, kanal səviyyəsi isə minimum işi yerinə yetirir və bu "kifayət qədər yaxşıdır". Ancaq tapıldığı yerdən asılı olmayaraq, prinsiplər olduqca çox eynidir. Onlar tez-tez data link təbəqəsində onların ən sadə və ən təmiz formalarında göründüyü üçün onları ətraflı araşdırmaq üçün yaxşı bir yerdə dayanır.
Şəbəkə səviyyəsinə göstərilən xidmətlər
Data link qatının funksiyası şəbəkə qatına xidmət göstərməkdir. Əsas xidməti şəbəkə qatından, mənbə maşınından, hədəf maşındakı şəbəkə qatına ötürməkdir. Mənbə maşınında bir müəssisə var, eyni şəbəkə qatında, birbaşa təyinat nöqtəsinə ötürülməsi üçün bir neçə bitləri çatdırmaq bir proses adlanır. Kanal qatının işi, bitləri hədəf maşınına ötürməkdir, beləliklə oradan şəbəkə qatına verilə bilər, aşağıdakı şəkildə göstərildiyi kimi.
Kanal təbəqəsi müxtəlif xidmətlər göstərmək üçün də nəzərdə tutula bilər. Təklif olunan faktiki xidmətlər protokoldan protokola görə dəyişir. Öz növbəsində nəzərə alacağımız üç məqbul imkan aşağıdakılardır:
- Qəbul edilməmiş (tanınmayan) əlaqəsiz xidmət.
- Qəbul edilmiş (təsdiqlənmiş) əlaqəsin xidmət.
- Qəbul edilmiş əlaqəli xidmət.
Qəbul edilməmiş bağlantısız xidmət, mənbə maşınından təyinat maşınına, onu qəbul etmədən hədəf maşınına müstəqil kadrlar göndərməkdən ibarətdir. Ethernet, bu xidmət sinfini təmin edən kanal qatının yaxşı bir nümunəsidir. Burada da heç bir məntiqi əlaqə yoxdur.
Etibarlılıq baxımından növbəti addım qəbul edilən (təsdiqlənmiş) bağlantısız xidmətdir. Bu xidmət təklif edildikdə, istifadə edilən heç bir məntiqi əlaqə yoxdur, lakin göndərilən hər bir kadr fərdi şəkildə təsdiqlənir. Bu yolla, göndərən bir kadrın düzgün tam çatdırıldığını və ya itkinin olub olmadığını bilir. Müəyyən bir müddət içərisində çatdırılma olmadıqda, kadr yenidən göndərilə bilər. Bu xidmət simsiz sistemlər kimi etibarsız kanallar üzərində faydalıdır. 802.11 (WiFi) bu xidmət sinfinin yaxşı nümunəsidir.
Məlumat bağlantısı qatının şəbəkə qatına təmin edə biləcəyi ən inkişaf etmiş xidmət, əlaqəli xidmətdir. Bu xidmət ilə mənbə və təyinat maşınları arasında hər hansı məlumat ötürülməzdən əvvəl bir əlaqə yaradır. Bağlantı üzərinə göndərilən hər bir kadr nömrələnir və kanal qatı göndərilən hər bir kadrın həqiqətən alındığına zəmanət verir. Əlaqəli xidmət, beləliklə şəbəkə qat proseslərini etibarlı bir bit axını ilə təmin edir.
Uzunmüddətli, etibarsız kanallar, məsələn, peyk kanalı və ya uzun məsafəli telefon sxemləri bu xidmətə uyğundur. Burada əlaqəsiz xidmət istifadə edilməsi, itirildikdən sonra bir neçə dəfə göndərilən və qəbul edilən, buraxma zolağını boşa istifadə edəcək kadrlara səbəb ola bilər.
Əlaqəli xidmət istifadə edildikdə, köçürmələr üç ayrı mərhələdən keçir. Birinci mərhələdə, hər iki tərəfin hansı kadrların alındığını və hansıları alınmadıqlarını izləmək üçün lazım olan dəyişənləri və sayğacları başlatmaqla əlaqə qurulur. İkinci mərhələdə bir və ya bir neçə kadr ötürülür. Üçüncü və son mərhələdə, əlaqəni qorumaq üçün istifadə edilən dəyişənləri, buferləri və digər resursları azad edir.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Kanal seviyyesi Data link layer fiziki seviyyenin imkanlarindan istifade ederek elaqe kanallarindan bitleri gonderir ve qebul edir Bir nece funksiyasi var ki bunlara daxildir Sebeke seviyyesine yaxsi tanimlanmis servis interfeysi temin edir Transmisya dasinma sehvleri ile mesgul olur Data axinini tenzimleyir ve bele ki asagi suretli qebul ediciler yuksek suretli gondericiler terefinden sixisdirilmir Kanal seviyyesi sebeke seviyyesinden paketleri alir ve onlari transmisiya ucun kadrlara enkapsulasiya edir Her kadrin terkibine kadr basligi header paketi yerlesdirmek ucun yuk sahesi ve kadr sonlugu trailer daxildir Bu funksiyalari yerine yetirmek ucun kanal seviyyesi sebeke seviyyesinden paketleri alir ve onlari transmisiya ucun kadrlara enkapsulasiya edir Her kadrin terkibine kadr basligi header paketi yerlesdirmek ucun yuk sahesi ve kadr sonlugu trailer daxildir Kadr idaresi kanal seviyyesinin gorduyu isin ozeyidir Bu fesilde melumatlarin kanal seviyyesinin ve onun protokollarinin ile deqiq elaqeli olsa da burada sehv nezareti ve axin nezareti kimi oyreneceyimiz bir cox prinsip neqliyyatda ve diger protokollarda da movcuddur Cunki etibarliliq umumi bir meqseddir ve butun tebeqelerin birlikde islediyi zaman elde edilir Eslinde bir cox sebekelerde bu funksiyalar esasen ust qatlarda yerlesir kanal seviyyesi ise minimum isi yerine yetirir ve bu kifayet qeder yaxsidir Ancaq tapildigi yerden asili olmayaraq prinsipler olduqca cox eynidir Onlar tez tez data link tebeqesinde onlarin en sade ve en temiz formalarinda gorunduyu ucun onlari etrafli arasdirmaq ucun yaxsi bir yerde dayanir Sebeke seviyyesine gosterilen xidmetlerData link qatinin funksiyasi sebeke qatina xidmet gostermekdir Esas xidmeti sebeke qatindan menbe masinindan hedef masindaki sebeke qatina oturmekdir Menbe masininda bir muessise var eyni sebeke qatinda birbasa teyinat noqtesine oturulmesi ucun bir nece bitleri catdirmaq bir proses adlanir Kanal qatinin isi bitleri hedef masinina oturmekdir belelikle oradan sebeke qatina verile biler asagidaki sekilde gosterildiyi kimi Seviyyeler arasi a virtual elaqe b real elaqe Kanal tebeqesi muxtelif xidmetler gostermek ucun de nezerde tutula biler Teklif olunan faktiki xidmetler protokoldan protokola gore deyisir Oz novbesinde nezere alacagimiz uc meqbul imkan asagidakilardir Qebul edilmemis taninmayan elaqesiz xidmet Qebul edilmis tesdiqlenmis elaqesin xidmet Qebul edilmis elaqeli xidmet Qebul edilmemis baglantisiz xidmet menbe masinindan teyinat masinina onu qebul etmeden hedef masinina musteqil kadrlar gondermekden ibaretdir Ethernet bu xidmet sinfini temin eden kanal qatinin yaxsi bir numunesidir Burada da hec bir mentiqi elaqe yoxdur Etibarliliq baximindan novbeti addim qebul edilen tesdiqlenmis baglantisiz xidmetdir Bu xidmet teklif edildikde istifade edilen hec bir mentiqi elaqe yoxdur lakin gonderilen her bir kadr ferdi sekilde tesdiqlenir Bu yolla gonderen bir kadrin duzgun tam catdirildigini ve ya itkinin olub olmadigini bilir Mueyyen bir muddet icerisinde catdirilma olmadiqda kadr yeniden gonderile biler Bu xidmet simsiz sistemler kimi etibarsiz kanallar uzerinde faydalidir 802 11 WiFi bu xidmet sinfinin yaxsi numunesidir Melumat baglantisi qatinin sebeke qatina temin ede bileceyi en inkisaf etmis xidmet elaqeli xidmetdir Bu xidmet ile menbe ve teyinat masinlari arasinda her hansi melumat oturulmezden evvel bir elaqe yaradir Baglanti uzerine gonderilen her bir kadr nomrelenir ve kanal qati gonderilen her bir kadrin heqiqeten alindigina zemanet verir Elaqeli xidmet belelikle sebeke qat proseslerini etibarli bir bit axini ile temin edir Uzunmuddetli etibarsiz kanallar meselen peyk kanali ve ya uzun mesafeli telefon sxemleri bu xidmete uygundur Burada elaqesiz xidmet istifade edilmesi itirildikden sonra bir nece defe gonderilen ve qebul edilen buraxma zolagini bosa istifade edecek kadrlara sebeb ola biler Elaqeli xidmet istifade edildikde kocurmeler uc ayri merheleden kecir Birinci merhelede her iki terefin hansi kadrlarin alindigini ve hansilari alinmadiqlarini izlemek ucun lazim olan deyisenleri ve saygaclari baslatmaqla elaqe qurulur Ikinci merhelede bir ve ya bir nece kadr oturulur Ucuncu ve son merhelede elaqeni qorumaq ucun istifade edilen deyisenleri buferleri ve diger resurslari azad edir