Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Kamil İsmayıl oğlu Sadıxov (27 fevral 1927, Vladiqafqaz, Şimali Qafqaz diyarı[d] – 8 iyul 2016, Bakı) — Azərbaycan kimyaçı alimi, kimya elmləri doktoru, AMEA-nın həqiqi üzvü(2001).
| Kamil Sadıxov | ||||
|---|---|---|---|---|
 | ||||
| Digər adı | Kamil Sadıqov | |||
| Doğum tarixi | 27 fevral 1927 | |||
| Doğum yeri |
| |||
| Vəfat tarixi | 8 iyul 2016 (89 yaşında) | |||
| Vəfat yeri | ||||
| Elm sahəsi | kimya | |||
| Elmi dərəcəsi | ||||
| Elmi adı |
| |||
| Təhsili | ||||
| Üzvlüyü | ||||
| Mükafatları |
| |||
Həyatı
Sadıxov Kamil İsmayıl oğlu 1927-ci il 27 fevral SSRİ, Orcenikidze şəhərində anadan olub. O, Azərbaycan kimyaçısı və texnoloqdur, əslən Azərbaycanlıdır. 1934-cü ildə Bakı şəhərindəki 13 saylı orta məktəbin birinci sinfinə daxil olmuş, 1940-cı ildə həmin məktəbdə 7 illik təhsili bitirdikdən sonra 1941–1944-cü illərdə Azərbaycan Dövlət Universitetinin (indiki BDU) kimya fakültəsində ali təhsil almışdır. Hələ beşinci kursda oxuyarkən keçmiş V. V.kuybışev adına AETNEİ-də (indiki Y. Məmmədəliyev adına Neft-Kimya Prosesləri İnstitutu) laborant vəzifəsində əmək fəaliyyətinə başlamışdır. O, 1949-cu ildə Azərbaycan Dövlət Universitetinin kimya fakültəsini bitirib. Universiteti bitirdikdən sonra həmin institutda mühəndis vəzifəsində işləmiş və 1953–1956-cı illərdə aspiranturada oxumuşdur. 1956-cı ildə "Avtotraktor yağlarına silfonat aşqarların sintezi və tədqiqi" namizədlik və 1967-ci ildə "Avtotraktor yağları üçün yuyucu və oksidləşməyə qarşı aşqaerların sintezi, texnologiyaların işlənməsi və sənayedə tətbiqi sahəsində tədqiqatlar" mövzusunda doktorluq dissertasiyaları müdafiə etmişdir. Texnika üzrə elmlər doktoru , professor, Azərbaycan MEA-nın həqiqi üzvü K. Sadıxov neft kimyası sahəsində görkəmli alimlərdən biri olub, keçmiş Sovetlər İttifaqında aşqarlar sahəsində yeganə ixtisaslaşmış institut — Aşqarlar Kimyası İnstitutunun əsasını qoyanlardandır. Akademik K. İ. Sadıxov şərəfli yaradıcılıq yolu keçərək, sıravi laborantdan görkəmli alim səviyyəsinə kimi yüksəlmişdir.
1980-ci ildə Azərbaycan Elmlər Akademiyasının müxbir üzvü, 2001-ci ildə AMEA-nın həqiqi üzvü seçilmişdir. 2001-ci ildə o, Neft-kimya İnstitutunun rəsmi üzvü olmuşdu. K. Sadıxov Azərbaycan Dövlət Neft Akademiyasının labaratoriyasında, maşın yağı almaq üçün məsul sintez edirdi.
2016-cı il 8 iyulda Bakı şəhərində vəfat etmişdir.
Əmək fəaliyyəti
Əmək fəaliyyətinə 1948-ci ildə, hələ BDU-nun V kurs tələbəsi olarkən, V. V. Kuybışev adına AzETNİ-də başlamış, sonralar onun əsasında yaradılan Neft-Kimya Prosesləri İnstitutunda (NKPİ) və 1965-ci ildən Aşqarlar Kimyası İnstitutunda (AKİ) çalışmışdır. 1956-cı ildə "Avtotraktor yağları üçün sulfonat aşqarların sintezi, tədqiqi və tətbiqi" mövzusunda namizədlik və 1967-ci ildə "Avtotraktor yağları üçün yuyucu və oksidləşməyə qarşı aşqarların sintezi, texnologiyalarının işlənməsi və sənayedə tətbiqi sahəaində tədqiqatlar" mövzusunda doktorluq dissertasiyasını müvəıffəqiyyətlə müdafiə edərək, 1957-ci ildə kimya elmləri namizədi və 1968-ci ildə texnika elmləri doktoru alimlik dərəcəsi, 1969-cu ildə kimya və neft-kimyası ixtisası üzrə professor elmi adını almışdır. 1965-ci ildə Aşqarlar Kimyası İnstitutu yarandıqdan sonra o, 1988-ci ilədək "Mühərrik yağlarına sulfonat aşqarlarının sintezi və YSM-lər" laboratoriyasına, 1988–1998-ci illər "Mühərrik yağlarına aşqarlar və YSM-lər" şpbəsinə, 1998-ci ildə şöbələr ləğv olunduqdan sonra 2000-ci ilə kimi "YSM-lərə aşqarlar " laboratoriyasına rəhbərlik etmiş, 2001-ci ildən ömrünün son günlərinə kimi isə baş elmi işçi vəzifəsində fəaliyyət göstərmişdir.
Elmi fəaliyyəti
Onun elmi yaradıcılıq fəaliyyəti neft kimyasının bir sıra fundamental və mühüm təcrübi məsələlərinə — motor yağları və yağlayıcı-soyuducu mayelərə (YSM) yüksək təsirli aşqarların sintezi, tədqiqi, istehsal texnologiyasının işlənib hazırlanması, onların əsasında yüksək keyfiyyətli sürtkü kompozisiyalarının və YSM-in tərtibi və sənayedə tətbiqinə həsr edilmişdir.
Yüksək təsirli neft sulfonatlarının sintezində xammalın seçilməsinin K. Sadıxov tərəfindən işlənib hazırlanmış elmi əsasları bu sahədə məqsədyönlü sintezlər aparmağa, bir sıra yüksək təsirli sulfonat aşqarlarının alınma texnologiyasının işlənib hazırlanması və sənayedə tətbiqinə imkan vermişdir. Sulfonat aşqarların kimyəvi quruluşları ilə təsirlilikləri arasında asılılıq ilk dəfə akademik K. Sadıxov tərəfindən müəyyən edilmişdir.
Elmi-təşkilati fəaliyyəti
K. Sadıxov məhsuldar elmi fəaliyyəti ilə yanaşı, böyük elmi-təşkilati işlərlədə məşğul olmuşdur. "Neft kimyası və neft emalı" koordinasiya şurasının, doktorluq və namizədlik dissertasiyalarının müdafiəsi üzrə ixtisaslaşdırılmış elmi şüranın üzvü olmuşdur. 1989–2000-ci illər ərzində AEA Kimya Bölməsinin büro üzvü, dəfələrlə BDU və Neft Akademiyasında Dövlət buraxılış imtahan komissiyalarının sədri olmuşdur.
Pedaqoji fəaliyyəti
K. Sadıxov respublikamızın elmi-tədqiqat və sahə institutlarında, ali məktəblərində müvəffəqiyyətlə çalışan 19 fəlsəfə doktoru və 4 elmlər doktoru hazırlamışdır.
Dövlət buraxılış imtahan komissiyasının sədri: 1976–1978-ci illər BDU-da, 1998-ci il Neft Akademiyasında
Təltif və mükafatlar
- Azərbaycan SSR Dövlət mükafatı — 1970
- — 1970
- SSRİ XTNS-nin qızıl və bürünc medalları — 1971, 1977, 1978
- "SSRİ ixtiraçısı" döş nişanı — 1978
- — 1986
- — 1986
- — 2004
Əsas elmi əsərlərin adları
K. Sadıxov 400-dən çox elmi əsərin, o cümlədən 4 kitabın, 100-dən çox müəlliflik şəhadətnaməsi və patentin müəllifidir, apardığı çoxşaxəli elmi-tədqiqat işlərinin nəticələrini bir sıra Beynəlxalq və Ümumittifaq konfrans və simpoziumlarda məruzə etmişdir.
- Сульфонатные присдаки к смазочным маслам. Баку, изд. " Элм ", 1982
- Смазочно — охлаждающие жидкости для алмазно-образивной обработки металлов. Баку, изд."Элм", 1978
- Синтез функционально-замещенных 2-тиофентиола ЖОрХ, 1983, М., т 19, с. 1747–1750
- Нефтяные и синтетические сульфонатные присадки к моторным маслам. Баку — "Элм" −2006
- Сборник научных трудов. Баку – 2006
İstinadlar
- Садыхов К. И. Нефтяные и синтетические сульфонатные присадки к моторным маслам. Баку — "Элм" −2006
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Kamil Ismayil oglu Sadixov 27 fevral 1927 Vladiqafqaz Simali Qafqaz diyari d 8 iyul 2016 Baki Azerbaycan kimyaci alimi kimya elmleri doktoru AMEA nin heqiqi uzvu 2001 Kamil SadixovDiger adi Kamil SadiqovDogum tarixi 27 fevral 1927 1927 02 27 Dogum yeri Vladiqafqaz Simali Osetiya Muxtar Vilayeti d Simali Qafqaz diyari d RSFSR SSRIVefat tarixi 8 iyul 2016 2016 07 08 89 yasinda Vefat yeri Baki AzerbaycanElm sahesi kimyaElmi derecesi kimya elmleri doktoruElmi adi AMEA nin heqiqi uzvu d Tehsili Baki Dovlet UniversitetiUzvluyu Azerbaycan Milli Elmler AkademiyasiMukafatlari 197020041986 1986 1970HeyatiSadixov Kamil Ismayil oglu 1927 ci il 27 fevral SSRI Orcenikidze seherinde anadan olub O Azerbaycan kimyacisi ve texnoloqdur eslen Azerbaycanlidir 1934 cu ilde Baki seherindeki 13 sayli orta mektebin birinci sinfine daxil olmus 1940 ci ilde hemin mektebde 7 illik tehsili bitirdikden sonra 1941 1944 cu illerde Azerbaycan Dovlet Universitetinin indiki BDU kimya fakultesinde ali tehsil almisdir Hele besinci kursda oxuyarken kecmis V V kuybisev adina AETNEI de indiki Y Memmedeliyev adina Neft Kimya Prosesleri Institutu laborant vezifesinde emek fealiyyetine baslamisdir O 1949 cu ilde Azerbaycan Dovlet Universitetinin kimya fakultesini bitirib Universiteti bitirdikden sonra hemin institutda muhendis vezifesinde islemis ve 1953 1956 ci illerde aspiranturada oxumusdur 1956 ci ilde Avtotraktor yaglarina silfonat asqarlarin sintezi ve tedqiqi namizedlik ve 1967 ci ilde Avtotraktor yaglari ucun yuyucu ve oksidlesmeye qarsi asqaerlarin sintezi texnologiyalarin islenmesi ve senayede tetbiqi sahesinde tedqiqatlar movzusunda doktorluq dissertasiyalari mudafie etmisdir Texnika uzre elmler doktoru professor Azerbaycan MEA nin heqiqi uzvu K Sadixov neft kimyasi sahesinde gorkemli alimlerden biri olub kecmis Sovetler Ittifaqinda asqarlar sahesinde yegane ixtisaslasmis institut Asqarlar Kimyasi Institutunun esasini qoyanlardandir Akademik K I Sadixov serefli yaradiciliq yolu kecerek siravi laborantdan gorkemli alim seviyyesine kimi yukselmisdir 1980 ci ilde Azerbaycan Elmler Akademiyasinin muxbir uzvu 2001 ci ilde AMEA nin heqiqi uzvu secilmisdir 2001 ci ilde o Neft kimya Institutunun resmi uzvu olmusdu K Sadixov Azerbaycan Dovlet Neft Akademiyasinin labaratoriyasinda masin yagi almaq ucun mesul sintez edirdi 2016 ci il 8 iyulda Baki seherinde vefat etmisdir Emek fealiyyetiEmek fealiyyetine 1948 ci ilde hele BDU nun V kurs telebesi olarken V V Kuybisev adina AzETNI de baslamis sonralar onun esasinda yaradilan Neft Kimya Prosesleri Institutunda NKPI ve 1965 ci ilden Asqarlar Kimyasi Institutunda AKI calismisdir 1956 ci ilde Avtotraktor yaglari ucun sulfonat asqarlarin sintezi tedqiqi ve tetbiqi movzusunda namizedlik ve 1967 ci ilde Avtotraktor yaglari ucun yuyucu ve oksidlesmeye qarsi asqarlarin sintezi texnologiyalarinin islenmesi ve senayede tetbiqi saheainde tedqiqatlar movzusunda doktorluq dissertasiyasini muveiffeqiyyetle mudafie ederek 1957 ci ilde kimya elmleri namizedi ve 1968 ci ilde texnika elmleri doktoru alimlik derecesi 1969 cu ilde kimya ve neft kimyasi ixtisasi uzre professor elmi adini almisdir 1965 ci ilde Asqarlar Kimyasi Institutu yarandiqdan sonra o 1988 ci iledek Muherrik yaglarina sulfonat asqarlarinin sintezi ve YSM ler laboratoriyasina 1988 1998 ci iller Muherrik yaglarina asqarlar ve YSM ler spbesine 1998 ci ilde sobeler legv olunduqdan sonra 2000 ci ile kimi YSM lere asqarlar laboratoriyasina rehberlik etmis 2001 ci ilden omrunun son gunlerine kimi ise bas elmi isci vezifesinde fealiyyet gostermisdir Elmi fealiyyetiOnun elmi yaradiciliq fealiyyeti neft kimyasinin bir sira fundamental ve muhum tecrubi meselelerine motor yaglari ve yaglayici soyuducu mayelere YSM yuksek tesirli asqarlarin sintezi tedqiqi istehsal texnologiyasinin islenib hazirlanmasi onlarin esasinda yuksek keyfiyyetli surtku kompozisiyalarinin ve YSM in tertibi ve senayede tetbiqine hesr edilmisdir Yuksek tesirli neft sulfonatlarinin sintezinde xammalin secilmesinin K Sadixov terefinden islenib hazirlanmis elmi esaslari bu sahede meqsedyonlu sintezler aparmaga bir sira yuksek tesirli sulfonat asqarlarinin alinma texnologiyasinin islenib hazirlanmasi ve senayede tetbiqine imkan vermisdir Sulfonat asqarlarin kimyevi quruluslari ile tesirlilikleri arasinda asililiq ilk defe akademik K Sadixov terefinden mueyyen edilmisdir Elmi teskilati fealiyyetiK Sadixov mehsuldar elmi fealiyyeti ile yanasi boyuk elmi teskilati islerlede mesgul olmusdur Neft kimyasi ve neft emali koordinasiya surasinin doktorluq ve namizedlik dissertasiyalarinin mudafiesi uzre ixtisaslasdirilmis elmi suranin uzvu olmusdur 1989 2000 ci iller erzinde AEA Kimya Bolmesinin buro uzvu defelerle BDU ve Neft Akademiyasinda Dovlet buraxilis imtahan komissiyalarinin sedri olmusdur Pedaqoji fealiyyetiK Sadixov respublikamizin elmi tedqiqat ve sahe institutlarinda ali mekteblerinde muveffeqiyyetle calisan 19 felsefe doktoru ve 4 elmler doktoru hazirlamisdir Dovlet buraxilis imtahan komissiyasinin sedri 1976 1978 ci iller BDU da 1998 ci il Neft AkademiyasindaTeltif ve mukafatlarAzerbaycan SSR Dovlet mukafati 1970 Leninin anadan olmasinin 100 illiyi ile elaqedar Serefli emeye gore medali 1970 SSRI XTNS nin qizil ve burunc medallari 1971 1977 1978 SSRI ixtiracisi dos nisani 1978 Seref nisani ordeni 1986 Emek veterani medali 1986 Sohret ordeni 2004Esas elmi eserlerin adlariK Sadixov 400 den cox elmi eserin o cumleden 4 kitabin 100 den cox muelliflik sehadetnamesi ve patentin muellifidir apardigi coxsaxeli elmi tedqiqat islerinin neticelerini bir sira Beynelxalq ve Umumittifaq konfrans ve simpoziumlarda meruze etmisdir Sulfonatnye prisdaki k smazochnym maslam Baku izd Elm 1982 Smazochno ohlazhdayushie zhidkosti dlya almazno obrazivnoj obrabotki metallov Baku izd Elm 1978 Sintez funkcionalno zameshennyh 2 tiofentiola ZhOrH 1983 M t 19 s 1747 1750 Neftyanye i sinteticheskie sulfonatnye prisadki k motornym maslam Baku Elm 2006 Sbornik nauchnyh trudov Baku 2006IstinadlarSadyhov K I Neftyanye i sinteticheskie sulfonatnye prisadki k motornym maslam Baku Elm 2006Xarici kecidler