Kamfora yovşanı (lat. Artemisia maritima) — bitkilər aləminin astraçiçəklilər dəstəsinin mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinin yovşan cinsinə aid bitki növü.
Kamfora yovşanı | ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Elmi təsnifat | ||||||||||
Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Cins: Növ: Kamfora yovşanı | ||||||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
|
Təbii yayılması
Qara, Azov, Baltik dənizlərinin sahillərində bitir.
Botaniki təsviri
Hündürlüyü 20–100 sm olan, ağ tükcüklü yarımkoldur. Gövdələri çoxsaylı, yuxarı qalxan hissəsi busaqlıdır və kiçik çim əmələ gətirir. Bitki çoxillikdir; qısalmış sərilən, çılpaq budaqlara malikdir. Yarpaqları hər iki tərərfdən ağ tükcüklü, növbəli, lələkvari bölünmüş, ensiz, xətvari hissəli, səbətlərdən uzundur. Aşağı yarpaqları saplaqlı, ikiqat, üçər lələkvari, parçalanan,3–4 sm uzunluqdadır. Boruvari çiçəkləri qırmızımtıl və ya sarımtıl, çox xırda, ellipsvari-oval, uzunluğu 1–2 mm-dir. Səbətləri, adətən, 2–5 mm uzunluqda, sallaq, gövdə budaqlarının uclarında süpürgələrdə yerləşir. Çiçək yatağı, adətən səbətdən uzundur. Sentyabr ayında çiçəkləyir, meyvələri oktyabr ayında yetişir.
Ekologiyası
Quru, şoran torpaqlarda çöl, yarımsəhra zonalarında təbaşir çöküntüləri olan yerlərdə bitir.
Azərbaycanda yayılması
Abşeronda dənizkanarı ərazilərdə rast gəlinir.
İstifadəsi
Tərkibində olan efir yağında sineol, pinen, borneol, kamfen, açılmayan səbətlərfə saponin, acı qlikozidlər, qatranlar, müxtəlif turşuların duzları, fitonsitlər vardır. O, sidikqovucu, qurda, soyuqdəyməyə və ağrıya qarşı təsirə malikdir; mədə-bağırsaq yolunun fəliyyətini yaxşılaşdırır. Yovşanın quru otunun spirt məhlulu zədələnmələrdə kompres kimi və ovuşdurma üçün istifadə edilir.
İstinadlar
- Linnæi C. Species Plantarum (lat.): Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas. 1753. C. 2. S. 846.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Kamfora yovsani lat Artemisia maritima bitkiler aleminin astracicekliler destesinin murekkebcicekliler fesilesinin yovsan cinsine aid bitki novu Kamfora yovsaniElmi tesnifatDomen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerAlem BitkilerKlad StreptofitlerKlad EmbryophytesKlad Klad Klad Toxumlu bitkilerKlad Cicekli bitkilerKlad Klad Klad Klad AsteridsKlad Deste AstraciceklilerFesile MurekkebciceklilerCins YovsanNov Kamfora yovsaniBeynelxalq elmi adiArtemisia maritima L 1753Sekil axtarisiITIS 505927NCBI 669130EOL 482139Tebii yayilmasiQara Azov Baltik denizlerinin sahillerinde bitir Botaniki tesviriHundurluyu 20 100 sm olan ag tukcuklu yarimkoldur Govdeleri coxsayli yuxari qalxan hissesi busaqlidir ve kicik cim emele getirir Bitki coxillikdir qisalmis serilen cilpaq budaqlara malikdir Yarpaqlari her iki tererfden ag tukcuklu novbeli lelekvari bolunmus ensiz xetvari hisseli sebetlerden uzundur Asagi yarpaqlari saplaqli ikiqat ucer lelekvari parcalanan 3 4 sm uzunluqdadir Boruvari cicekleri qirmizimtil ve ya sarimtil cox xirda ellipsvari oval uzunlugu 1 2 mm dir Sebetleri adeten 2 5 mm uzunluqda sallaq govde budaqlarinin uclarinda supurgelerde yerlesir Cicek yatagi adeten sebetden uzundur Sentyabr ayinda cicekleyir meyveleri oktyabr ayinda yetisir EkologiyasiQuru soran torpaqlarda col yarimsehra zonalarinda tebasir cokuntuleri olan yerlerde bitir Azerbaycanda yayilmasiAbseronda denizkanari erazilerde rast gelinir IstifadesiTerkibinde olan efir yaginda sineol pinen borneol kamfen acilmayan sebetlerfe saponin aci qlikozidler qatranlar muxtelif tursularin duzlari fitonsitler vardir O sidikqovucu qurda soyuqdeymeye ve agriya qarsi tesire malikdir mede bagirsaq yolunun feliyyetini yaxsilasdirir Yovsanin quru otunun spirt mehlulu zedelenmelerde kompres kimi ve ovusdurma ucun istifade edilir IstinadlarLinnaei C Species Plantarum lat Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas 1753 C 2 S 846 Hemcinin bax