Kaarli kilsəsi (est. Tallinna Kaarli kirik) — Estoniyanın 1500 nəfərlik tutumu olan, ən böyük ibadət yerlərindən biri, lüteran kilsəsi.
xristian | |
Kaarli kilsəsi | |
---|---|
Yerləşməsi | |
Ölkə | Estoniya |
Bölgə | Haryumaa |
Şəhər | Tallin |
Ünvanı | Toompea küçəsi, 10 |
Memarlıq | |
Memarı | Otto Qippius |
Üslubu | neoqotika |
| |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Kilsə, Tallinndə Tonismaqi təpəsində Toompea küçəsi 10-da yerləşir.
Tallinndə yaşayan lüteran xristianlar üçün kafedral kimi xidmət göstərir.
Tarix
Kaarli kilsəsinin ilk taxta binası 1670-ci ildə, ehtimal olunur ki, təxminən 1570-1571-ci illərdə və ya 1577-ci ildə Livoniya müharibəsi zamanı dağıdılmış Müqəddəs Antoni kapellasının yerində tikilmişdir.
Kilsəyə Kaarli adı hakim monarxın İsveç kralı XI Karlın şərəfinə verilmişdir. Kilsə, Vışqorodda və şəhərətrafı ərazilərdə yaşayan və təxminən 1630-cu ildə estonlar və finlər üçün təşkil edilən kilsənin bir hissəsi idi. Kilsə tikilməzdən əvvəl yeni təşkil edilmiş kilsənin xidməti Vışqoroddakı binalardan birində köçürüldü.
Kilsənin ilk binası Şimal müharibəsi zamanı, 1710-cu ilin avqustunda rus qoşunları Tallinə yaxınlaşanda şəhərətrafındakı digər tikililərlə birlikdə yandırıldı. 1739-cu ildə kilsənin son keşişi Rakvereyə yaşamaq köçdü və kilsə nəhayət dağıldı.
XIX əsrin ortalarında Tallinin Müqəddəs Ruh kilsəsinin tutmu artıq, buraya ibadət üçün gələn estonlar üçün çox kiçik idi və yeni, daha geniş kilsə binasının inşasına ehtiyac duyulurdu. 1850-ci ildə yeni kilsənin tikintisi üçün pul vəsaiti toplanmağa başlandı. Ən böyük maliyyə yardım isə Estoniya cəngavərliyi tərəfindən edilib. Torpaq sahəsi və tikinti materiallarının bir hissəsi Dom gildiyasının ağsaqqalı Hans Falk (1791-1874) tərəfindən bağışlanmışdır. Memar Otto Qustav Gippius tərəfindən layihələndirilən tikinti 1862-ci ildə başlandı. Damının dizaynı isə R.B.Bernharda həvalə edilmişdi. İş memar R.Knüpfer tərəfindən həyata keçirilmişdir.
Kilsə qüllələrinin və son bəzək işlərinin ümumiyyətlə 1882-ci ildə tamamlanmasına baxmayaraq, məbəd 1872-ci ildə təqdis olundu. 1909-cu ildə əsas girişin üstündəki fasadda alman istehsalı olan saat tikildi. Kilsənin şəkli 1879-cu ilin iyulunda İohann Köler (ilk Estoniya freskası "Mənə gəl") tərəfindən çəkilmiş, qurbangahın aşağı hissəsinin üç hissədən ibarət kompozisiyasını 1889-cu ildə Salli fon Kügelgen çəkmişdir. Ən böyük çilçıraqlar Georg fon Meyendorf tərəfindən hədiyyə edilib. İlk kilsə orqan musiqi aləti Gustav Norman tərəfindən hazırlanmışdır, müasir olanı isə 1923-cü ildə Valker şirkəti tərəfindən hazırlanmışdır (81 registr, Estoniyada ən böyüyüdür). Kilsə zənglərinin ən qədimi 1696-cı ildə Stokholmda tökülüb.
Kilsə qəbiristanlığı
Kilsənin Rahumaye qəbiristanlığında yeri var ki, buradakı ibadətgah 1911-1913-cü illərdə mühəndis Anton Vesson tərəfindən Kaarlovskaya kilsəsi ilə eyni üslubda tikilmişdir.
İstinadlar
- KIRIKUD, KABELID JA KALMISTUD TÕNISMÄEL 2011-07-20 at the Wayback Machine (est.)
- Барановский, Гавриил Васильевич. Кнюпфер, Рудольф Егорович // Юбилейный сборник сведений о деятельности бывших воспитанников Института гражданских инженеров (Строительного училища). 1842—1892. СПб.: Типо-Литография Н. Л. Пентковского. 1893. 157–158.
- "Самая величественная церковь Таллина". 2016-01-05 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-04-15.
- "С 1924 года в церкви Каарли стоит крупнейший в Эстонии орган". 2016-03-04 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-04-15.
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Kaarli kilsesi est Tallinna Kaarli kirik Estoniyanin 1500 neferlik tutumu olan en boyuk ibadet yerlerinden biri luteran kilsesi xristianKaarli kilsesiYerlesmesiOlke EstoniyaBolge HaryumaaSeher TallinUnvani Toompea kucesi 10MemarliqMemari Otto QippiusUslubu neoqotikaKaarli kilsesi Vikianbarda elaqeli mediafayllar Kilse Tallinnde Tonismaqi tepesinde Toompea kucesi 10 da yerlesir Tallinnde yasayan luteran xristianlar ucun kafedral kimi xidmet gosterir TarixKilsenin daxili Kaarli kilsesinin ilk taxta binasi 1670 ci ilde ehtimal olunur ki texminen 1570 1571 ci illerde ve ya 1577 ci ilde Livoniya muharibesi zamani dagidilmis Muqeddes Antoni kapellasinin yerinde tikilmisdir Kilseye Kaarli adi hakim monarxin Isvec krali XI Karlin serefine verilmisdir Kilse Visqorodda ve seheretrafi erazilerde yasayan ve texminen 1630 cu ilde estonlar ve finler ucun teskil edilen kilsenin bir hissesi idi Kilse tikilmezden evvel yeni teskil edilmis kilsenin xidmeti Visqoroddaki binalardan birinde kocuruldu Kilsenin ilk binasi Simal muharibesi zamani 1710 cu ilin avqustunda rus qosunlari Talline yaxinlasanda seheretrafindaki diger tikililerle birlikde yandirildi 1739 cu ilde kilsenin son kesisi Rakvereye yasamaq kocdu ve kilse nehayet dagildi XIX esrin ortalarinda Tallinin Muqeddes Ruh kilsesinin tutmu artiq buraya ibadet ucun gelen estonlar ucun cox kicik idi ve yeni daha genis kilse binasinin insasina ehtiyac duyulurdu 1850 ci ilde yeni kilsenin tikintisi ucun pul vesaiti toplanmaga baslandi En boyuk maliyye yardim ise Estoniya cengaverliyi terefinden edilib Torpaq sahesi ve tikinti materiallarinin bir hissesi Dom gildiyasinin agsaqqali Hans Falk 1791 1874 terefinden bagislanmisdir Memar Otto Qustav Gippius terefinden layihelendirilen tikinti 1862 ci ilde baslandi Daminin dizayni ise R B Bernharda hevale edilmisdi Is memar R Knupfer terefinden heyata kecirilmisdir Kilse qullelerinin ve son bezek islerinin umumiyyetle 1882 ci ilde tamamlanmasina baxmayaraq mebed 1872 ci ilde teqdis olundu 1909 cu ilde esas girisin ustundeki fasadda alman istehsali olan saat tikildi Kilsenin sekli 1879 cu ilin iyulunda Iohann Koler ilk Estoniya freskasi Mene gel terefinden cekilmis qurbangahin asagi hissesinin uc hisseden ibaret kompozisiyasini 1889 cu ilde Salli fon Kugelgen cekmisdir En boyuk cilciraqlar Georg fon Meyendorf terefinden hediyye edilib Ilk kilse orqan musiqi aleti Gustav Norman terefinden hazirlanmisdir muasir olani ise 1923 cu ilde Valker sirketi terefinden hazirlanmisdir 81 registr Estoniyada en boyuyudur Kilse zenglerinin en qedimi 1696 ci ilde Stokholmda tokulub Kilse qebiristanligiKilsenin Rahumaye qebiristanliginda yeri var ki buradaki ibadetgah 1911 1913 cu illerde muhendis Anton Vesson terefinden Kaarlovskaya kilsesi ile eyni uslubda tikilmisdir IstinadlarKIRIKUD KABELID JA KALMISTUD TONISMAEL 2011 07 20 at the Wayback Machine est Baranovskij Gavriil Vasilevich Knyupfer Rudolf Egorovich Yubilejnyj sbornik svedenij o deyatelnosti byvshih vospitannikov Instituta grazhdanskih inzhenerov Stroitelnogo uchilisha 1842 1892 SPb Tipo Litografiya N L Pentkovskogo 1893 157 158 Samaya velichestvennaya cerkov Tallina 2016 01 05 tarixinde Istifade tarixi 2023 04 15 S 1924 goda v cerkvi Kaarli stoit krupnejshij v Estonii organ 2016 03 04 tarixinde Istifade tarixi 2023 04 15 Xarici kecidler