Qırmızımeyvəli ardıc (lat. Juniperus phoenicea) — bitkilər aləminin şöbəsinin i̇ynəyarpaqlılar sinfinin cupressales dəstəsinin sərvkimilər fəsiləsinin ardıc cinsinə aid bitki növü.
Qırmızımeyvəli ardıc | ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Elmi təsnifat | ||||||||||
Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Şöbə: Sinif: Yarımsinif: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Cins: Növ: Qırmızımeyvəli ardıc | ||||||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
|
Qafqaz, Krım, İran, Türkiyə, Balkan yarımadasında, Aralıq dənizi boyunca na qədər olan geniş ərazidə yayılmışdır. Hündürlüyü 6 m-ə çatan alçaqboylu, düzgövdəli ağac və ya koldur. Zoğları qısa, yaşıl və ya sarımtıl-qonur rəngdədir. Köhnə budaqları və gövdəsinin qabığı açıq-boz, cavan zoğları sarımtıl-qonur rənglidir. Yarpaqları üfüqi vəziyyətdə, xətvarı-iynəşəkillidir, uzun tikanı sivridir, üst tərəfində yaşıl rəngli orta damarı boyunca uzanmış iki ağ zolağı, alt tərəfində sivri və ensiz tili vardır, vəziləri yoxdur, uzunluğu 11–20 mm və eni 2 mm-ə qədərdir. Erkək qozalar xırda və kürəşəkilli olub, çox qısa ayaqcıqlar üzərindədir, pulcuqları dəyirmidir, yanlarında dişləri vardır. Meyvələri yarpaqdan qısa, saplaqsız, kürə formalə olub, diametri 9–11 mm, pas rəngli və ya qonuraçalan-qırmızıdır. Yetişmiş meyvələri üzərində 3-6 pulcuğu vardır, onların ucu sivri və ya düzdür, təpələrində aydın görünən çapıqlarla bir-birindən aralanmışdır. Meyvələri payızda yetişir qışa qədər tədricən tökülür. Oduncağı qırmızımtıl-ağdır, möhkəmdir və spesifik xoş qoxuya malikdir. Toxumları 2-3, bəzən 1-4 ədəd olub, dəyirmi və ya kürəşəkilli-yumurtavarıdır, aydın görünməyən üçüzlüdür, üst tərəfi içəriyə doğru basıqdır, 5–7 mm uzunluqdadır.
İşıqsevən, quraqlığa, küləyədavamlı, torpağa az tələbkar, kök sistemi yaxşı yayılmış dekorativ bitkidir. Külək vasitəsilə tozlanır. Toxumla çıxaldılır. Azərbaycanda, Böyük və Kiçik Qafqazda, Naxçıvan MR-da, Qubada kolluqlarda, qayalarda, quru və çınqıllı-daşlı yamaclarda yayılmışdır.
Yaşıllaşdırmada küçə və parklarda qrupla, tək-tək əkmək üçün istifadə etmək olar. Qırmızı ardıcın dik dayanan, qollu-budaqlı, yerə sərilən və s. müxtəlif formalarına rast gəlinir. Toxumlarında və iynəyarpaqlarında efir yağı vardır. Dəri və bronxit xəstəliklərində antiseptik dərman kimi işlədilir.
İstinadlar
- Linnæi C. Species Plantarum (lat.): Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas. 1753. C. 2. S. 1040.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Qirmizimeyveli ardic lat Juniperus phoenicea bitkiler aleminin sobesinin i yneyarpaqlilar sinfinin cupressales destesinin servkimiler fesilesinin ardic cinsine aid bitki novu Qirmizimeyveli ardicElmi tesnifatDomen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerAlem BitkilerKlad StreptofitlerKlad EmbryophytesKlad Klad Klad Toxumlu bitkilerKlad Sobe Sinif IyneyarpaqlilarYarimsinif Deste CupressalesFesile ServkimilerYarimfesile ServlerCins ArdicNov Qirmizimeyveli ardicBeynelxalq elmi adiJuniperus phoenicea L 1753Sekil axtarisiITIS 822606NCBI 61308EOL 1061668 Qafqaz Krim Iran Turkiye Balkan yarimadasinda Araliq denizi boyunca na qeder olan genis erazide yayilmisdir Hundurluyu 6 m e catan alcaqboylu duzgovdeli agac ve ya koldur Zoglari qisa yasil ve ya sarimtil qonur rengdedir Kohne budaqlari ve govdesinin qabigi aciq boz cavan zoglari sarimtil qonur renglidir Yarpaqlari ufuqi veziyyetde xetvari iynesekillidir uzun tikani sivridir ust terefinde yasil rengli orta damari boyunca uzanmis iki ag zolagi alt terefinde sivri ve ensiz tili vardir vezileri yoxdur uzunlugu 11 20 mm ve eni 2 mm e qederdir Erkek qozalar xirda ve kuresekilli olub cox qisa ayaqciqlar uzerindedir pulcuqlari deyirmidir yanlarinda disleri vardir Meyveleri yarpaqdan qisa saplaqsiz kure formale olub diametri 9 11 mm pas rengli ve ya qonuracalan qirmizidir Yetismis meyveleri uzerinde 3 6 pulcugu vardir onlarin ucu sivri ve ya duzdur tepelerinde aydin gorunen capiqlarla bir birinden aralanmisdir Meyveleri payizda yetisir qisa qeder tedricen tokulur Oduncagi qirmizimtil agdir mohkemdir ve spesifik xos qoxuya malikdir Toxumlari 2 3 bezen 1 4 eded olub deyirmi ve ya kuresekilli yumurtavaridir aydin gorunmeyen ucuzludur ust terefi iceriye dogru basiqdir 5 7 mm uzunluqdadir Isiqseven quraqliga kuleyedavamli torpaga az telebkar kok sistemi yaxsi yayilmis dekorativ bitkidir Kulek vasitesile tozlanir Toxumla cixaldilir Azerbaycanda Boyuk ve Kicik Qafqazda Naxcivan MR da Qubada kolluqlarda qayalarda quru ve cinqilli dasli yamaclarda yayilmisdir Yasillasdirmada kuce ve parklarda qrupla tek tek ekmek ucun istifade etmek olar Qirmizi ardicin dik dayanan qollu budaqli yere serilen ve s muxtelif formalarina rast gelinir Toxumlarinda ve iyneyarpaqlarinda efir yagi vardir Deri ve bronxit xesteliklerinde antiseptik derman kimi isledilir IstinadlarLinnaei C Species Plantarum lat Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas 1753 C 2 S 1040 Hemcinin bax