Bu məqaləni lazımdır. |
Jan Mare (11 dekabr 1913[…], Şerburq[d] – 8 noyabr 1998[…], Kann) — fransız aktyoru
JAN MARE | |
---|---|
Jan Alfred Villen-Mare | |
Doğum adı | Jean Alfred Villain-Marais |
Doğum tarixi | |
Doğum yeri | , Fransa |
Vəfat tarixi | (84 yaşında) |
Vəfat yeri | Kann, Fransa |
Vəfat səbəbi | ürək tutması |
Vətəndaşlığı | |
Partnyoru |
|
Fəaliyyəti | Aktyor |
Fəaliyyət illəri | 1933–1998 |
Mükafatları | |
IMDb | ID0544786 |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Həyatı
Jan Mare (əsl soyadı Villen Mare) 1913-cü il dekabrın 11-də Şerbur şəhərində anadan olmuşdur. O, məktəbdə oxuyarkən Duqlas Ferbenks və Erol Flintin ekranda yaratdığı romantik qəhrəmanların vurğunu olub. Lakin bununla belə, Jan gənc yaşlarından teatr və rəssamlığa böyük maraq göstərirdi. Aktyorun yaradıcılıq bioqrafiyasını diqqətlə izləsək, görərik ki, onun teatr və kino fəaliyyətindəki ilk addımlar asan olmayıb. Antik qəhrəmanlara məxsus bədən quruluşu, qadınları cəlb edən yaraşıqlı və gözəl xarici görünüşü olmasına baxmayaraq, gənc Mare bəzi rejissorların fikrincə, bacarıqsız və perspektivi olmayan artist hesab olunurdu. O, üç dəfə Paris konservatoriyasının dram sinfinə imtahan versə də, adını qəbul olunanların siyahısında görməyib. Sonra 20 yaşlı Jan kino çəkilişində öz qüvvəsini sınamaq istəyib. Rejissor Marsel Lerbye onu əvvəlcə özünə assistent götürür, sonra isə yaxşı aktyor olacağına inanmasa da, onu "Xoşbəxtlik", "Təzə adamlar" və "Alovlu gecələr" filmlərində epizodik rollara çəkir.
Kino karyerası
Jan Mare aktyorluq karyerasının başlanğıcında müvəffəqiyyət qazana bilməsə də, o, özünü xoşbəxt və bəxti gətirən adam hesab edir. Bu barədə Mare müsahibəsində belə deyib: "Fortuna məndən üz döndərəndə də, son nəticədə bəxtim həmişə üzümə gülürdü. Bir dəfə kütləvi səhnə üçün iştirakçı toplayan rejissor mənim haqqında belə söylədi: "Bu oğlanın istedadı var, ancaq o, bizə bədbəxtlik gətirəcək. Mən çox məyus oldum. Ertəsi gün paralel kursdan olan uşaqlar mənə öz tamaşalarında rol təklif etdilər. Əvvəlcə razılıq vermədim. Sonra biləndə ki, pyesin müəllifi gənc aktyorların kumiri Jan Koktodur, əlbəttə ki, razılaşdım. Bu hadisə 1934-ci ildə olub. Sınaq tamaşasını izləyən Kokto məni rola təsdiq etdi. Dahi sənətkarla dostluğumuz beləcə başladı". 1936-cı ildə Parisdə keçirilən beynəlxalq sərgiyə hazırlıq günlərində tamaşaya hazırlanan Jan Koktonun "Çəhənnəm maşını" antik trilogiyasında müəllif baş rolun ifasını Mareyə tapşırır. Aktyor gurultulu alqış qazandıqdan sonra o, bir-birinin ardınca tamaşalarda iştirak etməyə dəvətlər alır. O zaman Mare üçün hətta xüsusi pyes də yazılmışdı. Daha sonra Jan Mareyə Fransanın bir nömrəli teatrı sayılan "Komedi-Fransez"də və yeni filmlərdə baş rolları oynamağa sevindirici təkliflər gəlməyə başladı.
Qeyd etmək lazımdır ki, Marenin yaradıcı şəxsiyyət kimi yetişməsində şair, dramaturq və rejissor Jan Koktonun böyük təsiri olub. Mare teatr səhnəsində ən yaxşı rollarını Koktonun yazdığı "Şah Edip", "Dəyirmi stolun cəngavərləri" və "Dözülməz valideynlər" pyeslərində oynayıb. Jan Marenin ifacılıq tərzi emosionallığı, temperamenti, ifadəli və təsiredici gücü ilə, eyni zamanda intellektuallığı, plastik davranışı və yüksək səhnə mədəniyyəti ilə tamaşaçını valeh edirdi.
Jan Marenin kinoda ilk böyük işi 1941-ci ildə rejissor J.Baronsellinin cəkdiyi "Yandırılmış ev" filmidir. 40-50-ci illərdə isə o, romantik rolları oynamaqla məşhur olub. "Əbədi qayıdış"da (1943) Patris, "Karmen"də (1943) Xose, "Praf Monte-Kristo"da (1953) Edmon Dantes, habelə J. Koktonun rejissorluğu ilə çəkilmiş "Gözəlcə və əjdaha" (1946), "İkibaşlı qartal" (1947), "Orfey"(1949), "Orfeyin vəsiyyəti" (1960), görkəmli İtalyan rejissoru Lukino Viskontinin "Bəyaz gecələr"(1957) filmlərində və Fantomas haqqında seriallarda yaddaqalan rollar yaradıb. Kino həvəskarları "Kapitan Frakass", "Parisin sirləri" və "Dəmir maska" filmlərində Marenin oynadığı qəhrəmanları böyük məhəbbətlə sevmişlər. Jan Mare filmlərə çəkilməklə bərabər, teatr səhnəsində də işini davam etdirirdi. Bu barədə aktyor belə deyib: "Mən teatrı qəlbən sevirəm. Lakin kinoya da çox minnətdaram. Cünki o, məni dünyaya tanıtdırıb. Bununla da kino bütün teatrların qapılarını mənim qarşımda açıb. Mən həmişə demişəm, bəxtim hər zaman gətirib. 75 ekran əsərində və 50 teatr tamaşasında oynamışam. Molyer, Şekspir, Kokto, Şou... Gördüyünüz kimi, səhnədəki rollarımın siyahısı böyükdür".
Yeri gəlmişkən, xatırladaq ki, Jan Mare 1974-cü ildə Fransanın Aktyorlar İttifaqına rəhbərlik edib.
Aktyor işi
Jan Marenin aktyorluq taleyi başqalarından xeyli fərqlidir. Bəzən o, yaxşı rejissorlarla ümumi dil tapa bilmir, dahi və kommersiya ruhlu rejissorlarla isə çox gözəl nəticəyə nail olurdu. Mare belə filmlərdə macəraların sirli və istəkli qəhrəmanına çevrilirdi: "Puç olmuş arzular"da çinayətkar şahzadə, "Taleyin əmri"ndə əyyaş dahi, "Qraf Monte-Kristo"da böhtan nəticəsində ömürlük məhkum olunmuş gənc... Mare bu filmlərdə romantizmin gözəlliyini və saxtalığını özündə təcəssüm etdirmişdi.
Jan Marenin iştirakı ilə çəkilən filmlərdə görürük ki, o, zəif və alçaldılmış insanlara kömək etmək üçün at belində, əlində silah düşmənlə döyüşür, zavallı, məsum bir qızı xoşbəxt etmək üçün səxavətini əsirgəmir, ona bahalı hədiyyələr verir, bəzən də üzünə maska taxaraq, zamanın güclü və amansız hakimlərinə həqiqəti açıb göstərir. Bütün varlığı ilə sənətinə bağlı olan Marenin oynadığı qəhrəmanlar böyük ürəyə və ideal xeyirxahlığa malikdirlər. "Qraf Monte-Kristo" kino əsərinin qəhrəmanı Edmon Dantes sevdiyi qızla toy etməyə hazırlaşır. Satqın dostları isə ona paxıllıq edir və toy vaxtını uzatmağa çalışırlar. Onlar Dantesin guya ingilis casusu olduğunu müstəntiqə deyirlər. O zaman Napoleon dövrünün hüquq orqanları siyasi çinayətkarlara qarşı çox qəddar idilər. Rütbə almaq üçün zirək tərpənən müstəntiq Vilfor istintaq aparmadan nazirə və prokuror Danqlara donos yazır. Bədbəxt Edmon nişan gecəsində həbs edilir. Valideynləri və nişanlısı dəqiq məlumat əldə etməyə çalışsalar da, axtarışlar nəticə vermir.
İki il göz yaşı axıdan Mersedes Edmonun satqın "dostu" Fernana ərə gedir. Xəyanətin qurbanı olan Dantes yeddi il İf qəsrində məhbus həyatı yaşayır, əzab və işgəncələrə dözür. Yalnız məhbəs qonşusu abbatın başa saldığı yolla qəsrdən qaçmağa müyəssər olur. Filmin birinci hissəsi "Böhtan", ikinci hissəsi "Qisas" adlanır. Azadlığa çıxan Dantes abbatın ona vəsiyyət etdiyi xəzinəyə sahib çıxır. İndi o, satqınlardan intiqam almağa hazırlaşır. Bunun üçün Edmon gah abbat Buzoni, gah dənizçi Sindibad, gah da lord Uilmuorun qiyafəsində çıxış edir və istədiyinə nail olur. Sonda xəyanət yolu ilə Dantesin nişanlısı Mersedesi ələ keçirən Fernan özünə qəsd edir, Danqlar müflisləşir, Vilfor ağlını itirir.
Aleksandr Dümanın romanı əsasında çəkilmiş bu ikiseriyalı film əvvəldən axıra kimi tamaşaçını həyəcan içində saxlayır. Baş rolun ifaçısı Jan Mare böyük ustalıqla yaddaqalan sevilən və insan qəlbini duyğulandıran obraz yaradıb. Film "Min bir gecə" nağılının koloritinə bənzəyən xoşbəxt sonluqla bitir. Edmon Dantes yunan qızı Qayde ilə yelkənli gəmidə səyahətə çıxır.
Teatr və kino Jan Mare üçün müqəddəs sənət ocağı olub. Deyirlər, istedadlılar hər sahədə istedadlı olurlar. Bunu gənc və yaşlı nəslin sevimli aktyoru olan Jan Mareyə də aid etmək olar. Mare on yaşından başlayaraq, molbert qarşısında durub müxtəlif rəsmlər çəkməyi xoşlayar, yaratdığı tabloları isə utandığından heç kimə göstərməzdi. Lakin bir dəfə təsadüfən Kokto Marenin çəkdiyi mənzərəni görüb bəyənir. Sonra həmin şəkli ona bağışlamağı Maredən xahiş edir. Bir gün Koktonun Madlen meydanında olan mənzilinə qonaq gələn Pikasso həmin şəkli görüb belə deyir: "Əgər bu mənzərəni hər hansı bir salonda görsəydim, onu mütləq alardım".
Jan Mare gənc yaşlarında dulusçuluqla da məşğul olurdu. Boş vaxtlarında gildən saxsı qablar düzəltməyi sevən aktyor hərdən bir kiçik heykəllər də yaradırdı. Onun bu işlərindən xəbəri olanlar var idi. Bir dəfə Parisin 18-ci rayonunun bələdiyyəsi Maredən yazıçı Marsel Emenin yubileyi münasibətilə onun heykəlini düzəltməyi xahiş edir. İndi həmin heykəl Monmartr meydanında uçalır.
Son müsahibələrinin birində müxbirin -"gənc aktyorlara nəyi məsləhət görərdiniz?" - sualını Mare belə cavablandırmışdı: "İlk növbədə öz işlərinə tənqidi yanaşmağı və qazandığı müvəffəqiyyətlə kifayətlənməməyi. Əgər sənətində irəliləyiş olmasa, deməli, geridə qalacaqsan. Həyatda uğur qazanmaq istəyirsənsə, qarşına böyük məqsəd qoymalısan. Tam xoşbəxt olmaq üçün isə vicdan əzabı çəkmədən yaşamaq lazımdır. Yeri gəlmişkən, bu, təkcə aktyorlara aid deyil."
Dahi aktyor Jan Mare 1998-ci il noyabr ayının 8-də Valoris şəhərində 85 yaşında dünyasını dəyişib.
Xarici keçidlər
- Fichier des personnes décédées.
- Bibliothèque nationale de France Jean Marais (1913–1998) (fr.). 2011.
- Jean Marais (nid.).
- Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- Jean Marais // RKDartists (nid.).
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Jan Mare 11 dekabr 1913 Serburq d 8 noyabr 1998 Kann fransiz aktyoruJAN MAREJan Alfred Villen MareDogum adi Jean Alfred Villain MaraisDogum tarixi 11 dekabr 1913Dogum yeri FransaVefat tarixi 8 noyabr 1998 84 yasinda Vefat yeri Kann FransaVefat sebebi urek tutmasiVetendasligi FransaPartnyoru Jan Kokto 1937 1963 Fealiyyeti AktyorFealiyyet illeri 1933 1998MukafatlariIMDb ID0544786 Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiJan Mare esl soyadi Villen Mare 1913 cu il dekabrin 11 de Serbur seherinde anadan olmusdur O mektebde oxuyarken Duqlas Ferbenks ve Erol Flintin ekranda yaratdigi romantik qehremanlarin vurgunu olub Lakin bununla bele Jan genc yaslarindan teatr ve ressamliga boyuk maraq gosterirdi Aktyorun yaradiciliq bioqrafiyasini diqqetle izlesek gorerik ki onun teatr ve kino fealiyyetindeki ilk addimlar asan olmayib Antik qehremanlara mexsus beden qurulusu qadinlari celb eden yarasiqli ve gozel xarici gorunusu olmasina baxmayaraq genc Mare bezi rejissorlarin fikrince bacariqsiz ve perspektivi olmayan artist hesab olunurdu O uc defe Paris konservatoriyasinin dram sinfine imtahan verse de adini qebul olunanlarin siyahisinda gormeyib Sonra 20 yasli Jan kino cekilisinde oz quvvesini sinamaq isteyib Rejissor Marsel Lerbye onu evvelce ozune assistent goturur sonra ise yaxsi aktyor olacagina inanmasa da onu Xosbextlik Teze adamlar ve Alovlu geceler filmlerinde epizodik rollara cekir Kino karyerasiJan Mare aktyorluq karyerasinin baslangicinda muveffeqiyyet qazana bilmese de o ozunu xosbext ve bexti getiren adam hesab edir Bu barede Mare musahibesinde bele deyib Fortuna menden uz donderende de son neticede bextim hemise uzume gulurdu Bir defe kutlevi sehne ucun istirakci toplayan rejissor menim haqqinda bele soyledi Bu oglanin istedadi var ancaq o bize bedbextlik getirecek Men cox meyus oldum Ertesi gun paralel kursdan olan usaqlar mene oz tamasalarinda rol teklif etdiler Evvelce raziliq vermedim Sonra bilende ki pyesin muellifi genc aktyorlarin kumiri Jan Koktodur elbette ki razilasdim Bu hadise 1934 ci ilde olub Sinaq tamasasini izleyen Kokto meni rola tesdiq etdi Dahi senetkarla dostlugumuz belece basladi 1936 ci ilde Parisde kecirilen beynelxalq sergiye hazirliq gunlerinde tamasaya hazirlanan Jan Koktonun Cehennem masini antik trilogiyasinda muellif bas rolun ifasini Mareye tapsirir Aktyor gurultulu alqis qazandiqdan sonra o bir birinin ardinca tamasalarda istirak etmeye devetler alir O zaman Mare ucun hetta xususi pyes de yazilmisdi Daha sonra Jan Mareye Fransanin bir nomreli teatri sayilan Komedi Fransez de ve yeni filmlerde bas rollari oynamaga sevindirici teklifler gelmeye basladi Qeyd etmek lazimdir ki Marenin yaradici sexsiyyet kimi yetismesinde sair dramaturq ve rejissor Jan Koktonun boyuk tesiri olub Mare teatr sehnesinde en yaxsi rollarini Koktonun yazdigi Sah Edip Deyirmi stolun cengaverleri ve Dozulmez valideynler pyeslerinde oynayib Jan Marenin ifaciliq terzi emosionalligi temperamenti ifadeli ve tesiredici gucu ile eyni zamanda intellektualligi plastik davranisi ve yuksek sehne medeniyyeti ile tamasacini valeh edirdi Jan Marenin kinoda ilk boyuk isi 1941 ci ilde rejissor J Baronsellinin cekdiyi Yandirilmis ev filmidir 40 50 ci illerde ise o romantik rollari oynamaqla meshur olub Ebedi qayidis da 1943 Patris Karmen de 1943 Xose Praf Monte Kristo da 1953 Edmon Dantes habele J Koktonun rejissorlugu ile cekilmis Gozelce ve ejdaha 1946 Ikibasli qartal 1947 Orfey 1949 Orfeyin vesiyyeti 1960 gorkemli Italyan rejissoru Lukino Viskontinin Beyaz geceler 1957 filmlerinde ve Fantomas haqqinda seriallarda yaddaqalan rollar yaradib Kino heveskarlari Kapitan Frakass Parisin sirleri ve Demir maska filmlerinde Marenin oynadigi qehremanlari boyuk mehebbetle sevmisler Jan Mare filmlere cekilmekle beraber teatr sehnesinde de isini davam etdirirdi Bu barede aktyor bele deyib Men teatri qelben sevirem Lakin kinoya da cox minnetdaram Cunki o meni dunyaya tanitdirib Bununla da kino butun teatrlarin qapilarini menim qarsimda acib Men hemise demisem bextim her zaman getirib 75 ekran eserinde ve 50 teatr tamasasinda oynamisam Molyer Sekspir Kokto Sou Gorduyunuz kimi sehnedeki rollarimin siyahisi boyukdur Yeri gelmisken xatirladaq ki Jan Mare 1974 cu ilde Fransanin Aktyorlar Ittifaqina rehberlik edib Aktyor isiJan Marenin aktyorluq taleyi basqalarindan xeyli ferqlidir Bezen o yaxsi rejissorlarla umumi dil tapa bilmir dahi ve kommersiya ruhlu rejissorlarla ise cox gozel neticeye nail olurdu Mare bele filmlerde maceralarin sirli ve istekli qehremanina cevrilirdi Puc olmus arzular da cinayetkar sahzade Taleyin emri nde eyyas dahi Qraf Monte Kristo da bohtan neticesinde omurluk mehkum olunmus genc Mare bu filmlerde romantizmin gozelliyini ve saxtaligini ozunde tecessum etdirmisdi Jan Marenin istiraki ile cekilen filmlerde goruruk ki o zeif ve alcaldilmis insanlara komek etmek ucun at belinde elinde silah dusmenle doyusur zavalli mesum bir qizi xosbext etmek ucun sexavetini esirgemir ona bahali hediyyeler verir bezen de uzune maska taxaraq zamanin guclu ve amansiz hakimlerine heqiqeti acib gosterir Butun varligi ile senetine bagli olan Marenin oynadigi qehremanlar boyuk ureye ve ideal xeyirxahliga malikdirler Qraf Monte Kristo kino eserinin qehremani Edmon Dantes sevdiyi qizla toy etmeye hazirlasir Satqin dostlari ise ona paxilliq edir ve toy vaxtini uzatmaga calisirlar Onlar Dantesin guya ingilis casusu oldugunu mustentiqe deyirler O zaman Napoleon dovrunun huquq orqanlari siyasi cinayetkarlara qarsi cox qeddar idiler Rutbe almaq ucun zirek terpenen mustentiq Vilfor istintaq aparmadan nazire ve prokuror Danqlara donos yazir Bedbext Edmon nisan gecesinde hebs edilir Valideynleri ve nisanlisi deqiq melumat elde etmeye calissalar da axtarislar netice vermir Iki il goz yasi axidan Mersedes Edmonun satqin dostu Fernana ere gedir Xeyanetin qurbani olan Dantes yeddi il If qesrinde mehbus heyati yasayir ezab ve isgencelere dozur Yalniz mehbes qonsusu abbatin basa saldigi yolla qesrden qacmaga muyesser olur Filmin birinci hissesi Bohtan ikinci hissesi Qisas adlanir Azadliga cixan Dantes abbatin ona vesiyyet etdiyi xezineye sahib cixir Indi o satqinlardan intiqam almaga hazirlasir Bunun ucun Edmon gah abbat Buzoni gah denizci Sindibad gah da lord Uilmuorun qiyafesinde cixis edir ve istediyine nail olur Sonda xeyanet yolu ile Dantesin nisanlisi Mersedesi ele keciren Fernan ozune qesd edir Danqlar muflislesir Vilfor aglini itirir Aleksandr Dumanin romani esasinda cekilmis bu ikiseriyali film evvelden axira kimi tamasacini heyecan icinde saxlayir Bas rolun ifacisi Jan Mare boyuk ustaliqla yaddaqalan sevilen ve insan qelbini duygulandiran obraz yaradib Film Min bir gece nagilinin koloritine benzeyen xosbext sonluqla bitir Edmon Dantes yunan qizi Qayde ile yelkenli gemide seyahete cixir Teatr ve kino Jan Mare ucun muqeddes senet ocagi olub Deyirler istedadlilar her sahede istedadli olurlar Bunu genc ve yasli neslin sevimli aktyoru olan Jan Mareye de aid etmek olar Mare on yasindan baslayaraq molbert qarsisinda durub muxtelif resmler cekmeyi xoslayar yaratdigi tablolari ise utandigindan hec kime gostermezdi Lakin bir defe tesadufen Kokto Marenin cekdiyi menzereni gorub beyenir Sonra hemin sekli ona bagislamagi Mareden xahis edir Bir gun Koktonun Madlen meydaninda olan menziline qonaq gelen Pikasso hemin sekli gorub bele deyir Eger bu menzereni her hansi bir salonda gorseydim onu mutleq alardim Jan Mare genc yaslarinda dulusculuqla da mesgul olurdu Bos vaxtlarinda gilden saxsi qablar duzeltmeyi seven aktyor herden bir kicik heykeller de yaradirdi Onun bu islerinden xeberi olanlar var idi Bir defe Parisin 18 ci rayonunun belediyyesi Mareden yazici Marsel Emenin yubileyi munasibetile onun heykelini duzeltmeyi xahis edir Indi hemin heykel Monmartr meydaninda ucalir Son musahibelerinin birinde muxbirin genc aktyorlara neyi meslehet gorerdiniz sualini Mare bele cavablandirmisdi Ilk novbede oz islerine tenqidi yanasmagi ve qazandigi muveffeqiyyetle kifayetlenmemeyi Eger senetinde irelileyis olmasa demeli geride qalacaqsan Heyatda ugur qazanmaq isteyirsense qarsina boyuk meqsed qoymalisan Tam xosbext olmaq ucun ise vicdan ezabi cekmeden yasamaq lazimdir Yeri gelmisken bu tekce aktyorlara aid deyil Dahi aktyor Jan Mare 1998 ci il noyabr ayinin 8 de Valoris seherinde 85 yasinda dunyasini deyisib Xarici kecidlerFichier des personnes decedees Bibliotheque nationale de France Jean Marais 1913 1998 fr 2011 Jean Marais nid Bibliotheque nationale de France BnF identifikatoru fr aciq melumat platformasi 2011 Jean Marais RKDartists nid