Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Jak Kartye (fr. Jacques Cartier; d. 31 dekabr 1491, – ö. 1 sentyabr 1557, ) — fransız kəşfiyyatçı.
| Jak Kartye | |
|---|---|
| fr. Jacques Cartier | |
 | |
| Doğum tarixi | 31 dekabr 1491 |
| Doğum yeri |
|
| Vəfat tarixi | 1 sentyabr 1557 (65 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Vəfat səbəbi | taun, səpmə yatalaq |
| Fəaliyyəti | naviqator, tədqiqatçı-səyyah[d], dənizçi[d], ixtiraçı, dənizçi[d], siyasətçi |
 | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
Jak Kartye -da da anadan olmuşdur.O, Breton mənşəli fransız tədqiqatçıdır. Jak Kartye Sen-Lorens körfəzini və Sent-Lorens çayının sahillərinin xəritəsini təsvir edən ilk avropalıdır. O, irokezlərin 2 böyük qəsəbəni Kvebek və Monreal adlandırdıqlarını görəndən sonra bu əraziləri "kanadalıların ölkəsi" adlandırdı. Erkən həyatı: Jak Kartye 1401-ci ildə Britaniyanın şimal-qərb sahilindəki liman olan Saint-Malo'da anadan olub. Hörmətli bir dənizçi olan Kartye, lider bir ailənin üzvü olan Mary Catherine des Granches'la evlənərək 1520-ci ildə ictimai statusunu inkişaf etdirdi.
Şimali Amerikaya Birinci Böyük Səfər
31 Dekabr 1491-ci ildə Fransanın Saint-Malo şəhərində dünyaya gələn Jak Kartye üç böyük Şimali Amerika səyahəti etmədən əvvəl Amerikanı, xüsusilə də, Braziliyanı kəşf etdi. 1534-cü ildə Fransa Kralı I Fransis, Jak Kartyeni daha əvvəl etdiyi səfərlərinə görə, Şimali Amerikanın şərq sahillərində "şimal torpaqları" olaraq adlandırılan yeni bir gəzintiyə göndərildi. 1534- cü ildə qazanılmış müvəffəqiyyəti möhkəmləndirmək üçün I Fransisk qızıl tapmaq vəAsiyaya dəniz keçidini aşkar etmək üçün Jak Kartyeni Yeni Dünyaya göndərdi. Kartyenin ilk ekspedisiyası əvvəllər aşkar olunmuş ərazilərdən keçirdi. Jak Kartye 20 Aprel 1534-cü ildə iki gəmi və 61 kişi ilə birlikdə yola çıxdı və 20 gün sonra gəldi. Newfoundland'ın qərb sahillərini kəşf etdi, Prince Edward Adasını kəşf etdi və Anticosti adasında sonra Müqəddəs Lavrenti Körfəzi ilə yol aldı.
İkinci Səfər
Fransaya qayıtdıqdan sonra, Kral Fransis, Kartyenin gördükləri haqqında hesabatından təsirləndi; bu səbəblə, tədqiqatçı1 il sonra May ayında üç gəmi və 110 kişi ilə birlikdə göndərildi. Kartye daha əvvəl rəhbər olaraq vəzifə yerinə yetirən iki Qırmızıdərililəri tutmuş və adamları Müqəddəs LavrentidənKvebekə qədər irəliləmiş və bir baza qurmuşdular. Sentyabr ayında Kartye, Montrealda dönüş etdi və çayın qərbini, qızıl, gümüş, mis və ədviyyatların olduğu başqa çayların olduğunu eşidəndə bölgəyə nəzarət edən İrokezlər tərəfindən məmnuniyyətlə qarşılandı. Buna baxmayaraq, sərt qışlar gəlməmişdən əvvəl, Rapids çayını keçilməz hala gətirdi və Kartye və adamları İrokezləri qəzəbləndirməyi bacardılar. Beləcə Kartye çayın buzdan uzaq olduğu yaza qədər gözlədi və təkrar Fransaya dönmədən əvvəl bəzi İrokezrəhbərlərini həbs etdi. Tez-tələsik qaçışına görə Kartyekrala daha əvvəl açıqlanmamış zənginliklərin qərbə uzandığını və 2.000 mil uzunluğunda olduğu deyilən böyük bir çayın böyük ehtimalla Asiyaya aparıldığını hesabat edə bildi.
Üçüncü Səfər
1541-ci ilin Mayında Kartye beş gəmi ilə üçüncü səfərinə çıxdı. İndiyə qədər Şərqə bir keçid fikri tərk etdi və Fransa adına Müqəddəs Lavrenti çayı boyunca qalıcı bir həll tapılması üçün göndərildi. Bir qrup müstəmləkəçi bu vaxt bir neçə ay onunla qaldı. Bu dəfə, Şərqə bir keçid tapma düşüncəsi unuduldu. Hədəflər indi "Saquenay Krallığı" nı və sərvətlərini tapmaq və Müqəddəs Lavrenti çayı boyunca, qalıcı bir yerləşməni təmin etmək idi.Stadakonaya çatan Kartye ,yenə İrokezlərlə bir araya gəldi, ancaq ,burada yaxşıqarşılanmadı və yaşayış yerini oraya qoymamaya qərar verdi. Çaydan bir neçə kilometr yuxarıya doğru olan yerdə, daha əvvəl müşahidə olunmuş bir nöqtəyə qədər ,bugünkü Kvebekin Keyp Ruj bölgəsində, yerləşməyə qərar verdi.Müstəmləkəçilər burada olduqları 3 ay müddətindəkahı,kələm, şalğam kimi bitkilər becərdilər. Beləcə gücləndirilmiş bir yaşayış quruldu.Müdafiə məqsədilə,başqa daha bir qala inşa edildi.Adamlar ayrıca, brilyant və qızıl olduğuna inandıqlarını toplamağa başladı, ancaq, Fransaya döndüklərində, bunların,yalnız müvafiq kvars kristalları və dəmir pirit olduğunu öyrəndilər - bu da məşhur Fransız ifadəsinə səbəb oldu: " faux comme les diamants du Canada " ( "Kanada qızılı kimi saxtadır"). Gəmilərin ikisi, 2 Sentyabrda bu mineralların bəziləriylə, Fransaya geri göndərildi. Kartye Kvebek yaxınlarında bir dəfə daha düşərgə qurdu və düşündüklərindən daha çox qızıl,brilyant tapdı. Bahar aylarında, müstəmləkəçilərin gəlməsini gözləməyən Kartyebazanı tərk edib Fransaya doğru yola çıxdı. Yol boyunca, Newfoundland'da dayandı və burada lider KartyeKvebekə geri əmr edən müstəmləkəçiylə qarşılaşdı. Ancaq Kartyenin başqa planları var idi; Kvebekə getmək yerinə gecə ərzində gizlicə uzaqlaşdı və Fransaya döndü. Artıq "qızıl" və "brilyant"lar dəyərsiz tapıldı və müstəmləkəçilər, ilk əzablı qışlarını təcrübə etdikdən sonra Fransaya dönərək bir razılaşma əldə etmə planlarını fikirlərindən çıxardılar. Bu geriləmələrdən sonra Fransa, yarım əsr idi ki, bu yeni ərazilərdə hər hansı bir maraq duymadı və Kartyenun dövlət tərəfindən maliyyələşdirilən bir tədqiqatçı olaraq karieri sona çatdı. Mqəddəs Lavrenti bölgəsinin kəşfi ilə əlaqəli olan Kartyenun məşhurluğu, İrokezlər ilə olan əlaqələri və Yeni Dünyadan qaçarkən gələn müstəmləkəçilərin tərk edilməsiylə ləkələnmişdir.
İstinadlar
- Deutsche Nationalbibliothek Record #118668633 // Ümumi tənzimləmə nəzarəti (GND) (alm.). 2012—2016.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Jak Kartye fr Jacques Cartier d 31 dekabr 1491 o 1 sentyabr 1557 fransiz kesfiyyatci Jak Kartyefr Jacques CartierDogum tarixi 31 dekabr 1491Dogum yeri Sen Malo Bretan d Vefat tarixi 1 sentyabr 1557 65 yasinda Vefat yeri Sen MaloVefat sebebi taun sepme yatalaqFealiyyeti naviqator tedqiqatci seyyah d denizci d ixtiraci denizci d siyasetci Vikianbarda elaqeli mediafayllar Heyati Jak Kartye da da anadan olmusdur O Breton menseli fransiz tedqiqatcidir Jak Kartye Sen Lorens korfezini ve Sent Lorens cayinin sahillerinin xeritesini tesvir eden ilk avropalidir O irokezlerin 2 boyuk qesebeni Kvebek ve Monreal adlandirdiqlarini gorenden sonra bu erazileri kanadalilarin olkesi adlandirdi Erken heyati Jak Kartye 1401 ci ilde Britaniyanin simal qerb sahilindeki liman olan Saint Malo da anadan olub Hormetli bir denizci olan Kartye lider bir ailenin uzvu olan Mary Catherine des Granches la evlenerek 1520 ci ilde ictimai statusunu inkisaf etdirdi Simali Amerikaya Birinci Boyuk Sefer 31 Dekabr 1491 ci ilde Fransanin Saint Malo seherinde dunyaya gelen Jak Kartye uc boyuk Simali Amerika seyaheti etmeden evvel Amerikani xususile de Braziliyani kesf etdi 1534 cu ilde Fransa Krali I Fransis Jak Kartyeni daha evvel etdiyi seferlerine gore Simali Amerikanin serq sahillerinde simal torpaqlari olaraq adlandirilan yeni bir gezintiye gonderildi 1534 cu ilde qazanilmis muveffeqiyyeti mohkemlendirmek ucun I Fransisk qizil tapmaq veAsiyaya deniz kecidini askar etmek ucun Jak Kartyeni Yeni Dunyaya gonderdi Kartyenin ilk ekspedisiyasi evveller askar olunmus erazilerden kecirdi Jak Kartye 20 Aprel 1534 cu ilde iki gemi ve 61 kisi ile birlikde yola cixdi ve 20 gun sonra geldi Newfoundland in qerb sahillerini kesf etdi Prince Edward Adasini kesf etdi ve Anticosti adasinda sonra Muqeddes Lavrenti Korfezi ile yol aldi Ikinci Sefer Fransaya qayitdiqdan sonra Kral Fransis Kartyenin gordukleri haqqinda hesabatindan tesirlendi bu sebeble tedqiqatci1 il sonra May ayinda uc gemi ve 110 kisi ile birlikde gonderildi Kartye daha evvel rehber olaraq vezife yerine yetiren iki Qirmiziderilileri tutmus ve adamlari Muqeddes LavrentidenKvebeke qeder irelilemis ve bir baza qurmusdular Sentyabr ayinda Kartye Montrealda donus etdi ve cayin qerbini qizil gumus mis ve edviyyatlarin oldugu basqa caylarin oldugunu esidende bolgeye nezaret eden Irokezler terefinden memnuniyyetle qarsilandi Buna baxmayaraq sert qislar gelmemisden evvel Rapids cayini kecilmez hala getirdi ve Kartye ve adamlari Irokezleri qezeblendirmeyi bacardilar Belece Kartye cayin buzdan uzaq oldugu yaza qeder gozledi ve tekrar Fransaya donmeden evvel bezi Irokezrehberlerini hebs etdi Tez telesik qacisina gore Kartyekrala daha evvel aciqlanmamis zenginliklerin qerbe uzandigini ve 2 000 mil uzunlugunda oldugu deyilen boyuk bir cayin boyuk ehtimalla Asiyaya aparildigini hesabat ede bildi Ucuncu Sefer 1541 ci ilin Mayinda Kartye bes gemi ile ucuncu seferine cixdi Indiye qeder Serqe bir kecid fikri terk etdi ve Fransa adina Muqeddes Lavrenti cayi boyunca qalici bir hell tapilmasi ucun gonderildi Bir qrup mustemlekeci bu vaxt bir nece ay onunla qaldi Bu defe Serqe bir kecid tapma dusuncesi unuduldu Hedefler indi Saquenay Kralligi ni ve servetlerini tapmaq ve Muqeddes Lavrenti cayi boyunca qalici bir yerlesmeni temin etmek idi Stadakonaya catan Kartye yene Irokezlerle bir araya geldi ancaq burada yaxsiqarsilanmadi ve yasayis yerini oraya qoymamaya qerar verdi Caydan bir nece kilometr yuxariya dogru olan yerde daha evvel musahide olunmus bir noqteye qeder bugunku Kvebekin Keyp Ruj bolgesinde yerlesmeye qerar verdi Mustemlekeciler burada olduqlari 3 ay muddetindekahi kelem salgam kimi bitkiler becerdiler Belece guclendirilmis bir yasayis quruldu Mudafie meqsedile basqa daha bir qala insa edildi Adamlar ayrica brilyant ve qizil olduguna inandiqlarini toplamaga basladi ancaq Fransaya donduklerinde bunlarin yalniz muvafiq kvars kristallari ve demir pirit oldugunu oyrendiler bu da meshur Fransiz ifadesine sebeb oldu faux comme les diamants du Canada Kanada qizili kimi saxtadir Gemilerin ikisi 2 Sentyabrda bu minerallarin bezileriyle Fransaya geri gonderildi Kartye Kvebek yaxinlarinda bir defe daha duserge qurdu ve dusunduklerinden daha cox qizil brilyant tapdi Bahar aylarinda mustemlekecilerin gelmesini gozlemeyen Kartyebazani terk edib Fransaya dogru yola cixdi Yol boyunca Newfoundland da dayandi ve burada lider KartyeKvebeke geri emr eden mustemlekeciyle qarsilasdi Ancaq Kartyenin basqa planlari var idi Kvebeke getmek yerine gece erzinde gizlice uzaqlasdi ve Fransaya dondu Artiq qizil ve brilyant lar deyersiz tapildi ve mustemlekeciler ilk ezabli qislarini tecrube etdikden sonra Fransaya donerek bir razilasma elde etme planlarini fikirlerinden cixardilar Bu gerilemelerden sonra Fransa yarim esr idi ki bu yeni erazilerde her hansi bir maraq duymadi ve Kartyenun dovlet terefinden maliyyelesdirilen bir tedqiqatci olaraq karieri sona catdi Mqeddes Lavrenti bolgesinin kesfi ile elaqeli olan Kartyenun meshurlugu Irokezler ile olan elaqeleri ve Yeni Dunyadan qacarken gelen mustemlekecilerin terk edilmesiyle lekelenmisdir IstinadlarDeutsche Nationalbibliothek Record 118668633 Umumi tenzimleme nezareti GND alm 2012 2016