Ichthyaetus melanocephalus (lat. Ichthyaetus melanocephalus) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin quşlar sinfinin çovdarçıkimilər dəstəsinin qağayılar fəsiləsinin ichthyaetus cinsinə aid heyvan növü.
Ichthyaetus melanocephalus | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Elmi təsnifat | ||||||||
Domen: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Aləm: Yarımaləm: Klad: Klad: Tipüstü: Tip: Sinif: İnfrasinif: Klad: Klad: Dəstə: Yarımdəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Cins: Növ: Ichthyaetus melanocephalus | ||||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||||
|
Statusu
Nadirdir.
Kateqoriyası
(EN). Təhlükə altındadır.
Genefond əhəmiyyəti
Azərbaycanda cinsin 8 növün-dən biridir.
Qısa təsviri
Başı və boynunun yuxarı hissəsi parlaq qara, qanadlarının ucu ağdır. Dimdiyi iri və qırmızıdır, amma qara zolağı var.
Yayılması
Avropa və Asiyada yayılıb, qışlamaq üçün Aralıq dənizinə qədər miqrasiya edir. Azərbaycanda Bakı arxipelaqında nəsil verir. Miqrant populyasiyası Xəzər dənizi sahilində və daxili su hövzələrində müşahidə olunur.
Yaşayış yeri və həyat tərzi
Bitki örtüyündən məhrum olan kiçik adada nəsil verir. Yem üçün materikə uçur. Əsasən miqrasiya dövründə olur, kiçik bir populyasiyası Bakı arxipelaqının Babur-Qutan adasında nəsil verir. May ayında gəlir. Adada yosundan suya yaxın yuva tikir, içəri¬si¬nə lələk döşəyir, 2-3 açıq rəngli (ağımtıl-boz) yumurta verir, 27-28 gün kürt yatır, iyun ayının ikinci yarısında körpə ba¬la¬ları olur, avqustda isə pərvaz balaları müşahidə edilir. Adanın və dənizin sahilindən xırda balıq ovlayır, lakin çox vaxt materikə uçub həşərat və başqa onurğasızları, bəzən də siçanabənzər gəmiriciləri ovlayır.
Sayı
1980-ci illərə qədər Azərbaycanda nəsil verməsi məlum olmayıb. 1982-ci ildə Q.T. Mustafayev Bakı arxipe-laqının Babur-Qutan adasında nəsil verməsini öyrənib və öz diplomçu tələbəsi Yaşar Hüseynovun diplom işi əsərinə daxil etdirib. Sonrakı sayı 04. 01. 1998-ci ildə Samur çayının deltasında 49 fərd, 13 may 1989-cu ildə Bakı arxipelaqının Qutan adasında 28 cüt (reproduktiv), 13 aprel 1990-cı ildə Kiçik Qızılqaz gölündə (Şirvan Milli Parkı) 1 fərd olub. 2002-ci ildə Azərbaycanda 350, 2009-cu ildə isə 140 fərd qarabaş qağayı qeyd olunub.
Məhdudlaşdırıcı amillər
Adaların yaxınlığında icazəli ovçuluq edilməsi, qağayıların yumurtasından ərzaq kimi istifadə olunması, səs-küyün çoxalması.
Əhali üçün əhəmiyyəti
Elmi və estetik əhəmiyyəti var. Əsas yemi çəyirtkə və siçandır.
Qorunması üçün qəbul edilmiş tədbirlər
Ovlanması və yumurtasının yığılması qadağandır. Faydalı fauna sta-tusu ilə qorunur. Qızılağac Dövlət Təbiət Qoruğu, Şirvan, Abşeron, Ağgöl Milli Parkları və su-bataqlıq ərazilərində olan yasaqlıqlar əsas biotopudur. Ramsar, Bern, Bonn konvensiyalarına və AEWA sazişinə daxil edilib.
Qorunması üçün məsləhət görülmüş tədbirlər
Bakı və Abşeron arxipelaqlarının Dövlət Təbiət Yasaqlığı statusu ilə qorunması çox faydalı olar.
İstinadlar
- Integrated Taxonomic Information System (ing.). 2011.
- IOC World Bird List Version 6.3. 2016. doi:10.14344/IOC.ML.6.3
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ichthyaetus melanocephalus lat Ichthyaetus melanocephalus heyvanlar aleminin xordalilar tipinin quslar sinfinin covdarcikimiler destesinin qagayilar fesilesinin ichthyaetus cinsine aid heyvan novu Ichthyaetus melanocephalusElmi tesnifatDomen EukariotlarRanqsiz AmorpheaRanqsiz Ranqsiz Ranqsiz Ranqsiz FilozoaAlem HeyvanlarYarimalem EumetazoylarKlad Klad IkitereflisimmetriyalilarKlad Tipustu SonagizlilarTip XordalilarSinif QuslarInfrasinif YenidamaqlilarKlad Klad Deste CovdarcikimilerYarimdeste Fesile QagayilarYarimfesile Cins IchthyaetusNov Ichthyaetus melanocephalusBeynelxalq elmi adiIchthyaetus melanocephalus Temminck 1820 Sekil axtarisiITIS 824070NCBI 1288290StatusuNadirdir Kateqoriyasi EN Tehluke altindadir Genefond ehemiyyetiAzerbaycanda cinsin 8 novun den biridir Qisa tesviriBasi ve boynunun yuxari hissesi parlaq qara qanadlarinin ucu agdir Dimdiyi iri ve qirmizidir amma qara zolagi var YayilmasiAvropa ve Asiyada yayilib qislamaq ucun Araliq denizine qeder miqrasiya edir Azerbaycanda Baki arxipelaqinda nesil verir Miqrant populyasiyasi Xezer denizi sahilinde ve daxili su hovzelerinde musahide olunur Yasayis yeri ve heyat terziBitki ortuyunden mehrum olan kicik adada nesil verir Yem ucun materike ucur Esasen miqrasiya dovrunde olur kicik bir populyasiyasi Baki arxipelaqinin Babur Qutan adasinda nesil verir May ayinda gelir Adada yosundan suya yaxin yuva tikir iceri si ne lelek doseyir 2 3 aciq rengli agimtil boz yumurta verir 27 28 gun kurt yatir iyun ayinin ikinci yarisinda korpe ba la lari olur avqustda ise pervaz balalari musahide edilir Adanin ve denizin sahilinden xirda baliq ovlayir lakin cox vaxt materike ucub heserat ve basqa onurgasizlari bezen de sicanabenzer gemiricileri ovlayir Sayi1980 ci illere qeder Azerbaycanda nesil vermesi melum olmayib 1982 ci ilde Q T Mustafayev Baki arxipe laqinin Babur Qutan adasinda nesil vermesini oyrenib ve oz diplomcu telebesi Yasar Huseynovun diplom isi eserine daxil etdirib Sonraki sayi 04 01 1998 ci ilde Samur cayinin deltasinda 49 ferd 13 may 1989 cu ilde Baki arxipelaqinin Qutan adasinda 28 cut reproduktiv 13 aprel 1990 ci ilde Kicik Qizilqaz golunde Sirvan Milli Parki 1 ferd olub 2002 ci ilde Azerbaycanda 350 2009 cu ilde ise 140 ferd qarabas qagayi qeyd olunub Mehdudlasdirici amillerAdalarin yaxinliginda icazeli ovculuq edilmesi qagayilarin yumurtasindan erzaq kimi istifade olunmasi ses kuyun coxalmasi Ehali ucun ehemiyyetiElmi ve estetik ehemiyyeti var Esas yemi ceyirtke ve sicandir Qorunmasi ucun qebul edilmis tedbirlerOvlanmasi ve yumurtasinin yigilmasi qadagandir Faydali fauna sta tusu ile qorunur Qizilagac Dovlet Tebiet Qorugu Sirvan Abseron Aggol Milli Parklari ve su bataqliq erazilerinde olan yasaqliqlar esas biotopudur Ramsar Bern Bonn konvensiyalarina ve AEWA sazisine daxil edilib Qorunmasi ucun meslehet gorulmus tedbirlerBaki ve Abseron arxipelaqlarinin Dovlet Tebiet Yasaqligi statusu ile qorunmasi cox faydali olar IstinadlarIntegrated Taxonomic Information System ing 2011 IOC World Bird List Version 6 3 2016 doi 10 14344 IOC ML 6 3Hemcinin bax