I Münzir ibn Məhəmməd (ərəb. المنذر بن محمد بن عبدالرحمن) (d. 844 - ö. 29 iyun 888) — 6-cı Kordova əmiri.
I Münzir ibn Məhəmməd | |
---|---|
Əvvəlki | I Məhəmməd ibn Əbdürrəhman |
Sonrakı | I Abdullah |
Şəxsi məlumatlar | |
Doğum tarixi | |
Doğum yeri | Kordova, Əndəlüs Əməvi əmirliyi |
Vəfat tarixi | |
Vəfat yeri | Malaqa, Əndəlüs Əməvi əmirliyi |
Fəaliyyəti | siyasətçi |
Atası | I Məhəmməd ibn Əbdürrəhman |
Anası | Atəl |
Həyatı
Münzir ibn Məhəmməd 844-cü ildə Kordovada dünyaya gəldi. Atası Əndəlüs əmiri I Məhəmməd, anası isə onun xanımlarından Atəldir. Atasının səltənət illərində hərbi təcrübə qazanması məqsədilə bir çox hərbi yürüşə qatılmışdır. Bunlardan ən önəmliləri 856-cı ildə Toledodakı üsyanı yatırması və 865-ci ildə Qalisiyaya hücum edib frankları ağır məğlubiyyətə uğratması oldu. Bundan başqa 877-ci ildə Badaxos hakimi Əbdürrəhman ibn Mərvana qarşı Meridaya, 882-ci ildə isə Saraqossaya hücum etdi.
886-cı ildə üsyançı Ömər ibn Həfsun üzərinə göndərilsə də, yolda ikən atasının vəfatı xəbərini aldı və Kordovaya dönərək taxta çıxdı (8 avqust 886). İlk tədbir olaraq məhsul vergisini bir illik ləğv etdi və orduya bol miqdarda cülus bəxşişi payladı. Dövlət idarəsində çox dəyişiklik etmədi və atasının dönəmindən qalan bir çox dövlət adamını vəzifədə saxladı.
Əmir Münzir dönəminin ən mühüm hadisəsi isə atası dönəmindən davam edən Ömər ibn Həfsun üsyanı oldu. İlk aylarda üsyançı birliklər sıxışdırılsa da, daha sonra Elvira və Xaen bölgələri də onların əlinə düşdü. Buna cavab olaraq 887 və 888-ci illərdə Əmir Münzir şəxsən özü orduya rəhbərlik edərək İbn Həfsun üzərinə səfər təşkil etdi. Üsyançıların əlində olan bir çox qala geri qaytarıldı və Bobastro qalası mühasirəyə alındı. İbn Həfsunun bir çox tərəfdarı ələ keçirilib öldürüldü və bu səbəblə təslim olmaq istədiyini bildirdi. Aparılan danışıqların ardından sülh təmin olundu və Əmir Münzir mühasirəni ləğv edərək geri dönmək üzrə hazırlığa başladı. Ancaq bu əsnada İbn Həfsun yenidən ayaqlandı və əmirin orduları bu dəfə qalanı daha şiddətli şəkildə mühasirəyə aldı. Əmir Münzir mühasirə əsnasında 29 iyun 888-ci ildə anidən vəfat etdi. Cənazəsi Kordovanın qərbindəki Münyətül-Naur sarayına aparıldı. Ani ölümünün arxasında xələfi olan qardaşı Abdullahın olduğu rəvayət edilir.
Mənbə
- İbn Abdürabbih, el-ʿİḳdü’l-ferîd, IV, 496-497;
- Aḫbâr mecmûʿa, s. 132-133;
- Humeydî, Ceẕvetü’l-muḳtebis (nşr. İbrâhim el-Ebyârî), Kahire 1410/1989, I, 40-41, 164;
- İbnü’l-Esîr, el-Kâmil, VII, 51, 162, 306, 310, 320, 369, 416, 424-425;
- a.e. (trc. Ahmed Ağırakça), İstanbul 1986, VII, 138, 309, 349-350, 355, 363;
- İbnü’l-Ebbâr, el-Ḥulletü’s-siyerâʾ (nşr. Hüseyin Mûnis), Kahire 1985, I-II, bk. İndeks;
- İbn İzârî, el-Beyânü’l-muġrib, II, 117-118, 122;
- Nüveyrî, Nihâyetü’l-ereb, XXIII, 393-394;
- Zehebî, Aʿlâmü’n-nübelâʾ, VIII, 263-264; XII, 623;
- İbn Haldûn, el-ʿİber, Beyrut 1413/1992, IV, 159-160, 162;
- Makkarî, Nefḥu’ṭ-ṭîb, I, 352;
- Dozy, Spanish Islam, London 1913, s. 302, 313, 321-323;
- E. Lévi-Provençal, Histoire de l’Espagne musulmane, Leiden 1950, I, 306-310;
- Anwar G. Chejne, Muslim Spain, Minneapolis 1974, s. 13, 24-25, 267;
- S. M. Imamuddin, Muslim Spain, Leiden 1981, s. 97, 220;
- Ch. Pellat, “al-Mund̲h̲ir b. Muḥammad”, EI2 (İng.), VII, 568-569;
- Birsel Küçüksipahioğlu, “Ömer b. Hafsûn”, DİA, XXXIV, 64-65.
İstinadlar
- R. Marin Guzman, “The Causes of the Revolt of Umar ibn Hafsun in al-Andalus”, Arabica, XLII/22, Leiden 1995, s. 180 vd.;
- İbnü’l-Kūtıyye, Târîḫu iftitâḥi’l-Endelüs (nşr. İbrâhim el-Ebyârî), Kahire-Beyrut 1402/1982, s. 116;
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
I Munzir ibn Mehemmed ereb المنذر بن محمد بن عبدالرحمن d 844 o 29 iyun 888 6 ci Kordova emiri I Munzir ibn Mehemmed6 Kordova emiriEvvelkiI Mehemmed ibn EbdurrehmanSonrakiI AbdullahSexsi melumatlarDogum tarixi 844Dogum yeri Kordova Endelus Emevi emirliyiVefat tarixi 29 iyun 888Vefat yeri Malaqa Endelus Emevi emirliyiFealiyyeti siyasetciAtasi I Mehemmed ibn EbdurrehmanAnasi AtelHeyatiMunzir ibn Mehemmed 844 cu ilde Kordovada dunyaya geldi Atasi Endelus emiri I Mehemmed anasi ise onun xanimlarindan Ateldir Atasinin seltenet illerinde herbi tecrube qazanmasi meqsedile bir cox herbi yuruse qatilmisdir Bunlardan en onemlileri 856 ci ilde Toledodaki usyani yatirmasi ve 865 ci ilde Qalisiyaya hucum edib franklari agir meglubiyyete ugratmasi oldu Bundan basqa 877 ci ilde Badaxos hakimi Ebdurrehman ibn Mervana qarsi Meridaya 882 ci ilde ise Saraqossaya hucum etdi 886 ci ilde usyanci Omer ibn Hefsun uzerine gonderilse de yolda iken atasinin vefati xeberini aldi ve Kordovaya donerek taxta cixdi 8 avqust 886 Ilk tedbir olaraq mehsul vergisini bir illik legv etdi ve orduya bol miqdarda culus bexsisi payladi Dovlet idaresinde cox deyisiklik etmedi ve atasinin doneminden qalan bir cox dovlet adamini vezifede saxladi Emir Munzir doneminin en muhum hadisesi ise atasi doneminden davam eden Omer ibn Hefsun usyani oldu Ilk aylarda usyanci birlikler sixisdirilsa da daha sonra Elvira ve Xaen bolgeleri de onlarin eline dusdu Buna cavab olaraq 887 ve 888 ci illerde Emir Munzir sexsen ozu orduya rehberlik ederek Ibn Hefsun uzerine sefer teskil etdi Usyancilarin elinde olan bir cox qala geri qaytarildi ve Bobastro qalasi muhasireye alindi Ibn Hefsunun bir cox terefdari ele kecirilib olduruldu ve bu sebeble teslim olmaq istediyini bildirdi Aparilan danisiqlarin ardindan sulh temin olundu ve Emir Munzir muhasireni legv ederek geri donmek uzre hazirliga basladi Ancaq bu esnada Ibn Hefsun yeniden ayaqlandi ve emirin ordulari bu defe qalani daha siddetli sekilde muhasireye aldi Emir Munzir muhasire esnasinda 29 iyun 888 ci ilde aniden vefat etdi Cenazesi Kordovanin qerbindeki Munyetul Naur sarayina aparildi Ani olumunun arxasinda xelefi olan qardasi Abdullahin oldugu revayet edilir MenbeIbn Abdurabbih el ʿIḳdu l ferid IV 496 497 Aḫbar mecmuʿa s 132 133 Humeydi Ceẕvetu l muḳtebis nsr Ibrahim el Ebyari Kahire 1410 1989 I 40 41 164 Ibnu l Esir el Kamil VII 51 162 306 310 320 369 416 424 425 a e trc Ahmed Agirakca Istanbul 1986 VII 138 309 349 350 355 363 Ibnu l Ebbar el Ḥulletu s siyeraʾ nsr Huseyin Munis Kahire 1985 I II bk Indeks Ibn Izari el Beyanu l muġrib II 117 118 122 Nuveyri Nihayetu l ereb XXIII 393 394 Zehebi Aʿlamu n nubelaʾ VIII 263 264 XII 623 Ibn Haldun el ʿIber Beyrut 1413 1992 IV 159 160 162 Makkari Nefḥu ṭ ṭib I 352 Dozy Spanish Islam London 1913 s 302 313 321 323 E Levi Provencal Histoire de l Espagne musulmane Leiden 1950 I 306 310 Anwar G Chejne Muslim Spain Minneapolis 1974 s 13 24 25 267 S M Imamuddin Muslim Spain Leiden 1981 s 97 220 Ch Pellat al Mund h ir b Muḥammad EI2 Ing VII 568 569 Birsel Kucuksipahioglu Omer b Hafsun DIA XXXIV 64 65 IstinadlarR Marin Guzman The Causes of the Revolt of Umar ibn Hafsun in al Andalus Arabica XLII 22 Leiden 1995 s 180 vd Ibnu l Kutiyye Tariḫu iftitaḥi l Endelus nsr Ibrahim el Ebyari Kahire Beyrut 1402 1982 s 116