I Kültəpə (və ya I Maxta Kültəpəsi) — Naxçıvan Muxtar Respublikasının Şərur rayonunun Maxta kəndi ərazisində Erkən Tunc dövrünə aid yaşayış yeri. Abidə 1985-ci ildə qeydə alınmışdır. Yer səthindən 2 m hündürlükdəki təpədən ibarət olub əkin sahələri, qərb tərəfdən isə kanalla məhdudlaşmışdır. 1988-1989-cu illərdə V.H.Əliyev və S.H.Aşurovun rəhbərliyi ilə aparılan arxeoloji qazıntılar (100 m² sahədə) nəticəsində daş və çiy kərpicdən hörülmüş tikinti qalıqları, boz rəngli qab nümunələri, dən daşları həvəng və dəstələr, obsidian və çaxmaqdaşıdan hazırlanmış oraq dişləri, obsidian ox ucluqları, sürtgəclər, ocaq qurğusunun qalıqları və sair maddi mədəniyyət nümunələri aşkar olunmuşdur.
Kəşfiyyat səciyyəli tədqiqatlar zamanı yaşayış yerindən daşdan inşa edilmiş qədim məbəd, onun içərisindən isə öz bədii gözəllikləri ilə seçilən daşdan yonulmuş bütlər aşkar edilmişdir.
2006-cı ildə qədim yaşayış yerində Azərbaycan-ABŞ birgə arxeoloji ekspedisiyası kəşfiyyat xarakterli qazıntılar aparmışdır.
2008-ci ildən isə abidədə AMEA Arxeologiya və Etnoqrafiya İnstitutunun "Maxta arxeoloji ekspedisiyası" S.H.Aşurovun rəhbərliyi ilə 300 kv.m. sahədə qazıntıları davam etdirir.
İlk dəfə I Kültəpədən əldə olunmuş konusvari və dairəvi gil əşyalar (tokins) hələ e.ə.IV minilliyin sonlarından Azərbaycan ərazisində inzibati idarəetmənin və dövlətçilik ənənələrinin mövcudluğunu təsdiq edir.
Tapıntılara əsasən abidə e.ə. IV minilliyin II yarısı – e.ə. III minilliyə aid edilir.
Ədəbiyyat
- V.Baxşəliyev, L.Ristvet, S.Aşurov. Naxçıvanda arxeoloji tədqiqatlar (II Kültəpə, I Maxta Kültəpəsi, Oğlanqala və digər abidələrdə aparılan tədqiqatların ilkin nəticələri. Naxçıvan, 2010, 15 ç.v.
- S.H.Aşurov, S.A.Hüseynova. Maxta qədim yaşayış yeri və Naxçıvanın Kür-Araz mədəniyyəti abidələrinin tarixləndirilməsində yeni mərhələ. "Naxçıvan: ilk yaşayış və şəhərsalma yeri kimi". (20-24 iyul 2011-ci ildə keçirilmiş beynəlxalq simpoziumun materialları). Naxçıvan-2012, səh.250-261.
- Lauren Ristvet, Vəli Baxşəliyev, Safar Ashurov. Settlement and Society in Naxçivan 2006 Excavations and Survey of the Naxçıvan Archaeological Project. İranica Antiqua, vol.,46, 2011, p.,1-53.
- Veli Bakhchaliyev, Lauren Ristvet, Safar Ashurov. The Chronology of Kura-Araxes Sites; 2006 Excavations at Kultepe II and Maxta I. Azerbaijan – Land between East and West. Transfer of knowledge and technology during the “First Globalization” of the VIIth – IVth millennium BC. Berlin 2009. p.,82-87
- Safar Ashurov. An introduction to Bronze Age sites in the Sarur plainArchaologische Mitteilungen aus Iran und Turan. Berlin, band 37. 2005. p. 89-99
- A.Q.Seyidov – Naxçıvan tunc dövründə, Bakı, 2000, səh 126
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu adin diger istifade formalari ucun bax Kultepe yasayis yeri Bu adin diger istifade formalari ucun bax Kultepe I Kultepe ve ya I Maxta Kultepesi Naxcivan Muxtar Respublikasinin Serur rayonunun Maxta kendi erazisinde Erken Tunc dovrune aid yasayis yeri Abide 1985 ci ilde qeyde alinmisdir Yer sethinden 2 m hundurlukdeki tepeden ibaret olub ekin saheleri qerb terefden ise kanalla mehdudlasmisdir 1988 1989 cu illerde V H Eliyev ve S H Asurovun rehberliyi ile aparilan arxeoloji qazintilar 100 m sahede neticesinde das ve ciy kerpicden horulmus tikinti qaliqlari boz rengli qab numuneleri den daslari heveng ve desteler obsidian ve caxmaqdasidan hazirlanmis oraq disleri obsidian ox ucluqlari surtgecler ocaq qurgusunun qaliqlari ve sair maddi medeniyyet numuneleri askar olunmusdur Kesfiyyat seciyyeli tedqiqatlar zamani yasayis yerinden dasdan insa edilmis qedim mebed onun icerisinden ise oz bedii gozellikleri ile secilen dasdan yonulmus butler askar edilmisdir 2006 ci ilde qedim yasayis yerinde Azerbaycan ABS birge arxeoloji ekspedisiyasi kesfiyyat xarakterli qazintilar aparmisdir 2008 ci ilden ise abidede AMEA Arxeologiya ve Etnoqrafiya Institutunun Maxta arxeoloji ekspedisiyasi S H Asurovun rehberliyi ile 300 kv m sahede qazintilari davam etdirir Ilk defe I Kultepeden elde olunmus konusvari ve dairevi gil esyalar tokins hele e e IV minilliyin sonlarindan Azerbaycan erazisinde inzibati idareetmenin ve dovletcilik enenelerinin movcudlugunu tesdiq edir Tapintilara esasen abide e e IV minilliyin II yarisi e e III minilliye aid edilir EdebiyyatV Baxseliyev L Ristvet S Asurov Naxcivanda arxeoloji tedqiqatlar II Kultepe I Maxta Kultepesi Oglanqala ve diger abidelerde aparilan tedqiqatlarin ilkin neticeleri Naxcivan 2010 15 c v S H Asurov S A Huseynova Maxta qedim yasayis yeri ve Naxcivanin Kur Araz medeniyyeti abidelerinin tarixlendirilmesinde yeni merhele Naxcivan ilk yasayis ve sehersalma yeri kimi 20 24 iyul 2011 ci ilde kecirilmis beynelxalq simpoziumun materiallari Naxcivan 2012 seh 250 261 Lauren Ristvet Veli Baxseliyev Safar Ashurov Settlement and Society in Naxcivan 2006 Excavations and Survey of the Naxcivan Archaeological Project Iranica Antiqua vol 46 2011 p 1 53 Veli Bakhchaliyev Lauren Ristvet Safar Ashurov The Chronology of Kura Araxes Sites 2006 Excavations at Kultepe II and Maxta I Azerbaijan Land between East and West Transfer of knowledge and technology during the First Globalization of the VIIth IVth millennium BC Berlin 2009 p 82 87 Safar Ashurov An introduction to Bronze Age sites in the Sarur plainArchaologische Mitteilungen aus Iran und Turan Berlin band 37 2005 p 89 99 A Q Seyidov Naxcivan tunc dovrunde Baki 2000 seh 126