Həzrə kəndi — Azərbaycan Respublikasının Qəbələ rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd. Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin 24 iyun 2005-ci il tarixli, 953-IIQ saylı Qərarı ilə Qəbələ rayonunun Həzrə kəndi Bunud kənd inzibati ərazi dairəsi tərkibindən ayrılaraq, bu kənd mərkəz olmaqla, Həzrə kənd inzibati ərazi vahidi yaradılmışdır
Həzrə | |
---|---|
Ölkə | |
Tarixi və coğrafiyası | |
Saat qurşağı | |
Əhalisi | |
Əhalisi |
|
Toponimikası
Kəndin keçmiş adı Vəndam Həzrəsi olmuşdur. Kənddə yerli əhalinin Övliya türbələri adlandırdığı, XIV əsrə aid müqəddəs hesab edilən şeyx Bədrəddin və şeyx Mənsur türbələri var. Kəndin adı həmin türbələrlə bağlıdır. Ərəb dilində həzr "ocaq, pir" deməkdir.
Tarixi
Həzrə "ev, ocaq, yaşayış yeri" deməkdir. Vaxtilə karvan yolunun üstündə olan bu qədim yurd yeri elmi, tarixi əhəmiyyəti ilə seçilir. Alimlərin fikrincə, Həzrədəki övliyalar sübut edir ki, vaxtilə bu xaniganlıqlar ölkədə mühüm maraq kəsb edən mərkəzlərdən sayılıb və karvan yolunun üstündə bərqərarlaşmış qüdrətli Şeyxlərin ölkənin müqəddəratında da önəmli rolu olmuşdur.
Tarixi abidələri
Orta əsrlərə aid qədim qəbiristanlıq arxeoloji abidəsi, Şeyx Bədrəddin (1446), Şeyx Məhəmməd (XV əsr), Şeyx Mənsur (XVI) türbələri memarlıq abidələri, şimalda Həzrə dağında Dördkünc formalı bürcdən ibarət, kirəc məhlulu ilə daşdan hörülmüş müdafiə qülləsi ərazinin qədimliyindən xəbər verir. Yerli əhali arasında "Qalayeri" kimi tanınan bu qüllə IX-XI əsrlərdə Qəbələ feodal hakimliyinin şərq sərhədlərini qorumaq üçün nəzarət məntəqəsi rolunu oynayır.
Kənddə meşə içərisindəki sahəsi 3,5 hektara yaxın, orta əsr qəbiristanında tariximiz üçün çox maraqlı olan abidələr qalmaqdadır. Bu abidələr Şirvan-Abşeron memarlıq məktəbinə aid türbələrdən və sənduqələrdən ibarətdir. Türbələrin portallarında və sənduqələrin üzərində kitabələr həkk olunmuşdur. Qəbiristanda dörd türbə vardır:
- Şeyx Bədrəddin türbəsi (1446-cı il);
- Şeyx Mənsur türbəsi (XVI əsr);
- Şeyx Məhəmməd türbəsi (XV əsr) — Həzrə (Qəbələ) ərazisində yerləşir. Şeyx Məhəmməd türbəsində aparılan bərpa işləri zamanı onun inşaat kitabəsi tapılıb və yenidən divara hörülüb. İki sətirdə iki parça daşda süls elementli nəsx xəttilə yazılmış kitabənin məzmunu belədir. “Bu şərəfli imarət münəvvər şeyx, Şeyx Məhəmməd ibn Şeyx Barikin işıqlı qəbri üzərində sultan oğlu sultan, Əbulmüzəffər Şah Təhmasibin hökmranlığı zamanı tikildi. 970 (1562/1563-cü il)”
- Türbə (XVI əsr).
Coğrafiyası və iqlimi
Kənd Alazan-Əyriçay çökəkliyində, rayon mərkəzindən 14 km. şərqdə yerləşir.
Əhalisi
2009-cu ilin siyahıyaalınmasına əsasən kənddə 403 nəfər əhali yaşayır.
İstinadlar
- "Azərbaycan Respublikasının Qəbələ rayonunun inzibati ərazi bölgüsündə qismən dəyişikliklər edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin 24 iyun 2005-ci il tarixli, 953-IIQ saylı Qərarı". 2022-03-04 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-10-10.
- Həzrə (Qəbələ) // Azərbaycan toponimlərinin ensiklopedik lüğəti. I cild. Bakı: Şərq-Qərb. 2007. 304. ISBN .
- Şəlalə Məhyəddinqızı, "Qəbələ Qafqazın incisi", Bakı, "Oğuz Eli", 2009.
- Azərbaycan Respublikası Əhalisinin Siyahıyaalınması. Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi. Bakı-2010. Səh.629
Həmçinin bax
Qəbələ rayonu ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu adin diger istifade formalari ucun bax Hezre Hezre kendi Azerbaycan Respublikasinin Qebele rayonunun inzibati erazi vahidinde kend Azerbaycan Respublikasi Milli Meclisinin 24 iyun 2005 ci il tarixli 953 IIQ sayli Qerari ile Qebele rayonunun Hezre kendi Bunud kend inzibati erazi dairesi terkibinden ayrilaraq bu kend merkez olmaqla Hezre kend inzibati erazi vahidi yaradilmisdirHezre40 54 21 sm e 47 57 28 s u Olke AzerbaycanTarixi ve cografiyasiSaat qursagi UTC 04 00EhalisiEhalisi 403 nef 2009 Xeriteni goster gizle HezreToponimikasiKendin kecmis adi Vendam Hezresi olmusdur Kendde yerli ehalinin Ovliya turbeleri adlandirdigi XIV esre aid muqeddes hesab edilen seyx Bedreddin ve seyx Mensur turbeleri var Kendin adi hemin turbelerle baglidir Ereb dilinde hezr ocaq pir demekdir TarixiHezre ev ocaq yasayis yeri demekdir Vaxtile karvan yolunun ustunde olan bu qedim yurd yeri elmi tarixi ehemiyyeti ile secilir Alimlerin fikrince Hezredeki ovliyalar subut edir ki vaxtile bu xaniganliqlar olkede muhum maraq kesb eden merkezlerden sayilib ve karvan yolunun ustunde berqerarlasmis qudretli Seyxlerin olkenin muqedderatinda da onemli rolu olmusdur Tarixi abideleri Orta esrlere aid qedim qebiristanliq arxeoloji abidesi Seyx Bedreddin 1446 Seyx Mehemmed XV esr Seyx Mensur XVI turbeleri memarliq abideleri simalda Hezre daginda Dordkunc formali burcden ibaret kirec mehlulu ile dasdan horulmus mudafie qullesi erazinin qedimliyinden xeber verir Yerli ehali arasinda Qalayeri kimi taninan bu qulle IX XI esrlerde Qebele feodal hakimliyinin serq serhedlerini qorumaq ucun nezaret menteqesi rolunu oynayir Kendde mese icerisindeki sahesi 3 5 hektara yaxin orta esr qebiristaninda tariximiz ucun cox maraqli olan abideler qalmaqdadir Bu abideler Sirvan Abseron memarliq mektebine aid turbelerden ve senduqelerden ibaretdir Turbelerin portallarinda ve senduqelerin uzerinde kitabeler hekk olunmusdur Qebiristanda dord turbe vardir Seyx Bedreddin turbesi 1446 ci il Seyx Mensur turbesi XVI esr Seyx Mehemmed turbesi XV esr Hezre Qebele erazisinde yerlesir Seyx Mehemmed turbesinde aparilan berpa isleri zamani onun insaat kitabesi tapilib ve yeniden divara horulub Iki setirde iki parca dasda suls elementli nesx xettile yazilmis kitabenin mezmunu beledir Bu serefli imaret munevver seyx Seyx Mehemmed ibn Seyx Barikin isiqli qebri uzerinde sultan oglu sultan Ebulmuzeffer Sah Tehmasibin hokmranligi zamani tikildi 970 1562 1563 cu il Turbe XVI esr Cografiyasi ve iqlimiKend Alazan Eyricay cokekliyinde rayon merkezinden 14 km serqde yerlesir Ehalisi2009 cu ilin siyahiyaalinmasina esasen kendde 403 nefer ehali yasayir Istinadlar Azerbaycan Respublikasinin Qebele rayonunun inzibati erazi bolgusunde qismen deyisiklikler edilmesi haqqinda Azerbaycan Respublikasi Milli Meclisinin 24 iyun 2005 ci il tarixli 953 IIQ sayli Qerari 2022 03 04 tarixinde Istifade tarixi 2022 10 10 Hezre Qebele Azerbaycan toponimlerinin ensiklopedik lugeti I cild Baki Serq Qerb 2007 304 ISBN 978 9952 34 155 3 Selale Mehyeddinqizi Qebele Qafqazin incisi Baki Oguz Eli 2009 Azerbaycan Respublikasi Ehalisinin Siyahiyaalinmasi Azerbaycan Respublikasinin Dovlet Statistika Komitesi Baki 2010 Seh 629Hemcinin bax Qebele rayonu ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin