Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Həyat sığortası (ing. life insurance) — sığortalının ölümü, sağlamlığının, iş qabiliyyətinin qocalığa, yaxud əlilliyə görə tamamilə və ya qismən itirilməsi halları üçün aparılan sığorta növüdür. Həyat sığortası üzrə müqavilə müddəti bitdikdə və ya sığorta hadisəsi baş verdikdə sığorta məbləği sığorta müqaviləsində müəyyən edilmiş qaydada və şərtlərlə sığortaçıya və ya onun varisinə ödənilir.
"Sığorta haqqında" Azərbaycan Respublikasının Qanununa əsasən sığorta iki əsas sahədən: həyat və qeyri-həyat sığortası sahələrindən ibarətdir. Həyat sığortası şəxsə sosial-iqtisadi problemləri həll etməyə imkan verir. Şərti olaraq, bu vəzifələr iki qrupa bölünə bilər: sosial və maliyyə. Birincinin tətbiqi dövlət sosial sığorta və təminat sisteminin qeyri-adekvatlığını aradan qaldırmağa imkan verir (məsələn, sığortaolunanın həyatında baş verən müəyyən hadisələr və s). Digəri isə sığortalının ölümü baş verdikdə maddi müdafiədir.
Həyat sığortasına aid olan sığorta sinifləri
"Sığorta fəaliyyəti haqqında" Azərbaycan Respublikasının Qanununun 14.2-ci maddəsinə əsasən, həyat sığortası sığorta obyektinə gorə şəxsi sığortaya aid olan 5 növ sığorta siniflərini özündə birləşdirir:
1. sığortalı və ya sığorta olunan öldükdə sığorta ödənişinin həyata keçirilməsini nəzərdə tutan həyatın ölüm halından sığortası;
2. sığorta müqaviləsinin qüvvədə olduğu müddətdə sığorta olunanın öldüyü, yaxud sığorta müqaviləsində müəyyən edilmiş yaşa, müddətə qədər yaşadığı halda sığorta ödənişinin həyata keçirilməsini nəzərdə tutan həyatın yaşam sığortası;
3. sığorta olunanın müəyyən yaşa çatması, yaşı, əlilliyi o cümlədən, 18 yaşınadək sağlamlıq imkanlarının məhdudluğu və ya xəstəliyi ilə əlaqədar əmək qabiliyyətini itirməsi, ailə başçısını itirməsi, işsiz qalması və şəxsi gəlirlərinin azalmasına, yaxud itirilməsinə səbəb olan digər hallarda pensiya, yaxud renta şəklində dövri sığorta ödənişinin həyata keçirilməsini nəzərdə tutan annuitet sığortası;
4. sığorta olunanın xəstəlik və ya bədbəxt hadisə nəticəsində əmək qabiliyyətini tam və ya qismən itirdiyi halda, onun itirilmiş gəlirinin əvəzini ödəmək məqsədilə vaxtaşırı sığorta ödənişlərinin həyata keçirilməsini nəzərdə tutan əmək qabiliyyətinin itirilməsi hallarından sığorta;
5. sığorta olunanın səhhətində onun həyatını təhlükə altına qoyan xəstəlik müəyyən edildikdə sığorta ödənişlərinin həyata keçirilməsini nəzərdə tutan sağalmaz xəstəliklərdən sığorta.
Həyat sığortası vasitəsilə ödənilən sığorta ödənişləri sığorta şirkətlərinin bazarda daha azad rəqabət aparmasının nəticəsində formalaşması məsələsi həyat sığortasının imkanlarının daha da genişlənməsinə və əhali maraqlarına xidmət göstərən yeni formaların meydana çıxmasına və bu sahədə xidmətlərin çeşidinin artmasına səbəb olur.
Həyat sığortasının inkişaf tarixi
Həyat sığortası Avropada XVII–XVIII əsrlərin sonlarında meydana gəlmişdir. Gəmi və yük sığortası ilə yanaşı, gəmi kapitanlarının həyat sığortası müqavilələri bağlanmağa başlandı. Daha sonra ingilis sahibkarı Ceyms Dodson 1663-cü ildə müxtəlif London qəbiristanlıqları haqqında bütün məlumatları topladı, ölənlərin orta yaşını, bir ildə onların sayını hesabladı və bu statistikadan sığorta haqlarını hesablamaq üçün istifadə etməyə başladı. Sığorta tarixində belə hesab edilir ki, məhz o həyat sığortasının təşkilinə elmi yanaşmanın tətbiqində təsisçi rolunu oynamışdır.
İlk ixtisaslaşdırılmış həyat sığortası şirkəti olan "Ədalətli Həyat Cəmiyyəti" 1740-cı ildə yaradıldı və 1762-ci ildə "Equitable Life Assurance Society" sığorta şirkəti yaranaraq, uğurlu həyat sığortası inkişafının bünövrəsini qoydu. 1765-ci ildə bu şirkət rəsmi olaraq lisenziyalı sığorta şirkəti kimi qeydiyyatdan keçdi. Bu şirkət hələ də həyat sığortası ilə məşğuldur və dünyanın ən qədim həyat sığortası şirkəti hesab olunur.
Azərbaycanda həyat sığortası
Azərbaycanda həyat sığortası və qeyri-həyat sığortası üzrə sığorta ehtiyatlarını təmin edən aktivlərin diversifikasiya səviyyəsinə, etibarlılığına, investisiyaya yönəldilməsinə, rentabelliyinə, likvidliyinə, tərkibinə və digər keyfiyyət meyarlarına dair tələblər nəzərə alınmaqla sığorta ehtiyatlarının formalaşdırılması qaydaları, həmçinin katastrofik risklərin meyarları Mərkəzi Bank tərəfindən müəyyən edilir.
"Sığorta fəaliyyəti haqqında" qanundan irəli gələrək həyat sığortası məhsulunu təklif edən şirkətlər ancaq bu sahədə ixtisaslaşmış şirkətlər ola bilər.
İstinadlar
Bu məqalədəki istinadlar müvafiq ilə göstərilməlidir. |
- "Sığorta fəaliyyəti haqqında qanun". 2024-01-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-01-26.
- "Equitable Life Assurance Society". 2024-01-23 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-01-26.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Heyat sigortasi ing life insurance sigortalinin olumu saglamliginin is qabiliyyetinin qocaliga yaxud elilliye gore tamamile ve ya qismen itirilmesi hallari ucun aparilan sigorta novudur Heyat sigortasi uzre muqavile muddeti bitdikde ve ya sigorta hadisesi bas verdikde sigorta meblegi sigorta muqavilesinde mueyyen edilmis qaydada ve sertlerle sigortaciya ve ya onun varisine odenilir Sigorta haqqinda Azerbaycan Respublikasinin Qanununa esasen sigorta iki esas saheden heyat ve qeyri heyat sigortasi sahelerinden ibaretdir Heyat sigortasi sexse sosial iqtisadi problemleri hell etmeye imkan verir Serti olaraq bu vezifeler iki qrupa bolune biler sosial ve maliyye Birincinin tetbiqi dovlet sosial sigorta ve teminat sisteminin qeyri adekvatligini aradan qaldirmaga imkan verir meselen sigortaolunanin heyatinda bas veren mueyyen hadiseler ve s Digeri ise sigortalinin olumu bas verdikde maddi mudafiedir Heyat sigortasina aid olan sigorta sinifleri Sigorta fealiyyeti haqqinda Azerbaycan Respublikasinin Qanununun 14 2 ci maddesine esasen heyat sigortasi sigorta obyektine gore sexsi sigortaya aid olan 5 nov sigorta siniflerini ozunde birlesdirir 1 sigortali ve ya sigorta olunan oldukde sigorta odenisinin heyata kecirilmesini nezerde tutan heyatin olum halindan sigortasi 2 sigorta muqavilesinin quvvede oldugu muddetde sigorta olunanin olduyu yaxud sigorta muqavilesinde mueyyen edilmis yasa muddete qeder yasadigi halda sigorta odenisinin heyata kecirilmesini nezerde tutan heyatin yasam sigortasi 3 sigorta olunanin mueyyen yasa catmasi yasi elilliyi o cumleden 18 yasinadek saglamliq imkanlarinin mehdudlugu ve ya xesteliyi ile elaqedar emek qabiliyyetini itirmesi aile bascisini itirmesi issiz qalmasi ve sexsi gelirlerinin azalmasina yaxud itirilmesine sebeb olan diger hallarda pensiya yaxud renta seklinde dovri sigorta odenisinin heyata kecirilmesini nezerde tutan annuitet sigortasi 4 sigorta olunanin xestelik ve ya bedbext hadise neticesinde emek qabiliyyetini tam ve ya qismen itirdiyi halda onun itirilmis gelirinin evezini odemek meqsedile vaxtasiri sigorta odenislerinin heyata kecirilmesini nezerde tutan emek qabiliyyetinin itirilmesi hallarindan sigorta 5 sigorta olunanin sehhetinde onun heyatini tehluke altina qoyan xestelik mueyyen edildikde sigorta odenislerinin heyata kecirilmesini nezerde tutan sagalmaz xesteliklerden sigorta Heyat sigortasi vasitesile odenilen sigorta odenisleri sigorta sirketlerinin bazarda daha azad reqabet aparmasinin neticesinde formalasmasi meselesi heyat sigortasinin imkanlarinin daha da genislenmesine ve ehali maraqlarina xidmet gosteren yeni formalarin meydana cixmasina ve bu sahede xidmetlerin cesidinin artmasina sebeb olur Heyat sigortasinin inkisaf tarixiHeyat sigortasi Avropada XVII XVIII esrlerin sonlarinda meydana gelmisdir Gemi ve yuk sigortasi ile yanasi gemi kapitanlarinin heyat sigortasi muqavileleri baglanmaga baslandi Daha sonra ingilis sahibkari Ceyms Dodson 1663 cu ilde muxtelif London qebiristanliqlari haqqinda butun melumatlari topladi olenlerin orta yasini bir ilde onlarin sayini hesabladi ve bu statistikadan sigorta haqlarini hesablamaq ucun istifade etmeye basladi Sigorta tarixinde bele hesab edilir ki mehz o heyat sigortasinin teskiline elmi yanasmanin tetbiqinde tesisci rolunu oynamisdir Ilk ixtisaslasdirilmis heyat sigortasi sirketi olan Edaletli Heyat Cemiyyeti 1740 ci ilde yaradildi ve 1762 ci ilde Equitable Life Assurance Society sigorta sirketi yaranaraq ugurlu heyat sigortasi inkisafinin bunovresini qoydu 1765 ci ilde bu sirket resmi olaraq lisenziyali sigorta sirketi kimi qeydiyyatdan kecdi Bu sirket hele de heyat sigortasi ile mesguldur ve dunyanin en qedim heyat sigortasi sirketi hesab olunur Azerbaycanda heyat sigortasi Azerbaycanda heyat sigortasi ve qeyri heyat sigortasi uzre sigorta ehtiyatlarini temin eden aktivlerin diversifikasiya seviyyesine etibarliligina investisiyaya yoneldilmesine rentabelliyine likvidliyine terkibine ve diger keyfiyyet meyarlarina dair telebler nezere alinmaqla sigorta ehtiyatlarinin formalasdirilmasi qaydalari hemcinin katastrofik risklerin meyarlari Merkezi Bank terefinden mueyyen edilir Sigorta fealiyyeti haqqinda qanundan ireli gelerek heyat sigortasi mehsulunu teklif eden sirketler ancaq bu sahede ixtisaslasmis sirketler ola biler IstinadlarBu meqaledeki istinadlar muvafiq istinad sablonlari ile gosterilmelidir Sigorta fealiyyeti haqqinda qanun 2024 01 26 tarixinde Istifade tarixi 2024 01 26 Equitable Life Assurance Society 2024 01 23 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2024 01 26