Bu məqaləni lazımdır. |
Həsənağa Salayev (5 dekabr 1921, Bakı – 2 oktyabr 1981, Bakı) — aktyor, Azərbaycan SSR xalq artisti, film səsləndirən, arxiv kadrlarda iştirak edən.
Həsənağa Salayev | |
---|---|
Doğum tarixi | |
Doğum yeri | Bakı, Azərbaycan SSR |
Vəfat tarixi | (59 yaşında) |
Vəfat yeri | |
Vətəndaşlığı | SSRİ |
Fəaliyyəti | Aktyor |
Mükafatları | |
IMDb | ID3742712 |
Həyatı
Romantik və realist aktyor məktəblərinin estetik prinsiplərini öz yaradıcılığında cazibəli ahəngdarlıqla ehtiva edən Həsənağa Dərya oğlu Salayev 5 dekabr 1921-ci ildə Bakıda qulluqçu ailəsində doğulub. Atası Dərya kişi oğlu yeddi yaşına çatanda onu Bakıdakı 6-cı Şura məktəbinə qoyub. Həsənağa 1937-ci ildə oranın doqquzuncu sinifini yüksək qiymətlərlə bitirib. Elə həmin il Bakı Teatr Texnikumuna daxil olub. Tələbə ikən 1938-ci ildə Akademik Milli Dram Teatrının aktyor heyətinə qəbul edilib. 1941-ci ildə təhsilini başa vurduğu günlərdə müharibəyə gedib və doğma teatra 1946-cı ildə qayıdıb.
Qısa müddətdə Həsənağa Salayev teatrın repertuarında yer tutan və təzə hazırlanan tamaşalarında maraqlı rollar oynayıb. Müxtəlif illərdə Səməd Vurğunun "Xanlar" (Mamulya), "Fərhad və Şirin" (Fərhad), "Vaqif" (Eldar, Qacar və Vaqif), Zeynal Xəlilin "Qatır Məmməd" (Əziz), Ənvər Məmmədxanlının "Şərqin səhəri" (Mustafa), Vilyam Şekspirin "Otello" (Montano), "Antoni və Kleopatra" (Sezar), "Qış nağılı" (Florizel və Leont), Nazim Hikmətin "Türkiyədə" (Hüseyn Həlim), Mirzə İbrahimovun "Həyat" (Abbas), Mehdi Hüseynin "Cavanşir" (Qartal və Söhrab), "Alov" (Əmin Bəxtiyarov), Lope de Veqanın "Sevilya ulduzu" (Tavera), Şıxəli Qurbanovun "Sənsiz" (Fərhad), Süleyman Rüstəmin "Qaçaq Nəbi" (Vəli), Cəfər Cabbarlının "Solğun çiçəklər" (Bəhram), "Od gəlini" (Qorxmaz), "Almaz" (İbad), "Oqtay Eloğlu" (Oqtay), Pavel Malyarevskinin "Daş qartal" (Maksİm), Yuri Osnos və Vladimir Vinnikovun "Hind gözəli" (Çarudatta), Mirzə Fətəli Axundzadənin "Hacı Qara" (Heydər bəy), Bernard Şounun "Şeytanın şagirdi" (Riçard Daycen), Bəxtiyar Vahabzadənin "İkinci səs" (Rəşad), Nazim Hikmətin "Şöhrət və ya unudulan adam" (Doktor), Fridrix Şillerin "Orlean qızı" (Dünua), Hüseyn Cavidin "Səyavuş" (Keykavus) əsərlərinin tamaşalarında xarakterik səhnə surətləri yaradıb.
Aktyor eyni zamanda "Azərbaycanfilm" kinostudiyasının istehsal etdiyi "Fətəli xan", "Görüş", "O olmasın, bu olsun", "Onu bağışlamaq olarını?", "Koroğlu", "İstintaq davam edir" bədii və "Aygün" televiziya filmlərində Süleyman, Musa, Əzim Əzimzadə, Qüdrət, Eyvaz, Mayor Rüstəmov, Əmirxan rollarına çəkilib.
Həsənağa Salayev aktyorluq sənətində qazandığı qələbələrə görə 10 iyun 1959-cu ildə Azərbaycan Respublikasının əməkdar artisti, 1974-cü ildə isə xalq artisti fəxri adları ilə təltif edilib. Yaradıcılığının ən müdrik çağında, 54 yaşında Həsənağa Salayev qəfildən iflic xəstəliyinə düçar olub. Bir daha səhnəyə çıxmayan aktyor 2 oktyabr 1981-ci ildə dünyasını dəyişib. Həsənağa Salayev çılğın ehtirası, vüqarlı görünüşü, sərbəst səhnə davranışı, əzəmətli boybuxunu, tamaşada yöndaşlarına diqqəti ilə seçilirdi. Gurultulu və cingiltili səsini məharətlə tənzimləyən aktyor romantik rollarla realist personajları, mürəkkəb psixoloji dönüşlü dramatik obrazları eyni məharətlə oynaya bilirdi.
O, klassik və tərcümə əsərlərində ifa etdiyi obrazları çağdaş dövrün ictimai-sosial, mənəvi-əxlaqi problemləri ilə ustalıqla əlaqələndirirdi.
Həsənağa Salayev ruhən, emosiya coşğunluğu, səs diapazonu, ehtiraslarının çılğınlığı ilə romantik aktyor idi, ancaq lirik, dramatik və psixoloji rolları da məharətlə oynayıb.
Teatr səhnəsində rolları
Tavera (Sevilya ulduzu, Lope de Veqa)
Fərhad (Fərhad və Şirin, S.Vurğun)
Sezar (Antoni və Kleopatra, V.Şekspir)
Oqtay (Oqtay Eloğlu, C.Cabbarlı)
Doktor (Unudulan adam, N.Hikmət)
Filmoqrafiya
- Aygün (film, 1960)
- Cazibə qüvvəsi (film, 1964)(film, kinoalmanax)
- Doğma xalqıma (film, 1954)
- Fətəli xan (film, 1947)
- Görüş (film, 1955)
- İstintaq davam edir (film, 1966)
- Körpə (film, 1962)
- Qara daşlar (film, 1956)
- O olmasın, bu olsun (film, 1956)
- (Onu bağışlamaq olarmı? (film, 1959))
- Onun böyük ürəyi (film, 1958)
- Səhər (film, 1960)
- Üzeyir ömrü (film, 1981)
İstinadlar
- Abbaslı, T. “Nə bağırırsan, xalq?!”: Varındır - ver, yoxundur - sus, öl!..”: [Xalq artisti Həsənağa Salayevin yaradıcılığı haqqında] //Mədəniyyət.- 2014.- 5 dekabr.- S.11.
- Ərşadoğlu A. Romantizm səhnəsinin Həsənağa Salayevi: [Teatr və kino aktyoru haqqında] //Yeni mədəni-maarif jurnalı.- 2008.- № 8.- S. 21-24.
Mənbə
- Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi. C.Cabbarlı adına "Azərbaycanfilm" kinostudiyası. Aydın Kazımzadə. Bizim "Azərbaycanfilm". 1923-2003-cü illər. Bakı: Mütərcim, 2004.- səh. 53.
Xarici keçidlər
- İzlə
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Hesenaga Salayev 5 dekabr 1921 Baki 2 oktyabr 1981 Baki aktyor Azerbaycan SSR xalq artisti film seslendiren arxiv kadrlarda istirak eden Hesenaga SalayevDogum tarixi 5 dekabr 1921Dogum yeri Baki Azerbaycan SSRVefat tarixi 2 oktyabr 1981 59 yasinda Vefat yeri Baki Azerbaycan SSR SSRIVetendasligi SSRIFealiyyeti AktyorMukafatlariIMDb ID3742712HeyatiRomantik ve realist aktyor mekteblerinin estetik prinsiplerini oz yaradiciliginda cazibeli ahengdarliqla ehtiva eden Hesenaga Derya oglu Salayev 5 dekabr 1921 ci ilde Bakida qulluqcu ailesinde dogulub Atasi Derya kisi oglu yeddi yasina catanda onu Bakidaki 6 ci Sura mektebine qoyub Hesenaga 1937 ci ilde oranin doqquzuncu sinifini yuksek qiymetlerle bitirib Ele hemin il Baki Teatr Texnikumuna daxil olub Telebe iken 1938 ci ilde Akademik Milli Dram Teatrinin aktyor heyetine qebul edilib 1941 ci ilde tehsilini basa vurdugu gunlerde muharibeye gedib ve dogma teatra 1946 ci ilde qayidib Qisa muddetde Hesenaga Salayev teatrin repertuarinda yer tutan ve teze hazirlanan tamasalarinda maraqli rollar oynayib Muxtelif illerde Semed Vurgunun Xanlar Mamulya Ferhad ve Sirin Ferhad Vaqif Eldar Qacar ve Vaqif Zeynal Xelilin Qatir Memmed Eziz Enver Memmedxanlinin Serqin seheri Mustafa Vilyam Sekspirin Otello Montano Antoni ve Kleopatra Sezar Qis nagili Florizel ve Leont Nazim Hikmetin Turkiyede Huseyn Helim Mirze Ibrahimovun Heyat Abbas Mehdi Huseynin Cavansir Qartal ve Sohrab Alov Emin Bextiyarov Lope de Veqanin Sevilya ulduzu Tavera Sixeli Qurbanovun Sensiz Ferhad Suleyman Rustemin Qacaq Nebi Veli Cefer Cabbarlinin Solgun cicekler Behram Od gelini Qorxmaz Almaz Ibad Oqtay Eloglu Oqtay Pavel Malyarevskinin Das qartal MaksIm Yuri Osnos ve Vladimir Vinnikovun Hind gozeli Carudatta Mirze Feteli Axundzadenin Haci Qara Heyder bey Bernard Sounun Seytanin sagirdi Ricard Daycen Bextiyar Vahabzadenin Ikinci ses Resad Nazim Hikmetin Sohret ve ya unudulan adam Doktor Fridrix Sillerin Orlean qizi Dunua Huseyn Cavidin Seyavus Keykavus eserlerinin tamasalarinda xarakterik sehne suretleri yaradib Aktyor eyni zamanda Azerbaycanfilm kinostudiyasinin istehsal etdiyi Feteli xan Gorus O olmasin bu olsun Onu bagislamaq olarini Koroglu Istintaq davam edir bedii ve Aygun televiziya filmlerinde Suleyman Musa Ezim Ezimzade Qudret Eyvaz Mayor Rustemov Emirxan rollarina cekilib Hesenaga Salayev aktyorluq senetinde qazandigi qelebelere gore 10 iyun 1959 cu ilde Azerbaycan Respublikasinin emekdar artisti 1974 cu ilde ise xalq artisti fexri adlari ile teltif edilib Yaradiciliginin en mudrik caginda 54 yasinda Hesenaga Salayev qefilden iflic xesteliyine ducar olub Bir daha sehneye cixmayan aktyor 2 oktyabr 1981 ci ilde dunyasini deyisib Hesenaga Salayev cilgin ehtirasi vuqarli gorunusu serbest sehne davranisi ezemetli boybuxunu tamasada yondaslarina diqqeti ile secilirdi Gurultulu ve cingiltili sesini meharetle tenzimleyen aktyor romantik rollarla realist personajlari murekkeb psixoloji donuslu dramatik obrazlari eyni meharetle oynaya bilirdi O klassik ve tercume eserlerinde ifa etdiyi obrazlari cagdas dovrun ictimai sosial menevi exlaqi problemleri ile ustaliqla elaqelendirirdi Hesenaga Salayev ruhen emosiya cosgunlugu ses diapazonu ehtiraslarinin cilginligi ile romantik aktyor idi ancaq lirik dramatik ve psixoloji rollari da meharetle oynayib Teatr sehnesinde rollariTavera Sevilya ulduzu Lope de Veqa Ferhad Ferhad ve Sirin S Vurgun Sezar Antoni ve Kleopatra V Sekspir Oqtay Oqtay Eloglu C Cabbarli Doktor Unudulan adam N Hikmet FilmoqrafiyaAygun film 1960 Cazibe quvvesi film 1964 film kinoalmanax Dogma xalqima film 1954 Feteli xan film 1947 Gorus film 1955 Istintaq davam edir film 1966 Korpe film 1962 Qara daslar film 1956 O olmasin bu olsun film 1956 Onu bagislamaq olarmi film 1959 Onun boyuk ureyi film 1958 Seher film 1960 Uzeyir omru film 1981 IstinadlarAbbasli T Ne bagirirsan xalq Varindir ver yoxundur sus ol Xalq artisti Hesenaga Salayevin yaradiciligi haqqinda Medeniyyet 2014 5 dekabr S 11 Ersadoglu A Romantizm sehnesinin Hesenaga Salayevi Teatr ve kino aktyoru haqqinda Yeni medeni maarif jurnali 2008 8 S 21 24 MenbeAzerbaycan Respublikasi Medeniyyet Nazirliyi C Cabbarli adina Azerbaycanfilm kinostudiyasi Aydin Kazimzade Bizim Azerbaycanfilm 1923 2003 cu iller Baki Mutercim 2004 seh 53 Xarici kecidlerIzle