Hüseynov Həbibulla Eynulla oğlu (10 oktyabr 1910, Ərdəbil – 16 aprel 1945, Kalininqrad vilayəti) — Cənubi Azərbaycandan olan Qızıl Ordu polkovniki və Sovet İttifaqı Qəhrəmanı (ölümündən sonra). Ərdəbildən Bakı şəhərinə mühacirət edən Hüseynov burada yükləyici və montajçı olaraq işləmişdir. Komsomol xətti ilə 1928-ci ildə Qırmızı Ordu sıralarına qatılmış və artilleriya zabiti olmuşdur. O, Böyük təmizləmə zamanı həbs edilmiş və İran casusu olmaqda ittiham edilmişdir. Aylar sonra azad edilmiş və zenit artilleriya batalyonunun komandanı olmuş, İkinci Dünya Müharibəsində bu vəzifədə xidmət etmişdir. XIII atıcı diviziyanın bir hissəsi olan bölməsi almanların başlatdığı Barbarossa əməliyyatından sonra Belarusiyanın qərbində mühasirəyə düşmüş, lakin Hüseynov sağ qalanlara rəhbərlik edərək mühasirəni yarmağı bacarmışdır. Onun batalyonu sonradan yenidən təşkil edilmiş və Kalinin ilə Rybinskin hava hücumundan müdafiəsində iştirak etmişdir. 1942-ci ilin iyununda Hüseynov zanit artilleriya batalyonunun komandanı kimi İvanovonun müdafiəsinə qatılmışdır. 1942-ci ilin oktyabrında o, zenit artilleriya alayının komandanı olmuş və iki ay sonra I Mühafizə ordusunun tərkibinə köçürülmüşdür. Onun alayı Tatsinskaya hücumuna qatılmış və bu hücumda 24-cü tank korpusu tərkibində çıxış etmişdir. 1943-cü ilin iyun və sentyabr ayları ərzində o, IV zenit artilleriya diviziyasının qərərgah rəisi kimi xidmət etmişdir. 1943-cü ilin sentyabrında o, 67-ci zenit artilleriya diviziyasının komandanı təyin edilmiş və ölümünə qədər bu vəzifədə xidmət etmişdir. Onun diviziyası , , Şərqi Prussiya hücumu və iştirak etmişdir. Hüseynov 1945-ci ilin aprel ayının 16-da Kalininqrad hücumunda iştirak edərkən öldürülmüşdür.
Hüseynov Həbibulla | |
---|---|
Hüseynov Həbibulla Eynulla oğlu | |
Doğum tarixi | |
Doğum yeri | Ərdəbil İran |
Vəfat tarixi | (34 yaşında) |
Vəfat yeri | Qaydau kəndi |
Vəfat səbəbi | Odlu silahdan atəş |
Dəfn yeri | Mariyampole Zabitlər Məzarlığı |
Vətəndaşlığı | Qacar imperiyası SSRİ |
Atası | Hüseynov Eynulla |
Milliyyəti | azərbaycanlı |
İxtisası | Hərbçi |
Təhsili | Zaqafqaziya Piyada Məktəbi |
Fəaliyyəti | hərbi qulluqçu |
Partiyası | |
Tanınır | İkinci Dünya Müharibəsindəki iştirakına görə |
Mükafatları | |
Həyatının erkən dönəmi və müharibəyə qədərki hərbi xidməti
Hüseynov 10 oktyabr 1910-cu ildə Ərdəbildə fəhlə ailəsində dünyaya gəlmişdir. O, Şimali Azərbaycana mühacirət etdikdən sonra Bakı limanında yükləyici kimi işləməyə başlamış və fəhlə gənclər üçün təşkil edilən gecə məktəbində təhsil almış, yeddinci sinfi burada bitirmişdir. Hüseynov sonra Leytenant Şmidt adına zavodda montajçı köməkçisi olaraq işləmişdir.
Komsomol xətti ilə 1928-ci ildə Qırmızı Orduya qəbul edilmişdir. 1929-cu ildə Sovet İttifaqı Kommunist Partiyasına qəbul edilmişdir. 1932-ci ilin iyununda Zaqafqaziya Piyada Məktəbini, sentyabrda Bakıda Artilleriya komandirlərinin təkmilləşdirmə kurslarını bitirmişdir. Sentyabrda Qırmızı Bayraq Qafqaz Ordusunun 193-cü artilleriya alayında taqım komandiri olaraq xidmət etməyə başlamışdır. Bu bölmə Bakıda yerləşməkdə idi. 1934-cü ilin aprelində o, 190-cı zenit artilleriya alayının batareya komandiri olmuş, sentyabrda yenidən 193-cü alaya göndərilmiş və batareya komandiri, diviziyon komandirinin köməkçisi və divizyon komandiri olmuşdur. 1936-cı ildə baş leytenant rütbəsinə yüksəlmişdir.
3 iyul 1938-ci ildə o, kapitan rütbəsinə yüksəlmişdir. Eyni ildə o, NKVD tərəfindən həbs edilmiş və İrana casusluq eləməkdə ittiham edilmişdir. Həbsxanada bir neçə ay keçirdikdən sonra azad edilmiş və ordudakı vəzifəsinə bərpa edilmişdir. 1939-cu ilin mayında Minskdə yerləşən Belarus Hərbi Dairəsinin 188-ci zenit artilleriya alayında batalyon komandiri təyin edilmişdir. 1940-cı ilin fevralında 312-ci əlahiddə zenit artilleriya batalyonunun komandiri olmuşdur. Bu batalyon Zambrov şəhərində yerləşən Xüsusi Qərb Hərbi Dairəsinin 13-cü atıcı diviziyasına daxil idi.
İkinci Dünya müharibəsi
Hüseynov müharibədə 22 iyun 1941-ci il tarixindən döyüşməyə başladı. Onun batalyonu Belorusiyanın qərbində mühasirəyə düşsə də, o, bu mühasirəni yarmağı bacardı. 1941-ci ilin iyununda batalyonun iki alman qırıcısını vurduğu bildirilir. İyulda batalyon yenidən təşkil edildi və Kalinin Hava Müdafiəsi Ərazisinə köçürüldü. 30 sentyabrda Hüseynov yaralansa da, yenidən döyüşə qayıtdı vı noyabrda mayor rütbəsinə yüksəldi. Batalyonu ilə Moskva döyüşündə iştirak etdikdən sonra 1942-ci ilin fevralında Rybinsk-Yaroslavl Hava Hücumundan Müdafiə Ərazisinə köçürüldü. 1942-ci ilin iyununda Hüseynov 38-ci əlahiddə zenit artilleriya batareyasının komandiri təyin edildi və İvanovonun müdafiəsinə göndərildi. Oktyabrda o, 658-ci zenit artilleriya alayının komandiri oldu və Moskvanın hava hücumundan müdafiəsinə göndərildi. 20 oktyabrda polkovnik-leytenant rütbəsinə yüksəldilən Hüseynovun alayı Ali Komandanlığın Ehtiyat Qüvvələrinin IV zenit artilleriya diviziyasının, qısa müddət sonra da I Mühafizə Ordusunun bir hissəsi oldu. Bu alay və Millerovo-Voroşilovqrad hücumunda iştirak etmiş və bu hücumlar zamanı 24-cü tank korpusuna əlavə edilmişdir. Alay 1942-ci ilin dekabrında Tatsinskaya hücumuna da qatılmışdır. 1942-ci ilin 16 dekabrından 1943-cü ilin 10 yanvarına qədər alayın döyüşçüləri 21 qırıcını, 3 tankı və xeyli sayda alman canlı qüvvəsini məhv etmişdir. 10 fevralda Hüseynov ikinci dəfə yaralandı və 25 fevralda "Qırmızı bayraq" ordeni ilə mükafatlandırıldı. 1943-cü ilin aprelində onun alayı 268-ci zenit artilleriya alayı adlandırıldı və onun komandiri olaraq Hüseynov 5 apreldə ikinci dəfə "Qırmızı bayraq" ordeni ilə mükafatlandırıldı. 23 apreldə Hüseynov polkovnik rütbəsinə yüksəldildi.
1943-cü ilin iyununda Hüseynov IV zenit artilleriya diviziyasının qərərgah rəisi oldu və Donbas hücumuna qatıldı. Sentyabrda Moskva Hərbi Dairəsinin tərkibində yeni yaradılmış 67-ci zenit artilleriya diviziyasının komandanı təyin edildi. Bu diviziya Moskvanın sənaye bölgəsini qorumaqla yanaşı, yeni əsgərlərə döyüş keçməklə də məşğul idi. 1944-cü ilin iyulundan diviziya döyüşməyə başladı. Diviziya Baltik hücumu zamanı Riqaya hücumda və Memel döyüşündə iştirak etmiş və bildirilənə görə 59 alman təyyarəsini məhv etmişdir. 3 noyabrda Hüseynov ilə mükafatlandırıldı. Bundan sonra isə diviziyası ilə birlikdı qatıldı. Şərqi Prussiya hücumu zamanı, 1945-ci ilin yanvarı ilə apreli arasında bu diviziya hərbi qüvvələr üçün hava hücumundan müdafiə təmin etdi. 24 yanvarda Hüseynov I dərəcəli ilə təmin edildi. Samland hücumu zamanı diviziya hücuma keçən piyada ordusuna atəş dəstəyi verməli idi və Hüseynov özü şəxsən ön cəbhədən döyüşü idarə edirdi. 16 apreldə Hüseynov Fischhausenin şimalında öldürüldü. O, Mariyampole Zabitlər Məzarlığında dəfn edilmişdir. 29 iyun 1945-ci ildə o, ölümündən sonra və Sovet İttifaqı Qəhrəmanı adı ilə mükafatlandırıldı.
Mirası
Sovet İttifaqı Balıqçılıq Sənayesi Nazirliyinin gəmilərindən birinə onun adı verilmişdir. 1995-ci ildə Bakının Binəqədi rayonunun Dadaşov küçəsində abidə ucaldılmışdır.
Mükafatları
- İki Döyüş Qırmızı Bayraq ordeni
- Birinci dərəcəli ordeni
- Stalinqradın qorunması üçün verilən orden
- Kenisberqin alınması üçün verilən orden
İstinadlar
- "Герои страны - Habibullah Huseynov". warheroes.ru. 2023-04-10 tarixində . İstifadə tarixi: 17 iyun 2023.
- "Həbibulla Hüseynov". www.9may.az. 14 may 2007. 22 avqust 2012 tarixində . İstifadə tarixi: 17 iyun 2023.
- Shkadov, 1957. səh. 397
- . 2011-04-26 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-08-22.
- "Орден Красного Знамени". pamyat-naroda.ru. 2018-01-10 tarixində . İstifadə tarixi: 17 iyun 2023.
- "Гусейнов Габибулл Эйнуллаевич". pamyat-naroda.ru. 2018-01-10 tarixində . İstifadə tarixi: 17 iyun 2023.
- "Орден Отечественной войны I степени". pamyat-naroda.ru. 2018-01-10 tarixində . İstifadə tarixi: 17 iyun 2023.
- Vüqar İmanov. "К 65-летию Великой Победы! Герой Советского Союза Гусейнов Габибулла Эйнулла оглы - Сталинград, Кенигсберг…похоронен в Каунасе". www.trend.az. 2010. 2023-06-17 tarixində . İstifadə tarixi: 17 iyun 2023.
- "Гусейнов Габибулла Эйнуллаевич". pamyat-naroda.ru. 2016-08-19 tarixində . İstifadə tarixi: 17 iyun 2023.
- Binəqədi İH. "Hüseynov Həbibulla Eynulla oğlu - Sovet İttifaqı Qəhrəmanı". binegedi-ih.gov.az. 2022-08-07 tarixində . İstifadə tarixi: 17 iyun 2023.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Huseynov Hebibulla Eynulla oglu 10 oktyabr 1910 Erdebil 16 aprel 1945 Kalininqrad vilayeti Cenubi Azerbaycandan olan Qizil Ordu polkovniki ve Sovet Ittifaqi Qehremani olumunden sonra Erdebilden Baki seherine muhaciret eden Huseynov burada yukleyici ve montajci olaraq islemisdir Komsomol xetti ile 1928 ci ilde Qirmizi Ordu siralarina qatilmis ve artilleriya zabiti olmusdur O Boyuk temizleme zamani hebs edilmis ve Iran casusu olmaqda ittiham edilmisdir Aylar sonra azad edilmis ve zenit artilleriya batalyonunun komandani olmus Ikinci Dunya Muharibesinde bu vezifede xidmet etmisdir XIII atici diviziyanin bir hissesi olan bolmesi almanlarin baslatdigi Barbarossa emeliyyatindan sonra Belarusiyanin qerbinde muhasireye dusmus lakin Huseynov sag qalanlara rehberlik ederek muhasireni yarmagi bacarmisdir Onun batalyonu sonradan yeniden teskil edilmis ve Kalinin ile Rybinskin hava hucumundan mudafiesinde istirak etmisdir 1942 ci ilin iyununda Huseynov zanit artilleriya batalyonunun komandani kimi Ivanovonun mudafiesine qatilmisdir 1942 ci ilin oktyabrinda o zenit artilleriya alayinin komandani olmus ve iki ay sonra I Muhafize ordusunun terkibine kocurulmusdur Onun alayi Tatsinskaya hucumuna qatilmis ve bu hucumda 24 cu tank korpusu terkibinde cixis etmisdir 1943 cu ilin iyun ve sentyabr aylari erzinde o IV zenit artilleriya diviziyasinin qerergah reisi kimi xidmet etmisdir 1943 cu ilin sentyabrinda o 67 ci zenit artilleriya diviziyasinin komandani teyin edilmis ve olumune qeder bu vezifede xidmet etmisdir Onun diviziyasi Serqi Prussiya hucumu ve istirak etmisdir Huseynov 1945 ci ilin aprel ayinin 16 da Kalininqrad hucumunda istirak ederken oldurulmusdur Huseynov HebibullaHuseynov Hebibulla Eynulla ogluDogum tarixi 9 oktyabr 1910Dogum yeri Erdebil IranVefat tarixi 16 aprel 1945 34 yasinda Vefat yeri Qaydau kendiVefat sebebi Odlu silahdan atesDefn yeri Mariyampole Zabitler MezarligiVetendasligi Qacar imperiyasi SSRIAtasi Huseynov EynullaMilliyyeti azerbaycanliIxtisasi HerbciTehsili Zaqafqaziya Piyada MektebiFealiyyeti herbi qulluqcuPartiyasi Sovet Ittifaqi Kommunist PartiyasiTaninir Ikinci Dunya Muharibesindeki istirakina goreMukafatlariHeyatinin erken donemi ve muharibeye qederki herbi xidmetiHuseynov 10 oktyabr 1910 cu ilde Erdebilde fehle ailesinde dunyaya gelmisdir O Simali Azerbaycana muhaciret etdikden sonra Baki limaninda yukleyici kimi islemeye baslamis ve fehle gencler ucun teskil edilen gece mektebinde tehsil almis yeddinci sinfi burada bitirmisdir Huseynov sonra Leytenant Smidt adina zavodda montajci komekcisi olaraq islemisdir Komsomol xetti ile 1928 ci ilde Qirmizi Orduya qebul edilmisdir 1929 cu ilde Sovet Ittifaqi Kommunist Partiyasina qebul edilmisdir 1932 ci ilin iyununda Zaqafqaziya Piyada Mektebini sentyabrda Bakida Artilleriya komandirlerinin tekmillesdirme kurslarini bitirmisdir Sentyabrda Qirmizi Bayraq Qafqaz Ordusunun 193 cu artilleriya alayinda taqim komandiri olaraq xidmet etmeye baslamisdir Bu bolme Bakida yerlesmekde idi 1934 cu ilin aprelinde o 190 ci zenit artilleriya alayinin batareya komandiri olmus sentyabrda yeniden 193 cu alaya gonderilmis ve batareya komandiri diviziyon komandirinin komekcisi ve divizyon komandiri olmusdur 1936 ci ilde bas leytenant rutbesine yukselmisdir 3 iyul 1938 ci ilde o kapitan rutbesine yukselmisdir Eyni ilde o NKVD terefinden hebs edilmis ve Irana casusluq elemekde ittiham edilmisdir Hebsxanada bir nece ay kecirdikden sonra azad edilmis ve ordudaki vezifesine berpa edilmisdir 1939 cu ilin mayinda Minskde yerlesen Belarus Herbi Dairesinin 188 ci zenit artilleriya alayinda batalyon komandiri teyin edilmisdir 1940 ci ilin fevralinda 312 ci elahidde zenit artilleriya batalyonunun komandiri olmusdur Bu batalyon Zambrov seherinde yerlesen Xususi Qerb Herbi Dairesinin 13 cu atici diviziyasina daxil idi Ikinci Dunya muharibesiHuseynov muharibede 22 iyun 1941 ci il tarixinden doyusmeye basladi Onun batalyonu Belorusiyanin qerbinde muhasireye dusse de o bu muhasireni yarmagi bacardi 1941 ci ilin iyununda batalyonun iki alman qiricisini vurdugu bildirilir Iyulda batalyon yeniden teskil edildi ve Kalinin Hava Mudafiesi Erazisine kocuruldu 30 sentyabrda Huseynov yaralansa da yeniden doyuse qayitdi vi noyabrda mayor rutbesine yukseldi Batalyonu ile Moskva doyusunde istirak etdikden sonra 1942 ci ilin fevralinda Rybinsk Yaroslavl Hava Hucumundan Mudafie Erazisine kocuruldu 1942 ci ilin iyununda Huseynov 38 ci elahidde zenit artilleriya batareyasinin komandiri teyin edildi ve Ivanovonun mudafiesine gonderildi Oktyabrda o 658 ci zenit artilleriya alayinin komandiri oldu ve Moskvanin hava hucumundan mudafiesine gonderildi 20 oktyabrda polkovnik leytenant rutbesine yukseldilen Huseynovun alayi Ali Komandanligin Ehtiyat Quvvelerinin IV zenit artilleriya diviziyasinin qisa muddet sonra da I Muhafize Ordusunun bir hissesi oldu Bu alay ve Millerovo Vorosilovqrad hucumunda istirak etmis ve bu hucumlar zamani 24 cu tank korpusuna elave edilmisdir Alay 1942 ci ilin dekabrinda Tatsinskaya hucumuna da qatilmisdir 1942 ci ilin 16 dekabrindan 1943 cu ilin 10 yanvarina qeder alayin doyusculeri 21 qiricini 3 tanki ve xeyli sayda alman canli quvvesini mehv etmisdir 10 fevralda Huseynov ikinci defe yaralandi ve 25 fevralda Qirmizi bayraq ordeni ile mukafatlandirildi 1943 cu ilin aprelinde onun alayi 268 ci zenit artilleriya alayi adlandirildi ve onun komandiri olaraq Huseynov 5 aprelde ikinci defe Qirmizi bayraq ordeni ile mukafatlandirildi 23 aprelde Huseynov polkovnik rutbesine yukseldildi 1943 cu ilin iyununda Huseynov IV zenit artilleriya diviziyasinin qerergah reisi oldu ve Donbas hucumuna qatildi Sentyabrda Moskva Herbi Dairesinin terkibinde yeni yaradilmis 67 ci zenit artilleriya diviziyasinin komandani teyin edildi Bu diviziya Moskvanin senaye bolgesini qorumaqla yanasi yeni esgerlere doyus kecmekle de mesgul idi 1944 cu ilin iyulundan diviziya doyusmeye basladi Diviziya Baltik hucumu zamani Riqaya hucumda ve Memel doyusunde istirak etmis ve bildirilene gore 59 alman teyyaresini mehv etmisdir 3 noyabrda Huseynov Qirmizi ulduz ordeni ile mukafatlandirildi Bundan sonra ise diviziyasi ile birlikdi qatildi Serqi Prussiya hucumu zamani 1945 ci ilin yanvari ile apreli arasinda bu diviziya herbi quvveler ucun hava hucumundan mudafie temin etdi 24 yanvarda Huseynov I dereceli Veten muharibesi ordeni ile temin edildi Samland hucumu zamani diviziya hucuma kecen piyada ordusuna ates desteyi vermeli idi ve Huseynov ozu sexsen on cebheden doyusu idare edirdi 16 aprelde Huseynov Fischhausenin simalinda olduruldu O Mariyampole Zabitler Mezarliginda defn edilmisdir 29 iyun 1945 ci ilde o olumunden sonra Lenin ordeni ve Sovet Ittifaqi Qehremani adi ile mukafatlandirildi MirasiSovet Ittifaqi Baliqciliq Senayesi Nazirliyinin gemilerinden birine onun adi verilmisdir 1995 ci ilde Bakinin Bineqedi rayonunun Dadasov kucesinde abide ucaldilmisdir MukafatlariIki Doyus Qirmizi Bayraq ordeni Qirmizi Ulduz ordeni Birinci dereceli Boyuk Veten Muharibesi ordeni Stalinqradin qorunmasi ucun verilen orden Kenisberqin alinmasi ucun verilen ordenIstinadlar Geroi strany Habibullah Huseynov warheroes ru 2023 04 10 tarixinde Istifade tarixi 17 iyun 2023 Hebibulla Huseynov www 9may az 14 may 2007 22 avqust 2012 tarixinde Istifade tarixi 17 iyun 2023 Shkadov 1957 seh 397 2011 04 26 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2013 08 22 Orden Krasnogo Znameni pamyat naroda ru 2018 01 10 tarixinde Istifade tarixi 17 iyun 2023 Gusejnov Gabibull Ejnullaevich pamyat naroda ru 2018 01 10 tarixinde Istifade tarixi 17 iyun 2023 Orden Otechestvennoj vojny I stepeni pamyat naroda ru 2018 01 10 tarixinde Istifade tarixi 17 iyun 2023 Vuqar Imanov K 65 letiyu Velikoj Pobedy Geroj Sovetskogo Soyuza Gusejnov Gabibulla Ejnulla ogly Stalingrad Kenigsberg pohoronen v Kaunase www trend az 2010 2023 06 17 tarixinde Istifade tarixi 17 iyun 2023 Gusejnov Gabibulla Ejnullaevich pamyat naroda ru 2016 08 19 tarixinde Istifade tarixi 17 iyun 2023 Bineqedi IH Huseynov Hebibulla Eynulla oglu Sovet Ittifaqi Qehremani binegedi ih gov az 2022 08 07 tarixinde Istifade tarixi 17 iyun 2023