Hündür mərəvcə (lat. Smilax excelsa) — bitkilər aləminin zanbaqçiçəklilər dəstəsinin mərəvcəkimilər fəsiləsinin mərəvcə cinsinə aid bitki növü.
Hündür mərəvcə | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Elmi təsnifat | ||||||||
Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Cins: Növ: Hündür mərəvcə | ||||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||||
|
Təbii yayılması
Avropa, Kiçik Asiya və İranda təbii halda bitir.
Botaniki təsviri
Hündürlüyü 15-20 m-ə, diametri 10-15 mm-ə çatan lianadır. Zoğları şirəli, lətli, qırmızıtəhər və çılpaqdır. Gövdələrinin uzunluğu 4-8 mm, iti iynələrlə örtülmüş, elastik, möhkəm, yaşılımtıl-boz rəngdədir. Yarpaqlari parlaq həmişəyaşıl, növbəlidir, dəyirmi və ya üçbucaq-yumurtavari, ucları sivriləşmiş, qaidə hissələri ürək şəklindədir. Yarpaq saplaqları tikanlı, qisadır. Çiçəkləri bircinsli, ikievli olub, yarımçətir şəklində, yaşilimtıl və ya yaşıl-qonur rəngdədir, uzunluğu 15-20 sm-dir. Salxım formalı qoltuq çiçəklərin uzunluuğu 4-10 mm, çiçək saplağının uzunluğu isə 5-7 mm-dir. Çiçəkyanlığı 6 yarpaqlı, ləçəkvari formadadır, uzunluğu 4-5 mm-dir. Çiçəklərdə 6 erkəkcik olur və onlar çiçəkyanlığının qaidəsinə yapışmışdır. Yumurtalığı 1-dir; dişicik ağzı 3-dür. May-iyun aylarında çiçək açır. Meyvəsi endospermalıdır, qırmızı, kürəvi, eni 5-10 mm-dir, oktyabr-noyabr aylarında yetişir. Toxumları qonur, yarımşəffaf, diametri 4-5 mm-ddir. Toxum və ya kökümsov gövdələrlə çoxalır.
Ekologiyası
Bataqlıq meşələrdən əhəngdaşlı qayalıqlaradək yayılmışdır. Nəmişli torpaqları, kölgəli və ya zəif kölgəli yerləri sevir.
Azərbaycanda yayılması
Şamaxıda, Şabranda, Qubada, Kür-Araz ovalığında, Alazan-Ağrıçay vadilərində, Lənkəranda təbii halda bitir.
İstifadəsi
Cavan zoğlarını yumurta ilə bişirib yeyirlər.Giləmeyvələrində C vitamini vardır. Yaşillaşdırmada çəpərlərin salınmasında, həyət və bağçalarda çardaq düzəltmək və s. məqsədlər üçün istifadə oluna bilər.
İstinadlar
- Linnæi C. Species Plantarum (lat.): Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas. 1753. C. 2. S. 1029.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Hundur merevce lat Smilax excelsa bitkiler aleminin zanbaqcicekliler destesinin merevcekimiler fesilesinin merevce cinsine aid bitki novu Hundur merevceElmi tesnifatDomen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerAlem BitkilerKlad StreptofitlerKlad EmbryophytesKlad Klad Klad Toxumlu bitkilerKlad Cicekli bitkilerKlad BirlepelilerDeste ZanbaqciceklilerFesile MerevcekimilerCins MerevceNov Hundur merevceBeynelxalq elmi adiSmilax excelsa L 1753Sekil axtarisiNCBI 754786EOL 1082777Tebii yayilmasiAvropa Kicik Asiya ve Iranda tebii halda bitir Botaniki tesviriHundurluyu 15 20 m e diametri 10 15 mm e catan lianadir Zoglari sireli letli qirmiziteher ve cilpaqdir Govdelerinin uzunlugu 4 8 mm iti iynelerle ortulmus elastik mohkem yasilimtil boz rengdedir Yarpaqlari parlaq hemiseyasil novbelidir deyirmi ve ya ucbucaq yumurtavari uclari sivrilesmis qaide hisseleri urek seklindedir Yarpaq saplaqlari tikanli qisadir Cicekleri bircinsli ikievli olub yarimcetir seklinde yasilimtil ve ya yasil qonur rengdedir uzunlugu 15 20 sm dir Salxim formali qoltuq ciceklerin uzunluugu 4 10 mm cicek saplaginin uzunlugu ise 5 7 mm dir Cicekyanligi 6 yarpaqli lecekvari formadadir uzunlugu 4 5 mm dir Ciceklerde 6 erkekcik olur ve onlar cicekyanliginin qaidesine yapismisdir Yumurtaligi 1 dir disicik agzi 3 dur May iyun aylarinda cicek acir Meyvesi endospermalidir qirmizi kurevi eni 5 10 mm dir oktyabr noyabr aylarinda yetisir Toxumlari qonur yarimseffaf diametri 4 5 mm ddir Toxum ve ya kokumsov govdelerle coxalir EkologiyasiBataqliq meselerden ehengdasli qayaliqlaradek yayilmisdir Nemisli torpaqlari kolgeli ve ya zeif kolgeli yerleri sevir Azerbaycanda yayilmasiSamaxida Sabranda Qubada Kur Araz ovaliginda Alazan Agricay vadilerinde Lenkeranda tebii halda bitir IstifadesiCavan zoglarini yumurta ile bisirib yeyirler Gilemeyvelerinde C vitamini vardir Yasillasdirmada ceperlerin salinmasinda heyet ve bagcalarda cardaq duzeltmek ve s meqsedler ucun istifade oluna biler IstinadlarLinnaei C Species Plantarum lat Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas 1753 C 2 S 1029 Hemcinin bax