Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Mahmudov Hikmət İsmayıl oğlu (1936, İsmayıllı rayonu – 24 dekabr 2020) — geologiya-mineralogiya elmləri doktoru, professor
| Hikmət Mahmudov | |
|---|---|
| Mahmudov Hikmət İsmayıl oğlu | |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | İsmayıllı, Azərbaycan |
| Vəfat tarixi | (84 yaşında) |
| Elmi dərəcəsi | geologiya-mineralogiya elmləri doktoru |
| Mükafatları | "Tərəqqi" medalı |
Həyatı
Mahmudov Hikmət İsmayıl oğlu 1936-cı il may ayının 15-də İsmayıllı rayonunun ecazkar təbiətli Mican kəndində dünyaya göz açmışdır. İsmayıllı rayonunda orta məktəbi bitirdikdən sonra Azərbaycan Dövlət Universitetinin (indiki BDU) geoloji-coğrafiya fakültəsində təhsil almışdır. Oxuduğu müddətdə fakültənin ən fəal və istedadlı tələbəsi kimi tanınmışdır. 1963-cü ildə universiteti bitirərək mühəndis-geoloq ixtisasına yiyələnmiş və təyinatını Qazaxıstan Respublikasına almışdır. 1963–1964-cü illərdə Aktyubinski Vilayətinin Muqodjar geoloji-partiyasında texnik-geoloq və geoloq vəzifələrində çalışmışdır. Bu müddət ərzində H. Mahmudov gərgin və səmərəli axtarışlar apararaq Aktyubinski vilayətində bir neçə qızıl, gümüş, nadir elementlər, pyezokvars və digər yataqlar aşkar etmişdir. O, Qazaxıstanda, xüsusən də Cənubi Muqodjar sahəsində qızılın olmasını ilk dəfə aşkar etmişdir. Rəhbərlik tərəfindən təşəkkürnamələr, fəxri fərmanlar və pul mukafatları almışdır.
1965-ci ildə isə onu Qazaxıstan Respublikiası Aktybinski vilayətinin Mərkəzi Geoloji Partiyasında yetkin mütəxəssis kimi rəis vəzifəsinə təyin edirlər. Qazaxıstanın rəhbər orqanları ona bacarığına və istedadına görə Əlcazairə göndərmək qərarına gəlirlər, lakin bu təklif Vətən sevgisi ilə əvəz olunur. O, doğma Azərbaycana qayıdır. Hikmət Mahmudov Azərbaycan Geologiya İdarəsində (indiki Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyi) geoloji fəaliyyətini davam etdirir. Gənc tədqiqatçının elmə olan marağı və həvəsi 1967-ci ildə onu Azərbaycan Elmlər Akademiyası Geologiya İnstitutunun (indiki Geologiya və Geofizika İnstitutu) aspiranturasına gətirir və burada işləyir. 1971-ci ildə apardığı səmərəli tədqiqat işləri nəticəsində o, "Kəlbəcər rayonunun perlitləri, onların fiziki-kimyəvi xüsusiyyətləri" mövzusunda elmi işini müvəffəqiyyətlə müdafiə edərək geologiya-mineralogiya elmləri namizədi alimlik dərəcəsi adına layiq görülür. 1992-ci ildə isə o, "Azərbaycanın mezo-kaynazoy yaşlı vulkanik şüşələri" mövzusunda doktorluq dissertasiyasını müdafiə edir. 1994-cü ildə ona professor rütbəsi verilmişdir. Hazırda AMEA Geologiya və Geofizika İnstitutunda "Geoloji-geofiziki elmlərin tarixi" şöbəsinin rəhbəridir. Görkəmli geoloq-alim Hikmət Mahmudov 84 yaşında dünyasını dəyişib.
Elmi fəaliyyəti
Hikmət Mahmudov geokimya, vulkanologiya və ekologiya elmləri üzrə tanınmış mütəxəssisdir. Əsas elmi istiqaməti isə qeyri-filiz faydalı qazıntıların fiziki-kimyəvi və geokimyəvi xüsusiyyətlərinin öyrənilməsidir. Respublikada aşkar edilən perlit yataqlarının geokimyəvi xüsusiyyətlərini ilk öyrənən və onları hərtərəfli tədqiq edən, habelə miosen yaşlı "Güneydaq" perlit yatağını aşkar edən məhz professor Hikmət Mahmudovdur. O, vakuum sistemli cihaz yaradaraq dünya elm təcrübəsində ilk dəfə vulkanik süxurlardan suları və qazları almış, onların fiziki-kimyəvi xüsusiyyətlərini öyrənmişdir.
Hikmət Mahmudov həm də bu süxurlarda ilk dəfə olaraq hidrogenin ağır izotopunu (deyterini) və oksoni növ suyu (H3O) aşkar etmişdir ki, bunların da geokimya elmində çox böyük əhəmiyyəti vardır. Bu tədqiqatlar dərinlik maqmasının fiziki-kimyəvi, geokimyəvi və filizləşmə xüsusiyyətlərinin öyrənilməsində mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Hikmət Mahmudov həmçinin şüşəvi süxurların şişməsinin səbəblərini yeni faktlarla açıqlamışdır. O, perlitin tətbiq olunması ilə əlaqədar geniş elmi-təcrübi işlər aparmış və bu mineralın sənayedə, xalq təsərrüfatının müxtəlif sahələrində, habelə ekologiyada hərtərəfli tətbiqini müəyyənləşdirmişdir. Onun bu tədqiqat işləri keçmiş SSRİ İxtiralar və Kəşflər Komitəsi tərəfindən bir neçə müəlliflik şəhadətnamələri ilə təsdiqlənmişdir. Perlitin iqtisadiyyat, ekologiya, kənd təsərrüfatı, habelə insan sağlamlığı üçün çox böyük əhəmiyyət kəsb etdiyini ilk dəfə professor H. Mahmudov aşkar etmişdir.
Alimin apardığı elmi-tədqiqatların nəticələri onun namizədlik və doktorluq dissertasiyalarında, respublika və xarici ölkələrin nəşrlərində, habelə 15 elmi kitabında, o cümlədən 9 monoqrafik əsərdə, 4 dərslik və dərs vəsaiti kitablarında, 200-dən çox elmi məqalələrində, elmi hesabatlarda, 7 müəlliflik şəhadətnamələri və səmərələşdirici təkliflərdə öz əksini tapmışdır.
H. Mahmudovun "Təbii ehtiyatların istifadəsi və mühafizəsi" adlı tədris vəsaiti, "Faydalı qazıntılar və onların tətbiqi", "Asiyanın ürəyi", "Geokimyanın əsasları", "Azərbaycanın mineral xammal sərvətləri və ətraf mühit" və bir çox digər kitabları nəinki geoloq və ekoloqlar, habelə ali məktəb müəllimləri və tələbələri üçün də çox faydalıdır.
O, 45 ildən çoxdur ki, ali məktəblərdə dərs deyir. Hazırda Hikmət müəllim Bakı Dövlət Universitetində öz pedaqoji fəaliyyətini davam etdirərək geokimya və ekologiya fənlərindən mühazirələr aparır. Vaxtilə onun dərs dediyi tələbələr bu gün artıq Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının həqiqi üzvləri, professorlar, dekan və kafedra müdirləridir.
"Tərəqqi" medalı ilə təltif olunub.
Həmçinin bax
İstinadlar
- http://gia.az/view.php?lang=az&menu=person&jur_id=0&id=48[ölü keçid]
- Görkəmli geoloq-alim dünyasını dəyişib
- "Azərbaycanın geoloq və geofizik alimləri" // Bakı, "Nafta-Press" nəşriyyatı, 2004, 362 s.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Mahmudov Hikmet Ismayil oglu 1936 Ismayilli rayonu 24 dekabr 2020 geologiya mineralogiya elmleri doktoru professorHikmet MahmudovMahmudov Hikmet Ismayil ogluDogum tarixi 15 may 1936Dogum yeri Ismayilli AzerbaycanVefat tarixi 24 dekabr 2020 84 yasinda Elmi derecesi geologiya mineralogiya elmleri doktoruMukafatlari Tereqqi medaliHeyatiMahmudov Hikmet Ismayil oglu 1936 ci il may ayinin 15 de Ismayilli rayonunun ecazkar tebietli Mican kendinde dunyaya goz acmisdir Ismayilli rayonunda orta mektebi bitirdikden sonra Azerbaycan Dovlet Universitetinin indiki BDU geoloji cografiya fakultesinde tehsil almisdir Oxudugu muddetde fakultenin en feal ve istedadli telebesi kimi taninmisdir 1963 cu ilde universiteti bitirerek muhendis geoloq ixtisasina yiyelenmis ve teyinatini Qazaxistan Respublikasina almisdir 1963 1964 cu illerde Aktyubinski Vilayetinin Muqodjar geoloji partiyasinda texnik geoloq ve geoloq vezifelerinde calismisdir Bu muddet erzinde H Mahmudov gergin ve semereli axtarislar apararaq Aktyubinski vilayetinde bir nece qizil gumus nadir elementler pyezokvars ve diger yataqlar askar etmisdir O Qazaxistanda xususen de Cenubi Muqodjar sahesinde qizilin olmasini ilk defe askar etmisdir Rehberlik terefinden tesekkurnameler fexri fermanlar ve pul mukafatlari almisdir 1965 ci ilde ise onu Qazaxistan Respublikiasi Aktybinski vilayetinin Merkezi Geoloji Partiyasinda yetkin mutexessis kimi reis vezifesine teyin edirler Qazaxistanin rehber orqanlari ona bacarigina ve istedadina gore Elcazaire gondermek qerarina gelirler lakin bu teklif Veten sevgisi ile evez olunur O dogma Azerbaycana qayidir Hikmet Mahmudov Azerbaycan Geologiya Idaresinde indiki Ekologiya ve Tebii Servetler Nazirliyi geoloji fealiyyetini davam etdirir Genc tedqiqatcinin elme olan maragi ve hevesi 1967 ci ilde onu Azerbaycan Elmler Akademiyasi Geologiya Institutunun indiki Geologiya ve Geofizika Institutu aspiranturasina getirir ve burada isleyir 1971 ci ilde apardigi semereli tedqiqat isleri neticesinde o Kelbecer rayonunun perlitleri onlarin fiziki kimyevi xususiyyetleri movzusunda elmi isini muveffeqiyyetle mudafie ederek geologiya mineralogiya elmleri namizedi alimlik derecesi adina layiq gorulur 1992 ci ilde ise o Azerbaycanin mezo kaynazoy yasli vulkanik suseleri movzusunda doktorluq dissertasiyasini mudafie edir 1994 cu ilde ona professor rutbesi verilmisdir Hazirda AMEA Geologiya ve Geofizika Institutunda Geoloji geofiziki elmlerin tarixi sobesinin rehberidir Gorkemli geoloq alim Hikmet Mahmudov 84 yasinda dunyasini deyisib Elmi fealiyyetiHikmet Mahmudov geokimya vulkanologiya ve ekologiya elmleri uzre taninmis mutexessisdir Esas elmi istiqameti ise qeyri filiz faydali qazintilarin fiziki kimyevi ve geokimyevi xususiyyetlerinin oyrenilmesidir Respublikada askar edilen perlit yataqlarinin geokimyevi xususiyyetlerini ilk oyrenen ve onlari herterefli tedqiq eden habele miosen yasli Guneydaq perlit yatagini askar eden mehz professor Hikmet Mahmudovdur O vakuum sistemli cihaz yaradaraq dunya elm tecrubesinde ilk defe vulkanik suxurlardan sulari ve qazlari almis onlarin fiziki kimyevi xususiyyetlerini oyrenmisdir Hikmet Mahmudov hem de bu suxurlarda ilk defe olaraq hidrogenin agir izotopunu deyterini ve oksoni nov suyu H3O askar etmisdir ki bunlarin da geokimya elminde cox boyuk ehemiyyeti vardir Bu tedqiqatlar derinlik maqmasinin fiziki kimyevi geokimyevi ve filizlesme xususiyyetlerinin oyrenilmesinde muhum ehemiyyet kesb edir Hikmet Mahmudov hemcinin susevi suxurlarin sismesinin sebeblerini yeni faktlarla aciqlamisdir O perlitin tetbiq olunmasi ile elaqedar genis elmi tecrubi isler aparmis ve bu mineralin senayede xalq teserrufatinin muxtelif sahelerinde habele ekologiyada herterefli tetbiqini mueyyenlesdirmisdir Onun bu tedqiqat isleri kecmis SSRI Ixtiralar ve Kesfler Komitesi terefinden bir nece muelliflik sehadetnameleri ile tesdiqlenmisdir Perlitin iqtisadiyyat ekologiya kend teserrufati habele insan saglamligi ucun cox boyuk ehemiyyet kesb etdiyini ilk defe professor H Mahmudov askar etmisdir Alimin apardigi elmi tedqiqatlarin neticeleri onun namizedlik ve doktorluq dissertasiyalarinda respublika ve xarici olkelerin nesrlerinde habele 15 elmi kitabinda o cumleden 9 monoqrafik eserde 4 derslik ve ders vesaiti kitablarinda 200 den cox elmi meqalelerinde elmi hesabatlarda 7 muelliflik sehadetnameleri ve semerelesdirici tekliflerde oz eksini tapmisdir H Mahmudovun Tebii ehtiyatlarin istifadesi ve muhafizesi adli tedris vesaiti Faydali qazintilar ve onlarin tetbiqi Asiyanin ureyi Geokimyanin esaslari Azerbaycanin mineral xammal servetleri ve etraf muhit ve bir cox diger kitablari neinki geoloq ve ekoloqlar habele ali mekteb muellimleri ve telebeleri ucun de cox faydalidir O 45 ilden coxdur ki ali mekteblerde ders deyir Hazirda Hikmet muellim Baki Dovlet Universitetinde oz pedaqoji fealiyyetini davam etdirerek geokimya ve ekologiya fenlerinden muhazireler aparir Vaxtile onun ders dediyi telebeler bu gun artiq Azerbaycan Milli Elmler Akademiyasinin heqiqi uzvleri professorlar dekan ve kafedra mudirleridir Tereqqi medali ile teltif olunub Hemcinin baxIstinadlarhttp gia az view php lang az amp menu person amp jur id 0 amp id 48 olu kecid Gorkemli geoloq alim dunyasini deyisib Azerbaycanin geoloq ve geofizik alimleri Baki Nafta Press nesriyyati 2004 362 s 1