Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Hibrid-nüvə (ing. Hybrid kernel) — modifikasiya olunmuş (kompyuterin əməliyyat sisteminin əsas minimal funksiyalarının toplusu) əməliyyatın sürətləndirilməsi üçün nüvənin sahəsində “nəzərə çarpılmayacaq” hissəsini işlətmək üçün imkan yaradır.
“Hibrid” nüvələrin üstünlükləri və çatışmazlıqları
Nəzərdən keçirilmiş bütün əməliyyat sistemlərinin hazırlanması yanaşmalarının öz üstün və əskik cəhətləri var. Bir çox halda müasir ƏS-ləri bu yanaşmaların ayrı-ayrı kombinasiyalarından istifadə edir. Misal üçün, hal-hazırda,
"Linux"un nüvəsi monolit sistem olmaqla ayrı-ayrı nüvə modullarından ibarətdir. Nüvənin kompilyasiyası zamanı bir çox modul adlandırılan komponentilərinin dinamik yüklənməsi və dayandırılmasına icazə vermək olar. Modulun yüklənməsi zamanı onun kodu sistem səviyyəsində yüklənir və nüvənin digər hissələri ilə əlaqəyə keçir. Modulun daxilində nüvənin ixrac etdiyi istənilən funkaiyalarından istifadə etmək mümkündür.
GNU ƏS-nin (Debian/GNU Hurd) bir neçə variantında monolit nüvə yerinə Mach nüvəsindən istifadə olunur ("dakı kimi) və onun üzərində – istifadəçi məkanında "Linux"un istifadəsi zamanı nüvənin bir hissəsi ola biləcək prosseslər işləyir. Qarışıq yanaşmanın başqa bir nümunəsi də monolit nüvəli ƏS-nin mikro-nüvə vasitəsilə yüklənməsi olardı. 4.4BSD və ""da Mach mikro-nüvəsi əsasında bu cür qurulub. Mikro-nüvə virual yaddaşın (VM) və aşağı səviyyəli drayverlərin idarə olunmasına köməklik edir. Tətbiqlərlə qarşılıqlı əlaqə yaradan funksiyalar kimi qalan digər funksiyalar da monolit nüvə vasitəsilə həyata keçirilir. Bu yanaşma mikro-nüvəli arxitekturanın üstünlüklərinin istifadə edilməsi ilə bərabər, yaxşı sazlanmış monolit nüvənin kodunu saxlamaqla cəhdləri zamanı yaranmışdır.
Mikro-nüvəli arxitektura ilə monolit nüvəli arxitektura daha çox Windows NT nüvəsi üzərində cəmləşib. Çox hallarda Windows NT mikro-üvəli ƏS adlansa da, həqiqətdə bu tam da belə deyil. NT-nin mikro-nüvəsi həddindən artıq böyükdür və təqribən 1 Mbaytdan çoxdur. Üstəlik sistemin nüvəsində, misal üçün qrafik interfeys modulu da yer alıb. Elə bunlara görə də, ona “mikro” prefiksi əlavə etmək düz olmazdı. Mikro-nüvəli ƏS-lərində olması gərəkən kimi, Windows NT-nin nüvə komponentləri kənara çıxardılan yaddaşda yerləşir və öz aralarında mesajlaşma yolu ilə əlaqədə olurlar. Monolit nüvəli ƏS-lərinə xas olan formada Windows NT-nin nüvəsinin komponentləri bir ünvanlı mühitdə işləyir və eyni verilənlər strukturundan istifadə edir. Səbəbi çox sadədir: təmiz mikro-nüvəli dizayn kommersiya cəhətdən sərfəli deyil, çünki effektiv deyil.
Beləliklə, Windows NT ƏS-ni tamamilə haqlı olaraq hibrid ƏS adlandırmaq olar.
Qatışıq nüvə prinsipcə mikro-nüvə və monolit nüvənin üstünlüklərini özündə cəmləndirməlidir. Sanki mikro-nüvə və monolit nüvə — iftiradır, lakin qatışıq (hibrid) — həqqətəndə dəyərli bir şeydir. Onlarda avadanlıqların drayverlərini (idarəedici proqramlarını) iki üsulla əlavə etmək mümkündür: nüvənin içinə və istifadəçi sahəsinə. Praktikada isə qarışıq nüvə konsepsiyası tək üstünlükləri yox, iki nüvələrin çatışmalıqlarını da büruzə etdirir.
Ümumi baxış
Ənənəvi ləpə kateqoriyaları monolit ləpələr və mikrokernellərdir (nanokernellər və ekzokernellər mikrokernellərin daha ekstremal versiyaları kimi görünür). Hibrid ləpələrlə adi monolit ləpələrin oxşarlığına görə "hibrid" kateqoriyası mübahisəlidir; termin Linus Torvalds tərəfindən sadə marketinq kimi rədd edilmişdir. Hibrid nüvənin arxasında duran ideya mikrokernelə bənzər bir ləpə quruluşuna sahib olmaqdır, lakin bu strukturu monolit nüvə kimi həyata keçirməkdir. Mikrokerneldən fərqli olaraq, hibrid nüvədəki bütün (və ya demək olar ki, hamısı) əməliyyat sistemi xidmətləri hələ də nüvə məkanındadır. Mikrokerneldə olduğu kimi istifadəçi məkanında xidmətlərin olmasının etibarlılıq faydalarından heç biri yoxdur. Bununla belə, adi monolit nüvədə olduğu kimi, mesajın ötürülməsi və ləpə və istifadəçi rejimi arasında kontekst keçidi üçün normal olaraq mikrokernellə gələn heç bir performans yükü yoxdur.
Nümunələr
NT nüvəsi
Hibrid nüvənin görkəmli nümunələrindən biri Windows 11 və Windows Server 2022 daxil olmaqla, Windows NT ailəsindəki bütün əməliyyat sistemlərini gücləndirən və Windows Phone 8, Windows Phone 8.1 və Xbox One-a güc verən Microsoft Windows NT nüvəsidir.
Windows NT hibrid nüvəyə əsaslanan ilk Windows əməliyyat sistemi idi. Hibrid ləpə Karnegi Mellon Universitetində Riçard Rəşid tərəfindən hazırlanmış Mach mikrokernelindən təsirlənmiş, lakin təmiz mikronüvənin bütün meyarlarına cavab vermədən dəyişdirilmiş mikronüvə kimi hazırlanmışdır. NT-əsaslı Windows monolit ləpə deyil, hibrid nüvə (yaxud makrokernel)) kimi təsnif edilir, çünki emulyasiya alt sistemləri monolit nüvədə olduğu kimi kernel rejimində deyil, istifadəçi rejimində server proseslərində işləyir və daha sonra buna görə Mach dizayn məqsədlərinə bənzəyən çoxlu sayda dizayn məqsədləri (xüsusən də OS şəxsiyyətlərinin ümumi nüvə dizaynından ayrılması). Əksinə, NT-nin mikrokernel sistemi olmamasının səbəbi, sistem komponentlərinin əksəriyyətinin monolit dizaynda olduğu kimi nüvə ilə eyni ünvan məkanında işləməsidir (ənənəvi monolit dizaynda hər bir mikrokernel olmayacaqdır). se, lakin ləpə NT-nin mikrokernel və nüvə rejimi alt sistemləri ilə geniş oxşar funksionallığı həyata keçirəcək).
Windows-da əsas əməliyyat sistemi şəxsiyyəti həmişə mövcud olan Windows API-dir. Windows şəxsiyyətini həyata keçirən emulyasiya alt sistemi Client/Server Runtime Subsystem (csrss.exe) adlanır. NT-nin 4.0-dan əvvəlki versiyalarında bu alt sistem prosesində pəncərə meneceri, qrafik cihazı interfeysi və qrafik qurğu drayverləri də var idi. Performans səbəblərinə görə, lakin 4.0 və sonrakı versiyalarda bu modullar (çox vaxt hətta monolit sistemlərdə, xüsusən də daxili qrafik dəstəyi olmadan dizayn edilənlərdə istifadəçi rejimində həyata keçirilir) kernel-rejim alt sistemi kimi işləyir. NT-də işləyən proqramlar, sənədləri ictimaiyyətə açıq olmayan yerli NT API-yə deyil (cihaz drayverinin işlənib hazırlanmasında istifadə olunan rutinlər istisna olmaqla) OS şəxsiyyətlərindən birinə (adətən Windows API) yazılır. ƏS şəxsiyyəti tələb olunduqda tətbiq proseslərinin ünvan fəzalarına uyğunlaşdırılan istifadəçi rejimli DLL-lər dəsti (bax: Dinamik keçid kitabxanası) vasitəsilə həyata keçirilir və emulyasiya altsisteminin server prosesi (əvvəllər təsvir edildiyi kimi). Tətbiqlər öz ünvan fəzalarına uyğunlaşdırılan ƏS şəxsiyyət DLL-lərinə zəng etməklə sistem xidmətlərinə daxil olur, bu da öz növbəsində NT işləmə vaxtı kitabxanasına (ntdll.dll) daxil olur, eyni zamanda prosesin ünvan məkanına uyğunlaşdırılır. NT işləmə vaxtı kitabxanası bu sorğuları kernel rejimində İcraedici proqramlara çağırmaq və ya müvafiq istifadəçi rejimi altsistem server proseslərinə Yerli Prosedur Zəngləri (LPC) etmək üçün kernel rejiminə tutaraq xidmət edir ki, bu da öz növbəsində onlarla əlaqə yaratmaq üçün NT API-dən istifadə edir. tətbiq prosesləri, nüvə rejimi alt sistemləri və bir-birləri.
XNU nüvəsi
XNU, Apple Inc.-in macOS, iOS, watchOS və tvOS əməliyyat sistemlərində istifadə üçün əldə etdiyi və inkişaf etdirdiyi və Darvin əməliyyat sisteminin bir hissəsi kimi pulsuz və açıq mənbə proqram təminatı kimi buraxdığı nüvədir. XNU X Unix deyil sözünün abbreviaturasıdır.
Əvvəlcə NeXT tərəfindən NeXTSTEP əməliyyat sistemi üçün hazırlanmış XNU, Mach nüvəsinin 2.5 versiyasını 4.3BSD komponentləri və Driver Kit adlı sürücülərin yazılması üçün obyekt yönümlü API birləşdirən hibrid nüvə idi.
Apple NeXT-ni əldə etdikdən sonra Mach komponenti mikronüvə olan OSFMK 7.3-ə yüksəldilib. Apple, FreeBSD hissələri daxil olmaqla, hibrid nüvə kimi fəaliyyət göstərən ciddi şəkildə dəyişdirilmiş OSFMK 7.3-dən istifadə edir. (OSFMK 7.3 Utah Mach 4 ləpəsinin müvafiq kodunu və orijinal Carnegie Mellon Universitetinin Mach 3.0 nüvəsindən ayrılmış bir çox Mach 3.0 variantlarının müvafiq kodunu ehtiva edir.) BSD komponentləri FreeBSD layihəsinin kodu ilə təkmilləşdirilmişdir. Driver Kit I/O Kit adlı drayverlərin yazılması üçün C++ API ilə əvəz olundu.
Təsvir
Bəzi digər müasir ləpələr kimi, XNU həm monolit, həm də mikronüvələrin xüsusiyyətlərini özündə cəmləşdirən hibriddir və hər iki texnologiyadan ən yaxşı şəkildə istifadə etməyə çalışır, məsələn, mikronüvələrin mesaj ötürmə qabiliyyəti daha modulyarlığa [sitat lazımdır] və ƏS-nin daha böyük hissələrinə imkan verir. qorunan yaddaşdan faydalanmaq, həmçinin müəyyən kritik tapşırıqlar üçün monolit nüvələrin sürətini saxlamaq.
Həmçinin bax
İstinadlar
- "Linus Torvalds". 2021-01-09 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-07-04.
As to the whole "hybrid kernel" thing - it's just marketing. It's "Oh, those microkernels had good PR, how can we try to get good PR for our working kernel? Oh, I know, let's use a cool name and try to imply that it has all the PR advantages that that other system has.
- "MS Windows NT Kernel-mode User and GDI White Paper". Microsoft Corporation. 2007. 2012-02-02 tarixində . İstifadə tarixi: 2007-03-01.
- Probert, Dave. "Overview of Windows Architecture". Using Projects Based on Internal NT APIs to Teach OS Principles. Microsoft Research/Asia - Beijing. 2005. 2007-11-28 tarixində . İstifadə tarixi: 2007-03-01.
- "Porting UNIX/Linux Applications to OS X: Glossary". Apple Computer. 2005. 2017-10-03 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-06-16.
- Jim Magee. WWDC 2000 Session 106 - Mac OS X: Kernel. 14 minutes in. 2018-12-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-07-05.
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Hibrid nuve ing Hybrid kernel modifikasiya olunmus kompyuterin emeliyyat sisteminin esas minimal funksiyalarinin toplusu emeliyyatin suretlendirilmesi ucun nuvenin sahesinde nezere carpilmayacaq hissesini isletmek ucun imkan yaradir Hibrid nuvelerin ustunlukleri ve catismazliqlariMonolit nuveli mikro nuveli ve hibrid nuveli prossesorlu emeliyyat sistemlerinin strukturu qurulusu Nezerden kecirilmis butun emeliyyat sistemlerinin hazirlanmasi yanasmalarinin oz ustun ve eskik cehetleri var Bir cox halda muasir ES leri bu yanasmalarin ayri ayri kombinasiyalarindan istifade edir Misal ucun hal hazirda Linux un nuvesi monolit sistem olmaqla ayri ayri nuve modullarindan ibaretdir Nuvenin kompilyasiyasi zamani bir cox modul adlandirilan komponentilerinin dinamik yuklenmesi ve dayandirilmasina icaze vermek olar Modulun yuklenmesi zamani onun kodu sistem seviyyesinde yuklenir ve nuvenin diger hisseleri ile elaqeye kecir Modulun daxilinde nuvenin ixrac etdiyi istenilen funkaiyalarindan istifade etmek mumkundur GNU ES nin Debian GNU Hurd bir nece variantinda monolit nuve yerine Mach nuvesinden istifade olunur daki kimi ve onun uzerinde istifadeci mekaninda Linux un istifadesi zamani nuvenin bir hissesi ola bilecek prossesler isleyir Qarisiq yanasmanin basqa bir numunesi de monolit nuveli ES nin mikro nuve vasitesile yuklenmesi olardi 4 4BSD ve da Mach mikro nuvesi esasinda bu cur qurulub Mikro nuve virual yaddasin VM ve asagi seviyyeli drayverlerin idare olunmasina komeklik edir Tetbiqlerle qarsiliqli elaqe yaradan funksiyalar kimi qalan diger funksiyalar da monolit nuve vasitesile heyata kecirilir Bu yanasma mikro nuveli arxitekturanin ustunluklerinin istifade edilmesi ile beraber yaxsi sazlanmis monolit nuvenin kodunu saxlamaqla cehdleri zamani yaranmisdir Mikro nuveli arxitektura ile monolit nuveli arxitektura daha cox Windows NT nuvesi uzerinde cemlesib Cox hallarda Windows NT mikro uveli ES adlansa da heqiqetde bu tam da bele deyil NT nin mikro nuvesi heddinden artiq boyukdur ve teqriben 1 Mbaytdan coxdur Ustelik sistemin nuvesinde misal ucun qrafik interfeys modulu da yer alib Ele bunlara gore de ona mikro prefiksi elave etmek duz olmazdi Mikro nuveli ES lerinde olmasi gereken kimi Windows NT nin nuve komponentleri kenara cixardilan yaddasda yerlesir ve oz aralarinda mesajlasma yolu ile elaqede olurlar Monolit nuveli ES lerine xas olan formada Windows NT nin nuvesinin komponentleri bir unvanli muhitde isleyir ve eyni verilenler strukturundan istifade edir Sebebi cox sadedir temiz mikro nuveli dizayn kommersiya cehetden serfeli deyil cunki effektiv deyil Belelikle Windows NT ES ni tamamile haqli olaraq hibrid ES adlandirmaq olar Qatisiq nuve prinsipce mikro nuve ve monolit nuvenin ustunluklerini ozunde cemlendirmelidir Sanki mikro nuve ve monolit nuve iftiradir lakin qatisiq hibrid heqqetende deyerli bir seydir Onlarda avadanliqlarin drayverlerini idareedici proqramlarini iki usulla elave etmek mumkundur nuvenin icine ve istifadeci sahesine Praktikada ise qarisiq nuve konsepsiyasi tek ustunlukleri yox iki nuvelerin catismaliqlarini da buruze etdirir Umumi baxisEnenevi lepe kateqoriyalari monolit lepeler ve mikrokernellerdir nanokerneller ve ekzokerneller mikrokernellerin daha ekstremal versiyalari kimi gorunur Hibrid lepelerle adi monolit lepelerin oxsarligina gore hibrid kateqoriyasi mubahiselidir termin Linus Torvalds terefinden sade marketinq kimi redd edilmisdir Hibrid nuvenin arxasinda duran ideya mikrokernele benzer bir lepe qurulusuna sahib olmaqdir lakin bu strukturu monolit nuve kimi heyata kecirmekdir Mikrokernelden ferqli olaraq hibrid nuvedeki butun ve ya demek olar ki hamisi emeliyyat sistemi xidmetleri hele de nuve mekanindadir Mikrokernelde oldugu kimi istifadeci mekaninda xidmetlerin olmasinin etibarliliq faydalarindan hec biri yoxdur Bununla bele adi monolit nuvede oldugu kimi mesajin oturulmesi ve lepe ve istifadeci rejimi arasinda kontekst kecidi ucun normal olaraq mikrokernelle gelen hec bir performans yuku yoxdur NumunelerThe Windows NT operating system family s architecture consists of two layers user mode and kernel mode with many different modules within both of these layers NT nuvesi Hibrid nuvenin gorkemli numunelerinden biri Windows 11 ve Windows Server 2022 daxil olmaqla Windows NT ailesindeki butun emeliyyat sistemlerini guclendiren ve Windows Phone 8 Windows Phone 8 1 ve Xbox One a guc veren Microsoft Windows NT nuvesidir Windows NT hibrid nuveye esaslanan ilk Windows emeliyyat sistemi idi Hibrid lepe Karnegi Mellon Universitetinde Ricard Resid terefinden hazirlanmis Mach mikrokernelinden tesirlenmis lakin temiz mikronuvenin butun meyarlarina cavab vermeden deyisdirilmis mikronuve kimi hazirlanmisdir NT esasli Windows monolit lepe deyil hibrid nuve yaxud makrokernel kimi tesnif edilir cunki emulyasiya alt sistemleri monolit nuvede oldugu kimi kernel rejiminde deyil istifadeci rejiminde server proseslerinde isleyir ve daha sonra buna gore Mach dizayn meqsedlerine benzeyen coxlu sayda dizayn meqsedleri xususen de OS sexsiyyetlerinin umumi nuve dizaynindan ayrilmasi Eksine NT nin mikrokernel sistemi olmamasinin sebebi sistem komponentlerinin ekseriyyetinin monolit dizaynda oldugu kimi nuve ile eyni unvan mekaninda islemesidir enenevi monolit dizaynda her bir mikrokernel olmayacaqdir se lakin lepe NT nin mikrokernel ve nuve rejimi alt sistemleri ile genis oxsar funksionalligi heyata kecirecek Windows da esas emeliyyat sistemi sexsiyyeti hemise movcud olan Windows API dir Windows sexsiyyetini heyata keciren emulyasiya alt sistemi Client Server Runtime Subsystem csrss exe adlanir NT nin 4 0 dan evvelki versiyalarinda bu alt sistem prosesinde pencere meneceri qrafik cihazi interfeysi ve qrafik qurgu drayverleri de var idi Performans sebeblerine gore lakin 4 0 ve sonraki versiyalarda bu modullar cox vaxt hetta monolit sistemlerde xususen de daxili qrafik desteyi olmadan dizayn edilenlerde istifadeci rejiminde heyata kecirilir kernel rejim alt sistemi kimi isleyir NT de isleyen proqramlar senedleri ictimaiyyete aciq olmayan yerli NT API ye deyil cihaz drayverinin islenib hazirlanmasinda istifade olunan rutinler istisna olmaqla OS sexsiyyetlerinden birine adeten Windows API yazilir ES sexsiyyeti teleb olunduqda tetbiq proseslerinin unvan fezalarina uygunlasdirilan istifadeci rejimli DLL ler desti bax Dinamik kecid kitabxanasi vasitesile heyata kecirilir ve emulyasiya altsisteminin server prosesi evveller tesvir edildiyi kimi Tetbiqler oz unvan fezalarina uygunlasdirilan ES sexsiyyet DLL lerine zeng etmekle sistem xidmetlerine daxil olur bu da oz novbesinde NT isleme vaxti kitabxanasina ntdll dll daxil olur eyni zamanda prosesin unvan mekanina uygunlasdirilir NT isleme vaxti kitabxanasi bu sorgulari kernel rejiminde Icraedici proqramlara cagirmaq ve ya muvafiq istifadeci rejimi altsistem server proseslerine Yerli Prosedur Zengleri LPC etmek ucun kernel rejimine tutaraq xidmet edir ki bu da oz novbesinde onlarla elaqe yaratmaq ucun NT API den istifade edir tetbiq prosesleri nuve rejimi alt sistemleri ve bir birleri XNU nuvesi XNU nuvesi XNU Apple Inc in macOS iOS watchOS ve tvOS emeliyyat sistemlerinde istifade ucun elde etdiyi ve inkisaf etdirdiyi ve Darvin emeliyyat sisteminin bir hissesi kimi pulsuz ve aciq menbe proqram teminati kimi buraxdigi nuvedir XNU X Unix deyil sozunun abbreviaturasidir Evvelce NeXT terefinden NeXTSTEP emeliyyat sistemi ucun hazirlanmis XNU Mach nuvesinin 2 5 versiyasini 4 3BSD komponentleri ve Driver Kit adli suruculerin yazilmasi ucun obyekt yonumlu API birlesdiren hibrid nuve idi Apple NeXT ni elde etdikden sonra Mach komponenti mikronuve olan OSFMK 7 3 e yukseldilib Apple FreeBSD hisseleri daxil olmaqla hibrid nuve kimi fealiyyet gosteren ciddi sekilde deyisdirilmis OSFMK 7 3 den istifade edir OSFMK 7 3 Utah Mach 4 lepesinin muvafiq kodunu ve orijinal Carnegie Mellon Universitetinin Mach 3 0 nuvesinden ayrilmis bir cox Mach 3 0 variantlarinin muvafiq kodunu ehtiva edir BSD komponentleri FreeBSD layihesinin kodu ile tekmillesdirilmisdir Driver Kit I O Kit adli drayverlerin yazilmasi ucun C API ile evez olundu Tesvir Bezi diger muasir lepeler kimi XNU hem monolit hem de mikronuvelerin xususiyyetlerini ozunde cemlesdiren hibriddir ve her iki texnologiyadan en yaxsi sekilde istifade etmeye calisir meselen mikronuvelerin mesaj oturme qabiliyyeti daha modulyarliga sitat lazimdir ve ES nin daha boyuk hisselerine imkan verir qorunan yaddasdan faydalanmaq hemcinin mueyyen kritik tapsiriqlar ucun monolit nuvelerin suretini saxlamaq Hemcinin baxNuve komputer Istinadlar Linus Torvalds 2021 01 09 tarixinde Istifade tarixi 2022 07 04 As to the whole hybrid kernel thing it s just marketing It s Oh those microkernels had good PR how can we try to get good PR for our working kernel Oh I know let s use a cool name and try to imply that it has all the PR advantages that that other system has MS Windows NT Kernel mode User and GDI White Paper Microsoft Corporation 2007 2012 02 02 tarixinde Istifade tarixi 2007 03 01 Probert Dave Overview of Windows Architecture Using Projects Based on Internal NT APIs to Teach OS Principles Microsoft Research Asia Beijing 2005 2007 11 28 tarixinde Istifade tarixi 2007 03 01 Porting UNIX Linux Applications to OS X Glossary Apple Computer 2005 2017 10 03 tarixinde Istifade tarixi 2017 06 16 Jim Magee WWDC 2000 Session 106 Mac OS X Kernel 14 minutes in 2018 12 26 tarixinde Istifade tarixi 2022 07 05 Xarici kecidler