Heydərbabaya salam — məşhur Cənubi Azərbaycanlı şair Məhəmmədhüseyn Şəhriyarın 1954-cü ildə Azərbaycan dilində yazdığı poema.
Heydərbabaya salam | |
---|---|
Müəllif | Məhəmmədhüseyn Şəhriyar |
Orijinal dili | Azərbaycan dili |
Nəşr ili | 1954 |
Heydərbaba ildırımlar çaxanda Sellər,sular şaqıllayıb axanda Qızlar ona səf bağlayıb baxanda Salam olsun Şövkətüzə,elüzə Mənim də bir adım gəlsin dilüzə...
Poema haqqında
Poema əslində şairin uşaqlıq yaddaşında yaşayan ucqar bir kəndin xiffəti ilə yazılsa da, bütöv Vətən haqqında dastan kimi oxunur. "Heydərbabaya salam" əsəri 1954-cü ilin mart ayında Təbrizdə nəşr olunmuşdur. Həmin nəşrə müqəddimə yazmış alimlər – Mehdi Rövşənzəmir və Əbdüləli Karəng onu yüksək qiymətləndirmiş, bu poemanın dünya ədəbiyyatının bir sıra nadir əsərləri ilə eyni səviyyədə dayandığını göstərmişlər.
Şəhriyar "Heydərbabaya salam" əsəri ilə Azərbaycan türkünün milli həyatını bütün cəhətləri ilə göstərməyə müvəffəq ola bilmişdir. Bəzilərinin dediyi kimi, bu əsər qısa bir zaman fasiləsində yaranmayıb. Bu əsər illərdən bəri Vətəndən ayrı düşmüş, Vətən həsrəti, Vətənə qovuşmaq arzusu ilə yaşayan, Vətən üçün qəlbi yanan Şəhriyarın ürəyində dönə-dönə təkrarlanmış və yalnız anasının Tehrana gəlişindən sonra qələmə alınmışdır.
Sadə bir formada yazılan poema hələ əlyazma şəklində yayılaraq şöhrət tapmış və dövrün ziyalılarının diqqətini özünə cəlb etmişdir. Poema iki hissədən ibarətdir. Şəhriyar poemanın birinci hissəsini Tehranda, ikinci hissəsini isə Təbrizdə yazmışdır.
Əsərin birinci hissəsi 1952-ci ildə tamamlanmışdır. Şəhriyarın həyatından göründüyü kimi 1952-ci ildə anasının ölümündən sonra o, Tehranı tərk edərək Təbrizə yola düşür. Düzdür, mənbələrdə Şəhriyarın İranın digər şəhərlərinə, xüsusilə Şiraza getmək fikrində olduğunu qeyd edirlər. Lakin, ata-baba yurdunun şirin xatirələri ilə yaşayan, "Heydərbabaya salam" kimi bir poema yazan, daim təəssübkeşlik mövqeyindən çıxış edən Şəhriyar məhz Təbrizə üz tuta bilərdi. M.Rövşənzəmir bu haqda yazırdı: "Heydərbaba dağı bir gün yerlə-yeksan ola bilər, yer üzərindən silinə bilər. Ancaq nə qədər ki, Azərbaycan xalqının həssas qəlbi döyünür, Şəhriyarın bu şeri nəsildən-nəsilə ötürüləcək və yaddaşda qalacaqdır".
1954-cü ildə "Heydərbabaya salam" əsərinin Təbrizdə nəşr olunmuş ilk çapına ikinci müqəddimə yazan Əbdüləli Karəng olmuşdur. Əbdüləli Şəhriyarın ən yaxın dostlarından biri və Azərbaycanın əski abidələrinin tədqiqatçısı, bir çox kitabların müəllifidir. Ə.Karəng poemaya yazdığı müqəddimədə həm Şəhriyar dühasının böyüklüyündən, həm də poemanın xüsusi məziyyətlərindən söhbət açır.
Kitabda maraq doğuran cəhətlərdən biri də "Heydərbabaya salam" poemasında işlədilmiş şəxs və yer adı göstəricilərinin izahatı ilə əlaqədardır. Həmin izahlar say etibarilə 74 izahat şəklində qruplaşdırılmışdır və demək olar ki, poemanın birinci hissəsində bütün adlar izah olunaraq oxucunun poema boyu heç bir çətinlik çəkmədən göstərilən şəxs və yer haqqında tam məlumatlanmasına imkan yaradır. Bu izahatlar Şəhriyarın dili ilə verilir. Lakin kitabda həmin izahlar Mirzə Tahir Xoşnevisin xətti ilə yazılmışdır. Poemadakı şəxs və məkan adlarının izahını ustad Şəhriyar demiş, Mirzə Tahir isə qələmə almışdır.
İstinadlar
Ədəbiyyat
- Heydərbabaya salam. Təbriz: 1954.
- Heydərbabaya salam. Bakı: Azərnəşr, 1964.
- Heydər babaya salam. Bakı: Azərnəşr, 1998, 80 səh. (Tərtibçi: Pənah Xəlilov).
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Heyderbabaya salam meshur Cenubi Azerbaycanli sair Mehemmedhuseyn Sehriyarin 1954 cu ilde Azerbaycan dilinde yazdigi poema Heyderbabaya salamMuellif Mehemmedhuseyn SehriyarOrijinal dili Azerbaycan diliNesr ili 1954Heyderbaba ildirimlar caxanda Seller sular saqillayib axanda Qizlar ona sef baglayib baxanda Salam olsun Sovketuze eluze Menim de bir adim gelsin diluze Poema haqqindaPoema eslinde sairin usaqliq yaddasinda yasayan ucqar bir kendin xiffeti ile yazilsa da butov Veten haqqinda dastan kimi oxunur Heyderbabaya salam eseri 1954 cu ilin mart ayinda Tebrizde nesr olunmusdur Hemin nesre muqeddime yazmis alimler Mehdi Rovsenzemir ve Ebduleli Kareng onu yuksek qiymetlendirmis bu poemanin dunya edebiyyatinin bir sira nadir eserleri ile eyni seviyyede dayandigini gostermisler Azerbaycan jurnalinin 1955 ci il yanvar fevral sayi Sehriyar Heyderbabaya salam eseri ile Azerbaycan turkunun milli heyatini butun cehetleri ile gostermeye muveffeq ola bilmisdir Bezilerinin dediyi kimi bu eser qisa bir zaman fasilesinde yaranmayib Bu eser illerden beri Vetenden ayri dusmus Veten hesreti Vetene qovusmaq arzusu ile yasayan Veten ucun qelbi yanan Sehriyarin ureyinde done done tekrarlanmis ve yalniz anasinin Tehrana gelisinden sonra qeleme alinmisdir Sade bir formada yazilan poema hele elyazma seklinde yayilaraq sohret tapmis ve dovrun ziyalilarinin diqqetini ozune celb etmisdir Poema iki hisseden ibaretdir Sehriyar poemanin birinci hissesini Tehranda ikinci hissesini ise Tebrizde yazmisdir Eserin birinci hissesi 1952 ci ilde tamamlanmisdir Sehriyarin heyatindan gorunduyu kimi 1952 ci ilde anasinin olumunden sonra o Tehrani terk ederek Tebrize yola dusur Duzdur menbelerde Sehriyarin Iranin diger seherlerine xususile Siraza getmek fikrinde oldugunu qeyd edirler Lakin ata baba yurdunun sirin xatireleri ile yasayan Heyderbabaya salam kimi bir poema yazan daim teessubkeslik movqeyinden cixis eden Sehriyar mehz Tebrize uz tuta bilerdi M Rovsenzemir bu haqda yazirdi Heyderbaba dagi bir gun yerle yeksan ola biler yer uzerinden siline biler Ancaq ne qeder ki Azerbaycan xalqinin hessas qelbi doyunur Sehriyarin bu seri nesilden nesile oturulecek ve yaddasda qalacaqdir 1954 cu ilde Heyderbabaya salam eserinin Tebrizde nesr olunmus ilk capina ikinci muqeddime yazan Ebduleli Kareng olmusdur Ebduleli Sehriyarin en yaxin dostlarindan biri ve Azerbaycanin eski abidelerinin tedqiqatcisi bir cox kitablarin muellifidir E Kareng poemaya yazdigi muqeddimede hem Sehriyar duhasinin boyukluyunden hem de poemanin xususi meziyyetlerinden sohbet acir Kitabda maraq doguran cehetlerden biri de Heyderbabaya salam poemasinda isledilmis sexs ve yer adi gostericilerinin izahati ile elaqedardir Hemin izahlar say etibarile 74 izahat seklinde qruplasdirilmisdir ve demek olar ki poemanin birinci hissesinde butun adlar izah olunaraq oxucunun poema boyu hec bir cetinlik cekmeden gosterilen sexs ve yer haqqinda tam melumatlanmasina imkan yaradir Bu izahatlar Sehriyarin dili ile verilir Lakin kitabda hemin izahlar Mirze Tahir Xosnevisin xetti ile yazilmisdir Poemadaki sexs ve mekan adlarinin izahini ustad Sehriyar demis Mirze Tahir ise qeleme almisdir IstinadlarEdebiyyatHeyderbabaya salam Tebriz 1954 Heyderbabaya salam Baki Azernesr 1964 Heyder babaya salam Baki Azernesr 1998 80 seh Tertibci Penah Xelilov