Heb-Sed və ya Sed Bayramı ("quyruq bayramı") Qədim Misirdə ən qədim və qədim dövrlərə aid hökümdarın şərəfinə təşkil olunan bir mərasimdir. Bu mərasim Ptolomey dövrünə qədər hökumdarların həyatında onların təqdimatı üçün mühüm hadisə sayılırdı.
Misir heroqliflərində Heb-Sed | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|
Qədim padşahlıq |
| |||||
Unikodu | ḥb-Sd / ḥb-jrj-Sd | |||||
Transkripsiyası | Heb-Sed / Heb-iri-Sed | |||||
Mənası | Sed bayramı | |||||
və ya |
| |||||
Sed bayramında iştirak səhnəsi | ||||||
Bayram xüsusən fironun hökumranlığının otuzuncu ilindən başlayaraq üç ildən bir keçirilərmiş. Bu qədim mərasim hələ firon Den və Coserin zamanında qeyd olunmuşdur. Təkcə hökumdar Xatşeptsut Heb-Sed mərasimini vaxtından əvvəl, Hökumranlığının XVI ilindən başlayaraq qeyd etmişdir. Bu mərasimdə məqsəd hökumdar səltənətinin nəyə qadir olmasını göstərmək olmuşdur.
Mərasimin ilkin yaranma səbəbi tam izah edilməmişdir. Bəzi misirşünaslar qeyd edirlər ki, mərasimin qayəsi yaşlaşmış və qocalmış hökumdarın hakimiyyət dövrünün yubiley kimi qeyd etməklə yanaşı onun öldürülərək cavan hökumdarla əvəz etdirilməsi olmuşdur. Afrika xalqları arasında hökumdarın bu şəkildə öldürülməsi müasir dövrlərə qədər gəlib çatmışdır. Bayramın əsas elementi heyvan quyruğu olmuş sonrakı dövrlərdə onu ced əvəz etmişdir.
Bəzən bu mərasim dünyasını dəyişmiş hökumdarın məzar üstü məbədində təşkil edilərmiş. Bunu Coser ehram kompleksində mövcud olan Heb-Sed meydançası bir daha təsdiqləyir.
Mənbələr
- Cyril Aldred: Echnaton, S. 37, Gustav Lübbe Verlag Bergisch Gladbach,
- Jürgen von Beckerath: Gedanken zu den Daten der Sed-Feste, in: Mitteilungen des Deutschen Archäologischen Instituts, Abteilung Kairo Bd. 47, Mainz 1991, S. 29-33
- Hans Bonnet: Dreißigjahrfest, in: Lexikon der ägyptischen Religionsgeschichte, Hamburg 2000 S. 158-160.
- Jean Daniel Degreef: The Heb Set Festival Sequence and pBrooklyn 47.218.50, in: Göttinger Miscellen, Nr. 223, 2009 ISSN 0344-385-X S. 27-34
- Jocelyn Gohary: Akhenaten's Sed Festival at Karnak, London 1992
- Sedfest, in: Wolfgang Helck (Hrsg): Lexikon der Ägyptologie, Spalte 782 ff. (Band V) Harrassowitz, Wiesbaden
- Erik Hornung, Elisabeth Staehelin: Studien zum Sedfest, Aegyptiaca Helvetica 1, Basel 1974
- Erik Hornung, Elisabeth Staehelin: Neue Studien zum Sedfest, Aegyptiaca Helvetica 20, Basel 2006
- Eric Uphill: The Egyptian Sed-Festival Rites, in: Journal of Near Eastern Studies, Nr. 24 1965, S. 365-383
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Heb Sed ve ya Sed Bayrami quyruq bayrami Qedim Misirde en qedim ve qedim dovrlere aid hokumdarin serefine teskil olunan bir merasimdir Bu merasim Ptolomey dovrune qeder hokumdarlarin heyatinda onlarin teqdimati ucun muhum hadise sayilirdi Misir heroqliflerinde Heb SedQedim padsahliqUnikodu ḥb Sd ḥb jrj SdTranskripsiyasi Heb Sed Heb iri SedMenasi Sed bayramive yaSed bayraminda istirak sehnesi Sed bayraminda istirak sehnesibaxredakteCoser ehram kompleksine aid Heb Sed meydani Bayram xususen fironun hokumranliginin otuzuncu ilinden baslayaraq uc ilden bir kecirilermis Bu qedim merasim hele firon Den ve Coserin zamaninda qeyd olunmusdur Tekce hokumdar Xatseptsut Heb Sed merasimini vaxtindan evvel Hokumranliginin XVI ilinden baslayaraq qeyd etmisdir Bu merasimde meqsed hokumdar seltenetinin neye qadir olmasini gostermek olmusdur Merasimin ilkin yaranma sebebi tam izah edilmemisdir Bezi misirsunaslar qeyd edirler ki merasimin qayesi yaslasmis ve qocalmis hokumdarin hakimiyyet dovrunun yubiley kimi qeyd etmekle yanasi onun oldurulerek cavan hokumdarla evez etdirilmesi olmusdur Afrika xalqlari arasinda hokumdarin bu sekilde oldurulmesi muasir dovrlere qeder gelib catmisdir Bayramin esas elementi heyvan quyrugu olmus sonraki dovrlerde onu ced evez etmisdir Bezen bu merasim dunyasini deyismis hokumdarin mezar ustu mebedinde teskil edilermis Bunu Coser ehram kompleksinde movcud olan Heb Sed meydancasi bir daha tesdiqleyir MenbelerCyril Aldred Echnaton S 37 Gustav Lubbe Verlag Bergisch Gladbach ISBN 3 88199 336 3 Jurgen von Beckerath Gedanken zu den Daten der Sed Feste in Mitteilungen des Deutschen Archaologischen Instituts Abteilung Kairo Bd 47 Mainz 1991 S 29 33 Hans Bonnet Dreissigjahrfest in Lexikon der agyptischen Religionsgeschichte Hamburg 2000 ISBN 3 937872 08 6 S 158 160 Jean Daniel Degreef The Heb Set Festival Sequence and pBrooklyn 47 218 50 in Gottinger Miscellen Nr 223 2009 ISSN 0344 385 X S 27 34 Jocelyn Gohary Akhenaten s Sed Festival at Karnak London 1992 Sedfest in Wolfgang Helck Hrsg Lexikon der Agyptologie Spalte 782 ff Band V Harrassowitz Wiesbaden ISBN 3 447 02489 5 Erik Hornung Elisabeth Staehelin Studien zum Sedfest Aegyptiaca Helvetica 1 Basel 1974 Erik Hornung Elisabeth Staehelin Neue Studien zum Sedfest Aegyptiaca Helvetica 20 Basel 2006 Eric Uphill The Egyptian Sed Festival Rites in Journal of Near Eastern Studies Nr 24 1965 S 365 383