Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Haemophilus influenzae (əvvəllər Pfeiffer bacillusu və ya Bacillus influenzae adlanırdı), Pasteurellaceae ailəsinin qram-mənfi, coccobacillary, fakultativ olaraq anaerobik kapnofilik patogen bakteriyasıdır. H. influenzae ilk dəfə 1892-ci ildə Richard Pfeiffer tərəfindən qrip pandemiyası zamanı təsvir edilmişdir, Haemophilus influenzae -ni "qrip" in adını saxlayan səbəbkar mikrob kimi səhv təsvir etmişdir.
Bakteriya, bəziləri tərəfindən qripin səbəbi olaraq bakterial qrip olaraq irəli sürüldü. H. influenzae çoxlu sayda lokal və invaziv infeksiyalardan məsuldur, lakin qripə viruslar səbəb olur.
Bu növ, bütün genomunu sıralayan ilk sərbəst yaşayan orqanizm idi.
Serotipləri
1930-cu ildə H. influenzae -nin iki əsas kateqoriyası təyin edildi: örtülməmiş suşlar və kapsüllü suşlar. Kapsüllü suşlar fərqli kapsul antijenlərinə görə təsnif edildi. Kapsüllenmiş H. influenzae -nin altı tanınan növü bunlardır: a, b, c, d, e və f. Kapsullanmamış suşlar arasında genetik müxtəliflik, əhatə olunan qrupa nisbətən daha böyükdür. Kapsülsüz suşlara kapsul serotipləri olmadığı üçün tipik (NTHi) deyilir; lakin çoxfokuslu ardıcıllıqla yazmaqla təsnif edilə bilər. H. influenzae infeksiyalarının patogenezi tam başa düşülməmişdir, baxmayaraq ki, epiglottit kimi şərtlərə səbəb olan bir serotip olan b (Hib) tipli polyribosyl ribitol fosfat (ing. PRP) kapsulunun varlığı virulentlikdə əsas faktor olaraq bilinir. Kapsullari, fagositoza və immun olmayan ev sahibində tamamlayıcı vasitəçiliyinə görə müqavimət göstərməyə imkan verir. Kapsülsüz suşlar demək olar ki, həmişə daha az invazivdir; Bununla birlikdə insanlarda bir çox simptomlara səbəb ola biləcək iltihablı bir reaksiya verə bilərlər. Hib konjugat peyvəndi ilə aşılama, Hib infeksiyasının qarşısının alınmasında təsirlidir, lakin NTHi suşları ilə yoluxmanın qarşısını almır.
H. influenzae suşlarının əksəriyyəti fürsətçi patogenlərdir; yəni ev sahibi olaraq xəstəlik törətmədən yaşayırlar, ancaq digər amillər (məsələn, viral infeksiya, immunitet funksiyasının azalması və ya xroniki iltihablı toxumalar, məsələn, allergiyadan) bir fürsət yaratdıqda problem yaradırlar. Trimerik avtotransporter yapışqanları istifadə edərək, ana hüceyrəyə yapışaraq ev sahibinə yoluxurlar.
Haemophilus influenzae Tip b (HİB) infeksiyası
H. influenzae səbəb olduğu təbii olaraq əldə edilən xəstəlik yalnız insanlarda meydana çıxır. Körpələrdə və kiçik uşaqlarda H. influenzae tip b (HİB) bakteremiya, sətəlcəm, epiqlottit və kəskin bakterial meningitə səbəb olur. Bəzən selülit, osteomielit və infeksion artritə səbəb olur. Yenidoğan infeksiyasının səbəblərindən biridir.
ABŞ -da 1990-cı ildən bəri Hib peyvəndi müntəzəm istifadəsi səbəbindən uşaqlarda invaziv Hib xəstəliyi insidansı 1.3/100.000 -ə düşdü. Bununla birlikdə, Hib peyvəndi geniş istifadə edilməyən inkişaf etməkdə olan ölkələrdə körpələrdə və uşaqlarda aşağı tənəffüs yolu infeksiyalarının əsas səbəbi olaraq qalır. Kapsülsüz H. influenzae suşları Hib peyvəndindən təsirlənmir və uşaqlarda qulaq infeksiyalarına (otitis media), göz infeksiyalarına (konjonktivit) və sinüzitə səbəb olur və sətəlcəmlə əlaqələndirilir.
Diaqnoz
Klinik xüsusiyyətlərə viral infeksiyanı təqlid edən yuxarı tənəffüs yolu infeksiyasının ilkin simptomları daxil ola bilər, ümumiyyətlə qızdırma ilə əlaqələndirilir, çox vaxt aşağı dərəcəli. Bu, bir neçə gün ərzində aşağı tənəffüs yollarına keçə bilər, xüsusən də xırıltılı bronxitə bənzəyir. Balgam çıxarmaq çətin ola bilər və tez -tez boz və ya krem rənglidir. Müvafiq müalicə olmadan öskürək bir neçə həftə davam edə bilər. Əksər hallarda penisilinə və ya birinci nəsil sefalosporinlərə cavab verməyən sinə infeksiyaları təqdim edildikdən sonra diaqnoz qoyulur. Sinə rentgenoqrafiyası alveolyar konsolidasiyanı təyin edə bilər.
H. influenzae -nin klinik diaqnozu, adətən, bakteriya kulturası və ya lateks hissəciklərinin aglütinasiyası ilə aparılır. Orqanizm steril bir bədən yerindən təcrid edildikdə diaqnoz təsdiqlənmiş sayılır. Bu baxımdan, nazofarengeal boşluqdan və ya bəlğəmdən yetişdirilən H. influenzae, H. influenzae xəstəliyinə işarə etməz, çünki bu yerlər xəstəliksiz fərdlərdə kolonizə olunur, lakin serebrospinal maye və ya qandan təcrid olunmuş H. influenzae, H. influenzae infeksiyasına işarə edər.
Molekulyar metodlar
Polimeraz zəncirvari reaksiya (ing. PCR) analizlərinin nə LAT, nə də mədəniyyət testlərindən daha həssas və çox spesifik olduğu sübut edilmişdir. Bununla birlikdə, PCR analizləri hələ klinik şəraitdə adi hala çevrilməmişdir. Qarşı cərəyan immunoelektroforezin təsirli bir tədqiqat diaqnostik metodu olduğu göstərilmiş, lakin əsasən PCR ilə əvəz edilmişdir.
Latex hissə aqqlukinasiyası
Latex hissə aqqlukinasiyası, H. influenzae aşkar etmək üçün mədəniyyətdən daha həssas bir üsuldur. [Metod canlı bakteriyalardan çox antigenə güvəndiyindən nəticələr əvvəlcədən antibiotik istifadəsi ilə pozulmur. Mədəniyyət üsullarından daha sürətli olmağın da əlavə faydası var. Ancaq antibiotiklərə həssaslıq testi yalnız latex hissə aqqlukinasiyası ilə mümkün deyil, buna görə də paralel bir mədəniyyət lazımdır.
Xəstəlik
Haemophilus influenzae sətəlcəm, orta otit, epiqlottit (boğazda şişlik), göz infeksiyaları və qan dövranı infeksiyası, meningit də daxil olmaqla tənəffüs yollarının infeksiyalarına səbəb ola bilər. Ayrıca selülit (dəri infeksiyası) və infeksion artritə (oynağın iltihabı) səbəb ola bilər.
Müalicə
Haemophilus influenzae, beta-laktamazalar istehsal edir və eyni zamanda penisilin bağlayan zülallarını dəyişdirə bilir, buna görə də penisilin antibiotik ailəsinə qarşı müqavimət qazandı. Ağır hallarda, birbaşa qana daxil olan sefotaksim və seftriakson seçilmiş antibiotiklərdir və daha az ağır hallarda ampisilin və sulbaktam, ikinci və üçüncü nəslin sefalosporinləri və ya ftorxinolonların birləşməsinə üstünlük verilir. (Florokinolonlara davamlı Haemophilus influenzae müşahidə edilmişdir.)
Makrolidlər və florokinolonların tip olmayan H. influenzae qarşı aktivliyi vardır və beta-laktam antibiotiklərinə qarşı allergiyası olan xəstələrdə istifadə edilə bilər. Bununla birlikdə makrolid müqaviməti də müşahidə edilmişdir.
İstinadlar
Bu məqalə . |
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Haemophilus influenzae evveller Pfeiffer bacillusu ve ya Bacillus influenzae adlanirdi Pasteurellaceae ailesinin qram menfi coccobacillary fakultativ olaraq anaerobik kapnofilik patogen bakteriyasidir H influenzae ilk defe 1892 ci ilde Richard Pfeiffer terefinden qrip pandemiyasi zamani tesvir edilmisdir Haemophilus influenzae ni qrip in adini saxlayan sebebkar mikrob kimi sehv tesvir etmisdir Hemofiliya copsekilli bakterialari Bakteriya bezileri terefinden qripin sebebi olaraq bakterial qrip olaraq ireli suruldu H influenzae coxlu sayda lokal ve invaziv infeksiyalardan mesuldur lakin qripe viruslar sebeb olur Bu nov butun genomunu siralayan ilk serbest yasayan orqanizm idi Serotipleri1930 cu ilde H influenzae nin iki esas kateqoriyasi teyin edildi ortulmemis suslar ve kapsullu suslar Kapsullu suslar ferqli kapsul antijenlerine gore tesnif edildi Kapsullenmis H influenzae nin alti taninan novu bunlardir a b c d e ve f Kapsullanmamis suslar arasinda genetik muxteliflik ehate olunan qrupa nisbeten daha boyukdur Kapsulsuz suslara kapsul serotipleri olmadigi ucun tipik NTHi deyilir lakin coxfokuslu ardicilliqla yazmaqla tesnif edile biler H influenzae infeksiyalarinin patogenezi tam basa dusulmemisdir baxmayaraq ki epiglottit kimi sertlere sebeb olan bir serotip olan b Hib tipli polyribosyl ribitol fosfat ing PRP kapsulunun varligi virulentlikde esas faktor olaraq bilinir Kapsullari fagositoza ve immun olmayan ev sahibinde tamamlayici vasiteciliyine gore muqavimet gostermeye imkan verir Kapsulsuz suslar demek olar ki hemise daha az invazivdir Bununla birlikde insanlarda bir cox simptomlara sebeb ola bilecek iltihabli bir reaksiya vere bilerler Hib konjugat peyvendi ile asilama Hib infeksiyasinin qarsisinin alinmasinda tesirlidir lakin NTHi suslari ile yoluxmanin qarsisini almir H influenzae suslarinin ekseriyyeti fursetci patogenlerdir yeni ev sahibi olaraq xestelik toretmeden yasayirlar ancaq diger amiller meselen viral infeksiya immunitet funksiyasinin azalmasi ve ya xroniki iltihabli toxumalar meselen allergiyadan bir furset yaratdiqda problem yaradirlar Trimerik avtotransporter yapisqanlari istifade ederek ana huceyreye yapisaraq ev sahibine yoluxurlar Haemophilus influenzae Tip b HIB infeksiyasi H influenzae sebeb oldugu tebii olaraq elde edilen xestelik yalniz insanlarda meydana cixir Korpelerde ve kicik usaqlarda H influenzae tip b HIB bakteremiya setelcem epiqlottit ve keskin bakterial meningite sebeb olur Bezen selulit osteomielit ve infeksion artrite sebeb olur Yenidogan infeksiyasinin sebeblerinden biridir ABS da 1990 ci ilden beri Hib peyvendi muntezem istifadesi sebebinden usaqlarda invaziv Hib xesteliyi insidansi 1 3 100 000 e dusdu Bununla birlikde Hib peyvendi genis istifade edilmeyen inkisaf etmekde olan olkelerde korpelerde ve usaqlarda asagi teneffus yolu infeksiyalarinin esas sebebi olaraq qalir Kapsulsuz H influenzae suslari Hib peyvendinden tesirlenmir ve usaqlarda qulaq infeksiyalarina otitis media goz infeksiyalarina konjonktivit ve sinuzite sebeb olur ve setelcemle elaqelendirilir DiaqnozKlinik xususiyyetlere viral infeksiyani teqlid eden yuxari teneffus yolu infeksiyasinin ilkin simptomlari daxil ola biler umumiyyetle qizdirma ile elaqelendirilir cox vaxt asagi dereceli Bu bir nece gun erzinde asagi teneffus yollarina kece biler xususen de xiriltili bronxite benzeyir Balgam cixarmaq cetin ola biler ve tez tez boz ve ya krem renglidir Muvafiq mualice olmadan oskurek bir nece hefte davam ede biler Ekser hallarda penisiline ve ya birinci nesil sefalosporinlere cavab vermeyen sine infeksiyalari teqdim edildikden sonra diaqnoz qoyulur Sine rentgenoqrafiyasi alveolyar konsolidasiyani teyin ede biler H influenzae nin klinik diaqnozu adeten bakteriya kulturasi ve ya lateks hisseciklerinin aglutinasiyasi ile aparilir Orqanizm steril bir beden yerinden tecrid edildikde diaqnoz tesdiqlenmis sayilir Bu baximdan nazofarengeal bosluqdan ve ya belgemden yetisdirilen H influenzae H influenzae xesteliyine isare etmez cunki bu yerler xesteliksiz ferdlerde kolonize olunur lakin serebrospinal maye ve ya qandan tecrid olunmus H influenzae H influenzae infeksiyasina isare eder Molekulyar metodlar Polimeraz zencirvari reaksiya ing PCR analizlerinin ne LAT ne de medeniyyet testlerinden daha hessas ve cox spesifik oldugu subut edilmisdir Bununla birlikde PCR analizleri hele klinik seraitde adi hala cevrilmemisdir Qarsi cereyan immunoelektroforezin tesirli bir tedqiqat diaqnostik metodu oldugu gosterilmis lakin esasen PCR ile evez edilmisdir Latex hisse aqqlukinasiyasi Latex hisse aqqlukinasiyasi H influenzae askar etmek ucun medeniyyetden daha hessas bir usuldur Metod canli bakteriyalardan cox antigene guvendiyinden neticeler evvelceden antibiotik istifadesi ile pozulmur Medeniyyet usullarindan daha suretli olmagin da elave faydasi var Ancaq antibiotiklere hessasliq testi yalniz latex hisse aqqlukinasiyasi ile mumkun deyil buna gore de paralel bir medeniyyet lazimdir XestelikHaemophilus influenzae setelcem orta otit epiqlottit bogazda sislik goz infeksiyalari ve qan dovrani infeksiyasi meningit de daxil olmaqla teneffus yollarinin infeksiyalarina sebeb ola biler Ayrica selulit deri infeksiyasi ve infeksion artrite oynagin iltihabi sebeb ola biler MualiceHaemophilus influenzae beta laktamazalar istehsal edir ve eyni zamanda penisilin baglayan zulallarini deyisdire bilir buna gore de penisilin antibiotik ailesine qarsi muqavimet qazandi Agir hallarda birbasa qana daxil olan sefotaksim ve seftriakson secilmis antibiotiklerdir ve daha az agir hallarda ampisilin ve sulbaktam ikinci ve ucuncu neslin sefalosporinleri ve ya ftorxinolonlarin birlesmesine ustunluk verilir Florokinolonlara davamli Haemophilus influenzae musahide edilmisdir Makrolidler ve florokinolonlarin tip olmayan H influenzae qarsi aktivliyi vardir ve beta laktam antibiotiklerine qarsi allergiyasi olan xestelerde istifade edile biler Bununla birlikde makrolid muqavimeti de musahide edilmisdir IstinadlarBu meqale qaralama halindadir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Eger mumkundurse daha deqiq bir sablondan istifade edin