Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Hüquqi fakt — qanunun aliliyi ilə hüquqi münasibətlərin yaranmasını, dəyişməsini və ya dayandırılmasını birləşdirən xüsusi bir həyat vəziyyəti (şəraiti, situasiyası) .
Qanuni faktlar, bir qayda olaraq, qanundan kənar olaraq yaranır və mövcuddur, lakin qanunverici tərəfindən onlara hüquqi xarakter verilməsi onların tənzimlənməsi və qaydaları üçün lazımdır.
Hüquqi faktlar hüquqi münasibətlərin yaranması, dəyişməsi və dayandırılması üçün dərhal səbəblər, əsaslar kimi xidmət edir.
Bəzi hüquqi faktlar (məsələn, vətəndaşlıq vəziyyəti aktları) məcburi dövlət qeydiyyatına alınır.
Hüquqi faktların təsnifatı
Qanuni faktlar çox və müxtəlifdir. Müxtəlif səbəblərdən təsnif edilə bilər.
Hüquqi faktlar:
- qanun yaradıcılığı
- qanunu dəyişdirən
- xitam
- dəstəkləyən (əsaslı faktlar)
- bərpaedici
- maneə törədir
Subyektin iradəsi ilə əlaqədar olaraq, hüquqi faktlar hadisələr (görünüşü obyektiv olaraq hüquqi münasibətlərin tərəflərinin iradəsindən asılı deyil) və hərəkətlər (görünüşü atın iradəsi ilə əlaqəli) hüquqi münasibət iştirakçılarından ən az biri) kimi təsnif edilə bilər.
Hadisələr — insanın iradəsindən asılı olmayaraq baş verən reallıq fenomenləridir. Məsələn, bir insanın ölümü, əmlak mirasının hüquqi əlaqəsi də daxil olmaqla çoxsaylı hüquqi nəticələrə səbəb ola bilər. Hadisələr mütləq və ya nisbi ola bilər. Mütləq hadisələr insanın hərəkətlərindən (təbii fəlakətlər, meteorit düşməsi, günəşdəki parıltı və s.) asılı deyil, nisbi hadisələr isə bu hüquqi münasibətlərin iştirakçılarından asılıdır, yəni subyektlərin iradəsi ilə yaranır, lakin iradələrindən asılı olmayaraq inkişaf edin və davam edin.
Hərəkətlər — insanların iradəsi ilə meydana gələn həyat şərtləridir. Aktiv hərəkətləri və hərəkətləri və passiv hərəkətləri və ya hərəkətsizliyi ayırın. Bütün əməllər qanuni və qanunsuz olaraq da bölünə bilər. Öz növbəsində, qanuni faktlar hüquqi aktlara və hüquqi aktlara, qanunsuz - qanunu pozma (xəsarət və cinayətlər) və obyektiv qanunsuz əməllərə bölünür.
Qanuni aktlar — insanların iradi prinsipi birbaşa konkret hüquqi nəticələrin ortaya çıxmasına yönəlməmiş mövcud hüquqi münasibətlər çərçivəsində davranışlarıdır. Ən aydın nümunə, hərəkətləri qanuni aktlar ola bilməyən bir iş qabiliyyəti olmayan şəxsin hüquqi aktıdır (belə bir şəxs şüurlu iradi qərar qəbul etmək qabiliyyəti olaraq tanınmadığı üçün), lakin bu şəxsin hərəkətləri hüquqi nəticələrə səbəb ola bilər. Başqa sözlə, yalnız hərəkət hüquqi nəticələrə səbəb olduqda, belə bir hərəkət qanuni sayılır. Beləliklə, stəkandan adi su içmək qanuni hərəkət deyil.
Hüquqi aktlar — hüquq münasibətləri subyektlərinin açıq şəkildə hüquqi münasibətlərin yaranmasına, dəyişməsinə və ya dayandırılmasına yönəlmiş hərəkətləri (şüurlu). Qanuni aktlar kiminsə iradəsinin ifadəsidir və əməliyyatlara və inzibati aktlara bölünür. Əməliyyatlar yalnız mülki hüquqi nəticələrə, inzibati aktlar inzibati nəticələrə də səbəb ola bilər.
Müəyyən bir qanuni münasibətlərin yaranması üçün bir deyil, bir neçə şərt (hüquqi faktlar toplusu) tələb olunduqda, mürəkkəb, mürəkkəb faktlar hüquqi tərkib adlanır.
Qanuni faktlar arasında hüquqi dövlətlər də vardır (hərbi xidmətdə, evli, qohumluqda, axtarışda və s.)
Hüquq strukturları
Hüquqi faktların məcmusu hüquq tərkibi adlanır və hüquq tərkibinin bir hissəsi olan hər bir hüquqi fakt müstəqil mənaya malikdir. Qanuni strukturlar sadə və kompleksə bölünür. Sadə olanlar, hüquqi faktları istənilən ardıcıllıqla ola bilən hüquqi strukturlardır. Mürəkkəb hüquqi strukturlarda hüquqi faktların həyata keçirilməsi xüsusi bir ardıcıllıqla baş verir. Mürəkkəb bir qanuni quruluşun nümunəsi inzibati akt əsasında bağlanmış müqavilədir. Bu qanuni quruluşun ortaya çıxması və mövcud olması üçün bu iki ünsür zəruridir və inzibati akt müqavilənin bağlanmasından əvvəl mütləqdir. Bu kompozisiya növü SSRİ-də bir planlaşdırma və inzibati sistem altında çox inkişaf etmişdir. Başqa bir nümunə, hərracın və bir auksionun nəticəsinə əsasən müqavilənin birləşməsidir.
İstinadlar
- Право и законность в период развернутого строительства коммунизма. — М., 1961. — С. 242—243.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Huquqi fakt qanunun aliliyi ile huquqi munasibetlerin yaranmasini deyismesini ve ya dayandirilmasini birlesdiren xususi bir heyat veziyyeti seraiti situasiyasi Qanuni faktlar bir qayda olaraq qanundan kenar olaraq yaranir ve movcuddur lakin qanunverici terefinden onlara huquqi xarakter verilmesi onlarin tenzimlenmesi ve qaydalari ucun lazimdir Huquqi faktlar huquqi munasibetlerin yaranmasi deyismesi ve dayandirilmasi ucun derhal sebebler esaslar kimi xidmet edir Bezi huquqi faktlar meselen vetendasliq veziyyeti aktlari mecburi dovlet qeydiyyatina alinir Huquqi faktlarin tesnifatiQanuni faktlar cox ve muxtelifdir Muxtelif sebeblerden tesnif edile biler Huquqi faktlar qanun yaradiciligi qanunu deyisdiren xitam destekleyen esasli faktlar berpaedici manee toredir Subyektin iradesi ile elaqedar olaraq huquqi faktlar hadiseler gorunusu obyektiv olaraq huquqi munasibetlerin tereflerinin iradesinden asili deyil ve hereketler gorunusu atin iradesi ile elaqeli huquqi munasibet istirakcilarindan en az biri kimi tesnif edile biler Hadiseler insanin iradesinden asili olmayaraq bas veren realliq fenomenleridir Meselen bir insanin olumu emlak mirasinin huquqi elaqesi de daxil olmaqla coxsayli huquqi neticelere sebeb ola biler Hadiseler mutleq ve ya nisbi ola biler Mutleq hadiseler insanin hereketlerinden tebii felaketler meteorit dusmesi gunesdeki parilti ve s asili deyil nisbi hadiseler ise bu huquqi munasibetlerin istirakcilarindan asilidir yeni subyektlerin iradesi ile yaranir lakin iradelerinden asili olmayaraq inkisaf edin ve davam edin Hereketler insanlarin iradesi ile meydana gelen heyat sertleridir Aktiv hereketleri ve hereketleri ve passiv hereketleri ve ya hereketsizliyi ayirin Butun emeller qanuni ve qanunsuz olaraq da bolune biler Oz novbesinde qanuni faktlar huquqi aktlara ve huquqi aktlara qanunsuz qanunu pozma xesaret ve cinayetler ve obyektiv qanunsuz emellere bolunur Qanuni aktlar insanlarin iradi prinsipi birbasa konkret huquqi neticelerin ortaya cixmasina yonelmemis movcud huquqi munasibetler cercivesinde davranislaridir En aydin numune hereketleri qanuni aktlar ola bilmeyen bir is qabiliyyeti olmayan sexsin huquqi aktidir bele bir sexs suurlu iradi qerar qebul etmek qabiliyyeti olaraq taninmadigi ucun lakin bu sexsin hereketleri huquqi neticelere sebeb ola biler Basqa sozle yalniz hereket huquqi neticelere sebeb olduqda bele bir hereket qanuni sayilir Belelikle stekandan adi su icmek qanuni hereket deyil Huquqi aktlar huquq munasibetleri subyektlerinin aciq sekilde huquqi munasibetlerin yaranmasina deyismesine ve ya dayandirilmasina yonelmis hereketleri suurlu Qanuni aktlar kiminse iradesinin ifadesidir ve emeliyyatlara ve inzibati aktlara bolunur Emeliyyatlar yalniz mulki huquqi neticelere inzibati aktlar inzibati neticelere de sebeb ola biler Mueyyen bir qanuni munasibetlerin yaranmasi ucun bir deyil bir nece sert huquqi faktlar toplusu teleb olunduqda murekkeb murekkeb faktlar huquqi terkib adlanir Qanuni faktlar arasinda huquqi dovletler de vardir herbi xidmetde evli qohumluqda axtarisda ve s Huquq strukturlariHuquqi faktlarin mecmusu huquq terkibi adlanir ve huquq terkibinin bir hissesi olan her bir huquqi fakt musteqil menaya malikdir Qanuni strukturlar sade ve komplekse bolunur Sade olanlar huquqi faktlari istenilen ardicilliqla ola bilen huquqi strukturlardir Murekkeb huquqi strukturlarda huquqi faktlarin heyata kecirilmesi xususi bir ardicilliqla bas verir Murekkeb bir qanuni qurulusun numunesi inzibati akt esasinda baglanmis muqaviledir Bu qanuni qurulusun ortaya cixmasi ve movcud olmasi ucun bu iki unsur zeruridir ve inzibati akt muqavilenin baglanmasindan evvel mutleqdir Bu kompozisiya novu SSRI de bir planlasdirma ve inzibati sistem altinda cox inkisaf etmisdir Basqa bir numune herracin ve bir auksionun neticesine esasen muqavilenin birlesmesidir IstinadlarPravo i zakonnost v period razvernutogo stroitelstva kommunizma M 1961 S 242 243