Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
NATO ilə Gürcüstan arasındakı münasibətlər 1992-ci ildə, müstəqillik əldə edən Gürcüstanın Şimali Atlantika Əməkdaşlıq Şurasına (1997-ci ildə Avro-Atlantik Tərəfdaşlıq Şurası olaraq dəyişdirilməsi) qoşulması ilə başladı. Gürcüstan Sülh Naminə Tərəfdaşlıq proqramına (1994) və Planlaşdırma və Analiz Prosesinə (1999) qoşulması ilə bu əməkdaşlıq daha da dərinləşdi və genişləndi.
| Gürcüstan–NATO münasibətləri | |||||
|---|---|---|---|---|---|
 | |||||
| |||||
2003-cü il inqilabından sonra Gürcüstan bu təşkilata daxil olma ehtimalı ilə NATO ilə əlaqələri gücləndirmək üçün səy göstərməyə başladı. Bu öhdəlik 2008-ci ilin aprelində NATO-nun Buxarest sammitində dəstəkləndi. 2008-ci ilin sentyabrında NATO-Gürcüstan Komissiyası (AMG) Buxarestdə başlayan bir prosesə rəhbərlik etmək üçün işə başladı. NATO ilə Gürcüstan arasındakı münasibətlərdə problem, Rusiyanın 2008-ci ilin avqustunda Cənubi Osetiyadakı silahlı qarşıdurmadan sonra müstəqilliyini tanıdığı Abxaziya və Cənubi Osetiya ərazisində rus qoşunlarının olmasıdır.
Tarixi
Sovet İttifaqının süqutundan sonra Gürcüstan müstəqillik qazandı, burada etniklərarası qarşıdurmalar, rəqib siyasi qüvvələr arasında hakimiyyət və təsir uğrunda silahlı mübarizə getdi. Artıq 1991-ci ilin payızında müstəqilliyini elan edən Cənubi Osetiyada genişmiqyaslı qanlı toqquşmalar baş verdi. 1992-ci ilin yayında Abxaziyada silahlı toqquşmalar başladı. Münaqişə geniş ərazilərin demək olar ki, tamamilə dağıdılmasına və kütləvi köçkünlüyünə səbəb oldu. Hərbi əməliyyatlar nəticəsində əksəriyyəti gürcü olan yüz minlərlə dinc sakin evlərini tərk etmək məcburiyyətində qaldı. 14 may 1994-cü ildə Moskvada atəşkəs və qüvvələrin ayrılması haqqında Saziş imzalandı. Tərəflər Abxaziya ərazisində MDB sülhməramlı qüvvələrini (əslində rus bölmələri) yerləşdirmək barədə razılığa gəliblər. Cənubi Osetiyada təhlükəsizlik, Rusiya ilə Gürcüstan arasında 1992-ci il Daqomıs sazişlərinə uyğun olaraq yaradılan Qarışıq Sülhməramlı Qüvvələr tərəfindən dəstəkləndi.
1992-ci ildə Gürcüstanda vəzifəyə keçən prezident Şevardnadzenin rəhbərliyi altında Gürcüstan NATO ilə ayrı -ayrı tərəfdaş ölkələr arasında təhlükəsizlik və müdafiə sahəsində əməkdaşlığı genişləndirməyi hədəfləyən Sülh Naminə Tərəfdaşlıq proqramına qoşuldu. 1997-ci ildə Gürcüstan Qüvvələrin Statusu Anlaşmasını ratifikasiya etdi və 1999 -cu ildən etibarən öz sülhməramlı birləşmələrini Kosovo Qüvvələrinə (KFOR) göndərir. 2001-ci ildən etibarən Sülh Naminə Tərəfdaşlıq proqramı çərçivəsində Gürcüstan ərazisində çoxmillətli hərbi təlimlər keçirilir. 2002-ci ildə Gürcüstan NATO üzvü olmaq istəyini və NATO ilə Fərdi Tərəfdaşlıq Fəaliyyət Planı (IPAP) hazırlamaq niyyətində olduğunu bildirdi. 2003-cü ildə İstanbulda keçirilən zirvə toplantısında, strateji əhəmiyyətli bölgələrə — Qafqaz və Mərkəzi Asiyaya xüsusi diqqət yetirən NATO ölkələrinin liderləri, NATO Baş Katibinin Qafqaz və Mərkəzi Asiya üzrə Xüsusi Nümayəndəsi vəzifəsini təsis etmək qərarına gəldilər.
Çətin iqtisadi vəziyyət, həyat səviyyəsinin aşağı olması, insan hüquqlarının kütləvi və sistematik şəkildə pozulması, geniş yayılmış korrupsiya və nəticədə 2 noyabr 2003-cü ildə keçirilən parlament seçkilərinin nəticələrinin saxtalaşdırılması qondarma Qızılgül inqilabına səbəb oldu. Eduard Shevardnadzenin istefası və Mixail Saakaşvilinin 2004-cü il prezident seçkilərində qələbəsi ilə Qərblə daha sıx əlaqələr quruldu.
2004-cü ildə Gürcüstan NATO ilə Fərdi Tərəfdaşlıq Fəaliyyət Planını (IPAP) razılaşdıran ilk ölkə oldu. 2004 -cü ildən etibarən Gürcüstan silahlı qüvvələri Əfqanıstanda Beynəlxalq Təhlükəsizliyə Yardım Qüvvələri (ISAF) çərçivəsində NATO ilə əməkdaşlığa başlayıb. 2005 -ci ildə NATO və Gürcüstan, NATO ölkələrinin və ISAF -a qoşun verən digər dövlətlərin Əfqanıstandakı qoşunlarına təchizat çatdırmaq üçün Gürcüstan ərazisindən istifadə edə biləcəyi tranzit müqaviləsi imzaladı.
Gürcüstanın NATO -ya üzvlüyü məsələsi
Gürcüstan rəhbərliyi NATO üzvlüyünü bölgədə sabitliyin və təhlükəsizliyin qarantı hesab edir. 2006 -cı ildə Gürcüstan parlamenti yekdilliklə Gürcüstanın NATO-ya inteqrasiyasına səs verdi. 5 yanvar 2008-ci ildə Gürcüstanda prezident seçkiləri ilə eyni vaxtda referendum keçirildi, nəticədə gürcü seçicilərin 77 faizi NATO-ya üzv olmağın lehinə idi. Fevral ayında Gürcüstan prezidenti Mixail Saakaşvili NATO -nun baş katibi Yaap de Hoop Sxefferə gürcü tərəfinin NATO Üzvlük Fəaliyyət Planına (NÜFP) qoşulmağa hazır olduğunu bildirən bir məktub göndərdi. NATO ilə alyansa üzv olmağa çalışan bir ölkə arasında qarşılıqlı əlaqə formatı olaraq 1999-cu ilin aprelində NATO zirvəsində təsdiqlənmiş NÜFP idi. NÜFP sonradan ittifaqın tamhüquqlu üzvü olmaq üçün yerinə yetirilməli olan tələblərin siyahısıdır. Bu tələblərin yerinə yetirilməsi, ölkənin NATO-ya avtomatik daxil olmasına zəmanət vermir, çünki bu, ittifaq üzvlüyünün mümkün qeydiyyatına yaxınlaşdıran növbəti addımdır .
Rusiya isə NATO-nun şərqə doğru hərəkətini Avropadakı strateji maraqlarına təhlükə kimi qiymətləndirir. NATO -nun aprel sammitinin (2008) nəticələrindən sonra Rusiya Baş Qərargah rəisi general Yuri Baluyevski bildirib ki, Gürcüstan NATO -ya daxil olarsa, Rusiya dövlətin yaxınlığındakı maraqlarını təmin etmək üçün "hərbi və digər tədbirlər" görməyə məcbur olacaq. sərhədlər.
Rusiya hökumətinin başçısı Vladimir Putin, öz növbəsində, liderləri NATO sammitində qəbul edilən qərarla əlaqədar narahatlıqlarını ifadə edən mesajlarla müraciət edən Abxaziya və Cənubi Osetiyanı "əsaslı şəkildə dəstəkləmək" niyyətini açıqladı. Rusiya Xarici İşlər Nazirliyinin bəyanatında qeyd edildiyi kimi, “Rusiya, Gürcüstan rəhbərliyinin sürətli Atlantik inteqrasiyasına olan münasibətinə həm Gürcüstan tərəfinin, həm də ittifaq üzvlərinin diqqətinə çatdırdı. Abxaziya və Cənubi Osetiyaya siyasi, iqtisadi və hətta daha çox hərbi təzyiq göstərmək cəhdləri əbəsdir və əksinədir".
İstinadlar
- "Substantial NATO-Georgia Package (SNGP)" (PDF). NATO. 15 April 2021 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 10 February 2019.
- Georgia, Civil. "Civil.Ge - Presidential 2008". www.civil.ge. 30 January 2018 tarixində . İstifadə tarixi: 13 April 2018.
- Press Release (2011) 145 2021-04-26 at the Wayback Machine. NATO. 7 December 2011. Accessed 3 January 2011.
- "Саакашвили вслед за Ющенко попросился в НАТО // LENTA.RU, 15.02.2008". 2016-01-29 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-10-06.
- "Ю. А. Ляшук, Бухарестский саммит НАТО и трансформация альянса // Журнал международного права и международных отношений, № 2/2008". 2016-01-31 tarixində . İstifadə tarixi: 2015-05-19.
- "Российская армия угрожает военным вмешательством, если Грузия и Украина присоединяются к НАТО". 2021-07-14 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-10-06.
- "Путин обещает предметно поддержать Абхазию и Южную Осетию // Известия, 03.04.2008". 2016-01-31 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-10-06.
Xarici keçidlər
- .
- Nato information center in Georgia
- Facebook support group «I bet I can find one million people who support Georgia’s NATO membership».
- NATO and Georgia — Coming Closer // Speech by NATO Deputy Secretary General Ambassador Alexander Vershbow, Atlantic Council of Georgia, Tbilisi, 30 January 2015
- Грузинское небо интегрируют в НАТО. Париж поставил Тбилиси недостающий компонент противовоздушной обороны // «Коммерсантъ» от 09.12.2018
- Грузия будет защищать небо по-натовски. Франция поставила Тбилиси системы ПВО, а США обещают модернизировать боевые вертолёты // «Коммерсантъ» от 01.10.2018
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
NATO ile Gurcustan arasindaki munasibetler 1992 ci ilde musteqillik elde eden Gurcustanin Simali Atlantika Emekdasliq Surasina 1997 ci ilde Avro Atlantik Terefdasliq Surasi olaraq deyisdirilmesi qosulmasi ile basladi Gurcustan Sulh Namine Terefdasliq proqramina 1994 ve Planlasdirma ve Analiz Prosesine 1999 qosulmasi ile bu emekdasliq daha da derinlesdi ve genislendi Gurcustan ve NATO Gurcustan NATO munasibetleri 2003 cu il inqilabindan sonra Gurcustan bu teskilata daxil olma ehtimali ile NATO ile elaqeleri guclendirmek ucun sey gostermeye basladi Bu ohdelik 2008 ci ilin aprelinde NATO nun Buxarest sammitinde desteklendi 2008 ci ilin sentyabrinda NATO Gurcustan Komissiyasi AMG Buxarestde baslayan bir prosese rehberlik etmek ucun ise basladi NATO ile Gurcustan arasindaki munasibetlerde problem Rusiyanin 2008 ci ilin avqustunda Cenubi Osetiyadaki silahli qarsidurmadan sonra musteqilliyini tanidigi Abxaziya ve Cenubi Osetiya erazisinde rus qosunlarinin olmasidir TarixiSovet Ittifaqinin suqutundan sonra Gurcustan musteqillik qazandi burada etniklerarasi qarsidurmalar reqib siyasi quvveler arasinda hakimiyyet ve tesir ugrunda silahli mubarize getdi Artiq 1991 ci ilin payizinda musteqilliyini elan eden Cenubi Osetiyada genismiqyasli qanli toqqusmalar bas verdi 1992 ci ilin yayinda Abxaziyada silahli toqqusmalar basladi Munaqise genis erazilerin demek olar ki tamamile dagidilmasina ve kutlevi kockunluyune sebeb oldu Herbi emeliyyatlar neticesinde ekseriyyeti gurcu olan yuz minlerle dinc sakin evlerini terk etmek mecburiyyetinde qaldi 14 may 1994 cu ilde Moskvada ateskes ve quvvelerin ayrilmasi haqqinda Sazis imzalandi Terefler Abxaziya erazisinde MDB sulhmeramli quvvelerini eslinde rus bolmeleri yerlesdirmek barede raziliga gelibler Cenubi Osetiyada tehlukesizlik Rusiya ile Gurcustan arasinda 1992 ci il Daqomis sazislerine uygun olaraq yaradilan Qarisiq Sulhmeramli Quvveler terefinden desteklendi 1992 ci ilde Gurcustanda vezifeye kecen prezident Sevardnadzenin rehberliyi altinda Gurcustan NATO ile ayri ayri terefdas olkeler arasinda tehlukesizlik ve mudafie sahesinde emekdasligi genislendirmeyi hedefleyen Sulh Namine Terefdasliq proqramina qosuldu 1997 ci ilde Gurcustan Quvvelerin Statusu Anlasmasini ratifikasiya etdi ve 1999 cu ilden etibaren oz sulhmeramli birlesmelerini Kosovo Quvvelerine KFOR gonderir 2001 ci ilden etibaren Sulh Namine Terefdasliq proqrami cercivesinde Gurcustan erazisinde coxmilletli herbi telimler kecirilir 2002 ci ilde Gurcustan NATO uzvu olmaq isteyini ve NATO ile Ferdi Terefdasliq Fealiyyet Plani IPAP hazirlamaq niyyetinde oldugunu bildirdi 2003 cu ilde Istanbulda kecirilen zirve toplantisinda strateji ehemiyyetli bolgelere Qafqaz ve Merkezi Asiyaya xususi diqqet yetiren NATO olkelerinin liderleri NATO Bas Katibinin Qafqaz ve Merkezi Asiya uzre Xususi Numayendesi vezifesini tesis etmek qerarina geldiler Cetin iqtisadi veziyyet heyat seviyyesinin asagi olmasi insan huquqlarinin kutlevi ve sistematik sekilde pozulmasi genis yayilmis korrupsiya ve neticede 2 noyabr 2003 cu ilde kecirilen parlament seckilerinin neticelerinin saxtalasdirilmasi qondarma Qizilgul inqilabina sebeb oldu Eduard Shevardnadzenin istefasi ve Mixail Saakasvilinin 2004 cu il prezident seckilerinde qelebesi ile Qerble daha six elaqeler quruldu 2004 cu ilde Gurcustan NATO ile Ferdi Terefdasliq Fealiyyet Planini IPAP razilasdiran ilk olke oldu 2004 cu ilden etibaren Gurcustan silahli quvveleri Efqanistanda Beynelxalq Tehlukesizliye Yardim Quvveleri ISAF cercivesinde NATO ile emekdasliga baslayib 2005 ci ilde NATO ve Gurcustan NATO olkelerinin ve ISAF a qosun veren diger dovletlerin Efqanistandaki qosunlarina techizat catdirmaq ucun Gurcustan erazisinden istifade ede bileceyi tranzit muqavilesi imzaladi Gurcustanin NATO ya uzvluyu meselesiTiflisin merkezinde afisa oktyabr 2007 Gurcustan rehberliyi NATO uzvluyunu bolgede sabitliyin ve tehlukesizliyin qaranti hesab edir 2006 ci ilde Gurcustan parlamenti yekdillikle Gurcustanin NATO ya inteqrasiyasina ses verdi 5 yanvar 2008 ci ilde Gurcustanda prezident seckileri ile eyni vaxtda referendum kecirildi neticede gurcu secicilerin 77 faizi NATO ya uzv olmagin lehine idi Fevral ayinda Gurcustan prezidenti Mixail Saakasvili NATO nun bas katibi Yaap de Hoop Sxeffere gurcu terefinin NATO Uzvluk Fealiyyet Planina NUFP qosulmaga hazir oldugunu bildiren bir mektub gonderdi NATO ile alyansa uzv olmaga calisan bir olke arasinda qarsiliqli elaqe formati olaraq 1999 cu ilin aprelinde NATO zirvesinde tesdiqlenmis NUFP idi NUFP sonradan ittifaqin tamhuquqlu uzvu olmaq ucun yerine yetirilmeli olan teleblerin siyahisidir Bu teleblerin yerine yetirilmesi olkenin NATO ya avtomatik daxil olmasina zemanet vermir cunki bu ittifaq uzvluyunun mumkun qeydiyyatina yaxinlasdiran novbeti addimdir Rusiya ise NATO nun serqe dogru hereketini Avropadaki strateji maraqlarina tehluke kimi qiymetlendirir NATO nun aprel sammitinin 2008 neticelerinden sonra Rusiya Bas Qerargah reisi general Yuri Baluyevski bildirib ki Gurcustan NATO ya daxil olarsa Rusiya dovletin yaxinligindaki maraqlarini temin etmek ucun herbi ve diger tedbirler gormeye mecbur olacaq serhedler Rusiya hokumetinin bascisi Vladimir Putin oz novbesinde liderleri NATO sammitinde qebul edilen qerarla elaqedar narahatliqlarini ifade eden mesajlarla muraciet eden Abxaziya ve Cenubi Osetiyani esasli sekilde desteklemek niyyetini aciqladi Rusiya Xarici Isler Nazirliyinin beyanatinda qeyd edildiyi kimi Rusiya Gurcustan rehberliyinin suretli Atlantik inteqrasiyasina olan munasibetine hem Gurcustan terefinin hem de ittifaq uzvlerinin diqqetine catdirdi Abxaziya ve Cenubi Osetiyaya siyasi iqtisadi ve hetta daha cox herbi tezyiq gostermek cehdleri ebesdir ve eksinedir Istinadlar Substantial NATO Georgia Package SNGP PDF NATO 15 April 2021 tarixinde PDF Istifade tarixi 10 February 2019 Georgia Civil Civil Ge Presidential 2008 www civil ge 30 January 2018 tarixinde Istifade tarixi 13 April 2018 Press Release 2011 145 2021 04 26 at the Wayback Machine NATO 7 December 2011 Accessed 3 January 2011 Saakashvili vsled za Yushenko poprosilsya v NATO LENTA RU 15 02 2008 2016 01 29 tarixinde Istifade tarixi 2021 10 06 Yu A Lyashuk Buharestskij sammit NATO i transformaciya alyansa Zhurnal mezhdunarodnogo prava i mezhdunarodnyh otnoshenij 2 2008 2016 01 31 tarixinde Istifade tarixi 2015 05 19 Rossijskaya armiya ugrozhaet voennym vmeshatelstvom esli Gruziya i Ukraina prisoedinyayutsya k NATO 2021 07 14 tarixinde Istifade tarixi 2021 10 06 Putin obeshaet predmetno podderzhat Abhaziyu i Yuzhnuyu Osetiyu Izvestiya 03 04 2008 2016 01 31 tarixinde Istifade tarixi 2021 10 06 Xarici kecidler Nato information center in Georgia Facebook support group I bet I can find one million people who support Georgia s NATO membership NATO and Georgia Coming Closer Speech by NATO Deputy Secretary General Ambassador Alexander Vershbow Atlantic Council of Georgia Tbilisi 30 January 2015 Gruzinskoe nebo integriruyut v NATO Parizh postavil Tbilisi nedostayushij komponent protivovozdushnoj oborony Kommersant ot 09 12 2018 Gruziya budet zashishat nebo po natovski Franciya postavila Tbilisi sistemy PVO a SShA obeshayut modernizirovat boevye vertolyoty Kommersant ot 01 10 2018