Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Gömrük rejimi – xarici iqtisadi əlaqələrin inkişafına dövlət təsirinin həyata keçirildiyi gömrük tənzimlənməsi vasitələrinə kompleks şəkildə kömək edən xüsusi tədbirlər sistemi və metodların məcmusudur. Deməli, gömrük rejimi gömrük məqsədləri üçün gömrük sərhədindən keçirilən mal və nəqliyyat vasitələrinin statusunu təyin edən qaydaların məcmusudur.
GM-in 25-ci maddəsinə görə, gömrük tənzimlənməsi məqsədilə aşağıdakı 15 gömrük rejimi növü tətbiq olunur:
- 1. Sərbəst dövriyyə üçün buraxılış;
- 2. Təkrar idxal;
- 3. Tranzit;
- 4. Gömrük anbarı;
- 5. Rüsumsuz ticarət mağazası;
- 6. Gömrük ərazisində emal;
- 7. Gömrük nəzarəti altında emal;
- 8. Müvəqqəti idxal (ixrac);
- 9. Sərbəst gömrük zonası;
- 10. Sərbəst anbar;
- 11. Gömrük ərazisindən kənarda emal;
- 12. İxrac;
- 13. Təkrar ixrac;
- 14. Məhv etmə;
- 15. Dövlətin xeyrinə maldan imtina.
Gömrük ərazisində emal rejimi
Azərbaycan Respublikasının Gömrük Məcəlləsinin 57-ci maddəsinə görə. Gömrük ərazisində malların emalı – ixrac gömrük rejiminə uyğun olaraq emal məhsullarının Azərbaycan Respublikası gömrük ərazisinin hüdudlarından kənara aparılması şərtilə iqtisadi siyasət tədbirləri tətbiq edilmədən idxal gömrük rüsumları və vergilər qaytarılmaqla, xarici malların Azərbaycan Respublikası gömrük ərazisində müəyyən qaydada emal üçün istifadə edilməsindən ibarət gömrük rejimidir. Qanunvericiliyə görə, gömrük ərazisində malların emalı üçün icazə qaydasını Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabineti müəyyən edir.
Dövlət Gömrük Komitəsi İqtisadi İnkişaf Nazirliyi ilə razılaşdırılmaqla malların emalı üzrə ayrı-ayrı əməliyyatlara Azərbaycan mallarının aktiv emal rejimləri çərçivəsində istifadə edilməsi imkanı və qaydaları da daxil olmaqla emal əməliyyatları aparılması şərtlərinə məhdudiyyətlər müəyyən edir.
Dövlət Gömrük Komitəsi İqtisadi İnkişaf Nazirliyi ilə razılaşdıraraq gömrük məqsədləri üçün emal məhsullarının məcburi hasilat miqdarının müəyyən edilməsi qaydalarını təsdiq edir.
Gömrük nəzarəti altında emal rejimi
Gömrük nəzarəti altında malların emalı gömrük rejimi xarici malların müəyyən edilmiş qaydada Azərbaycan Respublikasının gömrük ərazisində, onlara iqtisadi siyasət tədbirləri tətbiq edilmədən istifadə olunması imkanını nəzərdə tutur. Gömrük ərazisində malların emalı rejimindən fərqli olaraq bu halda: — gətirilən mallardan gömrük rüsum və vergiləri tutulmur; — gətirilən malların emalı gömrük nəzarəti altında məhsulların sonradan sərbəst dövriyyə buraxılma və ya digər gömrük rejimləri altında yerləşdirilməsi şərti ilə həyata keçirilir.
Gömrük nəzarəti altında malların emalı rejimi də gömrük ərazisində malların emalı rejimi kimi xarici malların emal məqsədilə milli gömrük ərazisinə müvəqqəti buraxılmasını nəzərdə tutan aktiv emal tipinə aiddir.
Gömrük nəzarəti altında malların emalı rejimi də gömrük ərazisində malların emalı rejimi kimi xarici malların emal məqsədilə milli gömrük ərutan aktiv emal tipinə aiddir.
Gömrük ərazisində malların emalı rejimində ödənmə prinsipindən istifadə edilir: xarici mallar gətirilərkən ödənilmiş gömrük rüsum və vergiləri, emal məhsulları çıxarılarkən qaytarılmalıdır.
Gömrük nəzarəti altında malların emalı rejiminin tətbiq edilməsinin əsasında azadetmə prinsipi durur, çünki bu halda xarici mallar emal üçün gətirilərkən gömrük rüsumu və vergiləri tutulmur.
İxrac rejimi
Malların ixracı Gömrük Məcəlləsi və Azərbaycan Respublikasının digər qanunvericilik aktları ilə müəyyən olunan tələblərə uyğun olaraq həyata keçirilir. Digər gömrük rejimlərindən fərqli olaraq ixrac rejimində malların "rejim altında yerləşdirilməsi şərtləri" deyil, "rejimə irəli sürülən tələblər" məfhumu tətbiq edilməsi, bilavasitə ixrac rejiminin hüquqi reqlamentasiyasından irəli gəlir. İxrac gömrük rejimi altında yerləşdirilən mallar, bu rejimin xüsusiyyətləri nəzərə alınmaqla, ümumi qaydada bəyan edilməli və gömrük rəsmiləşdirilməsindən keçməlidir.
Malların ixrac rejiminə uyğun olaraq çıxarılması xarici iqtisadi fəaliyyətin ümumi sisteminə daxil olan müxtəlif vasitə və mexanizmlərlə tənzimlənir. İxracın əsas dövlət tənzimləmə vasitələrinə aşağıdakılar aid edilir:
- 1) Tarif – vergi tənzimlənməsi
- 2) Qeyri – tarif vasitələri
- 3) Valyuta nəzarəti.
Təkrar ixrac rejimi
Malların təkrar ixracı gömrük rejimində xarici mallar Azərbaycanın gömrük ərazisindən gömrük rüsum və vergiləri alınmadan və ya alınmış rüsum və vergilər qaytarılmaqla, iqtisadi siyasət tədbirləri tətbiq etmədən Gömrük Məcəlləsinə və Azərbaycan gömrük qanunvericiliyinin digər aktlarına uyğun olaraq çıxarılır.
Bu gömrük rejimi iqtisadi baxımdan təkrar idxal rejiminin "geri əks olunmasıdır". Rejimlərin məzmunu onların istifadə olunma mexanizmində bəzi prinsipial fərqlər olduğunu nəzərə çarpdırır.
Təkrar ixrac rejiminin reqlamentasiyası, təkrar ixrac edilən malların Azərbaycan gömrük ərazisində olması faktına əsaslanır ki, bu da gömrük nəzarətini həyata keçirməyə, rejimin şərtlərinə riayət olunmasını təmin etməyə yönəlmiş əlavə tədbirlər görməyə imkan verir.
Malların təkrar ixracına Dövlət Gömrük Komitəsinin müəyyən etdiyi qaydada yol verilir. Azərbaycan Respublikasının qanunvericilik aktları, Azərbaycan hökumətinin aktları və Azərbaycan Respublikasının dövlətlərarası müqavilələrində müəyyən edilmiş hallarda isə malların təkrar ixracına İqtisadi İnkişaf Nazirliyinin razılığı ilə icazə verilir.
Təkrar idxal rejimi
Gömrük Məcəlləsinin 31-ci maddəsinə görə, malların təkrar idxalı ixrac gömrük rejiminə uyğun olaraq ölkənin gömrük ərazisindən aparılmış yerli malların qanunla müəyyən edilmiş müddətlə gömrük rüsumları və vergilər alınmadan, həmçinin bu mallara iqtisadi siyasət tədbirləri tətbiq edilmədən geriyə gətirilməsindən ibarət gömrük rejimidir.
Təkrar idxal gömrük rejimi altında yerləşdirilən mallar gömrük rəsmiləşdirilməsindən keçməlidir. Bu əməliyyatı malın alıcısının və ya onun struktur bölməsinin fəaliyyət zonasında yerləşdiyi gömrük orqanı həyata keçirir. Əgər mallar Azərbaycan Respublikasının hüdudlarından kənarda yerləşdiyi zaman onların mövcudluq halı dəyişilirsə, deklarant müvafiq sənəd təqdim etməlidir ki, bu da təkrar idxal olunan malların gömrük rəsmiləşdirilməsi aparılan gömrük yük bəyannaməsinin ayrılmaz tərkib hissəsi və əlavəsi olur. Bu sənəddə deklarant tərəfindən mallar və onlara aid olan sənədlər haqqında bütün əsas məlumatlar göstərilir, gömrük orqanının vəzifəli şəxsi bu malların təkrar idxal gömrük rejimi altında yerləşdirilməsinə icazə verilməsi barədə qeydlər edir.
Tranzit rejimi
Gömrük məcəlləsinin 34-cü maddəsinə görə, malların tranzit – malların gömrük nəzarəti altında ölkənin iki gömrük orqanı arasında, o cümlədən xarici dövlətlərin ərazisindən gömrük rüsumları, vergilər alınmadan və mallara iqtisadi siyasət tədbirləri tətbiq edilmədən keçirilməsindən ibarət gömrük rejimidir.
Tranzit beynəlxalq mal mübadiləsini obyektiv zərurətindən doğan və ölkələrin coğrafi mövqeyi, geosiyasi və iqtisadi münasibətləri ilə şərtlənən zəruri nəqliyyat əlaqə kateqoriyası olub, beynəlxalq ticarət qədər qədim tarixə malikdir.
Tranzitin hüquq mexanizmində nəqliyyat vasitələrinin tranzitində və malların tranzitində meydana gələn iki növ münasibət nəzərdə tutulur.
Xarici iqtisadi fəaliyyətin gömrük tənzimlənməsində nəqliyyat vasitələrinin tranzitinin reqlamentləşdirilməsi özünəməxsus yer tutur, çünki nəqliyyat vasitələri beynəlxalq mal mübadiləsi sistemində aralıq təsir həlqəsidir və bir qayda olaraq xarici ticarət tənzimlənməsinin bilavasitə obyekti deyil. Bu səbəbdən Gömrük Məcəlləsinin gömrük tranzit rejiminə həsr edilmiş müddəaları yalnız mal-qara aid edilir.
İstinadlar
Həmçinin bax
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Gomruk rejimi xarici iqtisadi elaqelerin inkisafina dovlet tesirinin heyata kecirildiyi gomruk tenzimlenmesi vasitelerine kompleks sekilde komek eden xususi tedbirler sistemi ve metodlarin mecmusudur Demeli gomruk rejimi gomruk meqsedleri ucun gomruk serhedinden kecirilen mal ve neqliyyat vasitelerinin statusunu teyin eden qaydalarin mecmusudur GM in 25 ci maddesine gore gomruk tenzimlenmesi meqsedile asagidaki 15 gomruk rejimi novu tetbiq olunur 1 Serbest dovriyye ucun buraxilis 2 Tekrar idxal 3 Tranzit 4 Gomruk anbari 5 Rusumsuz ticaret magazasi 6 Gomruk erazisinde emal 7 Gomruk nezareti altinda emal 8 Muveqqeti idxal ixrac 9 Serbest gomruk zonasi 10 Serbest anbar 11 Gomruk erazisinden kenarda emal 12 Ixrac 13 Tekrar ixrac 14 Mehv etme 15 Dovletin xeyrine maldan imtina Gomruk erazisinde emal rejimiAzerbaycan Respublikasinin Gomruk Mecellesinin 57 ci maddesine gore Gomruk erazisinde mallarin emali ixrac gomruk rejimine uygun olaraq emal mehsullarinin Azerbaycan Respublikasi gomruk erazisinin hududlarindan kenara aparilmasi sertile iqtisadi siyaset tedbirleri tetbiq edilmeden idxal gomruk rusumlari ve vergiler qaytarilmaqla xarici mallarin Azerbaycan Respublikasi gomruk erazisinde mueyyen qaydada emal ucun istifade edilmesinden ibaret gomruk rejimidir Qanunvericiliye gore gomruk erazisinde mallarin emali ucun icaze qaydasini Azerbaycan Respublikasinin Nazirler Kabineti mueyyen edir Dovlet Gomruk Komitesi Iqtisadi Inkisaf Nazirliyi ile razilasdirilmaqla mallarin emali uzre ayri ayri emeliyyatlara Azerbaycan mallarinin aktiv emal rejimleri cercivesinde istifade edilmesi imkani ve qaydalari da daxil olmaqla emal emeliyyatlari aparilmasi sertlerine mehdudiyyetler mueyyen edir Dovlet Gomruk Komitesi Iqtisadi Inkisaf Nazirliyi ile razilasdiraraq gomruk meqsedleri ucun emal mehsullarinin mecburi hasilat miqdarinin mueyyen edilmesi qaydalarini tesdiq edir Gomruk nezareti altinda emal rejimiGomruk nezareti altinda mallarin emali gomruk rejimi xarici mallarin mueyyen edilmis qaydada Azerbaycan Respublikasinin gomruk erazisinde onlara iqtisadi siyaset tedbirleri tetbiq edilmeden istifade olunmasi imkanini nezerde tutur Gomruk erazisinde mallarin emali rejiminden ferqli olaraq bu halda getirilen mallardan gomruk rusum ve vergileri tutulmur getirilen mallarin emali gomruk nezareti altinda mehsullarin sonradan serbest dovriyye buraxilma ve ya diger gomruk rejimleri altinda yerlesdirilmesi serti ile heyata kecirilir Gomruk nezareti altinda mallarin emali rejimi de gomruk erazisinde mallarin emali rejimi kimi xarici mallarin emal meqsedile milli gomruk erazisine muveqqeti buraxilmasini nezerde tutan aktiv emal tipine aiddir Gomruk nezareti altinda mallarin emali rejimi de gomruk erazisinde mallarin emali rejimi kimi xarici mallarin emal meqsedile milli gomruk erutan aktiv emal tipine aiddir Gomruk erazisinde mallarin emali rejiminde odenme prinsipinden istifade edilir xarici mallar getirilerken odenilmis gomruk rusum ve vergileri emal mehsullari cixarilarken qaytarilmalidir Gomruk nezareti altinda mallarin emali rejiminin tetbiq edilmesinin esasinda azadetme prinsipi durur cunki bu halda xarici mallar emal ucun getirilerken gomruk rusumu ve vergileri tutulmur Ixrac rejimiMallarin ixraci Gomruk Mecellesi ve Azerbaycan Respublikasinin diger qanunvericilik aktlari ile mueyyen olunan teleblere uygun olaraq heyata kecirilir Diger gomruk rejimlerinden ferqli olaraq ixrac rejiminde mallarin rejim altinda yerlesdirilmesi sertleri deyil rejime ireli surulen telebler mefhumu tetbiq edilmesi bilavasite ixrac rejiminin huquqi reqlamentasiyasindan ireli gelir Ixrac gomruk rejimi altinda yerlesdirilen mallar bu rejimin xususiyyetleri nezere alinmaqla umumi qaydada beyan edilmeli ve gomruk resmilesdirilmesinden kecmelidir Mallarin ixrac rejimine uygun olaraq cixarilmasi xarici iqtisadi fealiyyetin umumi sistemine daxil olan muxtelif vasite ve mexanizmlerle tenzimlenir Ixracin esas dovlet tenzimleme vasitelerine asagidakilar aid edilir 1 Tarif vergi tenzimlenmesi 2 Qeyri tarif vasiteleri 3 Valyuta nezareti Tekrar ixrac rejimiMallarin tekrar ixraci gomruk rejiminde xarici mallar Azerbaycanin gomruk erazisinden gomruk rusum ve vergileri alinmadan ve ya alinmis rusum ve vergiler qaytarilmaqla iqtisadi siyaset tedbirleri tetbiq etmeden Gomruk Mecellesine ve Azerbaycan gomruk qanunvericiliyinin diger aktlarina uygun olaraq cixarilir Bu gomruk rejimi iqtisadi baximdan tekrar idxal rejiminin geri eks olunmasidir Rejimlerin mezmunu onlarin istifade olunma mexanizminde bezi prinsipial ferqler oldugunu nezere carpdirir Tekrar ixrac rejiminin reqlamentasiyasi tekrar ixrac edilen mallarin Azerbaycan gomruk erazisinde olmasi faktina esaslanir ki bu da gomruk nezaretini heyata kecirmeye rejimin sertlerine riayet olunmasini temin etmeye yonelmis elave tedbirler gormeye imkan verir Mallarin tekrar ixracina Dovlet Gomruk Komitesinin mueyyen etdiyi qaydada yol verilir Azerbaycan Respublikasinin qanunvericilik aktlari Azerbaycan hokumetinin aktlari ve Azerbaycan Respublikasinin dovletlerarasi muqavilelerinde mueyyen edilmis hallarda ise mallarin tekrar ixracina Iqtisadi Inkisaf Nazirliyinin raziligi ile icaze verilir Tekrar idxal rejimiGomruk Mecellesinin 31 ci maddesine gore mallarin tekrar idxali ixrac gomruk rejimine uygun olaraq olkenin gomruk erazisinden aparilmis yerli mallarin qanunla mueyyen edilmis muddetle gomruk rusumlari ve vergiler alinmadan hemcinin bu mallara iqtisadi siyaset tedbirleri tetbiq edilmeden geriye getirilmesinden ibaret gomruk rejimidir Tekrar idxal gomruk rejimi altinda yerlesdirilen mallar gomruk resmilesdirilmesinden kecmelidir Bu emeliyyati malin alicisinin ve ya onun struktur bolmesinin fealiyyet zonasinda yerlesdiyi gomruk orqani heyata kecirir Eger mallar Azerbaycan Respublikasinin hududlarindan kenarda yerlesdiyi zaman onlarin movcudluq hali deyisilirse deklarant muvafiq sened teqdim etmelidir ki bu da tekrar idxal olunan mallarin gomruk resmilesdirilmesi aparilan gomruk yuk beyannamesinin ayrilmaz terkib hissesi ve elavesi olur Bu senedde deklarant terefinden mallar ve onlara aid olan senedler haqqinda butun esas melumatlar gosterilir gomruk orqaninin vezifeli sexsi bu mallarin tekrar idxal gomruk rejimi altinda yerlesdirilmesine icaze verilmesi barede qeydler edir Tranzit rejimiGomruk mecellesinin 34 cu maddesine gore mallarin tranzit mallarin gomruk nezareti altinda olkenin iki gomruk orqani arasinda o cumleden xarici dovletlerin erazisinden gomruk rusumlari vergiler alinmadan ve mallara iqtisadi siyaset tedbirleri tetbiq edilmeden kecirilmesinden ibaret gomruk rejimidir Tranzit beynelxalq mal mubadilesini obyektiv zeruretinden dogan ve olkelerin cografi movqeyi geosiyasi ve iqtisadi munasibetleri ile sertlenen zeruri neqliyyat elaqe kateqoriyasi olub beynelxalq ticaret qeder qedim tarixe malikdir Tranzitin huquq mexanizminde neqliyyat vasitelerinin tranzitinde ve mallarin tranzitinde meydana gelen iki nov munasibet nezerde tutulur Xarici iqtisadi fealiyyetin gomruk tenzimlenmesinde neqliyyat vasitelerinin tranzitinin reqlamentlesdirilmesi ozunemexsus yer tutur cunki neqliyyat vasiteleri beynelxalq mal mubadilesi sisteminde araliq tesir helqesidir ve bir qayda olaraq xarici ticaret tenzimlenmesinin bilavasite obyekti deyil Bu sebebden Gomruk Mecellesinin gomruk tranzit rejimine hesr edilmis muddealari yalniz mal qara aid edilir IstinadlarHemcinin baxXarici kecidler