Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Gizlən qaç və ya gizlənpaç — Azərbaycanda ən çox yazqabağı (bayramqabağı) günlərdə, eləcə də digər mövsümlərdə əsasən uşaq və arasında, geniş şəkildə oynanılan qədim oyun.
Ümumi məlumat
Bu oyun qədim uşaq oyunlarından biridr.
Bu oyun bəzi bölgələrdə "Gizdilim paç", "Gizlən paç", "Gildirimparç", "Gizlinpaç", "gizlənqaç", "Qaçgizlən", "Gizlilimpars" (Muğan), "gizlənparç", "gizdələnparç", "gildirimparç" (Naxçıvan), "yaşınbacı", "yeşinbac", "yeşinbaba", "yeşinbabaş", "saxlanbac", "salanbac" (Şimal-qərb rayonlarımız), "Çapbakal" (Oğuz), Azərbaycanın cənub bölgələrində, əsasən də Cənubi Azərbaycanda "Gizdilim palanc" adlandırılsada Azərbaycanın bir çox ərazilərində əsasən "Gizlən qaç" adlandırılır.
Oyunun qaydaları
Bir dəstə uşaq yığışıb oyuna başlayırlar. Oyuna başlamazdan onlar dairə şəkili alır, yavaşca hamıdan yaşca böyük olan oyunçu uşaqları bir-bir sağdan-sola və ya soldan-sağa barmaqla göstərərək aşağıdakı sözləri deyir.
Əkdim noxud, Çıxdı şüyüd. Yarpağıdır Şa-ba-lıd.
Burada "lıd" hecası hansı oyunçuya düşərsə, o, püşkün şərtlərinə görə müəyyən olunmuş yerdə (mətə) gözlərini yumur, qalan oyunçular isə ətrafa səpələnib müxtəlif yerlər də gizlənirlər. Hamı gizlənəndən sonra, gözünü yuman oyunçu gözlərini açıb gizlənən oyunçuları axtarmağa başlayar. Əgər gizlənən oyunçulardan hansı biri axtaranın nəzərini yayındırıb cəld müəyyən olunan yerə (mətəyə) əlini vurarsa, o, göz yummaq işindən azad olur. Sonra o, qalan oyunçulara köməklik məqsədilə şərti işarə ilə yoldaşlarına aşağıdakı üsulla kömək edə bilər:
— "Alma" desəm gəl, "Armud" desəm qal.
Bununla da o, axtaran oyunçu durduğu yerdən uzaqlaşanda, "Alma!" – deyib yoldaşlarını pusqudan çıxmağa tələsdirir.
Bu qayda ilə onlar bir-bir gəlib həmin müəyyən olunmuş yerə (mətəyə) əllərini toxundururlar. Əgər hamı mbuna nail olarsa, axtaran oyunçu yenidən gözünü yumur. Əgər belə olmazsa, onda gizlənənlərdən kimsə ən axırda tapılarsa, o gözlərini yummalı olur. Oyun beləcə davam edir.
Mənbə
- Novruz bayramı ensklopediyası. Bakı-2008 (Şərq-Qərb). səh.88.
İstinadlar
- Azərbaycan etnoqrafiyası, Bakı-2007, "Şərq-Qərb" nəşriyyatı. Üç cilddə. III cild. səh. 485.
- "Arxivlənmiş surət". 2020-02-15 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-06-08.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Gizlen qac ve ya gizlenpac Azerbaycanda en cox yazqabagi bayramqabagi gunlerde elece de diger movsumlerde esasen usaq ve arasinda genis sekilde oynanilan qedim oyun Gizlenpac oyunuUmumi melumatBu oyun qedim usaq oyunlarindan biridr Bu oyun bezi bolgelerde Gizdilim pac Gizlen pac Gildirimparc Gizlinpac gizlenqac Qacgizlen Gizlilimpars Mugan gizlenparc gizdelenparc gildirimparc Naxcivan yasinbaci yesinbac yesinbaba yesinbabas saxlanbac salanbac Simal qerb rayonlarimiz Capbakal Oguz Azerbaycanin cenub bolgelerinde esasen de Cenubi Azerbaycanda Gizdilim palanc adlandirilsada Azerbaycanin bir cox erazilerinde esasen Gizlen qac adlandirilir Oyunun qaydalariMesede gizlenpac oynayan uc usaq Bir deste usaq yigisib oyuna baslayirlar Oyuna baslamazdan onlar daire sekili alir yavasca hamidan yasca boyuk olan oyuncu usaqlari bir bir sagdan sola ve ya soldan saga barmaqla gostererek asagidaki sozleri deyir Ekdim noxud Cixdi suyud Yarpagidir Sa ba lid Burada lid hecasi hansi oyuncuya duserse o puskun sertlerine gore mueyyen olunmus yerde mete gozlerini yumur qalan oyuncular ise etrafa sepelenib muxtelif yerler de gizlenirler Hami gizlenenden sonra gozunu yuman oyuncu gozlerini acib gizlenen oyunculari axtarmaga baslayar Eger gizlenen oyunculardan hansi biri axtaranin nezerini yayindirib celd mueyyen olunan yere meteye elini vurarsa o goz yummaq isinden azad olur Sonra o qalan oyunculara komeklik meqsedile serti isare ile yoldaslarina asagidaki usulla komek ede biler Alma desem gel Armud desem qal Bununla da o axtaran oyuncu durdugu yerden uzaqlasanda Alma deyib yoldaslarini pusqudan cixmaga telesdirir Bu qayda ile onlar bir bir gelib hemin mueyyen olunmus yere meteye ellerini toxundururlar Eger hami mbuna nail olarsa axtaran oyuncu yeniden gozunu yumur Eger bele olmazsa onda gizlenenlerden kimse en axirda tapilarsa o gozlerini yummali olur Oyun belece davam edir MenbeNovruz bayrami ensklopediyasi Baki 2008 Serq Qerb seh 88 IstinadlarAzerbaycan etnoqrafiyasi Baki 2007 Serq Qerb nesriyyati Uc cildde III cild seh 485 ISBN 978 9952 34 152 2 Arxivlenmis suret 2020 02 15 tarixinde Istifade tarixi 2023 06 08 Hemcinin baxGizlenpac film 2016