Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Gözlənilməz qəza (ing. glitch, rus. неожиданная поломка) — kompüterin proqram təminatında, yaxud avadanlıqda yaranan anlaşılmaz və ya təsadüfi xəta.
Bu gün kompüterlər istənilən evin əsas aksesuarları sırasında özünə yer tapıb. Amma bu heç də ondan istifadə edənlərin kompüterlə bağlı biliklərə yetərli qədər malik olmasından xəbər vermir. Xüsusən də ev şəraitində kompüterdə baş verən elementar problemlərin istənilən istifadəçi tərəfindən aradan qaldırılması və onun təmirə ehtiyacı olub-olmadığını müəyyənləşdirmək üçün zəruri biliklərə malik olması zəruridir. Kompüterlərdə meydana çıxan nasazlıqlar haqqında əsas anlayışları riyaziyyat-informatika müəllimi Vüqar Qənbərov "Rabitə dünyası" ilə paylaşıb.
Həssas və kompleks cihazlar
"Kompüterlər həssas və kompleks cihazlardır"- deyən V.Qənbərov da hesab edir ki, istifadəçi bu nasazlıqların bəzilərini servis xidmətlərinə müraciət etmədən aradan qaldırmağı bacarmalıdır: "Hər bir aktiv kompüter istifadəçisinin qarşısına kompüterlərin aparat və ya proqram təminatları ilə bağlı müəyyən problemlər çıxa bilər. Bəs günümüzün ayrılmaz bir hissəsi olan kompüterlərdə qarşımıza nə kimi problemlər çıxa bilər və səbəbləri nələrdir? Suala konkret cavab tapmaq üçün personal kompüterlərdə meydana gələ biləcək əsas problemləri müvafiq başlıqlar altında tədqiq edə bilər".
Kompüterin monitorunun üzərində bir sıra izlər və ləkələr əmələ gəlirsə...
Bu sırada ilk olaraq videokart (ekran) və monitorlar ilə əlaqədar problemləri qeyd etmək mümkündür. Kompüterin monitorunun üzərində bir sıra izlər və ləkələr əmələ gəlirsə, bunun səbəbi uzunmüddətli açıq qalan monitorumuzun piksellərinin pozulmasıdır. Bu izlər daha əvvəllər açıq qalmış görüntülərin izləridir. Belə monitorları təmir etmək praktik olaraq mümkün deyil: "Monitorunuza gələn görüntü keyfiyyətsiz olduqda və videokartınız, monitorunuz son dərəcə keyfiyyətli olmasına baxmayaraq, lazımi görüntü keyfiyyətini əldə etmirsinizsə, o zaman ilk növbədə siz monitorun kabelini yoxlamalısınız. Belə olan halda kabel yerinə yaxşı taxılmaya bilər. Əgər problem həll olunmazsa, onda yeni bir keyfiyyətli kabel alın və bununla da probleminiz həll olunacaq. Monitorumuza gələn görüntü gedib-gəlirsə və ya rənglər bəzən saralırsa, o zaman bu problemə səbəb ola biləcək bir çox amil qarşımıza çıxa bilər". İlk olaraq, ekran kabelinin kompüterin sistem blokuna və monitora tam qoşulduğundan əmin olun: "Əgər soket (socket) yerinə tam qoşulmuşdursa və kabeliniz də keyfiyyətlidirsə, onda biz iki məsələni daha aydınlaşdırmalıyıq. Birincisi, ekran kartınız xarab ola bilər. Bunu yoxlamaq üçün ekran kartınızı çıxarın və onun üzərindəki fanın (pərin) rahat fırlanıb-fırlanmadığını yoxlayın. Əgər fan rahat fırlanmırsa, onda vaxt itirmədən videokartın fanını dəyişdirin. Əgər fanda problem olmazsa, onda nasazlıq monitordadır".
Arzulanmayan problemlər
Bəzən ekran kartları heç arzulamadığımız problemlərə gətirib çıxarır. Bu kartlar PCI deyilən slotlara taxıldığından zədələndiyində ana kartı da öz təsiri altına alaraq ciddi problemlər yaradır: "Bu vəziyyəti sizlərə qısaca açıqlayım. Prosessor, RAM və hard-diskin normal işləməsinə baxmayaraq, kompüterinizdə bir neçə dəqiqə sonra donma hadisəsi baş verirsə, onda PCI videokartınızı çıxarıb kompüterinizi yenidən işə salın. Belə olan halda ana kartın üzərində olan (onboard) standart videokart ilə kompüterinizin rahat işləməsini müşahidə edəcəksiniz".
"Söndürün-yandırın, yenidən yükləyin, alınmazsa..." Növbəti çətinliklər sırasında klaviatura və "siçan" (maus) ilə əlaqədar problemləri qeyd etmək olar. Kompüterinizdə hər şey normal işləyirsə, amma klaviatura və "siçan"dan istifadə edə bilmirsinizsə, onda kompüterinizi söndürün-yandırın, yəni yenidən yükləyin. Problem aradan qalxmazsa, V.Qənbərov "siçan" və klaviaturanın USB portlarını dəyişdirməyi tövsiyə edir: "Təkrar kompüteri yenidən yükləyin. Nasazlıq qalmaqda davam etdiyi halda, yeni bir "siçan" və klaviatura almağınız məsləhətdir".
Öz-özünə sönən və ya donan kompüterin "dərdi"
Kompüteriniz bir anda donurmu? Kompüteriniz öz-özünə sönürmü? V.Qənbərov bu halı prosessor (CPU) ilə bağlı yaranan nasazlıqlara aid edir: "Belə hallarda prosessoru yoxlamalısınız. Yəni CPU dediyimiz ən vacib detalı. Dərhal kompüteri elektrikdən ayırın və sistem blokunu açın. Sonrakı addımda CPU-nun üzərindəki fanın işləyib-işləməməsini yoxlayın. Fanın işlək olmasına daha da əmin olmaq üçün onu elektrikə qoşun. Amma bu vəziyyətdə elektrik şokundan qorunmaq lazımdır. Fanın normal fırlanmasına əmin olun. Əgər fan düzgün fırlanmırsa və ya çox səs çıxarırsa, onda onu dərhal yenisi ilə əvəz edin". Bu əməliyyatı servis xidmətinə aparmadan ev şəraitində də etmək olar. Başqa sözlə desək, hər zaman yaxşı soyudulmayan prosessor sizə problem yaşadacaq. Əgər fan normal işləyirsə, onda yaranmış problem CPU ilə əlaqədar deyil: "Onu da qeyd etmək istərdim ki, prosessor işləyərkən çox ciddi temperaturda isinir. Bu istiliyin xaric edilməsi üçün fan ilə prosessorun arasında "termoplast" deyilən bir maddə sürtülür. Bu amorf materialın 2 ildə bir dəfə dəyişdirilməsi məsləhətdir".
Nasazlıqlar sırasında RAM ilə əlaqədar yaranan problemlər də var
Nasazlıqlar sırasında RAM ilə əlaqədar yaranan problemlər də var: "Kompüteriniz açılarkən "biip" deyə bir səs duydunuz. Dərhal RAM-ın yerinə tam olaraq oturub-oturmadığını yoxlayın. Ola bilsin ki, RAM slotuna tam taxılmamış olsun. Əgər RAM düzgün taxılmışdırsa, onda texniki servislərin birində slotu dəyişdirin. Problem hələ də həll olunmadısa, o zaman kompüter açılarkən (boot) ekranda RAM miqdarını sayan bir bölmə var. Məsələn, qara ekranda 1956421KB kimi bir yazı görürsünüzsə və kompüter yüklənərkən bu hissəni tamamlayırsa, onda RAM-da heç bir problem yoxdur. Əgər yüklənmə bu hissədə kəsilirsə, onda yeni bir RAM almağınız məsləhətdir".
Sistem xətalarından bezəndə...
Əməliyyat sisteminizi quraşdırdıqdan qısa bir müddət ərzində təkrar "çökürmü"? "Mavi ekran" dediyimiz o sistem xətalarından artıq bezmisinizmi? Harddiskinizi virtual disklərə ayıra bilmirsinizmi? Əgər sizin də kompüterinizdə bu tipli əlamətlər varsa, onda harddiskinizin təmirə ehtiyacı var. Xüsusilə də əməliyyat sistemi öz işini qəfil dayandırdığı halda harddiskinizin xarab olduğuna əmin olun. Belə olan halda harddisk üçün ev şəraitində edə biləcəyimiz çox da bir şey yoxdur. Siz ilk növbədə harddiskinizdəki sizin üçün dəyərli olan faylları başqa yerə köçürün. Və son olaraq yeni bir harddisk ilə əməliyyat sisteminizi yenidən quraşıdırın.
90 faiz elektrik amilindən qaynaqlanan problem
Elektrik-qida qurğusu ilə bağlı problemlərə gəlincə, V.Qənbərov qeyd edir ki, kompüterlərin elektrik-qida qurğularında (Power Supply) yaranan əsas problemlər əsasən (90 faiz) elektrik amillidir. Daimi elektrik enerji gərginliyi altında olan kompüterlərin elektrik-qida qurğusu heç gözləmədiyiniz bir vaxtda sizə problem yaşada bilər.
Ümumiyyətlə, güclü elektrik axınlarından və qəfil elektrik kəsintilərindən qorunmağın ən yaxşı yolu kompüterinizi UPS adlanan xüsusi elektriki stabilləşdirici qurğu ilə birlikdə işlətməkdir. Elektrik-qida qurğularının əsas nasazlıq əlaməti kompüterinizə elektrikin daxil olmamasıdır: "Daha sadə dillə desək, kompüterin sistem blokunda və klaviaturada heç bir indikator işıqlanmır. Belə hallarda ən yaxşı fikir yeni bir elektrik-qida qurğusu almaqdır. İkinci bir əlamət isə kompüterdə BİOS yüklənərkən qəfil sistemin sönüb-yanmasıdır. Bu əlamət isə elektrik-qida qurğusunda olan kondensatorların texniki-fiziki olaraq keyfiyyətini itirdiyi zaman meydana çıxır".
Səbəbsiz geri qalan saatla bağlı problemin əsl səbəbi
Kompüterin ana kartı ilə əlaqədar yaranan problemlərdən də söz açan V.Qənbərov deyir ki, kompüterinizin saatı heç bir səbəb olmadan geri qalırsa, onda BİOS batareyasının müddəti bitib. Bu batareya ana kartın üzərində olan zaman çipinə və BİOS-a daima enerji göndərməklə məşğuldur. Kompüter açılmırsa və siz elektrik-qida qurğusunu dəyişdirmisinizsə, bu o deməkdir ki, sizin ana kartınız daha istifadəyə yararlı deyil: "Bu, əslində çox nadir hadisədir, amma hər bir istifadəçinin qarşısına çıxa bilər. Ana kartlar marka və modellərinə fiziki xüsusiyyətləri dəyişən elementlərdir. Burada soyuducu sistem modeldən-modelə dəyişir. Bu sistemdə baş verən xətaları aradan qaldırmaq ciddi professionallıq tələb etdiyindən bir çox istifadəçi bu problemin həllini yeni bir ana kart almaqda görür".
Əməliyyat sistemini təşkil edən fayllar zərər görübsə, kompüter açılmayacaq
Əməliyyat sistemlərində baş verən xətalara gəlincə, V.Qənbərov qeyd edir ki, əməliyyat sistemini təşkil edən fayllar zərər görübsə, kompüter açılmayacaq: "Əməliyyat sistemi fayllarının zədələnməsinə əsas səbəblər kompüter virusları, texniki xətalar, kompüterin düzgün söndürülməməsi, ani elektrik kəsintiləri və s. ola bilər. Kompüter açıldıqda ilk əvvəl biz MSDOS pəncərəsini görürük. Yəni, qara ekranda RAM hesablanması, BİOS konfiqurasiyasının oxunması və s. işlər burada görülür. DOS mühitində lazımi hesablamalar bitdikdən sonra əməliyyat sistemi yüklənməyə başlanır".
İki ayda bir dəfə vacib olan proses-defraqmentasiya
Bəzən bu yüklənmə uzunmüddətli olur və ya heç dayanmır. Bu problem isə BİOS batareyasının müddətinin bitməsindən, harddisk şinlərindəki naqillərin köhnəlməsindən irəli gələ bilər: "Bu tipli problemlərlə qarşılaşdıqda, siz ilk növbədə videokartın, RAM-ın və prosessorun düzgün taxıldığını yoxlamalısınız. Bu yoxlamalardan sonra elektrik-qida qurğusunun fanının fırlanmasını müşahidə edin. Ancaq yenə bildirim ki, belə problemlər əsasən BİOS batareyasının müddətinin bitməsindən yaranır. Son olaraq onu da qeyd edim ki, əməliyyat sistemlərinin daha effektli və düzgün işləməsi üçün tez-tez (iki ayda bir dəfə) defraqmentasiya prosesi aparılmalıdır".
Ədəbiyyat
- İsmayıl Calallı (Sadıqov), “İnformatika terminlərinin izahlı lüğəti”, 2017, “Bakı” nəşriyyatı, 996 s.
==Xarici keçidlər==http://www.ictnews.az/read-20873-news-1.html
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Gozlenilmez qeza ing glitch rus neozhidannaya polomka komputerin proqram teminatinda yaxud avadanliqda yaranan anlasilmaz ve ya tesadufi xeta Virtual alemde qezanin baslangic veziyyeti Bu gun komputerler istenilen evin esas aksesuarlari sirasinda ozune yer tapib Amma bu hec de ondan istifade edenlerin komputerle bagli biliklere yeterli qeder malik olmasindan xeber vermir Xususen de ev seraitinde komputerde bas veren elementar problemlerin istenilen istifadeci terefinden aradan qaldirilmasi ve onun temire ehtiyaci olub olmadigini mueyyenlesdirmek ucun zeruri biliklere malik olmasi zeruridir Komputerlerde meydana cixan nasazliqlar haqqinda esas anlayislari riyaziyyat informatika muellimi Vuqar Qenberov Rabite dunyasi ile paylasib Hessas ve kompleks cihazlar Komputerler hessas ve kompleks cihazlardir deyen V Qenberov da hesab edir ki istifadeci bu nasazliqlarin bezilerini servis xidmetlerine muraciet etmeden aradan qaldirmagi bacarmalidir Her bir aktiv komputer istifadecisinin qarsisina komputerlerin aparat ve ya proqram teminatlari ile bagli mueyyen problemler cixa biler Bes gunumuzun ayrilmaz bir hissesi olan komputerlerde qarsimiza ne kimi problemler cixa biler ve sebebleri nelerdir Suala konkret cavab tapmaq ucun personal komputerlerde meydana gele bilecek esas problemleri muvafiq basliqlar altinda tedqiq ede biler Komputerin monitorunun uzerinde bir sira izler ve lekeler emele gelirse Bu sirada ilk olaraq videokart ekran ve monitorlar ile elaqedar problemleri qeyd etmek mumkundur Komputerin monitorunun uzerinde bir sira izler ve lekeler emele gelirse bunun sebebi uzunmuddetli aciq qalan monitorumuzun piksellerinin pozulmasidir Bu izler daha evveller aciq qalmis goruntulerin izleridir Bele monitorlari temir etmek praktik olaraq mumkun deyil Monitorunuza gelen goruntu keyfiyyetsiz olduqda ve videokartiniz monitorunuz son derece keyfiyyetli olmasina baxmayaraq lazimi goruntu keyfiyyetini elde etmirsinizse o zaman ilk novbede siz monitorun kabelini yoxlamalisiniz Bele olan halda kabel yerine yaxsi taxilmaya biler Eger problem hell olunmazsa onda yeni bir keyfiyyetli kabel alin ve bununla da probleminiz hell olunacaq Monitorumuza gelen goruntu gedib gelirse ve ya rengler bezen saralirsa o zaman bu probleme sebeb ola bilecek bir cox amil qarsimiza cixa biler Ilk olaraq ekran kabelinin komputerin sistem blokuna ve monitora tam qosuldugundan emin olun Eger soket socket yerine tam qosulmusdursa ve kabeliniz de keyfiyyetlidirse onda biz iki meseleni daha aydinlasdirmaliyiq Birincisi ekran kartiniz xarab ola biler Bunu yoxlamaq ucun ekran kartinizi cixarin ve onun uzerindeki fanin perin rahat firlanib firlanmadigini yoxlayin Eger fan rahat firlanmirsa onda vaxt itirmeden videokartin fanini deyisdirin Eger fanda problem olmazsa onda nasazliq monitordadir Arzulanmayan problemlerBezen ekran kartlari hec arzulamadigimiz problemlere getirib cixarir Bu kartlar PCI deyilen slotlara taxildigindan zedelendiyinde ana karti da oz tesiri altina alaraq ciddi problemler yaradir Bu veziyyeti sizlere qisaca aciqlayim Prosessor RAM ve hard diskin normal islemesine baxmayaraq komputerinizde bir nece deqiqe sonra donma hadisesi bas verirse onda PCI videokartinizi cixarib komputerinizi yeniden ise salin Bele olan halda ana kartin uzerinde olan onboard standart videokart ile komputerinizin rahat islemesini musahide edeceksiniz Sondurun yandirin yeniden yukleyin alinmazsa Novbeti cetinlikler sirasinda klaviatura ve sican maus ile elaqedar problemleri qeyd etmek olar Komputerinizde her sey normal isleyirse amma klaviatura ve sican dan istifade ede bilmirsinizse onda komputerinizi sondurun yandirin yeni yeniden yukleyin Problem aradan qalxmazsa V Qenberov sican ve klaviaturanin USB portlarini deyisdirmeyi tovsiye edir Tekrar komputeri yeniden yukleyin Nasazliq qalmaqda davam etdiyi halda yeni bir sican ve klaviatura almaginiz meslehetdir Oz ozune sonen ve ya donan komputerin derdi Komputeriniz bir anda donurmu Komputeriniz oz ozune sonurmu V Qenberov bu hali prosessor CPU ile bagli yaranan nasazliqlara aid edir Bele hallarda prosessoru yoxlamalisiniz Yeni CPU dediyimiz en vacib detali Derhal komputeri elektrikden ayirin ve sistem blokunu acin Sonraki addimda CPU nun uzerindeki fanin isleyib islememesini yoxlayin Fanin islek olmasina daha da emin olmaq ucun onu elektrike qosun Amma bu veziyyetde elektrik sokundan qorunmaq lazimdir Fanin normal firlanmasina emin olun Eger fan duzgun firlanmirsa ve ya cox ses cixarirsa onda onu derhal yenisi ile evez edin Bu emeliyyati servis xidmetine aparmadan ev seraitinde de etmek olar Basqa sozle desek her zaman yaxsi soyudulmayan prosessor size problem yasadacaq Eger fan normal isleyirse onda yaranmis problem CPU ile elaqedar deyil Onu da qeyd etmek isterdim ki prosessor isleyerken cox ciddi temperaturda isinir Bu istiliyin xaric edilmesi ucun fan ile prosessorun arasinda termoplast deyilen bir madde surtulur Bu amorf materialin 2 ilde bir defe deyisdirilmesi meslehetdir Nasazliqlar sirasinda RAM ile elaqedar yaranan problemler de var Nasazliqlar sirasinda RAM ile elaqedar yaranan problemler de var Komputeriniz acilarken biip deye bir ses duydunuz Derhal RAM in yerine tam olaraq oturub oturmadigini yoxlayin Ola bilsin ki RAM slotuna tam taxilmamis olsun Eger RAM duzgun taxilmisdirsa onda texniki servislerin birinde slotu deyisdirin Problem hele de hell olunmadisa o zaman komputer acilarken boot ekranda RAM miqdarini sayan bir bolme var Meselen qara ekranda 1956421KB kimi bir yazi gorursunuzse ve komputer yuklenerken bu hisseni tamamlayirsa onda RAM da hec bir problem yoxdur Eger yuklenme bu hissede kesilirse onda yeni bir RAM almaginiz meslehetdir Sistem xetalarindan bezende Emeliyyat sisteminizi qurasdirdiqdan qisa bir muddet erzinde tekrar cokurmu Mavi ekran dediyimiz o sistem xetalarindan artiq bezmisinizmi Harddiskinizi virtual disklere ayira bilmirsinizmi Eger sizin de komputerinizde bu tipli elametler varsa onda harddiskinizin temire ehtiyaci var Xususile de emeliyyat sistemi oz isini qefil dayandirdigi halda harddiskinizin xarab olduguna emin olun Bele olan halda harddisk ucun ev seraitinde ede bileceyimiz cox da bir sey yoxdur Siz ilk novbede harddiskinizdeki sizin ucun deyerli olan fayllari basqa yere kocurun Ve son olaraq yeni bir harddisk ile emeliyyat sisteminizi yeniden qurasidirin 90 faiz elektrik amilinden qaynaqlanan problem Elektrik qida qurgusu ile bagli problemlere gelince V Qenberov qeyd edir ki komputerlerin elektrik qida qurgularinda Power Supply yaranan esas problemler esasen 90 faiz elektrik amillidir Daimi elektrik enerji gerginliyi altinda olan komputerlerin elektrik qida qurgusu hec gozlemediyiniz bir vaxtda size problem yasada biler Umumiyyetle guclu elektrik axinlarindan ve qefil elektrik kesintilerinden qorunmagin en yaxsi yolu komputerinizi UPS adlanan xususi elektriki stabillesdirici qurgu ile birlikde isletmekdir Elektrik qida qurgularinin esas nasazliq elameti komputerinize elektrikin daxil olmamasidir Daha sade dille desek komputerin sistem blokunda ve klaviaturada hec bir indikator isiqlanmir Bele hallarda en yaxsi fikir yeni bir elektrik qida qurgusu almaqdir Ikinci bir elamet ise komputerde BIOS yuklenerken qefil sistemin sonub yanmasidir Bu elamet ise elektrik qida qurgusunda olan kondensatorlarin texniki fiziki olaraq keyfiyyetini itirdiyi zaman meydana cixir Sebebsiz geri qalan saatla bagli problemin esl sebebi Komputerin ana karti ile elaqedar yaranan problemlerden de soz acan V Qenberov deyir ki komputerinizin saati hec bir sebeb olmadan geri qalirsa onda BIOS batareyasinin muddeti bitib Bu batareya ana kartin uzerinde olan zaman cipine ve BIOS a daima enerji gondermekle mesguldur Komputer acilmirsa ve siz elektrik qida qurgusunu deyisdirmisinizse bu o demekdir ki sizin ana kartiniz daha istifadeye yararli deyil Bu eslinde cox nadir hadisedir amma her bir istifadecinin qarsisina cixa biler Ana kartlar marka ve modellerine fiziki xususiyyetleri deyisen elementlerdir Burada soyuducu sistem modelden modele deyisir Bu sistemde bas veren xetalari aradan qaldirmaq ciddi professionalliq teleb etdiyinden bir cox istifadeci bu problemin hellini yeni bir ana kart almaqda gorur Emeliyyat sistemini teskil eden fayllar zerer gorubse komputer acilmayacaq Emeliyyat sistemlerinde bas veren xetalara gelince V Qenberov qeyd edir ki emeliyyat sistemini teskil eden fayllar zerer gorubse komputer acilmayacaq Emeliyyat sistemi fayllarinin zedelenmesine esas sebebler komputer viruslari texniki xetalar komputerin duzgun sondurulmemesi ani elektrik kesintileri ve s ola biler Komputer acildiqda ilk evvel biz MSDOS penceresini goruruk Yeni qara ekranda RAM hesablanmasi BIOS konfiqurasiyasinin oxunmasi ve s isler burada gorulur DOS muhitinde lazimi hesablamalar bitdikden sonra emeliyyat sistemi yuklenmeye baslanir Iki ayda bir defe vacib olan proses defraqmentasiya Bezen bu yuklenme uzunmuddetli olur ve ya hec dayanmir Bu problem ise BIOS batareyasinin muddetinin bitmesinden harddisk sinlerindeki naqillerin kohnelmesinden ireli gele biler Bu tipli problemlerle qarsilasdiqda siz ilk novbede videokartin RAM in ve prosessorun duzgun taxildigini yoxlamalisiniz Bu yoxlamalardan sonra elektrik qida qurgusunun faninin firlanmasini musahide edin Ancaq yene bildirim ki bele problemler esasen BIOS batareyasinin muddetinin bitmesinden yaranir Son olaraq onu da qeyd edim ki emeliyyat sistemlerinin daha effektli ve duzgun islemesi ucun tez tez iki ayda bir defe defraqmentasiya prosesi aparilmalidir EdebiyyatIsmayil Calalli Sadiqov Informatika terminlerinin izahli lugeti 2017 Baki nesriyyati 996 s Xarici kecidler http www ictnews az read 20873 news 1 html