Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu məqalədəki məlumatların olması üçün əlavə mənbələrə ehtiyac var. |
Göbələk xəstəliyi — yüksək antibiotik qəbul etdikdən sonra baş verir.Yoluxucu xəstəlik olan göbələk xəstəliyi dəridə qızartı, qaşınma, iltihab və şişliklərə səbəb olan tək hüceyrəli göbələkdir. Müxtəlif növ göbələklər bu simptomların bədənin müxtəlif yerlərində görünməsinə səbəb ola bilər. İnfeksiya dəridə əl, ayaq, üz, bədən və baş dərisi kimi bölgələrdə çoxalan göbələk növlərinə görə baş verir. Əvvəlcə aydın sərhədləri varmış kimi görünən göbələk bədənin müxtəlif hissələrinə təsir etdikdə zamanla yayıla bilər və bu zaman infeksiya çox daha ağır simptomlarla irəliləyir. Göbələk xəstəlikləri daha çox dəridə ayaq, dırnaq, qasıq, vajina və saç kimi nahiyələrdə əmələ gəlir. Bununla belə nadir hallarda da olsa, dil və imfa düyünlərini də təsir edə bilir.
Əlamətləri
Göbələk infeksiyası bədənin demək olar ki, hər hansı bir hissəsində yarana bildiyindən dolayı ən çox müşahidə olunan əlaməti qaşınmadır. Göbələyin əmələ gəldiyi nahiyədə qaşınma hissi yaranır. Dərinin səthinə təsir etdiyi hallarda göbələk xəstəliyi müxtəlif əlamətlərlə özünü büruzə verir. Saç göbələyində baş dərisində soyulma, qırmızı səpgilər və qabarın yaranmasına, saç tökülməsinə və keçəlliyə səbəb ola bilir. Dırnaq göbələklərində dırnaq altında ağ və sarı rəng dəyişikliyi, dırnaq qalınlaşması müşayiət olunur. Vaginal hissədə göbələk xəstəliyi simptomlarına sidik ifrazı zamanı yanma, qaşınma və cinsi əlaqə zamanı ağrı aiddir. Göbələk xəstəliyinin ən çox yarandığı ayaq barmaqları arasında isə qızartı, qaşınma və ayaqda pis qoxu əlamətləri də daxildir.
Yaranma səbəbi
Göbələk növləri dəri səthindəki hüceyrələrə təsir edərək dəridə deformasiyalara səbəb olur. Bu zaman göbələklər müəyyən nahiyələrə yoluxur və müxtəlif əlamətlər yaradır. Rütubətin olması göbələk xəstəliyinin yaranmasına səbəb olan ən vacib amildir. Çox isti və rütubətli hava şəraiti, bədən təmizliyinə fikir verməmək, həddindən artıq tərləmə və qurunmamaq, dar və sintetik paltar geyinmək göbələk xəstəliyinin yaranması üçün zəmin yaradır. Göbələk xəstəliyinin yaranmasının və yayılmasının qarşısını almaq üçün ümumi və şəxsi gigiyena qaydalarına riayət etmək vacibdir. Bərbərlərin və gözəllik salonlarının, hovuzların yay aylarında mütəmadi olaraq dezinfeksiya edilməməsi göbələk infeksiyasının asanlıqla yayılmasına səbəb olur. Bu səbəbdən, ümumi şəkildə istifadə edilən yerlərdə bu qaydalara nə dərəcədə diqqət yetirildiyinə fikir vermək və şəxsi gigiyena qaydalarına riayət etmək lazımdır.
Növləri
Göbələk xəstəliyi təsir sahəsinə və əlamətlərinə görə müxtəlif növlərə bölünür:
Dırnaq göbələyi – ən çox ayaq dırnaqlarında müşahidə olunan bu növ göbələk xəstəliyi onikomikoz adlanır. Dırnaq ucundan başlayaraq daha geniş hissələrə yayıla bilir. Göbələk dırnağın qalınlaşmasına, qaşınmasına və rənginin dəyişməsinə səbəb olur. Adətən ayaq baş barmağında görülən dırnaq göbələyi zamanla digər dırnaqlara və əllərə də keçə bilir.
Ayaq barmaq göbələyi – göbələk xəstəliyinin ən çox görülən növlərindən biridir. Ümumiyyətlə, iltihablı qaşınma və qabıqlı dəri ilə xarakterizə olunur. Ayaq altının quruması, qalınlaşması, çatlaması və barmaqlarda nəmli görünüşə səbəb olur. Daha çox gənc fərdlərdə rast gəlinən ayaq göbələkləri ümumiyyətlə, hovuz kimi ümumi yerlərin istifadəsi nəticəsində və yaxud ayaqları uzun müddət bağlı ayaqqabıda saxlamaqla əmələ gəlir.
Vaginal göbələk – qadınlarda çox yayılmış infeksiya normalda vajinada olan faydalı göbələklərin və bakteriyaların dəyişməsi nəticəsində və candida kimi tanınan maya növünün nəzarətsiz yayılması ilə baş verə bilir. Bu səbəbdən, vaginal hissənin təmiz və quru olmasına xüsusi olaraq diqqət etmək lazımdır.
Bədən göbələyi – bu növ göbələk bədənin hər hansı bir hissəsinə təsir edə bilir. Adətən qırmızı ləkələr şəklində özünü göstərir. Başlanğıcda kiçik bir sahədə görünən bu halqalar getdikcə böyüyür və iltihablana bilər. Ləkələr və döküntülər tez-tez qaşınma və tökülmə ilə müşayiət olunur.
Saç göbələyi – baş dərisində əmələ gələn bu göbələk saçların böyüməsinin qarşısını alır və ya baş dərisinin bəzi nahiyələrində tökülməyə səbəb olur. Bu nahiyələrdə qızartı, qaşınma, iltihab, kəpək və dərinin tökülməsi də müşahidə olunur. Uşaqlarda böyüklərə nisbətən daha çox görülən saç göbələyi yoluxuculuğu yüksək olduğu üçün xüsusilə, məktəb dövrlərində epidemiyaya çevrilə bilir.
Müalicəsi
Göbələyin növü təsir sahəsi müəyyən edildikdən sonra müalicə edilməlidir. Demək olar ki, bütün müalicə növlərində ağızdan qəbul edilən dərmanlar, losyon və ya kremlər istifadə olunur. Bəzi mütərəqqi hallarda, bu müalicə üsulları birlikdə istifadə olunur. Müxtəlif formada olan göbələk əleyhinə preparatlar üstünlük verilən müalicə üsullarından biridir. Bu dərmanların dozası göbələyin növü və çoxalma sahəsinə, simptomların şiddətinə və xəstələrin xəstəlik tarixçəsinə uyğun olaraq tənzimlənir.Dərman və kremlərin istifadəsi müalicənin vacib addımlarından biridir. Göbələk mikroorqanizmləri sürətlə çoxalır və bədənin müxtəlif hissələrinə yayıla bilir. Müntəzəm olaraq, istifadə edilən dərmanlar göbələyin böyüməsini ləngidir və müalicədə müvəffəqiyyət nisbətini artırır. Müalicə müddəti göbələyin növünə və yerləşdiyi yerinə görə dəyişir. Vaginal göbələklər orta hesabla 7-10 gün müddətində sağa bildiyi halda, ancaq bədən və saç göbələkləri təxminən 30 gündə, dırnaq göbələkləri isə orta hesabla 6 ayda müalicə olunur.
Ümumi məlumat
Antibiotik qəbulu zamanı nistatin və ya flukonazoldan istifadə etmək lazımdır ki göbələk yaratmasın. Əlamətləri xırda xırda diyircəkli dəri altı suluq, qızartı, bəzi hallarda irinli suluqcuqlar olur. Göbələk insan orqaniziminin hər yerində ola bilir: qulaq, burun, mədə, göz. Incə dəridə daha tez baş verir. Ayaqda göbələk tapılan zaman sudan özünüzü qoruyun, yəni, ayaqlarınızı yuduqda dərhal qurulamaq lazımdır. Bu əlamətlər zamanı həkimə müraciət etmək lazımdır.
Həmçinin bax
İstinadlar
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaledeki melumatlarin yoxlanilabiler olmasi ucun elave menbelere ehtiyac var Daha etrafli melumat ve ya meqaledeki problemlerle bagli muzakire aparmaq ucun diqqet yetire bilersiniz Lutfen meqaleye etibarli menbeler elave ederek bu meqaleni tekmillesdirmeye komek edin Menbesiz mezmun problemler yarada ve siline biler Problemler hell edilmemis sablonu meqaleden cixarmayin Gobelek xesteliyi yuksek antibiotik qebul etdikden sonra bas verir Yoluxucu xestelik olan gobelek xesteliyi deride qizarti qasinma iltihab ve sisliklere sebeb olan tek huceyreli gobelekdir Muxtelif nov gobelekler bu simptomlarin bedenin muxtelif yerlerinde gorunmesine sebeb ola biler Infeksiya deride el ayaq uz beden ve bas derisi kimi bolgelerde coxalan gobelek novlerine gore bas verir Evvelce aydin serhedleri varmis kimi gorunen gobelek bedenin muxtelif hisselerine tesir etdikde zamanla yayila biler ve bu zaman infeksiya cox daha agir simptomlarla irelileyir Gobelek xestelikleri daha cox deride ayaq dirnaq qasiq vajina ve sac kimi nahiyelerde emele gelir Bununla bele nadir hallarda da olsa dil ve imfa duyunlerini de tesir ede bilir ElametleriGobelek infeksiyasi bedenin demek olar ki her hansi bir hissesinde yarana bildiyinden dolayi en cox musahide olunan elameti qasinmadir Gobeleyin emele geldiyi nahiyede qasinma hissi yaranir Derinin sethine tesir etdiyi hallarda gobelek xesteliyi muxtelif elametlerle ozunu buruze verir Sac gobeleyinde bas derisinde soyulma qirmizi sepgiler ve qabarin yaranmasina sac tokulmesine ve kecelliye sebeb ola bilir Dirnaq gobeleklerinde dirnaq altinda ag ve sari reng deyisikliyi dirnaq qalinlasmasi musayiet olunur Vaginal hissede gobelek xesteliyi simptomlarina sidik ifrazi zamani yanma qasinma ve cinsi elaqe zamani agri aiddir Gobelek xesteliyinin en cox yarandigi ayaq barmaqlari arasinda ise qizarti qasinma ve ayaqda pis qoxu elametleri de daxildir Yaranma sebebiGobelek novleri deri sethindeki huceyrelere tesir ederek deride deformasiyalara sebeb olur Bu zaman gobelekler mueyyen nahiyelere yoluxur ve muxtelif elametler yaradir Rutubetin olmasi gobelek xesteliyinin yaranmasina sebeb olan en vacib amildir Cox isti ve rutubetli hava seraiti beden temizliyine fikir vermemek heddinden artiq terleme ve qurunmamaq dar ve sintetik paltar geyinmek gobelek xesteliyinin yaranmasi ucun zemin yaradir Gobelek xesteliyinin yaranmasinin ve yayilmasinin qarsisini almaq ucun umumi ve sexsi gigiyena qaydalarina riayet etmek vacibdir Berberlerin ve gozellik salonlarinin hovuzlarin yay aylarinda mutemadi olaraq dezinfeksiya edilmemesi gobelek infeksiyasinin asanliqla yayilmasina sebeb olur Bu sebebden umumi sekilde istifade edilen yerlerde bu qaydalara ne derecede diqqet yetirildiyine fikir vermek ve sexsi gigiyena qaydalarina riayet etmek lazimdir NovleriGobelek xesteliyi tesir sahesine ve elametlerine gore muxtelif novlere bolunur Dirnaq gobeleyi en cox ayaq dirnaqlarinda musahide olunan bu nov gobelek xesteliyi onikomikoz adlanir Dirnaq ucundan baslayaraq daha genis hisselere yayila bilir Gobelek dirnagin qalinlasmasina qasinmasina ve renginin deyismesine sebeb olur Adeten ayaq bas barmaginda gorulen dirnaq gobeleyi zamanla diger dirnaqlara ve ellere de kece bilir Ayaq barmaq gobeleyi gobelek xesteliyinin en cox gorulen novlerinden biridir Umumiyyetle iltihabli qasinma ve qabiqli deri ile xarakterize olunur Ayaq altinin qurumasi qalinlasmasi catlamasi ve barmaqlarda nemli gorunuse sebeb olur Daha cox genc ferdlerde rast gelinen ayaq gobelekleri umumiyyetle hovuz kimi umumi yerlerin istifadesi neticesinde ve yaxud ayaqlari uzun muddet bagli ayaqqabida saxlamaqla emele gelir Vaginal gobelek qadinlarda cox yayilmis infeksiya normalda vajinada olan faydali gobeleklerin ve bakteriyalarin deyismesi neticesinde ve candida kimi taninan maya novunun nezaretsiz yayilmasi ile bas vere bilir Bu sebebden vaginal hissenin temiz ve quru olmasina xususi olaraq diqqet etmek lazimdir Beden gobeleyi bu nov gobelek bedenin her hansi bir hissesine tesir ede bilir Adeten qirmizi lekeler seklinde ozunu gosterir Baslangicda kicik bir sahede gorunen bu halqalar getdikce boyuyur ve iltihablana biler Lekeler ve dokuntuler tez tez qasinma ve tokulme ile musayiet olunur Sac gobeleyi bas derisinde emele gelen bu gobelek saclarin boyumesinin qarsisini alir ve ya bas derisinin bezi nahiyelerinde tokulmeye sebeb olur Bu nahiyelerde qizarti qasinma iltihab kepek ve derinin tokulmesi de musahide olunur Usaqlarda boyuklere nisbeten daha cox gorulen sac gobeleyi yoluxuculugu yuksek oldugu ucun xususile mekteb dovrlerinde epidemiyaya cevrile bilir MualicesiGobeleyin novu tesir sahesi mueyyen edildikden sonra mualice edilmelidir Demek olar ki butun mualice novlerinde agizdan qebul edilen dermanlar losyon ve ya kremler istifade olunur Bezi mutereqqi hallarda bu mualice usullari birlikde istifade olunur Muxtelif formada olan gobelek eleyhine preparatlar ustunluk verilen mualice usullarindan biridir Bu dermanlarin dozasi gobeleyin novu ve coxalma sahesine simptomlarin siddetine ve xestelerin xestelik tarixcesine uygun olaraq tenzimlenir Derman ve kremlerin istifadesi mualicenin vacib addimlarindan biridir Gobelek mikroorqanizmleri suretle coxalir ve bedenin muxtelif hisselerine yayila bilir Muntezem olaraq istifade edilen dermanlar gobeleyin boyumesini lengidir ve mualicede muveffeqiyyet nisbetini artirir Mualice muddeti gobeleyin novune ve yerlesdiyi yerine gore deyisir Vaginal gobelekler orta hesabla 7 10 gun muddetinde saga bildiyi halda ancaq beden ve sac gobelekleri texminen 30 gunde dirnaq gobelekleri ise orta hesabla 6 ayda mualice olunur Umumi melumatAntibiotik qebulu zamani nistatin ve ya flukonazoldan istifade etmek lazimdir ki gobelek yaratmasin Elametleri xirda xirda diyircekli deri alti suluq qizarti bezi hallarda irinli suluqcuqlar olur Gobelek insan orqaniziminin her yerinde ola bilir qulaq burun mede goz Ince deride daha tez bas verir Ayaqda gobelek tapilan zaman sudan ozunuzu qoruyun yeni ayaqlarinizi yuduqda derhal qurulamaq lazimdir Bu elametler zamani hekime muraciet etmek lazimdir Hemcinin baxBranxiomikozIstinadlar