İslam müasir Gürcüstan ərazisində ərəb istilaları dövründən bəri ikinci ən böyük dindir. 2002-ci ilin son siyahıya alınmasına görə ölkə əhalisinin 9,9% -i (təqribən 0,4 milyon nəfər) islam dininə sitayiş edir. Ölkənin bəzi bölgələrində müsəlmanlar əhalinin nisbi və ya mütləq əksəriyyətini təşkil edirlər.
Gürcüstanda islam |
---|
Milli və məzhəb tərkibi
Respublikanın müsəlman icması çoxmillətlidir. Onların arasında üstülnüyü yerli azərbaycanlılar (onların arasında həm şiələr həm də sünnilər var) Kistlər, ləzgilər və Ahıska türkləri və müəyyən ərazilərdə həm də acarlar, abxazlar və Məhsəti türkləri var, baxmayaraq ki, sonuncu iki qrupa aid müsəlmanların sayı müasir Gürcüstanda minimaldır. Onlardan ən çoxsaylı olanı azərbaycanlı şiələrdir. Gürcüstan müstəqillik qazandıqdan sonra bir çox Acariyalılar ölkədə aparılan aktiv xristianlaşdırma və assimilyasiya siyasəti nəticəsində islam dinini tərk edərək Pravoslav xristianlığını qəbul etdilər. Bəzi tədqiqatçılar həmçinin bunun Gürcüstandakı dini millətçilik təzyiqləri nəticəsində baş verdiyini deyirlər. Digər tərəfdən, SSRİ-nin dağılmasından sonra Gürcüstanda bir çox yeni məscidlər tikildi. Tbilisidə Sovet dövründən bəri mövcud olan vahid məscid var — şiələr və sünnilər burada birlikdə namaz qılırlar .
Tarix
645-ci ildə ərəblər Gürcüstanı ilk dəfə işğal etdilər, lakin onlar yalnız 735–737-ci illərdə gürcü torpaqlarının əksəriyyətini özlərinə tabe etməyi bacardılar. 736 — 1122-ci illərdə Tiflis yerli müsəlman əmirliyinin mühüm bir mədəni və dini mərkəzi idi, baxmayaraq ki, ətraf kənd ərazilərindəki gürcü əhalisi xristian olaraq qalırdılar. Əmirlik zəiflədikcə, 1080 ilə 1480-ci illər arasında ölkədə islam dini tənəzzülə uğramağa başladı. Lakin XV əsrin sonunda Gürcüstanda Səfəvilərin güclənməsi ilə daha sonra Şərqi Gürcüstan ərazisində məskunlaşmış çox sayda müsəlman türk xalqlarının yaşayış məskənləri yayılmağa başladı, onlar Gürcüstan azərbaycanlılarının formalaşmasının əsasını qoydular.
Osmanlı İmperiyasının nəzarəti altına alınan Qərbi Gürcüstanda, XV–XVIII əsrlər arasında islam dini geniş yayıldı. Bunun nəticəsində, gürcülər alt etnik qrupları olan Lazlar, Acarlar və Çveneburi etnosları peyda oldu. Ahıska türkləri Ahıskada məskunlaşan Osmanlı türklərinin nəsilləridir.
Ədəbiyyat
- al-Kurd̲j̲ / Minorsky, V. and Bosworth, C. E. // Encyclopaedia of Islam. 2 ed : [англ.]. — Leiden : E. J. Brill, 1960–2005.
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Islam muasir Gurcustan erazisinde ereb istilalari dovrunden beri ikinci en boyuk dindir 2002 ci ilin son siyahiya alinmasina gore olke ehalisinin 9 9 i teqriben 0 4 milyon nefer islam dinine sitayis edir Olkenin bezi bolgelerinde muselmanlar ehalinin nisbi ve ya mutleq ekseriyyetini teskil edirler Gurcustanda islamMilli ve mezheb terkibiCveneburi muselman gurculer Respublikanin muselman icmasi coxmilletlidir Onlarin arasinda ustulnuyu yerli azerbaycanlilar onlarin arasinda hem sieler hem de sunniler var Kistler lezgiler ve Ahiska turkleri ve mueyyen erazilerde hem de acarlar abxazlar ve Mehseti turkleri var baxmayaraq ki sonuncu iki qrupa aid muselmanlarin sayi muasir Gurcustanda minimaldir Onlardan en coxsayli olani azerbaycanli sielerdir Gurcustan musteqillik qazandiqdan sonra bir cox Acariyalilar olkede aparilan aktiv xristianlasdirma ve assimilyasiya siyaseti neticesinde islam dinini terk ederek Pravoslav xristianligini qebul etdiler Bezi tedqiqatcilar hemcinin bunun Gurcustandaki dini milletcilik tezyiqleri neticesinde bas verdiyini deyirler Diger terefden SSRI nin dagilmasindan sonra Gurcustanda bir cox yeni mescidler tikildi Tbiliside Sovet dovrunden beri movcud olan vahid mescid var sieler ve sunniler burada birlikde namaz qilirlar Tarix645 ci ilde erebler Gurcustani ilk defe isgal etdiler lakin onlar yalniz 735 737 ci illerde gurcu torpaqlarinin ekseriyyetini ozlerine tabe etmeyi bacardilar 736 1122 ci illerde Tiflis yerli muselman emirliyinin muhum bir medeni ve dini merkezi idi baxmayaraq ki etraf kend erazilerindeki gurcu ehalisi xristian olaraq qalirdilar Emirlik zeifledikce 1080 ile 1480 ci iller arasinda olkede islam dini tenezzule ugramaga basladi Lakin XV esrin sonunda Gurcustanda Sefevilerin guclenmesi ile daha sonra Serqi Gurcustan erazisinde meskunlasmis cox sayda muselman turk xalqlarinin yasayis meskenleri yayilmaga basladi onlar Gurcustan azerbaycanlilarinin formalasmasinin esasini qoydular Osmanli Imperiyasinin nezareti altina alinan Qerbi Gurcustanda XV XVIII esrler arasinda islam dini genis yayildi Bunun neticesinde gurculer alt etnik qruplari olan Lazlar Acarlar ve Cveneburi etnoslari peyda oldu Ahiska turkleri Ahiskada meskunlasan Osmanli turklerinin nesilleridir Edebiyyatal Kurd j Minorsky V and Bosworth C E Encyclopaedia of Islam 2 ed angl Leiden E J Brill 1960 2005 Xarici kecidler