Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu məqalənin cavab vermədiyinə dair şübhələr var. Lütfən, ensiklopedikliyi təsdiq etmək üçün məqalənin mövzusuna uyğun əlavə edin. Əgər belə mənbələr göstərilməzsə, məqalə birləşdirilə, köçürülə, yönləndirilə və ya silinə bilər. |
| Əskərov Fəxrəddin | |
|---|---|
| Əskərov Fəxrəddin Bəhmən oğlu | |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | Gəncə, Azərbaycan SSR, SSRİ |
| Vətəndaşlığı |  SSRİ→ Azərbaycan |
| Milliyyəti | azərbaycanlı |
| Elm sahəsi | Biologiya |
| Elmi dərəcəsi | |
| İş yeri | AMEA |
| Təhsili | |
| ameankpi.org/NKPI/instit… | |
Ümumi məlumatlar
Əskərov Fəxrəddin Bəhmən oğlu, 30 iyun 1937-ci ildə Gəncə Şəhərində anadan olub. 1959-cu ildə Azərbaycan Kənd Təsərrüfat İnsititutunun baytarlıq fakültəsini bitirib və “Baytar həkimi” ixtisasını almışdır.
1959-1961-ci illərdə Göyçay rayonunun “Bolqarıstan” kolxozunda Qızıl-Ağac baytarlıq məntəqəsində baytar həkimi işləyib. 1961-1962-ci illərdə Azərbaycan Elmi-Tədqiqat Baytarlıq İnstitutunda əvvəl baş laborant, sonra isə kiçik elmi işçi işləyib. Respublikada iri buynuzlu heyvanlar arasında paratüberkulez xəstəliyinin olmasını sübut etmiş və bu bakteriyanın kulturasını almışdır.1962-1965-ci illərdə Azərbaycan EA-nın əyani aspirantı olmuşdur. Aspsiranturanı qurtardıqdan sonra əvvəlcə kiçik elmi işçi, sonra 1969-cu ildə müsabiqə əsasında baş elmi işçi vəzifəsinə keçmiş,
1962-1965-ci illərdə Azərbaycan Elmlər Akademiyasının “Fiziologiya” ixtisası üzrə əyani aspirantı olub. 1966-cı ildə Elmlər Akademiyasının birləşmiş elmi şurasında «Показатели белкового обмена у овец при применении некоторых физиологических активных веществ” adlı dissertasiya müdafiə edərək, biologiya elməri namizədi adını almışdı.
1974-cü ildən bu gunə kimi “Funksional sitokimya” laboratoriyasının (2016-cı ildən “Hüceyrənin morfofunksional plastikliyi”) rəhbəridir.
1971-1973 cü illərdə (akademik Həsənovun təşəbüsü ilə) SSRİ Elmlər Akademiyasının və Tibb Elmləri Akademiyasının 6 elmi tədqiqat İnstitutuna ezam olundum və müassir morfositokimyəvi metodları mənimsəmişdir.
1991-ci ildə Ukrayna Elmlər akademiyasının A.A.Boqomolets adına Fiziologiya İnstitutunda “Qida və su motivasiyası zamanı hippotlamus nüvələrində adaptiv kompensator reaksiyaların morfokimyəvi dəyişikliklərinin qanunauyğunluqları” mövzusunda , “İnsan vı heyvan fiziologiyası” ixtisası üzrə doktorluq dissertasiyası müdafiə etmiş və biologiya elmləri doktoru alimlik dərəcəsi almışdır. Nəzəri cəhətdən ilk dəfə olaraq, Mərkəzi sinir sistemində adaptiv kompensator proseslərin iki mərhələdə getməsi haqqında elmi konsepsiya irəli sürmüşəm.
Uzun illər professor F.B.Əsgərovun rəhbərlik etdiyi laboratoriyada MSS-də hüceyrə və subhüceyrə səviyyəsində aparılmış və tədqiqitlarin nəticəri göstərmişdir ki, MSS-də təkamüldə “adaptasiyanın struktur izi” adlı neyrohumoral proqram yazılır. Ekstremal şəraitdə orqanizm təkamüldə yaranmış yaddaş izlərindən istifadə edir. Yani, adaptasiyanın struktur izləri dəyişilmiş mühitdə yaşamaq uğrunda “özünüqoruma” mexanizmini işə salır. Hər iki mexanizm oraznizmin filogenetik inkişafı nəticəsində formallaşmışdır.
Bundan sonra laboratoriyada 1991-2000-ci illərdə “Qida motivasiyası zamanı bioenergetik və plastik proseslərin xüsusiyyətləri” mövzüsu ətrafında işlər aparılımışdır. Aparılan tədqiqatlar nəticəsində məlum olmuşdur ki, tədqiq olunan beyin törəmələrinin neyronlarında enerji və plastik maddələrə olan tələbat fərqlidir. 2000-2005-ci illərin tədqiqatları göstərdi ki qidada zülal çatışmamazliğı beyinin möhkəmləndirici sistemində refleks qövsünün yaranması prosesini pozur. Onuda nəzərə almaq lazımdır ki, motivasiyon, emosional və şərti reflektor reaksiyaların struktur əsasını təşkil edən qabıq neyronların (3-4 qat) səviyyəsində yaranan müvəqqəti əlaqələrin əsasında neyronların reaktivliyi mediatorla , plastikliyi isə suda hıll olan zülallarla tınzimlənir. 2005-2010-cu illərin tədqiqtları qöstərdi ki, yağda həll olan vitaminlərsiz qida almış heyvanlarda müsbət emosional vəziyyət yaranır. Yuva instinkti və qorxu hissi zəifləyir. Şərti reflektor fəaliyyət güclənir.
2005-2010-cu illərdə professor F.B.Əsgərovun rəhbəlik etdiyi laboratoriyada aparılan tədqiqtlar qöstərdi ki, suda həll olunan vitaminlərsiz qida almış heyvanlarda mənfi emosional vəziyyət yaranır, yuva instinkti, qorxu hissi guclənir, şərti reflektor fəaliyyətin müddəti qısalır.
2016-2020-ci illərdə laboratoriya “Qidanın zülal tərkibinin dəyişməsi fonunda morfofunksional plastikliyi”mövzüsunda tədqiqatlar aparılacaqdır.
Professor F.B.Əsgərov elmi fəaliyyəti dövründə yerli və xarici mətbuatda 336 elmi iş dərc etmişdir, onlardan 3-ü monoqrafiya şəklində dərc olunmuşdur. Əsgərov F.B. xarici ölkələrdə (İran, Türkiyyə, Rusiya, Latviya, Estoniya) 28 konfrans, simpozium, konqresdə məruzə ilə çıxış etmişdir. Onun rəhbərliyi ilə “İnsan və heyvan fiziologiyası” ixtisası üzrə 15 nəfər biologiya üzrə fəlsəfə doktoru, 3 nəfər biologiya üzrə elmlər doktoru elmi dərəcəsi almışdır.
Əskərov F.B. eyni zamanda Azərbaycan Tibb Universitetinin Elmi Tədqiqat Mərkəzində 1994-cü ildən 2006-cı ilə kimi “Morfologiya və elektromikroskopiya” şöbəsinin müdiri kimi tibb sahəsində 50-dən çox alimin tədqiqat işlərinin aparılmasında yaxından iştirak etmişdir.
Əsas elmi nailiyyətləri
Elmi-təşkilatı fəaliyyəti
Pedaqoji fəaliyyəti
Təltif və mükafatlar
- 1970 – “Şərəfə görə” medalı;
- 1984 – SSRİ elmlər Akademiyasının Rəyasət Heyətinin Fəxri fərmanı
Əsas elmi əsərlərin adları:
İstinadlar
http://www.science.az/forms/doktora-nauk-instituta-fiziologii/1340
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqalenin ensiklopedik teleblere cavab vermediyine dair subheler var Lutfen ensiklopedikliyi tesdiq etmek ucun meqalenin movzusuna uygun terefsiz etibarli menbeler elave edin Eger bele menbeler gosterilmezse meqale birlesdirile kocurule yonlendirile ve ya siline biler Eskerov FexreddinEskerov Fexreddin Behmen ogluDogum tarixi 30 iyun 1937 86 yas Dogum yeri Gence Azerbaycan SSR SSRIVetendasligi SSRI AzerbaycanMilliyyeti azerbaycanliElm sahesi BiologiyaElmi derecesiIs yeri AMEATehsiliameankpi org NKPI instit Umumi melumatlarEskerov Fexreddin Behmen oglu 30 iyun 1937 ci ilde Gence Seherinde anadan olub 1959 cu ilde Azerbaycan Kend Teserrufat Insititutunun baytarliq fakultesini bitirib ve Baytar hekimi ixtisasini almisdir 1959 1961 ci illerde Goycay rayonunun Bolqaristan kolxozunda Qizil Agac baytarliq menteqesinde baytar hekimi isleyib 1961 1962 ci illerde Azerbaycan Elmi Tedqiqat Baytarliq Institutunda evvel bas laborant sonra ise kicik elmi isci isleyib Respublikada iri buynuzlu heyvanlar arasinda paratuberkulez xesteliyinin olmasini subut etmis ve bu bakteriyanin kulturasini almisdir 1962 1965 ci illerde Azerbaycan EA nin eyani aspiranti olmusdur Aspsiranturani qurtardiqdan sonra evvelce kicik elmi isci sonra 1969 cu ilde musabiqe esasinda bas elmi isci vezifesine kecmis 1962 1965 ci illerde Azerbaycan Elmler Akademiyasinin Fiziologiya ixtisasi uzre eyani aspiranti olub 1966 ci ilde Elmler Akademiyasinin birlesmis elmi surasinda Pokazateli belkovogo obmena u ovec pri primenenii nekotoryh fiziologicheskih aktivnyh veshestv adli dissertasiya mudafie ederek biologiya elmeri namizedi adini almisdi 1974 cu ilden bu gune kimi Funksional sitokimya laboratoriyasinin 2016 ci ilden Huceyrenin morfofunksional plastikliyi rehberidir 1971 1973 cu illerde akademik Hesenovun tesebusu ile SSRI Elmler Akademiyasinin ve Tibb Elmleri Akademiyasinin 6 elmi tedqiqat Institutuna ezam olundum ve muassir morfositokimyevi metodlari menimsemisdir 1991 ci ilde Ukrayna Elmler akademiyasinin A A Boqomolets adina Fiziologiya Institutunda Qida ve su motivasiyasi zamani hippotlamus nuvelerinde adaptiv kompensator reaksiyalarin morfokimyevi deyisikliklerinin qanunauygunluqlari movzusunda Insan vi heyvan fiziologiyasi ixtisasi uzre doktorluq dissertasiyasi mudafie etmis ve biologiya elmleri doktoru alimlik derecesi almisdir Nezeri cehetden ilk defe olaraq Merkezi sinir sisteminde adaptiv kompensator proseslerin iki merhelede getmesi haqqinda elmi konsepsiya ireli surmusem Uzun iller professor F B Esgerovun rehberlik etdiyi laboratoriyada MSS de huceyre ve subhuceyre seviyyesinde aparilmis ve tedqiqitlarin neticeri gostermisdir ki MSS de tekamulde adaptasiyanin struktur izi adli neyrohumoral proqram yazilir Ekstremal seraitde orqanizm tekamulde yaranmis yaddas izlerinden istifade edir Yani adaptasiyanin struktur izleri deyisilmis muhitde yasamaq ugrunda ozunuqoruma mexanizmini ise salir Her iki mexanizm oraznizmin filogenetik inkisafi neticesinde formallasmisdir Bundan sonra laboratoriyada 1991 2000 ci illerde Qida motivasiyasi zamani bioenergetik ve plastik proseslerin xususiyyetleri movzusu etrafinda isler aparilimisdir Aparilan tedqiqatlar neticesinde melum olmusdur ki tedqiq olunan beyin toremelerinin neyronlarinda enerji ve plastik maddelere olan telebat ferqlidir 2000 2005 ci illerin tedqiqatlari gosterdi ki qidada zulal catismamazligi beyinin mohkemlendirici sisteminde refleks qovsunun yaranmasi prosesini pozur Onuda nezere almaq lazimdir ki motivasiyon emosional ve serti reflektor reaksiyalarin struktur esasini teskil eden qabiq neyronlarin 3 4 qat seviyyesinde yaranan muveqqeti elaqelerin esasinda neyronlarin reaktivliyi mediatorla plastikliyi ise suda hill olan zulallarla tinzimlenir 2005 2010 cu illerin tedqiqtlari qosterdi ki yagda hell olan vitaminlersiz qida almis heyvanlarda musbet emosional veziyyet yaranir Yuva instinkti ve qorxu hissi zeifleyir Serti reflektor fealiyyet guclenir 2005 2010 cu illerde professor F B Esgerovun rehbelik etdiyi laboratoriyada aparilan tedqiqtlar qosterdi ki suda hell olunan vitaminlersiz qida almis heyvanlarda menfi emosional veziyyet yaranir yuva instinkti qorxu hissi guclenir serti reflektor fealiyyetin muddeti qisalir 2016 2020 ci illerde laboratoriya Qidanin zulal terkibinin deyismesi fonunda morfofunksional plastikliyi movzusunda tedqiqatlar aparilacaqdir Professor F B Esgerov elmi fealiyyeti dovrunde yerli ve xarici metbuatda 336 elmi is derc etmisdir onlardan 3 u monoqrafiya seklinde derc olunmusdur Esgerov F B xarici olkelerde Iran Turkiyye Rusiya Latviya Estoniya 28 konfrans simpozium konqresde meruze ile cixis etmisdir Onun rehberliyi ile Insan ve heyvan fiziologiyasi ixtisasi uzre 15 nefer biologiya uzre felsefe doktoru 3 nefer biologiya uzre elmler doktoru elmi derecesi almisdir Eskerov F B eyni zamanda Azerbaycan Tibb Universitetinin Elmi Tedqiqat Merkezinde 1994 cu ilden 2006 ci ile kimi Morfologiya ve elektromikroskopiya sobesinin mudiri kimi tibb sahesinde 50 den cox alimin tedqiqat islerinin aparilmasinda yaxindan istirak etmisdir Esas elmi nailiyyetleriElmi teskilati fealiyyetiPedaqoji fealiyyetiTeltif ve mukafatlar 1970 Serefe gore medali 1984 SSRI elmler Akademiyasinin Reyaset Heyetinin Fexri fermaniEsas elmi eserlerin adlari Istinadlarhttp www science az forms doktora nauk instituta fiziologii 1340