Fərrəx Dəulətşa (başq. Фәррәх Дәүләтша улы Дәүләтшин 31 dekabr 1887, Ufa quberniyası – 10 yanvar 1956, Birsk rayonu, Başqırd MSSR) — şair, folklorşünas, başqırd ədəbiyyatının klassiki. Başqırd Muxtar Sovet Sosialist Respublikasının xalq şairi (1944), Başqırd Muxtar Sovet Sosialist Respublikasının Yazıçılar Birliyinin üzvü (1939).
Fərrəx Dəulətşa | |
---|---|
Doğum tarixi | 31 dekabr 1887 |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | 10 yanvar 1956 (68 yaşında) |
Vəfat yeri | |
Fəaliyyəti | şair, yazıçı |
Bioqrafiyası
Fərrəx Dəulətşa 31 dekabr 1887-ci ildə Ufa əyalətinin Birsk qəzasında, Starourtaevo kəndində anadan olmuşdur. 8 yaşında valideynlərini itirir. 1913-1916-cı illərdə Belı Klyuç kağız fabrikində (Akçişminski kağız fabriki) işləyərkən, buxar qazanının partlamasından gözlərini itirir. Ağır xəsarət aldıqdan sonra işsiz qalır.
Kəndinə qayıdan Fərrəx Dəulətşa yemi mahnılar bəstələməyə və ifa etməyə başlayır.
Kənddə başlayan inqilabi quruluş onun əsərlərinin mövzusunu müəyyənləşdirir ("Dağlarda gəzən bir adam", "Baba Yagir", "Boyarların bəlası", "Bayt Nuri"). Beytlərində hər cür folklordan - tapmacalardan, atalar sözləri və məsəllərdən, kubayırlardan, nağıllardan və adət-ənənələrdən istifadə edir. 1928-ci ildə ilk şeirlər və beytlər kitabı olan "Kor Fəraxın nağılları" kitabını nəşr etdirir. 1939-cu ildə ikinci kitabı nəşr olunur. 1947-ci ildə üçüncü kolleksiya, hərblə əlaqəli idi. Burada "Bahar gəldi", "Tarla meşəsi", "İki qoca" və "Müharibə bitdi" hekayələri daxil idi.
1944-cü ildə Başqırd Muxtar Sovet Sosialist Respublikası Ali Şurasının Rəyasət Heyəti ona "Başqırd Muxtar Sovet Sosialist Respublikasının xalqı şairi" adı verir.
1939-cu ildən Başqırd Muxtar Sovet Sosialist Respublikası Yazıçılar Birliyinin üzvü olur.
10 yanvar 1956-cı ildə Başqırd Muxtar Sovet Sosialist Respublikasının Birsk rayonu, Novobayşevo kəndində vəfat edir.
Mükafatları
Şərəf nişanı ordeni (1939)
"Başqırd Muxtar Sovet Sosialist Respublikasının xalq şairi" fəxri adı (1944)
Yaradıcılığı
Beytləri: "Ayıq olun!", "Beyt Nuri", "Baba Yanqır", "Kor Fərraxın nağılları", "Müharibə bitdi", "Bahar gəldi", "Tarla meşəsi".
Şeirlər: "Kollektivləşmə", "Kommunanın vəziyyəti", "Kolxozun uğuru", "İşimbay", "Sovet pilotları".
Ədəbiyyat
- Орденлы халыҡ йырсыһы Фәррах йырҙары һәм бәйеттәре. Өфө, 1939.
- Сәсәндең кәңәштәре. Өфө, 1947.
- Башҡорт сәсәндәре. Өфө, 1953.
- Сәсән тауышы. Өфө, 1967.
- Шиғырҙар // Башҡорт поэзияhы антологияhы. Өфө, 1971.
Mənbə
- Статья в Башкирской энциклопедии[ölü keçid] (başq.)
- http://posredi.ru/knb_D_Davletshin.html
- http://kitap.net.ru/davletshin.php 2020-06-03 at the Wayback Machine
- http://libmap.bashnl.ru/node/968
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ferrex Deuletsa basq Fәrrәh Dәүlәtsha uly Dәүlәtshin 31 dekabr 1887 Ufa quberniyasi 10 yanvar 1956 Birsk rayonu Basqird MSSR sair folklorsunas basqird edebiyyatinin klassiki Basqird Muxtar Sovet Sosialist Respublikasinin xalq sairi 1944 Basqird Muxtar Sovet Sosialist Respublikasinin Yazicilar Birliyinin uzvu 1939 Ferrex DeuletsaDogum tarixi 31 dekabr 1887 1887 12 31 Dogum yeri Ufa quberniyasi Rusiya imperiyasiVefat tarixi 10 yanvar 1956 1956 01 10 68 yasinda Vefat yeri Birsk rayonu Basqird MSSR RSFSR SSRIFealiyyeti sair yaziciBioqrafiyasiFerrex Deuletsa 31 dekabr 1887 ci ilde Ufa eyaletinin Birsk qezasinda Starourtaevo kendinde anadan olmusdur 8 yasinda valideynlerini itirir 1913 1916 ci illerde Beli Klyuc kagiz fabrikinde Akcisminski kagiz fabriki isleyerken buxar qazaninin partlamasindan gozlerini itirir Agir xesaret aldiqdan sonra issiz qalir Kendine qayidan Ferrex Deuletsa yemi mahnilar bestelemeye ve ifa etmeye baslayir Kendde baslayan inqilabi qurulus onun eserlerinin movzusunu mueyyenlesdirir Daglarda gezen bir adam Baba Yagir Boyarlarin belasi Bayt Nuri Beytlerinde her cur folklordan tapmacalardan atalar sozleri ve mesellerden kubayirlardan nagillardan ve adet enenelerden istifade edir 1928 ci ilde ilk seirler ve beytler kitabi olan Kor Feraxin nagillari kitabini nesr etdirir 1939 cu ilde ikinci kitabi nesr olunur 1947 ci ilde ucuncu kolleksiya herble elaqeli idi Burada Bahar geldi Tarla mesesi Iki qoca ve Muharibe bitdi hekayeleri daxil idi 1944 cu ilde Basqird Muxtar Sovet Sosialist Respublikasi Ali Surasinin Reyaset Heyeti ona Basqird Muxtar Sovet Sosialist Respublikasinin xalqi sairi adi verir 1939 cu ilden Basqird Muxtar Sovet Sosialist Respublikasi Yazicilar Birliyinin uzvu olur 10 yanvar 1956 ci ilde Basqird Muxtar Sovet Sosialist Respublikasinin Birsk rayonu Novobaysevo kendinde vefat edir MukafatlariSeref nisani ordeni 1939 Basqird Muxtar Sovet Sosialist Respublikasinin xalq sairi fexri adi 1944 YaradiciligiBeytleri Ayiq olun Beyt Nuri Baba Yanqir Kor Ferraxin nagillari Muharibe bitdi Bahar geldi Tarla mesesi Seirler Kollektivlesme Kommunanin veziyyeti Kolxozun uguru Isimbay Sovet pilotlari EdebiyyatOrdenly halyҡ jyrsyһy Fәrrah jyrҙary һәm bәjettәre Өfo 1939 Sәsәnden kәnәshtәre Өfo 1947 Bashҡort sәsәndәre Өfo 1953 Sәsәn tauyshy Өfo 1967 Shigyrҙar Bashҡort poeziyahy antologiyahy Өfo 1971 MenbeStatya v Bashkirskoj enciklopedii olu kecid basq http posredi ru knb D Davletshin html http kitap net ru davletshin php 2020 06 03 at the Wayback Machine http libmap bashnl ru node 968