Fyodorov tıs-tısı (lat. Acantholimon fedorovii) — plumbaqokimilər fəsiləsinin tıs-tıs cinsinə aid bitki növü.
Fyodorov tıs-tısı | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Elmi təsnifat | ||||||||
Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Cins: ???: Fyodorov tıs-tısı | ||||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||||
| ||||||||
|
Təbii yayılması
Cənubi Qafqazda geniş yayılmışdır.
Botaniki təsviri
Kiçik kolcuqdur. Budaqları əsasa qədər köhnə yarpaqlarla örtülüdür. Yarpaqların hamısı demək olar ki, üfüqi, oturaq olub, göyümtül, çılpaq, kənarları boyunca hamar və ya aşağı hissəsində az və ya çox dərəcədə qısa, nadir hallarda kirpikciklidir. Yarpaqların əsası tükcüklüdür. Çiçəkaltlıqları kasacığın borucuğundan qısa, çılpaq və parlaqdır. Xarici çiçəkaltlığı 3 mm uzunluqda olub, yuxarıdan dəyirmi, küt və ya bir qədər itiləşmişdir. Daxili çiçəkaltlıqları 4 mm uzunluqda olub, yuxarı hissədə dəyirmi, küt, azacıq itiləşmişdir. Kasacığı qıfvari və 6-7 mm uzunluqdadır. Kasacığın büküyü 2-2,5 mm enində olub, damarları daxildən (aşağı hissədə) tükcüklərlə örtülmüşdür. Çiçək saplaqları yarpaqlardan hündür olmayıb, aşağı hissədə az və ya çox dərəcədə sıx tükcüklüdür. Sünbülcükləri 6 (7) mm uzunluğa malikdir. Çiçəklər sünbüllərdə demək olar ki, bir-birini kirəmitvari örtür. Çiçək qrupunun oxu çılpaqdır. Ləçəkləri solğun çəhrayıdır. Çiçəkləmədən sonra onlar kasacığın borucuğundan yuxarı qalxmır. İyun ayında çiçəkləyir, iyul-avqustda toxumları yetişir
Ekologiyası
Kserofitdir. Dəniz səviyyəsindən 600-800 m hündürlükdə, daşlı və çınqıllı quru yamaclarda, qayalıqlarda rast gəlinir. İran-Turan coğrafi elementinə daxildir.
Azərbaycanda yayılması
Naxçıvan MR-dan toplanılan materiallara əsasən təsvir edilmişdir. Ordubad rayonunun Kotam və Kilit kəndlərinin ətraf ərazilərində yayılmışdır.
İstifadəsi
Bol çiçəkləməsi və çiçəklərini uzun müddət saxlamasına görə dekorativ bitki kimi xüsusi əhəmiyyət kəsb edir.
Ədəbiyyat
- Tofiq Məmmədov, Elman İsgəndər, Tariyel Talıbov. Azərbaycanın nadir ağac və kol bitkiləri. Bakı: Elm, 2014, 380 səh.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Fyodorov tis tisi lat Acantholimon fedorovii plumbaqokimiler fesilesinin tis tis cinsine aid bitki novu Fyodorov tis tisiElmi tesnifatDomen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerAlem BitkilerKlad StreptofitlerKlad EmbryophytesKlad Klad Klad Toxumlu bitkilerKlad Cicekli bitkilerKlad Klad Klad Deste QerenfilciceklilerFesile PlumbaqokimilerCins Tis tis Fyodorov tis tisiBeynelxalq elmi adiAcantholimon fedorovii Tamamsch amp Mirzoeva 1955Seklin VikiAnbarda axtarisiNCBI 1851272EOL 5490365Tebii yayilmasiCenubi Qafqazda genis yayilmisdir Botaniki tesviriKicik kolcuqdur Budaqlari esasa qeder kohne yarpaqlarla ortuludur Yarpaqlarin hamisi demek olar ki ufuqi oturaq olub goyumtul cilpaq kenarlari boyunca hamar ve ya asagi hissesinde az ve ya cox derecede qisa nadir hallarda kirpikciklidir Yarpaqlarin esasi tukcukludur Cicekaltliqlari kasacigin borucugundan qisa cilpaq ve parlaqdir Xarici cicekaltligi 3 mm uzunluqda olub yuxaridan deyirmi kut ve ya bir qeder itilesmisdir Daxili cicekaltliqlari 4 mm uzunluqda olub yuxari hissede deyirmi kut azaciq itilesmisdir Kasacigi qifvari ve 6 7 mm uzunluqdadir Kasacigin bukuyu 2 2 5 mm eninde olub damarlari daxilden asagi hissede tukcuklerle ortulmusdur Cicek saplaqlari yarpaqlardan hundur olmayib asagi hissede az ve ya cox derecede six tukcukludur Sunbulcukleri 6 7 mm uzunluga malikdir Cicekler sunbullerde demek olar ki bir birini kiremitvari ortur Cicek qrupunun oxu cilpaqdir Lecekleri solgun cehrayidir Ciceklemeden sonra onlar kasacigin borucugundan yuxari qalxmir Iyun ayinda cicekleyir iyul avqustda toxumlari yetisirEkologiyasiKserofitdir Deniz seviyyesinden 600 800 m hundurlukde dasli ve cinqilli quru yamaclarda qayaliqlarda rast gelinir Iran Turan cografi elementine daxildir Azerbaycanda yayilmasiNaxcivan MR dan toplanilan materiallara esasen tesvir edilmisdir Ordubad rayonunun Kotam ve Kilit kendlerinin etraf erazilerinde yayilmisdir IstifadesiBol ciceklemesi ve ciceklerini uzun muddet saxlamasina gore dekorativ bitki kimi xususi ehemiyyet kesb edir EdebiyyatTofiq Memmedov Elman Isgender Tariyel Talibov Azerbaycanin nadir agac ve kol bitkileri Baki Elm 2014 380 seh