Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Fuad İbrahim oğlu Səmədov — Fuad İbrahim oğlu Səmədov 1926-cı il iyul ayının 9-da Şamaxı şəhərində anadan olmuşdur.22 dekabr 1969-cu ildə Bakı şəhərində vəfat etmişdir.
| Fuad Səmədov | |
|---|---|
| Fuad İbrahim oğlu Səmədov | |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | Şamaxı, Azərbaycan SSR, ZSFSR, SSRİ |
| Vəfat tarixi | (43 yaşında) |
| Vəfat yeri | Bakı, Azərbaycan SSR, SSRİ |
| Vətəndaşlığı |  SSRİ |
| Fəaliyyəti | neft mühəndisi[d] |
| Mükafatları | |
1943-cü ildə onuncu sinfi əla qiymətlərlə başa vuran Fuad Səmədov Azərbaycan Sənaye İnstitutunun (indiki ADNA) geoloji-kəşfiyyat fakültəsinə imtahansız qəbul olunur. O, 1944-cü ildə o vaxtlar ən böyük və şərəfli tələbə təqaüdü olan Stalin təqaüdü almağa layiq görülmüşdü.
Fuad 1949-cu ildə institutu fərqlənmə diplomu ilə bitirir. O, 1949-1952-ci illərdə Azərdənizneft Birliyinin kəşfiyyat qazma trestinin Gürgan qazma kontorunun baş geoloqu, 1952-1960-cı illərdə Gürganneft (indiki Neft Daşlan NQÇİ) trestinin baş geoloq və direktor müavini, 1960-1963-cü illərdə Azərbaycan Elmlər Akademiyasının Dərin neft və qaz yataqlan problemləri institutunun elmi işlər üzrə direktor müavini, 1963-1969-cu illərdə Başdənizneft İdarəsinin baş geoloqu vəzifələrində işləmişdir. Neftçi Geoloq, Azərbaycanın əməkdar mühəndisi, Lenin Mükafatı Laureatı(1961), Geologiya-Minerologiya elmləri namizədi(1960), Neft Daşları NMİ-nin baş geoloqu(1952-1960), Dənizneft İB nin baş geoloqu (1963-1969), "Neftaniye Kamni" monoqrafiyasının müəllifi(1959)
Həyatı
1949-cu ildə Azərbaycan Sənaye İnstitutunu bitirdikdən sonra Neft Daşlarında geoloq, Azərneftkəşfiyyat dəniz qazma idarəsində baş geoloq, Gürgəndəniz(indiki Neft Daşları) qazma idarəsində baş geoloq, 1952-ci ildən 1960-cı ilədək Neft Daşları neft mədən idarəsinin baş geoloqu vəzifəsində çalışmışdır. 1960-cı ildə F.İ. Səmədov Azərbaycan E.A.Dərin neft və qaz yataqlarının problemləri institutunda direktor müavini, 1961-1963-cü illərdə Başdənizneft idarəsində baş geoloq vəzifəsində işləmişdir. F.İ. Səmədov Neft Daşlarının Baş geoloqu işlədiyi zaman elmə xüsusi meyli olan mütəxəssisləri – Xoşbəxt Yusifzadə 1-ci mədənin, Ənvər Məmmədov 2-ci mədənin, Aslan Sultanov isə 3-cü mədənin böyük geoloqu təyin etdirmişdir. F.İ. Səmədovun Səngəçal-dəniz, Duvannı-dəniz, Bulla adası və Bahar qaz-kondensat yataqlarının mənimsənilməsində böyük rolu vardır. O, Lenin Mükafatı Laureatı adına layiq görülmüş, 1959-cu ildə Qırmızı Əmək Bayrağı ordeni, 1966-cı ildə Lenin ordeni ilə təltif edilmişdir.
Elmi fəaliyyəti
Neft Daşlarında işləyərkən Fuad Səmədovun günü mübarizədə keçirdi. Mübarizə kəşfiyyat buruğunda, laboratoriyada olmaqla yanaşı, həmkarları ilə mübahisələrdə də olurdu. Özünün söylədiyi fikri təsdiq etmək üçün o yuxusuz gecələr keçirərək, görkəmli geoloq-alimlərin əsərlərini təhlil etməli olurdu. Fuad Səmədov hələ 1948-ci ildə tələbə ikən çap edilmiş məqaləsi ilə elmi yaradıcılığz başlamışdır. İlk sanballı elmi əsəri isə Azərbaycan Elmlər Akademiyasınm "Xəbərlər" ində (11-ci nömrə, 1956-cı il) çap edilib. Məqalə Neft Daşlan yatağının lay sularının mənşəyi və kımyəvi tərkibinin öyrənilməsinə həsr edilib. O, 20 illik elmi-təcrübi və geoloqluq fəaliyyəti dövründə bir çox elmi konfranslarda, simpoziumlarda, ümumittifaq və respublika müşavirələrində məruzələrlə çıxış etmiş, müxtəlif elmi əsərlərdə, jurnallarda problematik məqa¬lələr dərc etdirmişdir. Ümumiyyətlə, Fuad Sə¬mədov 100-dən artıq məqalənin və 4 monoqra¬fiyanın müəllifidir. Bunlarla yanaşı Fuad Səmədov dövri mətbuatda və elmi-kütləvi məcmuələrdə çoxlu məqalələrlə çıxış etmiş-dir. Onun elmi əsərləri bilavasitə Xəzərin unikal neft-qaz yataqlannm kəşfi və işlənməsi ilə bağlıdır. Əsasən Neft Daşları ərazisində işləyən Fuad Səmədov yatağın laylarının geoloji, geokimyəvi, hidrokimyəvi, geotermik, süxurların kollektorluq və tektonik xüsusiyyətlərini dərindən araşdırmışdır. Bu yataqlarda geoloji kəsilişin obyektlərdə bölünməsində, onların neft-qazla və su ilə dolması dərəcəsi, layların kollektor xüsusiyyətləri, lay təzyiqlərinin paylanması və s. məsələlərə baxılıb. Layların neftvermə əmsalının artırılması, qalıq neft ehtiyatının bir hissəsinin çıxarılması məqsədi ilə yataqlarda aparılan suvarma üsulu geniş təhlil edilib və aparılan elmi tədqiqatlar nəticəsində yataqda olan digər laylara da süni təsir göstərmənin tətbiqi yollan və onun effektivliyi elmi- praktik dəlillər əsasında dəqiq təhlil edilmiş¬dir. Burada QA-1, QA-2 və QL-2 horizontların üç cərgə istismar və bir cərgə isə suvarma qu¬yularının eyni zamanda işləmələrini və s. əsaslandırmışdır. Fuad müəllimin 1959-cu ildə nəşr etdirdiyi "Neft Daşlan" monoqrafiyası hər bir istehsalatçı-geoloqun və elmi işçinin stolüstü kitabı oldu. Həmin monoqrafiyada ilk dəfə olaraq "Neft Daşlan" yatağının geoloji quruluşunun xüsusiyyətləri, onun neftliliyi-qazlılığı, qınşıqlığm əmələ gəlməsi və neft yatağının formalaşması, eləcə də neftlilik-qazlılıq perspektivi haqqında geniş məlumat verilmişdir. Akademik Sübhi Salayev hələ 1960-cı il 2 fevral tarixli "Bakı" qəzetinin səhifələrində Fuad Səmədovun "Neft Daşlan" monoqrafiyasının Azerbaycanın neft-qaz yataqlarına həsr edilmiş ədəbiyyat fondunda görkəmli yer tutacaq qiymətli əsər olmağı barədə yazırdı: "Bu kitabda ilk dəfə olaraq Neft Daşlan rayonunun geoloji quruluşu və neftliliyi, habelə dəniz neft yataqlarının səmərəli işlənməsi, prinsipləri haqqında ətraflı məlumat verilir… Dəniz neft yataqlarının səmərəli işlənməsi metodlanna həsr edilmiş hissə kitabın ən qiymətli hissələrindən biri hesab edilməlidir. Müəllif bu hissədə Neft Daşlarında neft yatağına süni təsiretmə metodunun xeyli səmərəli olmasını göstərir… Müəllif göstərir ki, lay təzyiqinin saxlanılması metodu xüsusi ile səmərəlidir. ." Bu kitab dəniz neft yataqlannm geologiyasına dair ilk elmi əsərlərdən biri kimi çox yüksək səviyyədə, faktlara əsaslanaraq yazılmışdır. Fuad Səmədovun 1960-cı ildə nəşr etdirdiyi "Azərbaycanda dəniz neft yataqlannm işlənməsi təcrübəsi" adlı kitabında o, dəniz mədən işinin tarixi, dəniz mədənlərinin təşkili üsullan, dəniz neft yataqlannm estakada üsulu ilə qazılması, neftçıxarma, neftin dəniz mədən¬lərində saxlanılması, yataqlarda süni təsir və s. haqda aydın və kütləvi şəkildə məlumat ver¬mişdir. 1960-cı ildə Fuad Səmədov Neft Daşlarının geologiyası mövzusunda namizədlik elmi dərəcəsi almaq üçün dissertasiya müdafiə etmiş və geologiya-mineralogiya elmləri namizədi elmi dərəcəsi almağa layiq görülmüşdür. 1961-ci ildə F.İ.Səmədov X.B.Yusifzadə və B.Q.Babazadə ilə birlikdə yazıb çap etdir¬diyi "Dəniz neft, yataqlarının işlənilməsimin xüsusiyyəti və Neft Daşlan yatağının misalında son neftvermə əmsalı", məqaləsində Neft Daşlan yatağının geoloji quruluşu, neftliliyi və qazlılığı, süxurların kollektor xüsusiyyətləri, işlənmənin rejimi haqqında, yatağın mənimsənilmə tarixi, perspektivliyi, suvurmanın təşkili məsələləri geniş göstərilmişdir. Fuad Səmədovun 1961-ci ildə L.A.Buryakovski ilə birlikdə "Abşeron arxipelaqı kollek¬torlarının geofizika metodları ilə öyrənilməsi" adh kitabı nəşr edilir. Qeyd etməliyik ki, bu kitab nəşr edilənə qədər Abşeron arxipelaqında yerləşən neft və qaz yataqlannm geologiyasına həsr olunmuş elmi işlərdə süxur kollektorlarının xüsusiyyətlərinin geofiziki üsullarla öyrənilməsi məsələlərinə, demək olar ki, baxılmamışdır. Bu monoqrafiyada O, <<Xali", "Çilov adası", "Palçıq pilpiləsi", "Neft Daşlan" kimi yataqların timsalında mədən geofizikasının məlumatları əsasında süxurların litoloji-kollektor xüsusiyyətlərini və onların neft və qazla doy¬ma dərəcəsini geniş şəkildə tədqiq etmişdir. Onun sonuncu monoqrafiyası "Abşeron arxipelaqının neft hidrogeologiyası" adlanır. Bu kitab 1966-cı ildə nəşr edilmişdir. Kitabda neft və qaz yataqlarının uzun müddət işlənməsi prosesində toplanmış külli miqdarda faktik ma¬teriallar əsasında lay süxurlarının xüsusiyyətli təhlil edilmişdir. Eyni zamanda aparılan loboratoriya tədqiqatları əsasmda Abşeron arxipelaqında bütün neft və qaz yataqlarındakı lay sularının hidrokimyəvi xüsusiyyətləri və onların əmələ gəlməsi haqqında mühüm və dərin nəzəri əhəmiyyət kəsb edən elmi mülahizələr verilmişdir. Fuad Səmədovun elmi fəaliyyətilə yanaşı pedaqoji fəaliyyətini də qeyd etmək lazımdır. O, bir müddət indiki Neft Akademiyasında ixtisas fənnindən mühazirələr oxumuş, bir neçə elmlər namizədi yetişdirmişdir. Onun yetişdirdiyi tələbələr elmlər doktoru elmi dərəcəsinə layiq görülüb və hazırda Azərbay¬canın geoloji xidmətində öz sözlərini deyirlər. O, müxtəlif Elmi Şuraların üzvü də olub.
Baş vermiş hadisə haqda
Neft Daşlarında bir qış günü Fuad Səmədov "Gürganneft" N.M.İ-nin rəisi Bəxtiyar Məmmədovla katerlə mədənə gedirlər. Söyləyirlər ki, birdən qasırğalı külək qopur. Buruqlarda işləyən insanlar katerə doluşan zaman dalğa Fuadı dənizin qoynuna alır. Gecənin qaranlığında heç bir şey görmək mümkün deyilmiş. Mahir üzgüçü olan Fuad suyun dərinliklərindən baş qaldıran qayaya yaxınlaşıb, ondan tutmağa müvəffəq olur. Yoldaşları Fuadın katerdə olmadığını görür, katerdəkilər projektorlarla onu axtarmağa başlayırlar. Nəhayət, onu tapıb götürürlər. Sonralar Fuad özü bu haqda belə deyirdi: "Sudan baş vurub, dənizin üzünə çıxanda yaxınlıqda gözümə qaya sataşdı. Ona yaxınlaşmağa qərar verdim. Bu vaxt dalğa məni yenidən suya qərq etdi. Yenidən üzüb qayam axtarmağa başladım, getdikcə ağırlaşırdım, çəkmələrimi çıxartmalı idim, amma onları çıxartmadım, yadıma düşdü ki, onları təzə almışam. Heç bir şey görmürdüm, eynəyimi də itirmişdim. Məni tapdılar, çəkmələrim də ayağımda qaldı - deyib gülərdi. İlahidən o, böyük yumor sahibi idi. 1963-cü ilin noyabr ayının 7-də Neft Daşlarında möhtəşəm neft fontanı və dəhşətli yanğın oldu. Yanğınsöndürənlər ilə yanğının kon¬turunu müəyyənləşdirmək üçün vertolyotla havaya qalxan Fuad, vertolyotda alovun şiddətlə partlaması ilə üzləşmişdi. Xoşbəxtlikdən pilot təcrübəli olduğundan hava gəmisini içindəki adamlarla birlikdə xilas edə bildi. Yanğın söndürüldü. Ancaq üç gün, üç gecə yatmayan Fuadın yorğunluqdan və əsəb gərginliyindən səhhəti pozuldu. Bir müddət müalicə olunduqdan sonra o "Başdənizneft"in baş geoloqu kimi öz vəzifəsini yerinə yetirməyə başladı. Onun bir neftçi-geoloq və elm fədaisi kimi inkişafı 1952-ci ildə, dünya şöhrətli "Neft Daşlan" yatağının kəşfi və işlənməsinin təşkili ilə əlaqədar yaranmış "Gürganneft" neft mədənləri idarəsində baş geoloq vəzifəsinə təyin olunması ilə başlayır. O, bu yatağın kəşfiyyatı və işlənməsində çox fəal iştirak etmişdir. Bu illərdə, dənizdə neft-qaz yataqlarının dalbadal kəşfi və mənimsənilməsi ilə əlaqədar olaraq Azərbaycan Sənaye İnstitutunun gənc məzunların, geoloqların, mədənçilərin, qazmaçıların və inşaatçıların əksəriyyətinin bu sahəyə axını başlayır. Belə bir şəraitdə, Fuad Səmədov üçün böyük elmi fəaliyyət dairəsi açılır. O, bu gənc mütəxəssisləri, xüsusən də geoloqları öz ətrafında toplayaraq, yatağın geoloji xüsusiyyətlərinin öyrənilməsinə, mədənlərdə geoloji-mədən və hidrodinamiki tədqiqat işlərinin aparılmasına yönəldir, toplanan məlumatlara təhlilinə və onlara nəticələrinin tətbiqinə və yatağm işlənməsinin elmi əsasda aparılmasına xüsusi fikir verir. Bu dövr, ümumiyyətlə, Xəzər dənizində, neft-qaz yataqlaram axtarışı və kəşfinin, onlara mənimsənilməsini, yataqlarda yeni-yeni süni təsir üsullarının tətbiqi, müxtəlif tədqiqat metodlarının inkişafinın başlanğıc dövrü idi. Bunu hiss edən Fuad Səmədov Neft Daşlan yatağının kəşfiyyatının başa çatdınlması, onun səmərəli işlənməsinin təşkili sayəsində gənc geoloqlarla - Xoşbəxt Yusifzadə, Cəlil Cəlilov, Ənvər Məmmədov, Nazim Əkbərov, Leonid Buryakovski və başqaları ilə birlikdə böyük elmi-tədqiqat işləri apanr. Onu da qeyd etmək lazımdır ki, ilk elmi əsaslarla tərtib edilmiş texnoloji işlərimə sxemi, "Neft Daşlara yatağında Qırməki lay dəstəsi üçün, Fuad Səmədovun rəhbərliyi altında işlənmiş və həyata keçirilmişdir. O, Neft Daşlarında işləyən zaman hər həftənin sonu mədənlərin geoloji şöbə işçilə¬rini öz ətrafına toplayar, onlardan keçən həftə ərzində hansı elmi-tədqiqat və hidrodinamiki tədqiqat materiallarını hazırladıqları ilə maraq-lanar, aldıqları nəticələrin təcrübədə yoxlanılmasını, nəşrlər üçün hansı məlumatlara olduğunu soruşardı və gələn həftə üçün yeni-yeni tapşırıqlar verərdi. O, xüsusən gənc mütəxəs¬sislərin hazırlanmasına, onlara elmi tərəqqisinə çox böyük əmək sərf etmişdir. Bütün bunların nəticəsidir ki, gələcəkdə Xəzər dənizində neft-qaz yataqlaram axtarışı, kəşfiyyatı və onlara mənimsənilməsində Neft Daşlan məktəbi bir kadr bazası rolu oynamışdır. O, artıq bir alim və təcrübəli geoloq kimi püxtələşir və onu Elmlər Akademiyasının nəzdində yeni təşkil olunmuş Dərin neft-qaz yataqlan problemləri Elmi-Tədqiqat İnstitutuna elmi işlər üzrə direktor müavini vəzifəsinə irəli çəkirlər. Lakin istehsalata olan böyük həvəsi, gündəlik işlərin nəticələrinin tətbiqi onu rahat buraxmır və o, 1963-cü ildə yeni təşkil olunmuş "Başdənizneft" İstehsalat Birliyində baş geoloq vəzifəsinə işə qayıdır. Burada o, Xəzər dənizinin şelf zonalarında yeni- yeni neft-qaz yataqlaram kəşfinə və açılmış yataqlara regional işlənməsinin təşkilinə rəhbərlik edir və bu dövrdə "Palçıq pilpiləsi", "Bahar", Səngəçal-Duvanm-Xərə-Zirə kimi böyük yataqların açılmasına nail olur. Ailəsi Fuad Səmədovun ailə həyatıın bəzi-mə¬qamlarını və onun şəxsiyyətini xarakterizə etmək və ailə üzvlərinə olan münasibətini ay¬dınlaşdırmaq da çox maraqlıdır. Həyat yoldaşı Sara xanım Azərbaycan Sənaye İnsitutunun kimya texnologiya fakültəsini bitirib. İxtisasca kimya mühəndisidir. Son zamanlara qədər o, AMEA-nm Neft-Kimya Prosesləri İnstitutunda elmi işçi vəzifəsində çalışıb. Bu nikahdan onların iki qızı olub. Fuad dünyasım dəyişəndə böyük qızı Gülnar 14, Nigar isə 9 yaşmda idi. İllər keçdi, aylar dolandı, qızlar böyüdü, oxuyub həyata vəsiqə aldılar. Gülnar Azərbay¬can Dövlət Universitetinin kimya fakültəsini ^ fərqlənmə diplomu ilə bitirib. Atası kimi o da tələbə vaxtı ən böyük və şərəfli Lenin təqaüdünə layiq görülmüşdür. Kimya elmləri namizədidir. Kiçik qızı Nigar da ADU-nun biologiya fakültəsini bitirib. Biologiya elmləri namizədidir. Hər ikisi AMEA-nm aspiranturasını bitirib, böyük elmi işçi vəzifəsində AMEA NKP və Fiziologiya institutlarında çalışırlar. Fuadın hazırda üç nəvəsi var. Onlardan biri babasının adım daşıyır.
Görkəmli ziyalı, əfsanəvi Neft Daşlarının ilk sakinlərindən biri, gözəl insan Fuad Səmədovun şərəfli adı neft elminin və neft sənayesinin tarixinə qızıl hərflərlə əbədi olaraq yazılmışdır. Fuad Səmədovun neft sənayesinin inkişafındakı səmərəli fəaliyyəti yüksək qiymətləndirilmişdi. O, "Əməkdar mühendis" kimi yüksək və şərəfli ada layiq görülmüşdür. 1959-cu ildə "Qırmızı Əmək Bayrağı", 1966-cı ildə isə Lenin ordeni ilə təltif edilmişdir. 1961-ci ilin əvvəlində Fuad Səmədov bir qrup mütəxəssislə birlikdə Azərbaycan dəniz yataqlarının kompleks mənimsənilməsinə görə Sovet məkanında o vaxtm ən böyük və şərəfli dövlət mükafatı sayılan Lenin mükafatına layiq görülmüşdür.
İstinadlar
- . 2013-10-13 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-08-31.
- Bayram Bayramov. Neft Daşlan — tufanlar qoynunda həyat
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Fuad Ibrahim oglu Semedov Fuad Ibrahim oglu Semedov 1926 ci il iyul ayinin 9 da Samaxi sehe rinde anadan olmusdur 22 dekabr 1969 cu ilde Baki seherinde vefat etmisdir Fuad SemedovFuad Ibrahim oglu SemedovDogum tarixi 9 iyul 1926Dogum yeri Samaxi Azerbaycan SSR ZSFSR SSRIVefat tarixi 22 dekabr 1969 43 yasinda Vefat yeri Baki Azerbaycan SSR SSRIVetendasligi SSRIFealiyyeti neft muhendisi d Mukafatlari 1943 cu ilde onuncu sinfi ela qiymetlerle basa vuran Fuad Semedov Azerbaycan Senaye Institutu nun indiki ADNA geoloji kesfiyyat fakulte sine imtahansiz qebul olunur O 1944 cu ilde o vaxtlar en boyuk ve serefli telebe teqaudu olan Stalin teqaudu almaga layiq gorulmusdu Fuad 1949 cu ilde institutu ferqlenme dip lomu ile bitirir O 1949 1952 ci illerde Azerdenizneft Birliyinin kesfiyyat qazma trestinin Gurgan qazma kontorunun bas geo loqu 1952 1960 ci illerde Gurganneft in diki Neft Daslan NQCI trestinin bas geoloq ve direktor muavini 1960 1963 cu illerde Azer baycan Elmler Akademiyasinin Derin neft ve qaz yataqlan problemleri institutunun elmi isler uzre direktor muavini 1963 1969 cu illerde Basdenizneft Idaresinin bas geoloqu vezifelerinde islemisdir Neftci Geoloq Azerbaycanin emekdar muhendisi Lenin Mukafati Laureati 1961 Geologiya Minerologiya elmleri namizedi 1960 Neft Daslari NMI nin bas geoloqu 1952 1960 Denizneft IB nin bas geoloqu 1963 1969 Neftaniye Kamni monoqrafiyasinin muellifi 1959 Heyati1949 cu ilde Azerbaycan Senaye Institutunu bitirdikden sonra Neft Daslarinda geoloq Azerneftkesfiyyat deniz qazma idaresinde bas geoloq Gurgendeniz indiki Neft Daslari qazma idaresinde bas geoloq 1952 ci ilden 1960 ci iledek Neft Daslari neft meden idaresinin bas geoloqu vezifesinde calismisdir 1960 ci ilde F I Semedov Azerbaycan E A Derin neft ve qaz yataqlarinin problemleri institutunda direktor muavini 1961 1963 cu illerde Basdenizneft idaresinde bas geoloq vezifesinde islemisdir F I Semedov Neft Daslarinin Bas geoloqu islediyi zaman elme xususi meyli olan mutexessisleri Xosbext Yusifzade 1 ci medenin Enver Memmedov 2 ci medenin Aslan Sultanov ise 3 cu medenin boyuk geoloqu teyin etdirmisdir F I Semedovun Sengecal deniz Duvanni deniz Bulla adasi ve Bahar qaz kondensat yataqlarinin menimsenilmesinde boyuk rolu vardir O Lenin Mukafati Laureati adina layiq gorulmus 1959 cu ilde Qirmizi Emek Bayragi ordeni 1966 ci ilde Lenin ordeni ile teltif edilmisdir Elmi fealiyyetiNeft Daslarinda isleyerken Fuad Semedovun gunu mubarizede kecirdi Mubarize kesfiyyat burugunda laboratoriyada olmaqla yanasi hemkarlari ile mubahiselerde de olurdu Ozunun soylediyi fikri tesdiq etmek ucun o yuxusuz geceler kecirerek gorkemli geoloq alimlerin eserlerini tehlil etmeli olurdu Fuad Semedov hele 1948 ci ilde telebe iken cap edilmis meqalesi ile elmi yaradiciligz baslamisdir Ilk sanballi elmi eseri ise Azerbaycan Elmler Akademiyasinm Xeberler inde 11 ci nomre 1956 ci il cap edilib Meqale Neft Daslan yataginin lay sularinin menseyi ve kimyevi terkibinin oyrenilmesine hesr edilib O 20 illik elmi tecrubi ve geoloqluq fealiyyeti dovrunde bir cox elmi konfranslarda simpoziumlarda umumittifaq ve respublika musavirelerinde meruzelerle cixis etmis muxtelif elmi eserlerde jurnallarda problematik meqa leler derc etdirmisdir Umumiyyetle Fuad Se medov 100 den artiq meqalenin ve 4 monoqra fiyanin muellifidir Bunlarla yanasi Fuad Semedov dovri metbuatda ve elmi kutlevi mecmuelerde coxlu meqalelerle cixis etmis dir Onun elmi eserleri bilavasite Xezerin unikal neft qaz yataqlannm kesfi ve islenmesi ile baglidir Esasen Neft Daslari erazisinde isleyen Fuad Semedov yatagin laylarinin geoloji geokimyevi hidrokimyevi geotermik suxurlarin kollektorluq ve tektonik xususiyyetlerini derinden arasdirmisdir Bu yataqlarda geoloji kesilisin obyektlerde bolunmesinde onlarin neft qazla ve su ile dolmasi derecesi laylarin kollektor xususiyyetleri lay tezyiqlerinin paylanmasi ve s meselelere baxilib Laylarin neftverme emsalinin artirilmasi qaliq neft ehtiyatinin bir hissesinin cixarilmasi meqsedi ile yataqlarda aparilan suvarma usulu genis tehlil edilib ve aparilan elmi tedqiqatlar neticesinde yataqda olan diger laylara da suni tesir gostermenin tetbiqi yollan ve onun effektivliyi elmi praktik deliller esasinda deqiq tehlil edilmis dir Burada QA 1 QA 2 ve QL 2 horizontlarin uc cerge istismar ve bir cerge ise suvarma qu yularinin eyni zamanda islemelerini ve s esaslandirmisdir Fuad muellimin 1959 cu ilde nesr etdirdiyi Neft Daslan monoqrafiyasi her bir istehsalatci geoloqun ve elmi iscinin stolustu kitabi oldu Hemin monoqrafiyada ilk defe olaraq Neft Daslan yataginin geoloji qurulusunun xususiyyetleri onun neftliliyi qazliligi qinsiqligm emele gelmesi ve neft yataginin formalasmasi elece de neftlilik qazliliq perspektivi haqqinda genis melumat verilmisdir Akademik Subhi Salayev hele 1960 ci il 2 fevral tarixli Baki qezetinin sehifelerinde Fuad Semedovun Neft Daslan monoqrafiyasinin Azerbaycanin neft qaz yataqlarina hesr edilmis edebiyyat fondunda gorkemli yer tutacaq qiymetli eser olmagi barede yazirdi Bu kitabda ilk defe olaraq Neft Daslan rayonunun geoloji qurulusu ve neftliliyi habele deniz neft yataqlarinin semereli islenmesi prinsipleri haqqinda etrafli melumat verilir Deniz neft yataqlarinin semereli islenmesi metodlanna hesr edilmis hisse kitabin en qiymetli hisselerinden biri hesab edilmelidir Muellif bu hissede Neft Daslarinda neft yatagina suni tesiretme metodunun xeyli semereli olmasini gosterir Muellif gosterir ki lay tezyiqinin saxlanilmasi metodu xususi ile semerelidir Bu kitab deniz neft yataqlannm geologiyasina dair ilk elmi eserlerden biri kimi cox yuksek seviyyede faktlara esaslanaraq yazilmisdir Fuad Semedovun 1960 ci ilde nesr etdirdiyi Azerbaycanda deniz neft yataqlannm islenmesi tecrubesi adli kitabinda o deniz meden isinin tarixi deniz medenlerinin teskili usullan deniz neft yataqlannm estakada usulu ile qazilmasi neftcixarma neftin deniz meden lerinde saxlanilmasi yataqlarda suni tesir ve s haqda aydin ve kutlevi sekilde melumat ver misdir 1960 ci ilde Fuad Semedov Neft Daslarinin geologiyasi movzusunda namizedlik elmi derecesi almaq ucun dissertasiya mudafie etmis ve geologiya mineralogiya elmleri namizedi elmi derecesi almaga layiq gorulmusdur 1961 ci ilde F I Semedov X B Yusifzade ve B Q Babazade ile birlikde yazib cap etdir diyi Deniz neft yataqlarinin islenilmesimin xususiyyeti ve Neft Daslan yataginin misalinda son neftverme emsali meqalesinde Neft Daslan yataginin geoloji qurulusu neftliliyi ve qazliligi suxurlarin kollektor xususiyyetleri islenmenin rejimi haqqinda yatagin menimsenilme tarixi perspektivliyi suvurmanin teskili meseleleri genis gosterilmisdir Fuad Semedovun 1961 ci ilde L A Buryakovski ile birlikde Abseron arxipelaqi kollek torlarinin geofizika metodlari ile oyrenilmesi adh kitabi nesr edilir Qeyd etmeliyik ki bu kitab nesr edilene qeder Abseron arxipelaqinda yerlesen neft ve qaz yataqlannm geologiyasina hesr olunmus elmi islerde suxur kollektorlarinin xususiyyetlerinin geofiziki usullarla oyrenilmesi meselelerine demek olar ki baxilmamisdir Bu monoqrafiyada O lt lt Xali Cilov adasi Palciq pilpilesi Neft Daslan kimi yataqlarin timsalinda meden geofizikasinin melumatlari esasinda suxurlarin litoloji kollektor xususiyyetlerini ve onlarin neft ve qazla doy ma derecesini genis sekilde tedqiq etmisdir Onun sonuncu monoqrafiyasi Abseron arxipelaqinin neft hidrogeologiyasi adlanir Bu kitab 1966 ci ilde nesr edilmisdir Kitabda neft ve qaz yataqlarinin uzun muddet islenmesi prosesinde toplanmis kulli miqdarda faktik ma teriallar esasinda lay suxurlarinin xususiyyetli tehlil edilmisdir Eyni zamanda aparilan loboratoriya tedqiqatlari esasmda Abseron arxipelaqinda butun neft ve qaz yataqlarindaki lay sularinin hidrokimyevi xususiyyetleri ve onlarin emele gelmesi haqqinda muhum ve derin nezeri ehemiyyet kesb eden elmi mulahizeler verilmisdir Fuad Semedovun elmi fealiyyetile yanasi pedaqoji fealiyyetini de qeyd etmek lazimdir O bir muddet indiki Neft Akademiyasinda ixtisas fenninden muhazireler oxumus bir nece elmler namizedi yetisdirmisdir Onun yetisdirdiyi telebeler elmler doktoru elmi derecesine layiq gorulub ve hazirda Azerbay canin geoloji xidmetinde oz sozlerini deyirler O muxtelif Elmi Suralarin uzvu de olub Bas vermis hadise haqdaNeft Daslarinda bir qis gunu Fuad Semedov Gurganneft N M I nin reisi Bextiyar Memmedovla katerle medene gedirler Soyleyirler ki birden qasirgali kulek qopur Buruqlarda isleyen insanlar katere dolusan zaman dalga Fuadi denizin qoynuna alir Gecenin qaranliginda hec bir sey gormek mumkun deyilmis Mahir uzgucu olan Fuad suyun derinliklerinden bas qaldiran qayaya yaxinlasib ondan tutmaga muveffeq olur Yoldaslari Fuadin katerde olmadigini gorur katerdekiler projektorlarla onu axtarmaga baslayirlar Nehayet onu tapib gotururler Sonralar Fuad ozu bu haqda bele deyirdi Sudan bas vurub denizin uzune cixanda yaxinliqda gozume qaya satasdi Ona yaxinlasmaga qerar verdim Bu vaxt dalga meni yeniden suya qerq etdi Yeniden uzub qayam axtarmaga basladim getdikce agirlasirdim cekmelerimi cixartmali idim amma onlari cixartmadim yadima dusdu ki onlari teze almisam Hec bir sey gormurdum eyneyimi de itirmisdim Meni tapdilar cekmelerim de ayagimda qaldi deyib gulerdi Ilahiden o boyuk yumor sahibi idi 1963 cu ilin noyabr ayinin 7 de Neft Daslarinda mohtesem neft fontani ve dehsetli yangin oldu Yanginsondurenler ile yanginin kon turunu mueyyenlesdirmek ucun vertolyotla havaya qalxan Fuad vertolyotda alovun siddetle partlamasi ile uzlesmisdi Xosbextlikden pilot tecrubeli oldugundan hava gemisini icindeki adamlarla birlikde xilas ede bildi Yangin sonduruldu Ancaq uc gun uc gece yatmayan Fuadin yorgunluqdan ve eseb gerginliyinden sehheti pozuldu Bir muddet mualice olunduqdan sonra o Basdenizneft in bas geoloqu kimi oz vezifesini yerine yetirmeye basladi Onun bir neftci geoloq ve elm fedaisi kimi inkisafi 1952 ci ilde dunya sohretli Neft Daslan yataginin kesfi ve islenmesinin teskili ile elaqedar yaranmis Gurganneft neft medenleri idaresinde bas geoloq vezifesine teyin olunmasi ile baslayir O bu yatagin kesfiyyati ve islenmesinde cox feal istirak etmisdir Bu illerde denizde neft qaz yataqlarinin dalbadal kesfi ve menimsenilmesi ile elaqedar olaraq Azerbaycan Senaye Institutunun genc mezunlarin geoloqlarin medencilerin qazmacilarin ve insaatcilarin ekseriyyetinin bu saheye axini baslayir Bele bir seraitde Fuad Semedov ucun boyuk elmi fealiyyet dairesi acilir O bu genc mutexessisleri xususen de geoloqlari oz etrafinda toplayaraq yatagin geoloji xususiyyetlerinin oyrenilmesine medenlerde geoloji meden ve hidrodinamiki tedqiqat islerinin aparilmasina yoneldir toplanan melumatlara tehliline ve onlara neticelerinin tetbiqine ve yatagm islenmesinin elmi esasda aparilmasina xususi fikir verir Bu dovr umumiyyetle Xezer denizinde neft qaz yataqlaram axtarisi ve kesfinin onlara menimsenilmesini yataqlarda yeni yeni suni tesir usullarinin tetbiqi muxtelif tedqiqat metodlarinin inkisafinin baslangic dovru idi Bunu hiss eden Fuad Semedov Neft Daslan yataginin kesfiyyatinin basa catdinlmasi onun semereli islenmesinin teskili sayesinde genc geoloqlarla Xosbext Yusifzade Celil Celilov Enver Memmedov Nazim Ekberov Leonid Buryakovski ve basqalari ile birlikde boyuk elmi tedqiqat isleri apanr Onu da qeyd etmek lazimdir ki ilk elmi esaslarla tertib edilmis texnoloji islerime sxemi Neft Daslara yataginda Qirmeki lay destesi ucun Fuad Semedovun rehberliyi altinda islenmis ve heyata kecirilmisdir O Neft Daslarinda isleyen zaman her heftenin sonu medenlerin geoloji sobe iscile rini oz etrafina toplayar onlardan kecen hefte erzinde hansi elmi tedqiqat ve hidrodinamiki tedqiqat materiallarini hazirladiqlari ile maraq lanar aldiqlari neticelerin tecrubede yoxlanilmasini nesrler ucun hansi melumatlara oldugunu sorusardi ve gelen hefte ucun yeni yeni tapsiriqlar vererdi O xususen genc mutexes sislerin hazirlanmasina onlara elmi tereqqisine cox boyuk emek serf etmisdir Butun bunlarin neticesidir ki gelecekde Xezer denizinde neft qaz yataqlaram axtarisi kesfiyyati ve onlara menimsenilmesinde Neft Daslan mektebi bir kadr bazasi rolu oynamisdir O artiq bir alim ve tecrubeli geoloq kimi puxtelesir ve onu Elmler Akademiyasinin nezdinde yeni teskil olunmus Derin neft qaz yataqlan problemleri Elmi Tedqiqat Institutuna elmi isler uzre direktor muavini vezifesine ireli cekirler Lakin istehsalata olan boyuk hevesi gundelik islerin neticelerinin tetbiqi onu rahat buraxmir ve o 1963 cu ilde yeni teskil olunmus Basdenizneft Istehsalat Birliyinde bas geoloq vezifesine ise qayidir Burada o Xezer denizinin self zonalarinda yeni yeni neft qaz yataqlaram kesfine ve acilmis yataqlara regional islenmesinin teskiline rehberlik edir ve bu dovrde Palciq pilpilesi Bahar Sengecal Duvanm Xere Zire kimi boyuk yataqlarin acilmasina nail olur Ailesi Fuad Semedovun aile heyatiin bezi me qamlarini ve onun sexsiyyetini xarakterize etmek ve aile uzvlerine olan munasibetini ay dinlasdirmaq da cox maraqlidir Heyat yoldasi Sara xanim Azerbaycan Senaye Insitutunun kimya texnologiya fakultesini bitirib Ixtisasca kimya muhendisidir Son zamanlara qeder o AMEA nm Neft Kimya Prosesleri Institutunda elmi isci vezifesinde calisib Bu nikahdan onlarin iki qizi olub Fuad dunyasim deyisende boyuk qizi Gulnar 14 Nigar ise 9 yasmda idi Iller kecdi aylar dolandi qizlar boyudu oxuyub heyata vesiqe aldilar Gulnar Azerbay can Dovlet Universitetinin kimya fakultesini ferqlenme diplomu ile bitirib Atasi kimi o da telebe vaxti en boyuk ve serefli Lenin teqaudune layiq gorulmusdur Kimya elmleri namizedidir Kicik qizi Nigar da ADU nun biologiya fakultesini bitirib Biologiya elmleri namizedidir Her ikisi AMEA nm aspiranturasini bitirib boyuk elmi isci vezifesinde AMEA NKP ve Fiziologiya institutlarinda calisirlar Fuadin hazirda uc nevesi var Onlardan biri babasinin adim dasiyir Gorkemli ziyali efsanevi Neft Daslarinin ilk sakinlerinden biri gozel insan Fuad Semedovun serefli adi neft elminin ve neft senayesinin tarixine qizil herflerle ebedi olaraq yazilmisdir Fuad Semedovun neft senayesinin inkisafindaki semereli fealiyyeti yuksek qiymetlendirilmisdi O Emekdar muhendis kimi yuksek ve serefli ada layiq gorulmusdur 1959 cu ilde Qirmizi Emek Bayragi 1966 ci ilde ise Lenin ordeni ile teltif edilmisdir 1961 ci ilin evvelinde Fuad Semedov bir qrup mutexessisle birlikde Azerbaycan deniz yataqlarinin kompleks menimsenilmesine gore Sovet mekaninda o vaxtm en boyuk ve serefli dovlet mukafati sayilan Lenin mukafatina layiq gorulmusdur Istinadlar 2013 10 13 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2013 08 31 Bayram Bayramov Neft Daslan tufanlar qoynunda heyat