Frans Babinger (alm. Franz Babinger; 15 yanvar 1891, , Bavariya — 23 iyun 1967, , Albaniya) — Alman tarixçi, türkoloqu və şərqşünası. Hindşünaslıq və sami filologiyası üzrə doktor (1914), Berlin Universitetinin Şərq dilləri üzrə professoru (1921).
Frans Babinger | |
---|---|
alm. Franz Babinger | |
Doğum tarixi | |
Doğum yeri | , Bavariya |
Vəfat tarixi | (76 yaşında) |
Vəfat yeri | , Albaniya |
Vəfat səbəbi | boğulma |
İş yeri | |
Təhsili | |
Üzvlüyü |
|
Mükafatları |
Həyatı
Frans Babinger 15 yanvar 1891 Almaniyanın şəhərində doğuldu. Ali təhsilini Münhen Ludviq-Maximilan Universitetində oxudu və 1914-cü ildə Fəlsəfə fakültəsində təqdim etdiyi "Gottlieb Siegfried Bayer (1694-1738), Ein Beitrag zur Geschichte der Morgenländischen Studiən im 18 Jahrhundərt (Gottliəb Siegfriəd Bayer (1694-1738), XVIII əsrdə Şərqi araşdırmalarına bir qatqı) München 1915"; adlı dissertasжyla doktor oldu. Bir neçə ay sonra başlayan Birinci Dünya Müharibəsinə topçu ehtiyatda olan zabit kimi qatıldı. 1915-ci ildə Türkiyədəki Alman qərargahında vəzifələndirildi, İstanbula gəldi və bir müddət Çanaqqala savaşlarında oldu. Buradan savaşla əlaqəli olaraq göndərdiyi yazıları "Frankfurter Zeitung" qəzetində nəşr olundu. Özü Çanaqqalada miralay Mustafa Kamalla tanış olduğunu və rabitə xidməti zabiti olaraq vəzifələndirildiyini ifadə edirsə də, rütbəsi kiçik olan bir gəncin Mustafa Kamala nə qədər yaxınlaşmış olduğu bilinmir. Savaşın sonlarına doğru, Şamda yayımlanmaqda olan "Armée-Zeitung Jildirim" da bir neçə yazısı çıxdı. Savaşın sona çatmasından sonra Almanyada başlayan qarışıqlıqlarda, Münhendə düzənlənən könüllü alayında üsyançılara qarşı çarpışan Babinger 1920-ci illərdən etibarən özünü tamamilə akademik çalışmalara verdi.
"Schejch Bədr əd-Dın, der Sohn des Richtərs von Simav" (Simavna qazısının oğlu Şeyx Bədrəddin) adlı dissertasiyasıyla 1921-ci ildə Berlin Friedrich-Vilhelms Universitetində dosent oldu. Bir müddət Prussiya maarif nazirliyi olmuş olan o illərin məşhur şərqşünası C. H. Beckerin köməkliyi ilə 1924-cü ildə professorluğa yüksəldi. Bu universitetdə qaldığı 1921-1934-cü illəri arasında bir çox kitab və məqalə nəşr etdirdi. 1933-cü ildə (öyrəniləməyən bir səbəbdən, fəqət ehtimalən nasistlərin basqısı üzündən və Rumın tarixçisi Nicolae İorganın dəvəti üzərinə) Ruminiyaya mühacirət etmiş, Bükreş və Yaş universitətlərində müəllim olaraq çalışmış, Buxarest Universitetinin fəxri professoru (1935), Yassıda Türkologiya İntitutunun direktoru (1937-43) olmuşdur. Babinger Türkiyənin orta əsrlər tarixi, arfeoqrafiyası və biblioqrafiyasına dair tədqiqatların, o cümlədən "Osmanlı tarixçiləri və onların əsərləri kitabının müəllifidir".
Frans Babinger Birinci Dünya müharibəsinin sonlarında Almaniyaya qayıtdı. 1948-ci ildə Münhen Lüdviq-Maksimilan Universiteti Fəlsəfə fakültəsinin Yaxın şərq Tarixi və Mədəniyyəti və Türkologiya İnstitutunun direktoru işlədi, eyni zamanda Münxen Universitetinin professoru oldu, həmçinin eyni adla bir institut qurdu (Institut für Geschichte und Kultur des nahen Orients sovie für Türkologie). Fəqət zəngin bir kitabxanası olmasına baxmayaraq, bu institut hər hansı elmi bir fəaliyyət göstərmədi. Babinger şəxsən dərs deməyi çox sevmədiyindən bu müəllimliyi illərində önəmli bir təhsil və təlim fəaliyyəti ilə məşğul olmadı.
Altmışıncı doğum ildönümü münasibətilə 1951-ci ildə adına, tələbələrindən C. H. Kisslinq və A. Şmausun səylərilə Münhendəki həmkarları tərəfindən yazılmış məqalələrdən ibarət bir hədiyyə kitab ("Serta Monacensia, Franz Babinger zum 15 Januar 1951, Leidən 1952") nəşr olundu.
Babinger 1958-ci ildə Münhen Universitetindən təqaüdə çıxdı. Albaniya hökumətinin dəvətlisi olaraq getdiyi Draçda 23 iyun 1967-ci il tarixində öldü. Vyanaya göndərilən cənazəsi orada kremasiya olunaraq külü Almaniyada Vürtsburq məzarlığındakı ailə məzarına qoyuldu.
Əsərləri
- Die Geschichtsschreiber der Osmanen und ihre Werke. Leipzig, 1927;
- Das Archiv des Bosniaken Osman Pascha. Br., 1931;
- Mehmed der Eroberer und seine Zeit. München, 1953;
- Sultanische Urkunden zur Geschichte der osmanischen Wirtschaft und Staatsverwaltung am Ausgang der Herrschaft Mehmeds II. des Eroberers. Teil I: Das Qānūn-Nāme-i
- Sultānī ber Mūdscheb-i Örf-i Osmānī. München, 1956.
Ədəbiyyat
- Mihail Guboğlu, “Franz Babinger”, SAO, VII (1968), s. 233-235; TA, V, 18-19;
- R. Ekrəm Koçu, “Babinger, Franz”, İst.A, IV, 1773-1774.
İstinadlar
- Azərbaycan Milli Ensiklopediyası (25 cilddə). 3-cü cild: Babilistan – Bəzirxana (25 000 nüs.). Bakı: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi. 2011. səh. 7–8. ISBN .
Xarici keçidlər
- Works by or about Franz Babinger
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Frans Babinger alm Franz Babinger 15 yanvar 1891 Bavariya 23 iyun 1967 Albaniya Alman tarixci turkoloqu ve serqsunasi Hindsunasliq ve sami filologiyasi uzre doktor 1914 Berlin Universitetinin Serq dilleri uzre professoru 1921 Frans Babingeralm Franz Babinger Dogum tarixi 15 yanvar 1891Dogum yeri BavariyaVefat tarixi 23 iyun 1967 76 yasinda Vefat yeri AlbaniyaVefat sebebi bogulmaIs yeri Munhen Ludviq Maksimilian UniversitetiTehsili Munhen Ludviq Maksimilian UniversitetiUzvluyu Bavariya Elmler Akademiyasi d Dei Lincei AkademiyasiMukafatlariHeyatiFrans Babinger 15 yanvar 1891 Almaniyanin seherinde doguldu Ali tehsilini Munhen Ludviq Maximilan Universitetinde oxudu ve 1914 cu ilde Felsefe fakultesinde teqdim etdiyi Gottlieb Siegfried Bayer 1694 1738 Ein Beitrag zur Geschichte der Morgenlandischen Studien im 18 Jahrhundert Gottlieb Siegfried Bayer 1694 1738 XVIII esrde Serqi arasdirmalarina bir qatqi Munchen 1915 adli dissertaszhyla doktor oldu Bir nece ay sonra baslayan Birinci Dunya Muharibesine topcu ehtiyatda olan zabit kimi qatildi 1915 ci ilde Turkiyedeki Alman qerargahinda vezifelendirildi Istanbula geldi ve bir muddet Canaqqala savaslarinda oldu Buradan savasla elaqeli olaraq gonderdiyi yazilari Frankfurter Zeitung qezetinde nesr olundu Ozu Canaqqalada miralay Mustafa Kamalla tanis oldugunu ve rabite xidmeti zabiti olaraq vezifelendirildiyini ifade edirse de rutbesi kicik olan bir gencin Mustafa Kamala ne qeder yaxinlasmis oldugu bilinmir Savasin sonlarina dogru Samda yayimlanmaqda olan Armee Zeitung Jildirim da bir nece yazisi cixdi Savasin sona catmasindan sonra Almanyada baslayan qarisiqliqlarda Munhende duzenlenen konullu alayinda usyancilara qarsi carpisan Babinger 1920 ci illerden etibaren ozunu tamamile akademik calismalara verdi Schejch Bedr ed Din der Sohn des Richters von Simav Simavna qazisinin oglu Seyx Bedreddin adli dissertasiyasiyla 1921 ci ilde Berlin Friedrich Vilhelms Universitetinde dosent oldu Bir muddet Prussiya maarif nazirliyi olmus olan o illerin meshur serqsunasi C H Beckerin komekliyi ile 1924 cu ilde professorluga yukseldi Bu universitetde qaldigi 1921 1934 cu illeri arasinda bir cox kitab ve meqale nesr etdirdi 1933 cu ilde oyrenilemeyen bir sebebden feqet ehtimalen nasistlerin basqisi uzunden ve Rumin tarixcisi Nicolae Iorganin deveti uzerine Ruminiyaya muhaciret etmis Bukres ve Yas universitetlerinde muellim olaraq calismis Buxarest Universitetinin fexri professoru 1935 Yassida Turkologiya Intitutunun direktoru 1937 43 olmusdur Babinger Turkiyenin orta esrler tarixi arfeoqrafiyasi ve biblioqrafiyasina dair tedqiqatlarin o cumleden Osmanli tarixcileri ve onlarin eserleri kitabinin muellifidir Frans Babinger Birinci Dunya muharibesinin sonlarinda Almaniyaya qayitdi 1948 ci ilde Munhen Ludviq Maksimilan Universiteti Felsefe fakultesinin Yaxin serq Tarixi ve Medeniyyeti ve Turkologiya Institutunun direktoru isledi eyni zamanda Munxen Universitetinin professoru oldu hemcinin eyni adla bir institut qurdu Institut fur Geschichte und Kultur des nahen Orients sovie fur Turkologie Feqet zengin bir kitabxanasi olmasina baxmayaraq bu institut her hansi elmi bir fealiyyet gostermedi Babinger sexsen ders demeyi cox sevmediyinden bu muellimliyi illerinde onemli bir tehsil ve telim fealiyyeti ile mesgul olmadi Altmisinci dogum ildonumu munasibetile 1951 ci ilde adina telebelerinden C H Kisslinq ve A Smausun seylerile Munhendeki hemkarlari terefinden yazilmis meqalelerden ibaret bir hediyye kitab Serta Monacensia Franz Babinger zum 15 Januar 1951 Leiden 1952 nesr olundu Babinger 1958 ci ilde Munhen Universitetinden teqaude cixdi Albaniya hokumetinin devetlisi olaraq getdiyi Dracda 23 iyun 1967 ci il tarixinde oldu Vyanaya gonderilen cenazesi orada kremasiya olunaraq kulu Almaniyada Vurtsburq mezarligindaki aile mezarina qoyuldu EserleriDie Geschichtsschreiber der Osmanen und ihre Werke Leipzig 1927 Das Archiv des Bosniaken Osman Pascha Br 1931 Mehmed der Eroberer und seine Zeit Munchen 1953 Sultanische Urkunden zur Geschichte der osmanischen Wirtschaft und Staatsverwaltung am Ausgang der Herrschaft Mehmeds II des Eroberers Teil I Das Qanun Name i Sultani ber Mudscheb i Orf i Osmani Munchen 1956 EdebiyyatMihail Guboglu Franz Babinger SAO VII 1968 s 233 235 TA V 18 19 R Ekrem Kocu Babinger Franz Ist A IV 1773 1774 IstinadlarAzerbaycan Milli Ensiklopediyasi 25 cildde 3 cu cild Babilistan Bezirxana 25 000 nus Baki Azerbaycan Milli Ensiklopediyasi Elmi Merkezi 2011 seh 7 8 ISBN 978 9952 441 07 9 Xarici kecidlerWorks by or about Franz Babinger