Formant (lat. formans (formantis) – doğuran, formalaşdıran) – nitq səslərinin tezliyinin səviyyəsi ilə əlaqəli olan və səsin tembrini əmələ gətirən akustik xarakteristikasıdır. Formantalar – səs tonu spektrinin hissəsidir, ortalama tezlik qiymətinə görə müəyyən edilmiş tezliklər oblastıdır. Səsin tanınması prosesi əsas etibarlı ilə formantların qavranılması ilə şərtlənir. Formant nitq siqnalının spektrini (enerjinin və ya amplitudun tezliklər üzrə paylanmasını) xarakterizə edən vacib parametrdir, formantı məhdud tezlik oblastında enerjinin konsentrasiyası kimi müəyyən etmək olar. Formant tezlik, en və amplitud ilə xarakterizə edilir. Formantın tezliyi olaraq maksimal amplitudun tezliyi götürülür. Başqa sözlə, formant – spektrin qrafikində amplitudun müəyyən kəskin yüksəlişi, onun tezliyi isə bu yüksəlişdə pikin tezliyidir. Şəkildə tezlikləri F0, F1, F2, F3 olan dörd formant göstərilib. F0 formantı nitq siqnalının əsas ton tezliyi də adlanır. F1-F6 formantları nitq siqnalının enerjisinin tezlik üzrə konsentrasiyasını müəyyən edirlər və vokal (adətən, sait) səsləri xarakterizə edirlər. F3-dən başlayaraq formantlar danışan şəxs haqqında məlumat daşıyırlar və diktorun tanınması sistemlərində geniş istifadə edilirlər.
Ədəbiyyat
- İmamverdiyev Y.N., Suxostat L.V. "Nitq texnologiyaları üzrə terminlərin izahlı lüğəti ", 2015,“İnformasiya Texnologiyaları” nəşriyyatı,111 səh.
Bu məqalə . |
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Formant lat formans formantis doguran formalasdiran nitq seslerinin tezliyinin seviyyesi ile elaqeli olan ve sesin tembrini emele getiren akustik xarakteristikasidir Formantalar ses tonu spektrinin hissesidir ortalama tezlik qiymetine gore mueyyen edilmis tezlikler oblastidir Sesin taninmasi prosesi esas etibarli ile formantlarin qavranilmasi ile sertlenir Formant nitq siqnalinin spektrini enerjinin ve ya amplitudun tezlikler uzre paylanmasini xarakterize eden vacib parametrdir formanti mehdud tezlik oblastinda enerjinin konsentrasiyasi kimi mueyyen etmek olar Formant tezlik en ve amplitud ile xarakterize edilir Formantin tezliyi olaraq maksimal amplitudun tezliyi goturulur Basqa sozle formant spektrin qrafikinde amplitudun mueyyen keskin yukselisi onun tezliyi ise bu yukselisde pikin tezliyidir Sekilde tezlikleri F0 F1 F2 F3 olan dord formant gosterilib F0 formanti nitq siqnalinin esas ton tezliyi de adlanir F1 F6 formantlari nitq siqnalinin enerjisinin tezlik uzre konsentrasiyasini mueyyen edirler ve vokal adeten sait sesleri xarakterize edirler F3 den baslayaraq formantlar danisan sexs haqqinda melumat dasiyirlar ve diktorun taninmasi sistemlerinde genis istifade edilirler EdebiyyatImamverdiyev Y N Suxostat L V Nitq texnologiyalari uzre terminlerin izahli lugeti 2015 Informasiya Texnologiyalari nesriyyati 111 seh Bu meqale qaralama halindadir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Eger mumkundurse daha deqiq bir sablondan istifade edin