Ford Fondu

Ford Fondu (ing. Ford Foundation) — insan rifahını irəlilətmək məqsədini bəyan edən Amerika xüsusi fondu. 1936-cı ildə Edsel Ford və onun atası Henri Ford tərəfindən yaradılmışdır. Əvvəlcə Edsel Ford tərəfindən verilmiş 25.000 dollar (2023-cü ildə təxminən 550.000 dollar) məbləğində ianə ilə maliyyələşdirilmişdir. 1947-ci ilə qədər, hər iki qurucunun ölümündən sonra, fond Ford Motor Company-nin səsvermə hüququ olmayan səhmlərinin 90%-nə sahib olmuşdur. 1955-1974-cü illər arasında fond Ford Motor Company-dən olan paylarını satmış və hazırda avtomobil şirkəti ilə heç bir əlaqəsi yoxdur.

Ford Fondu
Ford Foundation
Növü	Vəqf
Yaranma tarixi	1936
Qurucusu	Edsel Ford
fordfoundation.org
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

1949-cu ildə II Henri Ford, Ford Philanthropy adlı ayrıca korporativ fondu yaratmışdır. Bu fond bu günə qədər Ford Motor Company-nin xeyriyyəçilik qolunu təmsil edir və Ford Fondu ilə əlaqəli deyil.

Ford Fondu qrantları baş qərargahı və on beynəlxalq regional ofisi vasitəsilə təqdim edir. Uzun illər ərzində fondun maliyyə sərvəti dünyanın ən böyük xüsusi fondu olmuşdur və hələ də ən varlı fondlardan biri hesab olunur. 2014-cü maliyyə ilində fond 12,4 milyard dollar aktiv və 507,9 milyon dollar məbləğində təsdiq edilmiş qrantlar barədə hesabat vermişdir. İqtisadi Əməkdaşlıq və İnkişaf Təşkilatına (OECD) görə, Ford Fondu 2019-cu ildə qrant fəaliyyəti çərçivəsində inkişaf üçün 194 milyon dollar ayırmışdır.

Tarixi

Fond 15 yanvar 1936-cı ildə Miçiqanda Ford Motor Company-nin prezidenti Edsel Ford və daha iki icraçı tərəfindən "elmi, təhsil və xeyriyyə məqsədləri üçün vəsait qəbul edib idarə etmək, bütün bunları ictimai rifah naminə həyata keçirmək" məqsədilə yaradılmışdır. Bu, ABŞ prezidenti Franklin D. Ruzveltin 1935-ci ildə böyük miraslara 70% vergi tətbiq edən vergi islahatına cavab olaraq yaradılmışdır.

İlk illərində fond Miçiqanda Ford ailəsinin üzvləri və onların tərəfdaşlarının rəhbərliyi altında fəaliyyət göstərmiş və Henri Ford Xəstəxanası, Henri Ford Muzeyi və Greenfield Village kimi təşkilatları dəstəkləmişdir.

Edsel Fordun 1943-cü ildə, Henri Fordun isə 1947-ci ildə vəfatından sonra fondun prezidenti Edselin böyük oğlu II Henri Ford olmuşdur. Tezliklə fondun dünyanın ən böyük xeyriyyə təşkilatına çevriləcəyi aydın olmuşdur. Bununla əlaqədar olaraq idarə heyəti fondun gələcəyini müəyyənləşdirmək üçün Qeyter Araşdırma Komitəsini yaratmışdır. Kaliforniyalı hüquqşünas rəhbərlik etdiyi bu komitə fondun beynəlxalq xeyriyyə təşkilatına çevrilməsini və insan rifahının inkişafına həsr olunmasını tövsiyə etmişdir. Komitə həmçinin fondun müəyyən bir sahədə deyil, bəşəriyyətin qarşısında duran ən vacib problemlərin həllinə yönəlməsini tövsiyə etmişdir.

Hesabat fondun idarə heyəti tərəfindən təsdiqlənmiş və 1953-cü ildə fondun Nyu-Yorka köçürülməsinə qərar verilmişdir.

İstinadlar

1. ROR Data. v1.19 2023. doi:10.5281/ZENODO.7644942
2. "Development Studies: Foundations & Philanthropies". Wellesley College. İstifadə tarixi: 2014-05-14.
3. "The Ford Foundation (Grants)". Urban Ministry: TechMission. İstifadə tarixi: 26 May 2013.
4. "History: Overview". Ford Foundation. İstifadə tarixi: 2014-05-14.
5. Walsh, Evelyn C.; Atwater, Verne S. "A Memoir of the Ford Foundation: The Early Years". The Foundation Center: Philanthropy News Digest. 9 August 2012. İstifadə tarixi: 2014-05-14.
6. Dietrich II, William S. "In the American grain: The amazing story of Henry Ford". Pittsburgh Quarterly. Fall 2011. 2013-11-02 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-05-14.
7. "The Ford Foundation History". Funding Universe. İstifadə tarixi: 2014-05-14.
8. "Regions". Ford Foundation. İstifadə tarixi: 2014-05-14.
9. "Grants". Ford Foundation. İstifadə tarixi: 2014-05-14.
10. "Ford Foundation | Development Co-operation Profiles – Ford Foundation | OECD iLibrary".
11. Bak, Richard. Henry and Edsel: The Creation of the Ford Empire. Wiley. 3 July 2003. səh. 217. ISBN .
12. "Ford Foundation".
13. "Our origins". www.fordfoundation.org. İstifadə tarixi: 2022-04-26.
14. "Michigan Attorney General Looks Into Policies of Ford Foundation". Philanthropy News Digest. 11 April 2006. İstifadə tarixi: 2014-05-14.
15. "Ford Foundation website press release". 2005-12-02. 2007-09-05 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2007-11-20.

Ədəbiyyat

• Michael Sy Uy, Ask the Experts: How Ford, Rockefeller, and the NEA Changed American Music (Oxford University Press, 2020), 270pp.
• Inderjeet Parmar, Foundations of the American Century: The Ford, Carnegie, and Rockefeller Foundations in the Rise of American Power. New York: Columbia University Press, 2012.
• Frances Stonor Saunders (2001), The Cultural Cold War: The CIA and the World of Arts and Letters, New Press, ISBN . [Aka, Who Paid the Piper?: The CIA and the Cultural Cold War 1999, Granta (UK edition)].

° Eric Thomas Chester, Covert Network, Progressives, the International Rescue Committee and the CIA, M. E. Sharpe, 1995, Routledge, 2015.

• Edward H Berman The Ideology of Philanthropy: The influence of the Carnegie, Ford, and Rockefeller foundations on American foreign policy, State University of New York Press, 1983.
• Yves Dezalay and Bryant G Garth, The Internationalization of Palace Wars: lawyers, economists, and the contest to transform Latin American states, Chicago : University of Chicago Press, 2002.
• David Ransom, The Trojan Horse: A Radical Look at Foreign Aid, pub. 1975, pp. 93–116; "Ford Country: Building an Elite for Indonesia" at the Library of Congress Web Archives (archived 2002-11-13)
• Bob Feldman, "Alternative Media Censorship sponsored by CIA's Ford Foundation?" at the Wayback Machine (archived 2005-04-07)
• "Target Ford Arxivləşdirilib 2009-09-07 at the Wayback Machine" (2006), by Scott Sherman in The Nation.
• Time for Ford Foundation & CFR to Divest? at the Wayback Machine (archived 2006-08-13), collaboration of the Rockefeller, Ford and Carnegie Foundations with the Council on Foreign Relations.
• The Ford Foundation and the CIA, a 2001 study by James Petras.
• Napoleon, Davi. Chelsea on the Edge: The Adventures of an American Theater.. The Ford Foundation gave the Chelsea Theater a grant in the early 1970s that enabled the theater to do groundbreaking multimedia work. The funding was abruptly halted after three years, an event that along with decreased funding from the National Endowment for the Arts helped precipitate the theater's collapse. This is a history that explores the on-stage and backstage dramas at the Chelsea, with special attention to how theaters are funded.

Xarici keçidlər

• fordfoundation.org — rəsmi saytı
• List of grant recipients
• Guide to the Robert Redfield, Ford Foundation Cultural Studies Program Records 1951-1961 at the University of Chicago Special Collections Research Center
• James Armsey oversaw the formation of educational television at the Foundation in the 1950s and 1960s. His papers can be found at the University of Maryland Libraries.