Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu məqalədəki məlumatların olması üçün əlavə mənbələrə ehtiyac var. |
Bu məqaləni lazımdır. |
Filarmoniya bağı — Bakının mərkəzində, Qala divarları yaxınlığında salınmış bağ.
| Filarmoniya bağı | |
|---|---|
 | |
| Məlumatlar | |
| Parkın tipi | park |
| Ölkə | |
| Yerləşməsi | Bakı, Azərbaycan |
| Sahəsi | 4,6 hektar |
| Yaradılıb | 1859-cu il |
| Tabeçiliyi | Bakı şəhər Yaşıllaşdırma İdarəsi |
| Statusu | ilboyu açıq |
| Ən yaxın ictimai nəqliyyat | İçərişəhər metrostansiyası |
| Xəritədə yeri | |
 | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Tarixi
XIX əsrin əvvəllərində Bakının komendantı R.R.Xoven İrandan gələn bütün gəmi sahiblərinin qarşısına hərəyə bir çuval qara torpaq gətirmək barədə şərt qoyur. Gətirilən torpaq sahildə bir yerə tökülür. Həmin torpağın yayıldığı bu ərazidə bitkilərin çeşidi zənginləşdirilir, beləliklə, Filarmoniya bağı şəhərin "yaşıl adası"na çevrilir.
Bu bağda "Gün keçdi" filminin qəhrəmanları qartopu oynayıblar, Qurban Səidin "Nino"su "Əli"yə məhz burada görüş təyin edib. Hətta əsərdə Əli o vaxtkı Qubernator, indiki Filarmoniya bağını "Bakının qumlu torpağında böyük zəhmətlə salınmış bağ" deyə qeyd edir.
İlk dövrdə burada tut ağacı, qarağac, şam, akasiya və bir çox çiçəklər əkilir. Daha sonra Filarmoniya bağı üçün yerli ağaclarla yanaşı, digər ölkələrdən də ağaclar gətirilir. XIX əsrin 1960-1970-ci illərində bağın ərazisi xeyli genişləndirilir, bir neçə onilliklər keçdikdən sonra isə burada dekorativ ağaclar və kollar əkilir, rəqs meydanı, hovuz, çardaq, meydançalar düzəldilir. Gündən-günə gözəlləşən bağa, deyilənə görə, sadə şəhərlilərin girişi həftənin bir günü ilə məhdudlaşdırılmışdı. Lakin yüksək vəzifəli şəxslər və neft milyonçuları üçün qapılar həmişə açıq olub.
20-ci yüzilin əvvəllərində burada bir taxta klub varmış. Təsadüfən bu klub yanır və onun yerində Filarmoniya binasını tikmək istəyirlər. Bu, mübahisə doğurur. Çünki ağacları kəsmək lazım gələcəkdi. Ancaq Şəhər Duması yay klubunun tikilməsinə qərar verir. Şəhər Dumasının qərarı ilə bu ərazidə indiki yay klubunun tikilməsinə başlanılır. 1910-cu ildə başlanan yay klubu 1912-ci ildə başa çatır. Deyilənə görə, binanın memarı Monte-Karlo şəhərinə ezam edilir ki, orada gözəllikdə Avropada birinci yerlərdən birini tutan filarmoniyaya baxıb Bakı üçün də eynilə belə bir layihə işləsin.
Belə bir məlumat da var ki, "Kavkazskoe tovarişestvo" neft şirkətinin başçısı memardan xahiş edir ki, yay səhnəsini onun yaşadığı mülk ilə üzbəüz tikdirsin ki, o, eyvanda oturub musiqiçilər tamaşa edə bilsin. Bir də istəmirmiş ki, evin qabağında lal divar ucalsın. Bu səbəbdən də memarlıq qaydalarını görə, səhnə həmişə giriş qapısı ilə üzbəüz olmalıdır, yay klubunda (filarmoniyada) isə əksinədir.
Səhər tezdən, hələ bağda insanların az olduğu vaxtda tutuquşular fəvvarəyə qonaraq su içir, çimirlər. Onların haradan və necə gəlməsi ilə bağlı məlumat olmasa da, Filarmoniyanın təmiri zamanı uçub gedən tutuquşular, yenidənqurma işləri tamamlandıqdan sonra geri qayıdıblar. Sahəsi 4,6 hektar olan bu bağ 1830-cu ildə salınıb və sonrakı dövrdə ilk dəfə abadlıq işləri ötən əsrin 70-ci illərində aparılıb. Uzun inkişaf mərhələsi keçən bağ bir çox dövrlərdə baxımsızlıqdan ziyan çəkib.
Bağda əsaslı yenidənqurma işlərinə 2009-cu ildə başlanılıb. Bağın özünəməxsus bitki örtüyü olduğu kimi qorunub saxlanılıb, yaşıllıq zolağının artırılmasına daha çox diqqət yetirilib. 1865-ci ildə burada əkilən dekorativ bitkilər öz gözəlliyi ilə diqqəti çəkir, yeni ağac və gül kolları da bağdakı yaşıllıq zolağına, ümumilikdə isə park elementlərinə əlavə çalar qatır. Yenidənqurma zamanı burada nadir ağac növləri - palıd, sidr və göyrüş ağacları əkilib, yeni suvarma sistemi quraşdırılıb, ərazi müxtəlif bitkilərlə zənginləşdirilib, gözəl landşaft kompozisiyaları yaradılıb. Hətta Filarmoniya bağında aparılan təmir-bərpa işləri zamanı qədim yeraltı tunelin aşkarlandığı da bildirilir.
Salındığı gündən bu bağa müxtəlif adlar qoyulub. Əvvəl II Nikolayın qardaşı Mixailin adına olub. Lakin şəhər sakinləri buraya nadir hallarda "Mixail bağı" deyirdi. Onlar bu ərazini daha çox "Qubernator bağı" adlandırıblar. Bu da ona görə idi ki, Qubernatorun evi bağla üzbəüz olub. Qubernator hər gün eyvanda oturub çay içə-içə bağı seyr edirmiş. Sovet İttifaqı dövründə ad dəyişdirilərək "Pioner" olub. Bağda şair Əliağa Vahidin büstü qoyulandan sonra isə hamı buranı "Vahid bağı" kimi adlandırıb və elə də tanıyıb. Ən sonuncu yenidənqurmadan sonra bağ möhtəşəm tikili olan Filarmoniyanın adı ilə çağırılmağa başlanıb.
Bağda əsasən Türkiyə və İtaliyadan gətirilən qızılgül kolları var ki, onlar ağaca yaxın əkilir və ağacın gövdəsinə bağlanılır. Bu halda gül kolları ağaca dolanaraq 7-8 metr hündürlüyədək böyüyür və sarmaşığa bənzəyir. Belə qızılgülə yalnız Filarmoniya bağında rast gəlmək olar. Güllər mayda açır. Ağaclara yaxın əkilən xrizantemalar (payızgülü) isə oktyabrda açır və 2-3 ay solmur. Filarmoniya bağında bitən liliya, qardeniya və palmalara qış aylarında xüsusi qulluq göstərilir, soyuqdan qorumaq üçün onları bükürlər. Bağın ən rahat və qulluq tələb etməyən ağaclarından biri aylantdır. Tut ağacı da burada əvvəldən bitib. Filarmoniya bağının kənarında, yola yaxın ərazidə kameliyalar əkilib. Mart-aprel aylarında çiçəkləyir.
Bağda bitən ən qədim ağaclardan biri də Xan çinarıdır. Bundan başqa burada pixta, iliks, qarağac, daş palıd, kedr, sidr, maqnoliya, yuka, aliyandr, sukas, quşalması, söyüd və başqa bitkilər də mövcuddur.
Xarici keçidlər
- Filarmoniya bağı Arxivləşdirilib 2014-06-02 at Archive.today
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaledeki melumatlarin yoxlanilabiler olmasi ucun elave menbelere ehtiyac var Daha etrafli melumat ve ya meqaledeki problemlerle bagli muzakire aparmaq ucun diqqet yetire bilersiniz Lutfen meqaleye etibarli menbeler elave ederek bu meqaleni tekmillesdirmeye komek edin Menbesiz mezmun problemler yarada ve siline biler Problemler hell edilmemis sablonu meqaleden cixarmayin Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Filarmoniya bagi Bakinin merkezinde Qala divarlari yaxinliginda salinmis bag Filarmoniya bagiMelumatlarParkin tipi parkOlke AzerbaycanYerlesmesi Baki AzerbaycanSahesi 4 6 hektarYaradilib 1859 cu ilTabeciliyi Baki seher Yasillasdirma IdaresiStatusu ilboyu aciqEn yaxin ictimai neqliyyat Iceriseher metrostansiyasiXeritede yeri Vikianbarda elaqeli mediafayllarTarixiFilarmoniya bagi XIX esrin sonlarinda XIX esrin evvellerinde Bakinin komendanti R R Xoven Irandan gelen butun gemi sahiblerinin qarsisina hereye bir cuval qara torpaq getirmek barede sert qoyur Getirilen torpaq sahilde bir yere tokulur Hemin torpagin yayildigi bu erazide bitkilerin cesidi zenginlesdirilir belelikle Filarmoniya bagi seherin yasil adasi na cevrilir Bu bagda Gun kecdi filminin qehremanlari qartopu oynayiblar Qurban Seidin Nino su Eli ye mehz burada gorus teyin edib Hetta eserde Eli o vaxtki Qubernator indiki Filarmoniya bagini Bakinin qumlu torpaginda boyuk zehmetle salinmis bag deye qeyd edir Ilk dovrde burada tut agaci qaragac sam akasiya ve bir cox cicekler ekilir Daha sonra Filarmoniya bagi ucun yerli agaclarla yanasi diger olkelerden de agaclar getirilir XIX esrin 1960 1970 ci illerinde bagin erazisi xeyli genislendirilir bir nece onillikler kecdikden sonra ise burada dekorativ agaclar ve kollar ekilir reqs meydani hovuz cardaq meydancalar duzeldilir Gunden gune gozellesen baga deyilene gore sade seherlilerin girisi heftenin bir gunu ile mehdudlasdirilmisdi Lakin yuksek vezifeli sexsler ve neft milyonculari ucun qapilar hemise aciq olub 20 ci yuzilin evvellerinde burada bir taxta klub varmis Tesadufen bu klub yanir ve onun yerinde Filarmoniya binasini tikmek isteyirler Bu mubahise dogurur Cunki agaclari kesmek lazim gelecekdi Ancaq Seher Dumasi yay klubunun tikilmesine qerar verir Seher Dumasinin qerari ile bu erazide indiki yay klubunun tikilmesine baslanilir 1910 cu ilde baslanan yay klubu 1912 ci ilde basa catir Deyilene gore binanin memari Monte Karlo seherine ezam edilir ki orada gozellikde Avropada birinci yerlerden birini tutan filarmoniyaya baxib Baki ucun de eynile bele bir layihe islesin Bele bir melumat da var ki Kavkazskoe tovarisestvo neft sirketinin bascisi memardan xahis edir ki yay sehnesini onun yasadigi mulk ile uzbeuz tikdirsin ki o eyvanda oturub musiqiciler tamasa ede bilsin Bir de istemirmis ki evin qabaginda lal divar ucalsin Bu sebebden de memarliq qaydalarini gore sehne hemise giris qapisi ile uzbeuz olmalidir yay klubunda filarmoniyada ise eksinedir Flarmoniya baginda yerlesen meshur fevvare Seher tezden hele bagda insanlarin az oldugu vaxtda tutuqusular fevvareye qonaraq su icir cimirler Onlarin haradan ve nece gelmesi ile bagli melumat olmasa da Filarmoniyanin temiri zamani ucub geden tutuqusular yenidenqurma isleri tamamlandiqdan sonra geri qayidiblar Sahesi 4 6 hektar olan bu bag 1830 cu ilde salinib ve sonraki dovrde ilk defe abadliq isleri oten esrin 70 ci illerinde aparilib Uzun inkisaf merhelesi kecen bag bir cox dovrlerde baximsizliqdan ziyan cekib Bagda esasli yenidenqurma islerine 2009 cu ilde baslanilib Bagin ozunemexsus bitki ortuyu oldugu kimi qorunub saxlanilib yasilliq zolaginin artirilmasina daha cox diqqet yetirilib 1865 ci ilde burada ekilen dekorativ bitkiler oz gozelliyi ile diqqeti cekir yeni agac ve gul kollari da bagdaki yasilliq zolagina umumilikde ise park elementlerine elave calar qatir Yenidenqurma zamani burada nadir agac novleri palid sidr ve goyrus agaclari ekilib yeni suvarma sistemi qurasdirilib erazi muxtelif bitkilerle zenginlesdirilib gozel landsaft kompozisiyalari yaradilib Hetta Filarmoniya baginda aparilan temir berpa isleri zamani qedim yeralti tunelin askarlandigi da bildirilir Salindigi gunden bu baga muxtelif adlar qoyulub Evvel II Nikolayin qardasi Mixailin adina olub Lakin seher sakinleri buraya nadir hallarda Mixail bagi deyirdi Onlar bu erazini daha cox Qubernator bagi adlandiriblar Bu da ona gore idi ki Qubernatorun evi bagla uzbeuz olub Qubernator her gun eyvanda oturub cay ice ice bagi seyr edirmis Sovet Ittifaqi dovrunde ad deyisdirilerek Pioner olub Bagda sair Eliaga Vahidin bustu qoyulandan sonra ise hami burani Vahid bagi kimi adlandirib ve ele de taniyib En sonuncu yenidenqurmadan sonra bag mohtesem tikili olan Filarmoniyanin adi ile cagirilmaga baslanib Bagda esasen Turkiye ve Italiyadan getirilen qizilgul kollari var ki onlar agaca yaxin ekilir ve agacin govdesine baglanilir Bu halda gul kollari agaca dolanaraq 7 8 metr hundurluyedek boyuyur ve sarmasiga benzeyir Bele qizilgule yalniz Filarmoniya baginda rast gelmek olar Guller mayda acir Agaclara yaxin ekilen xrizantemalar payizgulu ise oktyabrda acir ve 2 3 ay solmur Filarmoniya baginda biten liliya qardeniya ve palmalara qis aylarinda xususi qulluq gosterilir soyuqdan qorumaq ucun onlari bukurler Bagin en rahat ve qulluq teleb etmeyen agaclarindan biri aylantdir Tut agaci da burada evvelden bitib Filarmoniya baginin kenarinda yola yaxin erazide kameliyalar ekilib Mart aprel aylarinda cicekleyir Bagda biten en qedim agaclardan biri de Xan cinaridir Bundan basqa burada pixta iliks qaragac das palid kedr sidr maqnoliya yuka aliyandr sukas qusalmasi soyud ve basqa bitkiler de movcuddur Xarici kecidlerFilarmoniya bagi Arxivlesdirilib 2014 06 02 at Archive today