"Faust" ya "Marqarita" (fr. Faust) — fransız bəstəkarı 4 pərdəli opera əsəri. Operanın librettosu , tərəfindən Yohann Volfqanq Götenin "Faust" dram poemasının birinci hissəsinin süjeti əsasında yazılmışdır. "Faust" operasının ilk primyerası Parisin “Teatr lirik” səhnəsində 19 mart 1859-cu ildə oynanılmışdır.
Faust | |
---|---|
fr. Faust | |
Bəstəkar | |
Librettoçu | , |
Dili | Fransızca |
Süjet | Yohann Volfqanq Götenin “Faust” dram poeması |
Janr | faciə |
Pərdə | 4 |
İlk səhnələşdirmə | 19 mart 1859 |
Müddəti | 3 saat |
Personajlar | Personajlar:
|
Premyera | 19 mart, 1859 Paris, “Teatr lirik” |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Yaranma tarixi
Götenin “Faust” dram-poemasının süjeti əsasında Qunonun opera yazmaq fikiri hələ 1839-cu ildə olmuşdur. Lakin həyata keçirmək 17 il sonra mümkün olmuşdur. Librettonu yazmaq üçün , böyük həvəslə razılıq verirlər. Bəstə üzərində iş bitər-bitməz Parisin teatrlarında melodram Faust peyda olur. Sifarişçi rəqabətdən ehtiyatlanaraq operanı tamaşaya qoymaqdan imtina edərək Qunoya yeni bir opera yazmağı təklif edir. Bundan ruhdan düşməyən Şarl Quno operanın üzərində axıra qədər işləyərək bitirir və 19 mart 1859-cu ildə Parisdə səhnəyə qoymağa müfəssəl olur. İlk əvvəl uğur qazana bilməsə də get-gedə populyarlaşaraq 57 dəfə tamaşaya qoyulmuş olur. Götenin Faustu orta əsrlərə aid alman əfsanəsinə əsaslanan fəlsəfi məzmun daşısa da operada lirik məişət hadisələri daha ön plana çəkilmişdir.
Personajlar
Personajlar | Səs | Primyera ifaçıları 19 mart 1859 Dirijor: |
---|---|---|
Faust | tenor | Jozef barbo |
Mefistofel | Emil Balank | |
Marqarita | soprano | Mari Miolan-Karvalo |
Valentin | bariton | Reyno |
Vaqner | M. Sibo | |
Zibel | mezzo-soprano | Fevr |
Marta | kontralto | Düklo |
tələbələr, əsgərlər, şəhərlilər, uşaqlar, sadə insanlar |
Proloq
Faust əlacsız halda şeytana səslənir. Bu an onun önündə Mefistofel canlanır. Bundan qorxuya düşən faust dərhal kabusu qovmağa çalışır. Mefistofel ona: “Şeytana imdad üçün səslənib, sonra da onu qovmağın nə mənası var!” Faustun: “Mənim üçün sən nə edə bilərsən axı?” sualına, Mefistofel ad-san, şöhrət təklif etsə də onu bunlar az maraqlandırdığını cavanlaşmaq istədiyini söyləyir. Cəhənnəm elçisi şərtlə: “mən hər zaman qulluğunda hazıram, amma burada yaz ki, sonra sən mənim olacaqsan” buna əvvəl tərəddüd edən, sonra isə şeytanın Marqaritanın gözəl əksini təsvir edərək onu şirnikdirməsindən sonra (“Cavanlıq necə də gözəldir, sən bir bura bax mənim təbibim!”) razılıq verən Faust cavanlaşır və Mefistofellə yola düzəlir.
I Pərdə
Kef məclisinin qızğın çağında Mefistofel peyda olur. Özünü cazibədar göstərən Mefistofel hamıya şərab təklif edərək Vaqnerin ilk döyüşdən məhv olacağını söyləyir. Dalınca Marqaritanın sağlığına badə qaldırır. Bundan hiddətlənən Valentin qılıncını sıyırarkən o sınmış olur. Bundan sonra hamı qarşılarında kim olduğunu anlayır və dərhal qılıncın xaçabənzər dəstəyini qaldıraraq onu qovmağa çalışırlar. O, isə onlara: “Tezliklə biz görüşərik cənablar, xudafis!” deyərək qeyb olur.
Faustun yanına qayıdan Mefistofel ona əylənməyi təklif edir. Faust onun yadına Maqaritanı salır. Mefistofel ona: “Ancaq onun paklığı bizə mane olur!” Faust onu tərk edəcəyi ilə hədələyir. Mefitofel Faustu əmin edərək: “sevimli həkimimlə ayrılmaq istəməzdim, mənim üçün qiymətlisiniz! O bizə gələcək — sizə söz verirəm!”
Şəhər meydanı. Faust Marqarita ilə görüşü gözləyir. Mefistofel bunun üçün Zibelanın başını qatır. Qızı görən faust ona yaxınlaşır: “Gözələ öz əlimi sizi cəngavər tək daim qorumaq üçün uzatmağa cürət edə bilərəmmi..” Marqareta ləyaqətli olduğu üçün onu qəbul etmir: “Ah yox-yox, bu mənim üçün ziyadəsindən artıq şərəf olardı, bir o qədər gözəl deyiləm ki, cəngavər lütfünə layiq olum” deməsi və çıxıb getməsi məftun olmuş Faustu hiddətləndirir.
II Pərdə
Zibel Marqarita üçün çiçəklər dərir lakin onlar dərhal solurlar. Nəhlət şeytana! deyərək əllərini müqəddəs suda yumağı qərara alır. Zibel çiçək dəstəsini qaı ağzında qoyub gedir. Bu an bağçada Faust və Mefistotel peyda olur. Onlar Zibelin öz qəlbini Marqaritaya açmasını görürlər. Faustun ürəyini qısqanclıq hissi bürüyür. Mefistofel gülü göstərərək ironik tərzdə onda daha qiymətli şey olduğunu deyir. Onlar qapının ağzında zinət və cəvahirlərlə dolu mücrünü qoyub gedirlər.
Qapıya çıxan Marqarita çiçəkləri gördükdə Zibelin gətirmiş olduğunu anlayır. Bu dəm onun gözü zinət və cəvahirlərlə dolu mücrüyə sataşır. Təsirlənən Marqarita onları bir-bir sınaqdan keçirir. “Elə bil bilərəkdən, budur bu da güzgü, mənim üçün! Ona necə baxmamaq olar? Necə baxmamaq olar?” Bu ifadələri ilə Marqareta dəyişilir: tamah onun məsumiyətinin yerini tutmuş olur. Bu dəm qonşusu Marta peyda olur. O, heç şübhə etmir ki, cəvahirat məftun cəngavərin işidir. Faust və Mefistofel peyda olurlar. Mefistofel Martanı öz öhdəsinə götürərək Faust ilə Marqaritanın təklikdə qalmalarına imkan yaradır. Mefistofel Martanın dul olmasından istifadə edərək özünü ona təklif edir. Bu dəm Faust da marqaretaya eşq elan edir.
III Pərdə
I səhnə
Faustun eşqi Marqaritaya əzab vermiş olur. Uzun müddət tənhalığa qapılan Marqareta onu yolunu gözləyir, amma nahaq: Faust onu atmışdır. Amma Zibel əvvəlki kimi ona sadiqdir, bu ona bir qədər təskinlik verir.
II səhnə
Mefistofel Fausta nə qədər təskinlik versə də o, Marqaritanı unuda bilmir. Bunu görən Mefistofel Faustun hissinə toxunaraq onu lağa qoyur. Bu an Valentin əlində qılınc peyda olur. Döyüş öncəsi Faust və Valentin tanrıya nəhlət oxuyaraq onun lütfündən imtina edirlər. Fausta ürək dirək verərək Mefistofis: “Ürəklə qılınc çəkin! Müdafiənlə mən məşqul olaram!” Valentin 3 dəfə cəhd edir, boşa çıxır. Axırda Faust Valentinə ölümcül zərbə vurur. Mefistofel qeyb olur. Ölüm ayağında başına toplaşanlar içində bacısı Marqarita Valentinin əzablarını yüngülləşdirmək istərkən qardaşı onu Zibelanın və kütlənin yalvarmalarına baxmayaraq ölüm ayağında rüsvayçı ölümlə nəhlətləyir.
IV Pərdə
Marqarita ağlını itirərək öz övladını öldürdüyü üçün edam olunmalıdır. Faust yuxuya getmiş gözətçidən açarları oğurlayaraq Marqaritanın xilas etməyə gəlir. Marqarita incə bir xəyalla tanış olmalarını xatırlayır. Faust onunla getməyi təklif edir. Onların yolunu Mefistofel kəsərək: tezliklə səhərdir, onları sürətli atlar gözləyir! Addım səsləri eşidən Faust və Marqareta gizlənirlər. Gözətçi və keşiş qarşılarına çıxan Marqaritanı edam olunmaq üçün aparırlar.
II səhnə (Valpurgiya gecəsi)
Faustun başını qatmaq üçün Mefistofel onu ifritlərin böyük gecə məclisi olan Valpurgiya gecəsinə aparır. Burada ifritələr məşuqları şeytanlarla iblisin dövrəsində dəlicəsinə rəqs edib şənlənirlər. Hamı şərab içir, iblisə sitayəş edərək, sədaqətliliklərini göstərmək məqsədi ilə onun dalından - sarğısından öpürlər. Bu iyrənc mərasimdən vahiməyə gələn Faust birdən Marqaritanın səsinə “yuxudan” ayılır və gözləri önündə onun gözəl əksini görərək Mefistofelin əsirliyindən yaxa qurtarmaq üçün ona tərəf qaçır.
Mənbələr
- Anthony L. Barresi Faust: a comparative study of three musico-dramatic works based upon Goethe's Faust. — University of Michigan. School of Music, 1958. — 250 с. (ing.)
- Hervé Lacombe The keys to French opera in the nineteenth century. — Berkeley: University of California Press, 2001. — 415 с. — (ing.)
- Steven Huebner The Second Empire operas of Charles Gounod. — Princeton University, 1985. — 574 с. (ing.)
- Steven Huebner The operas of Charles Gounod. — Clarendon, 1990. — 314 с. — (ing.)
Xarici keçidlər
- Librettosu[ölü keçid] (fr.)
- Librettosu 2008-08-27 at the Wayback Machine (ing.)
- Librettosu (rus.)
- [1] 2015-02-15 at the Wayback Machine
- Faust operasından ariyaların notları
- Mefistofelin ariyası Müslüm Maqomayevin ifasında
- Archivio Storico Ricordi. 1808.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Faust ya Marqarita fr Faust fransiz bestekari 4 perdeli opera eseri Operanin librettosu terefinden Yohann Volfqanq Gotenin Faust dram poemasinin birinci hissesinin sujeti esasinda yazilmisdir Faust operasinin ilk primyerasi Parisin Teatr lirik sehnesinde 19 mart 1859 cu ilde oynanilmisdir Faustfr FaustFaust operasinin afisasi 1925 BestekarLibrettocu Dili FransizcaSujet Yohann Volfqanq Gotenin Faust dram poemasiJanr faciePerde 4Ilk sehnelesdirme 19 mart 1859Muddeti 3 saatPersonajlar Personajlar Faust Tenor Mefistofil Bass Marqarita Sopran Valentin Bariton Zibel Mezzo sopran Vaqner Bass Marta Alt Premyera 19 mart 1859 Paris Teatr lirik Vikianbarda elaqeli mediafayllarFaust ve MarqaritaYaranma tarixiGotenin Faust dram poemasinin sujeti esasinda Qunonun opera yazmaq fikiri hele 1839 cu ilde olmusdur Lakin heyata kecirmek 17 il sonra mumkun olmusdur Librettonu yazmaq ucun boyuk hevesle raziliq verirler Beste uzerinde is biter bitmez Parisin teatrlarinda melodram Faust peyda olur Sifarisci reqabetden ehtiyatlanaraq operani tamasaya qoymaqdan imtina ederek Qunoya yeni bir opera yazmagi teklif edir Bundan ruhdan dusmeyen Sarl Quno operanin uzerinde axira qeder isleyerek bitirir ve 19 mart 1859 cu ilde Parisde sehneye qoymaga mufessel olur Ilk evvel ugur qazana bilmese de get gede populyarlasaraq 57 defe tamasaya qoyulmus olur Gotenin Faustu orta esrlere aid alman efsanesine esaslanan felsefi mezmun dasisa da operada lirik meiset hadiseleri daha on plana cekilmisdir PersonajlarPersonajlar Ses Primyera ifacilari 19 mart 1859 Dirijor Faust tenor Jozef barboMefistofel Emil BalankMarqarita soprano Mari Miolan KarvaloValentin bariton ReynoVaqner M SiboZibel mezzo soprano FevrMarta kontralto Duklotelebeler esgerler seherliler usaqlar sade insanlarProloqFaust elacsiz halda seytana seslenir Bu an onun onunde Mefistofel canlanir Bundan qorxuya dusen faust derhal kabusu qovmaga calisir Mefistofel ona Seytana imdad ucun seslenib sonra da onu qovmagin ne menasi var Faustun Menim ucun sen ne ede bilersen axi sualina Mefistofel ad san sohret teklif etse de onu bunlar az maraqlandirdigini cavanlasmaq istediyini soyleyir Cehennem elcisi sertle men her zaman qullugunda haziram amma burada yaz ki sonra sen menim olacaqsan buna evvel tereddud eden sonra ise seytanin Marqaritanin gozel eksini tesvir ederek onu sirnikdirmesinden sonra Cavanliq nece de gozeldir sen bir bura bax menim tebibim raziliq veren Faust cavanlasir ve Mefistofelle yola duzelir Faust O merveille A moi les plaisirs O mocuze Mene xosdur source source Mefistofel Faustu Enriko Karuzo Marquerita ile sirnikdirerek seytanin sertine imza atdirir I Pered Le veau d or Qizil buzov source source Mefistofel II Pered Bu fayllarin oxunmasinda problem var Bax media komek I PerdeKef meclisinin qizgin caginda Mefistofel peyda olur Ozunu cazibedar gosteren Mefistofel hamiya serab teklif ederek Vaqnerin ilk doyusden mehv olacagini soyleyir Dalinca Marqaritanin sagligina bade qaldirir Bundan hiddetlenen Valentin qilincini siyirarken o sinmis olur Bundan sonra hami qarsilarinda kim oldugunu anlayir ve derhal qilincin xacabenzer desteyini qaldiraraq onu qovmaga calisirlar O ise onlara Tezlikle biz goruserik cenablar xudafis deyerek qeyb olur Faustun yanina qayidan Mefistofel ona eylenmeyi teklif edir Faust onun yadina Maqaritani salir Mefistofel ona Ancaq onun pakligi bize mane olur Faust onu terk edeceyi ile hedeleyir Mefitofel Faustu emin ederek sevimli hekimimle ayrilmaq istemezdim menim ucun qiymetlisiniz O bize gelecek size soz verirem Seher meydani Faust Marqarita ile gorusu gozleyir Mefistofel bunun ucun Zibelanin basini qatir Qizi goren faust ona yaxinlasir Gozele oz elimi sizi cengaver tek daim qorumaq ucun uzatmaga curet ede bileremmi Marqareta leyaqetli oldugu ucun onu qebul etmir Ah yox yox bu menim ucun ziyadesinden artiq seref olardi bir o qeder gozel deyilem ki cengaver lutfune layiq olum demesi ve cixib getmesi meftun olmus Faustu hiddetlendirir II PerdeZibel Marqarita ucun cicekler derir lakin onlar derhal solurlar Nehlet seytana deyerek ellerini muqeddes suda yumagi qerara alir Zibel cicek destesini qai agzinda qoyub gedir Bu an bagcada Faust ve Mefistotel peyda olur Onlar Zibelin oz qelbini Marqaritaya acmasini gorurler Faustun ureyini qisqancliq hissi buruyur Mefistofel gulu gostererek ironik terzde onda daha qiymetli sey oldugunu deyir Onlar qapinin agzinda zinet ve cevahirlerle dolu mucrunu qoyub gedirler Qapiya cixan Marqarita cicekleri gordukde Zibelin getirmis oldugunu anlayir Bu dem onun gozu zinet ve cevahirlerle dolu mucruye satasir Tesirlenen Marqarita onlari bir bir sinaqdan kecirir Ele bil bilerekden budur bu da guzgu menim ucun Ona nece baxmamaq olar Nece baxmamaq olar Bu ifadeleri ile Marqareta deyisilir tamah onun mesumiyetinin yerini tutmus olur Bu dem qonsusu Marta peyda olur O hec subhe etmir ki cevahirat meftun cengaverin isidir Faust ve Mefistofel peyda olurlar Mefistofel Martani oz ohdesine goturerek Faust ile Marqaritanin teklikde qalmalarina imkan yaradir Mefistofel Martanin dul olmasindan istifade ederek ozunu ona teklif edir Bu dem Faust da marqaretaya esq elan edir III PerdeI sehne Faustun esqi Marqaritaya ezab vermis olur Uzun muddet tenhaliga qapilan Marqareta onu yolunu gozleyir amma nahaq Faust onu atmisdir Amma Zibel evvelki kimi ona sadiqdir bu ona bir qeder teskinlik verir II sehne Mefistofel Fausta ne qeder teskinlik verse de o Marqaritani unuda bilmir Bunu goren Mefistofel Faustun hissine toxunaraq onu laga qoyur Bu an Valentin elinde qilinc peyda olur Doyus oncesi Faust ve Valentin tanriya nehlet oxuyaraq onun lutfunden imtina edirler Fausta urek direk vererek Mefistofis Urekle qilinc cekin Mudafienle men mesqul olaram Valentin 3 defe cehd edir bosa cixir Axirda Faust Valentine olumcul zerbe vurur Mefistofel qeyb olur Olum ayaginda basina toplasanlar icinde bacisi Marqarita Valentinin ezablarini yungullesdirmek isterken qardasi onu Zibelanin ve kutlenin yalvarmalarina baxmayaraq olum ayaginda rusvayci olumle nehletleyir IV PerdeFrits Roeber Valpurgiya gecesi teqriben 1910 cu il Marqarita aglini itirerek oz ovladini oldurduyu ucun edam olunmalidir Faust yuxuya getmis gozetciden acarlari ogurlayaraq Marqaritanin xilas etmeye gelir Marqarita ince bir xeyalla tanis olmalarini xatirlayir Faust onunla getmeyi teklif edir Onlarin yolunu Mefistofel keserek tezlikle seherdir onlari suretli atlar gozleyir Addim sesleri esiden Faust ve Marqareta gizlenirler Gozetci ve kesis qarsilarina cixan Marqaritani edam olunmaq ucun aparirlar II sehne Valpurgiya gecesi Faustun basini qatmaq ucun Mefistofel onu ifritlerin boyuk gece meclisi olan Valpurgiya gecesine aparir Burada ifriteler mesuqlari seytanlarla iblisin dovresinde delicesine reqs edib senlenirler Hami serab icir iblise sitayes ederek sedaqetliliklerini gostermek meqsedi ile onun dalindan sargisindan opurler Bu iyrenc merasimden vahimeye gelen Faust birden Marqaritanin sesine yuxudan ayilir ve gozleri onunde onun gozel eksini gorerek Mefistofelin esirliyinden yaxa qurtarmaq ucun ona teref qacir MenbelerAnthony L Barresi Faust a comparative study of three musico dramatic works based upon Goethe s Faust University of Michigan School of Music 1958 250 s ing Herve Lacombe The keys to French opera in the nineteenth century Berkeley University of California Press 2001 415 s ISBN 0520217195 ing Steven Huebner The Second Empire operas of Charles Gounod Princeton University 1985 574 s ing Steven Huebner The operas of Charles Gounod Clarendon 1990 314 s ISBN 0193153297 ing Xarici kecidlerLibrettosu olu kecid fr Librettosu 2008 08 27 at the Wayback Machine ing Librettosu rus 1 2015 02 15 at the Wayback Machine Faust operasindan ariyalarin notlari Mefistofelin ariyasiMuslum Maqomayevin ifasindaArchivio Storico Ricordi 1808