Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu məqaləni lazımdır. |
Şərifov Famil Həsən oğlu — Azərbaycanın əməkdar müəllimi, üzümçü-alim.
| Famil Şərifov | |
|---|---|
| Şərifov Famil Həsən oğlu | |
| Doğum tarixi | |
| Vəfat tarixi | (78 yaşında) |
| Vəfat yeri | Gəncə şəhəri |
| Dəfn yeri | Fəxri xiyaban |
| Vətəndaşlığı |  Azərbaycan |
| Milliyyəti | Azərbaycanlı |
| Elm sahəsi | üzümçülük |
| Elmi adı | Professor |
| İş yeri | Azərbaycan Aqrar Universiteti |
| Təhsili | Ali |
| Mühüm layihəsi | Üzümçülükdə intensiv aqrotexnikanın tədbiqi ilə rekord (800-1000 sentner/ha) məhsulun alınması |
| Mükafatları | Dövlət və beynəlxalq mükafatları |
Həyatı
20 noyabr 1937-ci il ildə anadan olub. 1960-cı ildə Azərbaycan Kənd Təsərrüfatı İnstitutunun meyvə-tərəvəzçilik və üzümçülük fakultəsini bitirdikdən sonra Ukraynanın Xerson vilayətində aqronom işləmişdir. 1963-cü ildə üzümçülük üzrə aspiranturaya daxil olmuş və 1968-ci ildə ″Fillokseraya davamlı çalaqaltı hibridlərin öyrənilməsi″ mövzusunda namizədlik dissertasiyası müdafiə etmişdir. Azərbaycan Kənd Təsərrüfatı Akademiyasında assistent, dosent, kafedra müdiri, professor vəzifələrində çalışmışdır.
Pedaqoji fəaliyyətlə yanaşı o, üzümçülük sahəsində genişmiqyaslı tədqiqat işləri aparmışdır.1972-1982-ci illərdə Dövlət xətti ilə respublikanın müxtəlif rayonlarında yeni üzümlüklərin salınmasında və ümumilikdə üzümçülüyün inkişaf etdirilməsində yaxından iştirak etmişdir.
Görkəmli alim F.Şərifov daim novatorluq nöqteyi-nəzərindən çıxış etmişdir. 1979-cu ildən onun üzümçülük üzrə başladığı intensiv və super-intensiv becərmə texnologiyaları sonralar genişmiqyaslı yeni və orjinal bütöv bir becərmə sistemini təşkil etmişdir. 1984-cü ildə onun super-intensiv becərmə texnologiyası əsasında becərdiyi üzümlüyün 1 hektarından 1000 sentner məhsul alınmışdır. Onun orijinal super-intensiv becərmə texnologiyası 1988-ci ildə Dövlət tərəfindən təsdiq edilmişdir (24 sentyabr, 1988-ci il).Beləliklə, Azərbaycanda və dünyada ilk dəfə hər hektar üzümlükdən 800-1000 sentner məhsul alınmasının elmi konsepsiyası hazırlanmışdır.
F.Şərifovun bu sahədəki işləri 1988-1989-cu illərdə SSRİ Xalq Təsərrüfatı Nailiyyətləri Sərgisində (ВДНХ СССР) nümayiş etdirilmiş, bie neçə medal və pul mükafatına layiq görülmüşdür. İyirminci əsrin 80-ci illərində Azərbaycanda ilk dəfə olaraq üzümün kombaynla yığımı üçün aqrofon yaratmış və Rusiya mütəxəssisləri ilə birlikdə üzümün kombaynla yığımını təşkil etmişdir.
2010-cu ildə F.Şərifov üzüm bitkisinin birinci ilində yüksək səviyyədə məhsul alınmasına nail olmuşdur. Sonrakı illərdə o, üzümçülüyün daha dərinliklərinə gedərək üzüm bitkisinin 2-ci ilində hər hektardan 6-8 ton məhsul almışdır. Hər iki məsələ üzümçülükdə sensasiya yaradaraq dünya üzümçülük elminin tarixinə düşmüşdür.
Uzun illərdən bəri üzərində işlədiyi və 2011-ci ildə təsdiqləndiyi daha bir istiqamət: tinglik mərhələsini keçmədən üzümlüyün salınması məsələsidir. Bununla da bir ildə tingliyin becərilməsinə sərf edilən vaxt və vəsaitə qənaət edilməsinin yeni konseptual istiqaməti elmi cəhətdən hazırlanmışdlr.
Bunlardan başqa üzümçülüyün aqrotexnikasında əl əməyinin 60-65% azaldılması texnologiyasını hazırlamışdır. Onun bütün tədqiqatları üzümçülükdə intensiv və super-intensiv becərmə texnologiyasına əsaslanaraq, torpaq fondunun, suvarma suyunun, material məsarifinin və işçi qüvvəsinin qat-qat qənaət edilməsinə və iqtisadi effektivliyin artırılmasına zəmin yaradır.
Famil Şərifovun tədqiqatlarının nəticələri İtaliya, Fransa və Çində uğurla aprobasiya edildikdən sonra bu ölkələrin bəzi təsərrüfatlarında tədbiq edilmişdir.
M.Qorbaçovun apardıqı uqursuz siyasəti nəticəsində Respublika üzümlüklərinin ləğvi dövründə F.Şərifov üzüm sortlarından ibarət qenofond yaratmışdır.
Yeni “Nail”, “Kəhraba”, “Bayanşirə Süfrə”, “Tünd yarpaq Təbrizi” üzüm sortlarının müəllifidir.
2002-ci ildə dövlət sifarişi ilə AzTV-nin çəkdiyi ″Azərbaycan üzümü″ telefilminin salnaməçisidir. 2005-ci ildə Azərbaycan üzümçülüyü tarixində ilk dəfə olaraq çapdan çıxmış ″Azərbaycan üzümü″ atlasının müəllifidir. O, dünyanın tanınmış üzümçüləri ilə sıx əlaqə qurmuş və birgə layihələrdə fəaliyyət göstərmişdir. Azərbaycanda ilk özəl üzümçülük məktəbinin yaradıcısı və rəhbəridir.
Beynəlxalq və Respublika sərgilərində dəfələrlə fəal iştirakına görə k/t nazirliyinin fəxri fərmanlarına layiq görülmüşdür.
150-dən artıq elmi əsərin müəllifidir. internet saytının təsisçisi və yaradıcısıdır.
Professor Famil Şərifov, Ölkə başçısı Cənab İlham Əliyevin sərəncamı ilə “Əməkdar müəllim” adına (2007) və “Tərəqqi” medalı ilə (2009) təltif edilmişdir. 2011-ci ildə Avropa Keyfiyyət Komissiyası tərəfindən qızıl medalla təltif olunmuşdur (İsveçrə, Cenevrə). 2015-ci ildə Dünya Biznes Konfederasiyasının “World Businessperson” mükafatına layiq görülmüşdür (ABŞ, Hyuston) . Azərbaycan Respublikası Ziyalılar cəmiyyətinin “Respublikanın Fəxri ziyalısı” adına layiq görülmüşdür.
Dövlət sifarişi ilə çəkilmiş “Azərbaycan üzümü” sənədli filminin salnaməçisi, bir sıra iri üzümçülük təsərrüfatlarının məsləhətçisi olmuşdur. Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyevin 2011-cil martın 1 tarixli “Toxumçuluq və üzümçülüyün inkişaf etdirilməsinə dair” məruzəsindən irəli gələn müddəalarla əlaqədar Nazirlər Kabinetində Dövlət proqramının hazırlanması üzrə yaradılmış işçi qrupunun fəal üzvü olmuşdur.
Famil müəllimin yetişdirdiyi mütəxəssislər həmi Azərbaycanda, həmi də onun hüdudlarından kənarda onun işlərinin layiqli davamçılarıdır. F.Şərifov bacarıqlı və fədakar elm xadimi olmaqla yanaşı, qayğıkeş və mehriban ailə başçısı olmuş, dörd övlad və səkkiz nəvə yadigarı vardır.
Üzümçülükdə aşağıdakı problemlərin həllinə nail olmuşdur:
- Üzümçülükdə intensiv və super-intensiv becərmə texnologiyalarının işlənib hazırlanması;
- Üzümlüyün 2-ci ilində 6-8 ton, 4-5-ci ilində 800-1000 sentner məhsul alınmasının elmi konsepsiyası;
- Üzümçülükdə şirin ( üzüm ) konveyerinin elmi əsasları;
- Super-intensiv becərmə texnologiyasının tələblərinə uyğun yeni modifikasiyalı geniş fəzalı şaquli şpalerin parametlərinin hazırlanması;
- Üzümlükdə bilavasitə kolla bağlı əl əməyinin 60-65% azaldılması;
- Tinglikdən ting çıxımının 2 dəfəyə qədər artırılması;
- Üzümçülükdə xəstəliklərə və ziyanvericilərə qarşı mübarizənin yeni metodları;
- İntensiv becərmə texnologiyası əsasında tinglikdən ting çıxımının 2-2.5 dəfə artırılması;
- Üzümçülükdə milli qenofondun yaradılması
Famil Həsən oğlu Şərifov 4 may 2016-cı ildə vəfat etmişdir. Gəncə şəhəri fəxri xiyabanında dəfn olunmuşdur. Noyabr 2016-cı ildən Azərbaycan Dövlət Aqrar Unifersitetində professor Fami Şərifov adına laboratoriya fəaliyyət göstərir.
İstinadlar
- TANINMIŞ ÜZÜMÇÜLƏR: Şərifov Famil Həsən oğlu[ölü keçid]
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Serifov Famil Hesen oglu Azerbaycanin emekdar muellimi uzumcu alim Famil SerifovSerifov Famil Hesen ogluDogum tarixi 20 noyabr 1937Vefat tarixi 4 may 2016 78 yasinda Vefat yeri Gence seheriDefn yeri Fexri xiyabanVetendasligi AzerbaycanMilliyyeti AzerbaycanliElm sahesi uzumculukElmi adi ProfessorIs yeri Azerbaycan Aqrar UniversitetiTehsili AliMuhum layihesi Uzumculukde intensiv aqrotexnikanin tedbiqi ile rekord 800 1000 sentner ha mehsulun alinmasiMukafatlari Dovlet ve beynelxalq mukafatlariHeyati20 noyabr 1937 ci il ilde anadan olub 1960 ci ilde Azerbaycan Kend Teserrufati Institutunun meyve terevezcilik ve uzumculuk fakultesini bitirdikden sonra Ukraynanin Xerson vilayetinde aqronom islemisdir 1963 cu ilde uzumculuk uzre aspiranturaya daxil olmus ve 1968 ci ilde Fillokseraya davamli calaqalti hibridlerin oyrenilmesi movzusunda namizedlik dissertasiyasi mudafie etmisdir Azerbaycan Kend Teserrufati Akademiyasinda assistent dosent kafedra mudiri professor vezifelerinde calismisdir Pedaqoji fealiyyetle yanasi o uzumculuk sahesinde genismiqyasli tedqiqat isleri aparmisdir 1972 1982 ci illerde Dovlet xetti ile respublikanin muxtelif rayonlarinda yeni uzumluklerin salinmasinda ve umumilikde uzumculuyun inkisaf etdirilmesinde yaxindan istirak etmisdir Gorkemli alim F Serifov daim novatorluq noqteyi nezerinden cixis etmisdir 1979 cu ilden onun uzumculuk uzre basladigi intensiv ve super intensiv becerme texnologiyalari sonralar genismiqyasli yeni ve orjinal butov bir becerme sistemini teskil etmisdir 1984 cu ilde onun super intensiv becerme texnologiyasi esasinda becerdiyi uzumluyun 1 hektarindan 1000 sentner mehsul alinmisdir Onun orijinal super intensiv becerme texnologiyasi 1988 ci ilde Dovlet terefinden tesdiq edilmisdir 24 sentyabr 1988 ci il Belelikle Azerbaycanda ve dunyada ilk defe her hektar uzumlukden 800 1000 sentner mehsul alinmasinin elmi konsepsiyasi hazirlanmisdir F Serifovun bu sahedeki isleri 1988 1989 cu illerde SSRI Xalq Teserrufati Nailiyyetleri Sergisinde VDNH SSSR numayis etdirilmis bie nece medal ve pul mukafatina layiq gorulmusdur Iyirminci esrin 80 ci illerinde Azerbaycanda ilk defe olaraq uzumun kombaynla yigimi ucun aqrofon yaratmis ve Rusiya mutexessisleri ile birlikde uzumun kombaynla yigimini teskil etmisdir 2010 cu ilde F Serifov uzum bitkisinin birinci ilinde yuksek seviyyede mehsul alinmasina nail olmusdur Sonraki illerde o uzumculuyun daha derinliklerine gederek uzum bitkisinin 2 ci ilinde her hektardan 6 8 ton mehsul almisdir Her iki mesele uzumculukde sensasiya yaradaraq dunya uzumculuk elminin tarixine dusmusdur Uzun illerden beri uzerinde islediyi ve 2011 ci ilde tesdiqlendiyi daha bir istiqamet tinglik merhelesini kecmeden uzumluyun salinmasi meselesidir Bununla da bir ilde tingliyin becerilmesine serf edilen vaxt ve vesaite qenaet edilmesinin yeni konseptual istiqameti elmi cehetden hazirlanmisdlr Bunlardan basqa uzumculuyun aqrotexnikasinda el emeyinin 60 65 azaldilmasi texnologiyasini hazirlamisdir Onun butun tedqiqatlari uzumculukde intensiv ve super intensiv becerme texnologiyasina esaslanaraq torpaq fondunun suvarma suyunun material mesarifinin ve isci quvvesinin qat qat qenaet edilmesine ve iqtisadi effektivliyin artirilmasina zemin yaradir Famil Serifovun tedqiqatlarinin neticeleri Italiya Fransa ve Cinde ugurla aprobasiya edildikden sonra bu olkelerin bezi teserrufatlarinda tedbiq edilmisdir M Qorbacovun apardiqi uqursuz siyaseti neticesinde Respublika uzumluklerinin legvi dovrunde F Serifov uzum sortlarindan ibaret qenofond yaratmisdir Yeni Nail Kehraba Bayansire Sufre Tund yarpaq Tebrizi uzum sortlarinin muellifidir 2002 ci ilde dovlet sifarisi ile AzTV nin cekdiyi Azerbaycan uzumu telefilminin salnamecisidir 2005 ci ilde Azerbaycan uzumculuyu tarixinde ilk defe olaraq capdan cixmis Azerbaycan uzumu atlasinin muellifidir O dunyanin taninmis uzumculeri ile six elaqe qurmus ve birge layihelerde fealiyyet gostermisdir Azerbaycanda ilk ozel uzumculuk mektebinin yaradicisi ve rehberidir Beynelxalq ve Respublika sergilerinde defelerle feal istirakina gore k t nazirliyinin fexri fermanlarina layiq gorulmusdur 150 den artiq elmi eserin muellifidir internet saytinin tesiscisi ve yaradicisidir Professor Famil Serifov Olke bascisi Cenab Ilham Eliyevin serencami ile Emekdar muellim adina 2007 ve Tereqqi medali ile 2009 teltif edilmisdir 2011 ci ilde Avropa Keyfiyyet Komissiyasi terefinden qizil medalla teltif olunmusdur Isvecre Cenevre 2015 ci ilde Dunya Biznes Konfederasiyasinin World Businessperson mukafatina layiq gorulmusdur ABS Hyuston Azerbaycan Respublikasi Ziyalilar cemiyyetinin Respublikanin Fexri ziyalisi adina layiq gorulmusdur Dovlet sifarisi ile cekilmis Azerbaycan uzumu senedli filminin salnamecisi bir sira iri uzumculuk teserrufatlarinin meslehetcisi olmusdur Azerbaycan Respublikasinin Prezidenti cenab Ilham Eliyevin 2011 cil martin 1 tarixli Toxumculuq ve uzumculuyun inkisaf etdirilmesine dair meruzesinden ireli gelen muddealarla elaqedar Nazirler Kabinetinde Dovlet proqraminin hazirlanmasi uzre yaradilmis isci qrupunun feal uzvu olmusdur Famil muellimin yetisdirdiyi mutexessisler hemi Azerbaycanda hemi de onun hududlarindan kenarda onun islerinin layiqli davamcilaridir F Serifov bacariqli ve fedakar elm xadimi olmaqla yanasi qaygikes ve mehriban aile bascisi olmus dord ovlad ve sekkiz neve yadigari vardir Uzumculukde asagidaki problemlerin helline nail olmusdur Uzumculukde intensiv ve super intensiv becerme texnologiyalarinin islenib hazirlanmasi Uzumluyun 2 ci ilinde 6 8 ton 4 5 ci ilinde 800 1000 sentner mehsul alinmasinin elmi konsepsiyasi Uzumculukde sirin uzum konveyerinin elmi esaslari Super intensiv becerme texnologiyasinin teleblerine uygun yeni modifikasiyali genis fezali saquli spalerin parametlerinin hazirlanmasi Uzumlukde bilavasite kolla bagli el emeyinin 60 65 azaldilmasi Tinglikden ting ciximinin 2 defeye qeder artirilmasi Uzumculukde xesteliklere ve ziyanvericilere qarsi mubarizenin yeni metodlari Intensiv becerme texnologiyasi esasinda tinglikden ting ciximinin 2 2 5 defe artirilmasi Uzumculukde milli qenofondun yaradilmasi Famil Hesen oglu Serifov 4 may 2016 ci ilde vefat etmisdir Gence seheri fexri xiyabaninda defn olunmusdur Noyabr 2016 ci ilden Azerbaycan Dovlet Aqrar Unifersitetinde professor Fami Serifov adina laboratoriya fealiyyet gosterir IstinadlarTANINMIS UZUMCULER Serifov Famil Hesen oglu olu kecid