Etilendiamin (1,2-diaminoetan) H2NCH2CH2NH2 – amin sinfinə aid üzvi maddədir.
Etilendiamin | |
---|---|
Ümumi | |
etilendiamin | |
Kimyəvi formulu | C2H8N2 |
Molyar kütlə | 60.1 q/mol |
Fiziki xassələri | |
Sıxlıq | 0,899 q/sm³ |
Termik xüsusiyyətlər | |
Ərimə nöqtəsi | 11 °C °S |
Qaynama nöqtəsi | 117-119 °C °S |
Xassələri
Ammiak iyi verən rəngsiz maye, nəmli hava ilə əlaqədə tüstülənir . T qay. 116.5 oC, T ər. 8.5 oC, sıxlıq 0.899 q/sm3 (20oC). Etilendiamin suda yaxşı həll olur (məhlulun qızdırılması ilə), etanolda daha zəif, efirdə bir qədər pis, benzol və digər karbohidrogenlərdə isə heç həll olmur. Güclü əsasdır. Tərkibində iki aminoqrup olduğu üçün turşularla iki sıra duz əmələ gətirir. Bəzi metallarla (məsələn Cu, Mn, Co) kompleks birləşmələr əmələ gətirir. Etilendiamindinitrat qızdırıldıqda etilendinitraminə çevrilir ki, bu da partlayici maddədir. Kondensasiya reksiyasına girir: yüksək temperatur və təzyiqdə katalizator iştiraki ilə piperazinə, 1,2-diketonlarla - 2,3-dihidropirazinlərə; moçevina ilə reaksiyası zamanı – etilenmoçevinaya (2-imidazolinona) çevrilir.
Alınması
Etilendiaminin sənayedə alınmasının əsas metodu ammoniyakın dixloretanla qarşılıqlı təsiridir.
Bundan başqa onu monoetanolaminin ammoniyakla qarışığının katalitik hidratlaşmasından almaq olar. 150-230oC.
Etilendiaminin başqa metodlarla sintezinə etilenin ammoniyakla və ya formaldehidin ammoniyak sianohidrogenlə reaksiyası aiddir.
Toksikliyi
Toksikdir. Etilendiamin dərini və yuxarı nəfəs yollarını qıcıqlandırır. Onun buxarlarının atmosfer havasındakı son hüdudu 0.03 mq/m3, iş sahəsində 2 mq/m3, su hövzələrində isə 0.2 mq/m3.
Tədbiqi
Etilendiamindən onun xlorsirkə turşusu ilə təsirindən etilendiamintetrasirkə turşusunun alınması üçün istifadə edilir. Onun yağlı turşularla düzları tekstil sənayesində yümşaldıcı agent kimi , eyni zamanda etilendiamin rənglərin və emulqatorların, latekslərin, plastifikatorların, fungisidlərin stabilizatorlarının, dərman preparatlarının (suprastin, eufillin, ranitidin) istehsalında tətbiq olunur.
Ədəbiyyat
- Зефиров Н.С. и др. т.5 Три-Ятр // Химическая энциклопедия. — М.: Большая Российская Энциклопедия, 1998. — 783 с. — .
- Кремлёв А. М., Менделеев Д. И.,. Этилендиамин // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона : в 86 т. (82 т. и 4 доп.). — СПб., 1890—1907.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Etilendiamin 1 2 diaminoetan H2NCH2CH2NH2 amin sinfine aid uzvi maddedir EtilendiaminUmumietilendiaminKimyevi formulu C2H8N2Molyar kutle 60 1 q molFiziki xasseleriSixliq 0 899 q sm Termik xususiyyetlerErime noqtesi 11 C SQaynama noqtesi 117 119 C SXasseleriAmmiak iyi veren rengsiz maye nemli hava ile elaqede tustulenir T qay 116 5 oC T er 8 5 oC sixliq 0 899 q sm3 20oC Etilendiamin suda yaxsi hell olur mehlulun qizdirilmasi ile etanolda daha zeif efirde bir qeder pis benzol ve diger karbohidrogenlerde ise hec hell olmur Guclu esasdir Terkibinde iki aminoqrup oldugu ucun tursularla iki sira duz emele getirir Bezi metallarla meselen Cu Mn Co kompleks birlesmeler emele getirir Etilendiamindinitrat qizdirildiqda etilendinitramine cevrilir ki bu da partlayici maddedir Kondensasiya reksiyasina girir yuksek temperatur ve tezyiqde katalizator istiraki ile piperazine 1 2 diketonlarla 2 3 dihidropirazinlere mocevina ile reaksiyasi zamani etilenmocevinaya 2 imidazolinona cevrilir AlinmasiEtilendiaminin senayede alinmasinin esas metodu ammoniyakin dixloretanla qarsiliqli tesiridir Bundan basqa onu monoetanolaminin ammoniyakla qarisiginin katalitik hidratlasmasindan almaq olar 150 230oC Etilendiaminin basqa metodlarla sintezine etilenin ammoniyakla ve ya formaldehidin ammoniyak sianohidrogenle reaksiyasi aiddir ToksikliyiToksikdir Etilendiamin derini ve yuxari nefes yollarini qiciqlandirir Onun buxarlarinin atmosfer havasindaki son hududu 0 03 mq m3 is sahesinde 2 mq m3 su hovzelerinde ise 0 2 mq m3 TedbiqiEtilendiaminden onun xlorsirke tursusu ile tesirinden etilendiamintetrasirke tursusunun alinmasi ucun istifade edilir Onun yagli tursularla duzlari tekstil senayesinde yumsaldici agent kimi eyni zamanda etilendiamin renglerin ve emulqatorlarin latekslerin plastifikatorlarin fungisidlerin stabilizatorlarinin derman preparatlarinin suprastin eufillin ranitidin istehsalinda tetbiq olunur EdebiyyatZefirov N S i dr t 5 Tri Yatr Himicheskaya enciklopediya M Bolshaya Rossijskaya Enciklopediya 1998 783 s ISBN 5 85270 310 9 Kremlyov A M Mendeleev D I Etilendiamin Enciklopedicheskij slovar Brokgauza i Efrona v 86 t 82 t i 4 dop SPb 1890 1907