Enliyarpaq cökə (lat. Tilia platyphyllos) — bitkilər aləminin əməköməciçiçəklilər dəstəsinin əməköməcikimilər fəsiləsinin cökə cinsinə aid bitki növü.
Enliyarpaq cökə | ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Elmi təsnifat | ||||||||||
Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Cins: Növ: Enliyarpaq cökə | ||||||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
| ||||||||||
|
Təbii yayılması
Ukraynanın qərb hissəsinin meşələrində, Moldovada, Qafqazda, Qərbi, Mərkəzi, Cənubi Avropada, İtaliyada, Yuqosloviyada, Bolqariyada, Yunanistanda, Rumıniyada bitir.
Botaniki təsviri
Hündürlüyü 40 m-dək, sıx, enli piramidal çətirli, qırmızımtıl qonur tükücüklü, bəzən çılpaq ağacdır. Yarpaqları 14 sm-dək uzunluqda, yumurtavari, üstü tünd yaşıl, alt tərəfi açıq, çılpaq, damarcıqların künclərində açıq tükcüklüdür, 2-6 sm uzunluğu olan saplaqlarda yerləşir. Xırdayarpaq cökəyə nisbətən yarpaqları iki həftə gec açılır Tumurcuqları qırmızımtıl-qonur, çılpaqdır. Çiçəkləri 2-5 ədəd sarımtıl çiçək qrupunda toplanır və iyun ayının əvvəlində çiçəkləyir. Meyvəsi təxminən şarşəkilli, 5 çıxıntılı, qalın qabıqlı, keçəli tükcüklü qozadır.
Ekologiyası
İstiyə, quraqlığa, rütübətə davamlı olub, torpaga tələbkardır. İşıqlı ərazilərdə yaxşı bitir.
Azərbaycanda yayılması
Böyük və Kiçik Qafqazda, Talışda təbii halda rast gəlinir.
İstifadəsi
Landşaft memarlığında və yaşıllaşdırmada geniş istifadə olunur. Balverən bitkidir.
İstinadlar
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Enliyarpaq coke lat Tilia platyphyllos bitkiler aleminin emekomecicicekliler destesinin emekomecikimiler fesilesinin coke cinsine aid bitki novu Enliyarpaq cokeElmi tesnifatDomen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerAlem BitkilerKlad StreptofitlerKlad EmbryophytesKlad Klad Klad Toxumlu bitkilerKlad Cicekli bitkilerKlad Klad Klad Klad RosidsKlad Deste EmekomeciciceklilerFesile EmekomecikimilerYarimfesile Cins CokeNov Enliyarpaq cokeBeynelxalq elmi adiTilia platyphyllos Scop Scop Sekil axtarisiITIS 21541NCBI 82423EOL 584812Tebii yayilmasiUkraynanin qerb hissesinin meselerinde Moldovada Qafqazda Qerbi Merkezi Cenubi Avropada Italiyada Yuqosloviyada Bolqariyada Yunanistanda Ruminiyada bitir Botaniki tesviriHundurluyu 40 m dek six enli piramidal cetirli qirmizimtil qonur tukucuklu bezen cilpaq agacdir Yarpaqlari 14 sm dek uzunluqda yumurtavari ustu tund yasil alt terefi aciq cilpaq damarciqlarin kunclerinde aciq tukcukludur 2 6 sm uzunlugu olan saplaqlarda yerlesir Xirdayarpaq cokeye nisbeten yarpaqlari iki hefte gec acilir Tumurcuqlari qirmizimtil qonur cilpaqdir Cicekleri 2 5 eded sarimtil cicek qrupunda toplanir ve iyun ayinin evvelinde cicekleyir Meyvesi texminen sarsekilli 5 cixintili qalin qabiqli keceli tukcuklu qozadir EkologiyasiIstiye quraqliga rutubete davamli olub torpaga telebkardir Isiqli erazilerde yaxsi bitir Azerbaycanda yayilmasiBoyuk ve Kicik Qafqazda Talisda tebii halda rast gelinir IstifadesiLandsaft memarliginda ve yasillasdirmada genis istifade olunur Balveren bitkidir IstinadlarHemcinin bax