Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
1941-ci il Peru-Ekvador müharibəsi — XX əsrdə Peru və Ekvador arasında mübahisəli ərazilər üstündə baş vermiş 3 müharibədən birincisi.
| 1941-ci il Peru-Ekvador müharibəsi | |||
|---|---|---|---|
| Peru-Ekvador münaqişələri | |||
 | |||
| Tarix | 5 iyul 1941 — 31 iyul 1941 | ||
| Yeri | Peru-Ekvador sərhədi, Ekvadorun El-Oro, Loxa və Oryente əraziləri | ||
| Səbəbi | Ərazi mübahisəsi | ||
| Nəticəsi | Rio-de-Janeyro protokolu, mübahisəli ərazilər Peruya keçdi | ||
| Münaqişə tərəfləri | |||
| | |||
| Komandan(lar) | |||
| |||
| Tərəflərin qüvvəsi | |||
| |||
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |||
Müharibənin səbəbi
Amazon çayı hövzəsində yerləşən ərazilər XIX əsrdən başlayaraq Peru və o vaxt kı Böyük Kolumbiya Respublikası dövlətləri arasında mübahisəyə səbəb olmuşdu. 1940-cı ildə sərhədyanı döyüşlər aktivləşdi. Növbəti il Perunun prezidenti ekvadorluların Perunun Sarumilya ərazisinə hücum etdiklərini irəli sürərək ordunun Şimal qrupunun döyüş vəziyyətinə gətirilməsini əmr etdi.
Müharibənin gedişi
5 iyul 1941-ci ildə sərhədyanı döyüşlər açıq müharibəyə çevrildi. Hansı tərəfin ilk atəş açdığına dair mübahisələr indiyədək gedir. Peru ordusu sayca və hərbi texnikasına görə Ekvadoru qat-qat üstələyirdi, belə ki, münaqişənin ilk günlərində ərazidə Perunun 11 500-dən 13 minədək əsgəri, hərbi təyyarələri və yenicə Çexoslovakiyadan alınan tankları var idi. Ekvador tərəfdə isə yalnız 743 əsgər, 93 könüllü və 500 karabiner yerləşdirilmişdi.
5-7 iyul tarixində artilleriya ilə Sarumilyaya zərbələr endirilir. Peru tərəfdən isə aviasiya iştrak edir. 23 iyul tarixində Peru Ekvadorun liman şəhəri olan tərəf hücuma keçir. Eyni zamanda Peru aviasiyası Uakilyas, Arnilyas, Santa-Roza və Maçala şəhərlərinə aviazərbələr endirir. 27 iyulda Puerto-Bolivar hava-desant əməliyyatı nəticəsində peruluların əlinə keçir. Bu, tarixdə Qərb yarımkürəsində həyata keçirilmiş ilk desant əməliyyatı idi. Əməliyyatda cəmi 30 desantçı iştirak edirdi. 31 iyuldan başlayaraq döyüşlər səngiməyə başlayır.
Nəticə
21 noyabrda Rio-de-Janeyroda tərəflər arasında protokol imzalanır. Protokola əsasən 278 km² ərazi Peruya keçir. Müqavilənin yerinə yetirilməsinin zəmanətçisi kimi Argentina, Braziliya, ABŞ və Çili müşahidəçi rolunu oynayırdılar. Amma müqavilədə mübahisəli hesab olunan 78 km² ərazi bölünmədi. Bu isə bir müddətdən sonra yeni müharibələr gətirib çıxardı.Bu kanfilikt Pakuişa müharibəsi və Alto Senepa müharibəsinə səbəb olur
Xarici keçidlər
- Kotlobovskiy.A.,Jiroxov.M. And-da müharibə(rusca)
- müharibənin tarixçəsi(rusca) 2008-04-20 at the Wayback Machine
- Rio de janeyro protokolun mətni (ingiliscə) 2006-01-12 at the Wayback Machine
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
1941 ci il Peru Ekvador muharibesi XX esrde Peru ve Ekvador arasinda mubahiseli eraziler ustunde bas vermis 3 muharibeden birincisi 1941 ci il Peru Ekvador muharibesiPeru Ekvador munaqiseleriTarix 5 iyul 1941 31 iyul 1941Yeri Peru Ekvador serhedi Ekvadorun El Oro Loxa ve Oryente erazileriSebebi Erazi mubahisesiNeticesi Rio de Janeyro protokolu mubahiseli eraziler Peruya kecdiMunaqise terefleriPeru EkvadorKomandan lar General Eloy Ureta Polkovnik Luis RodriqesTereflerin quvvesi15 723 esger 11 tank 24 top 5 300 esger 8 top Vikianbarda elaqeli mediafayllarMuharibenin sebebiAmazon cayi hovzesinde yerlesen eraziler XIX esrden baslayaraq Peru ve o vaxt ki Boyuk Kolumbiya Respublikasi dovletleri arasinda mubahiseye sebeb olmusdu 1940 ci ilde serhedyani doyusler aktivlesdi Novbeti il Perunun prezidenti ekvadorlularin Perunun Sarumilya erazisine hucum etdiklerini ireli surerek ordunun Simal qrupunun doyus veziyyetine getirilmesini emr etdi Muharibenin gedisi5 iyul 1941 ci ilde serhedyani doyusler aciq muharibeye cevrildi Hansi terefin ilk ates acdigina dair mubahiseler indiyedek gedir Peru ordusu sayca ve herbi texnikasina gore Ekvadoru qat qat usteleyirdi bele ki munaqisenin ilk gunlerinde erazide Perunun 11 500 den 13 minedek esgeri herbi teyyareleri ve yenice Cexoslovakiyadan alinan tanklari var idi Ekvador terefde ise yalniz 743 esger 93 konullu ve 500 karabiner yerlesdirilmisdi 5 7 iyul tarixinde artilleriya ile Sarumilyaya zerbeler endirilir Peru terefden ise aviasiya istrak edir 23 iyul tarixinde Peru Ekvadorun liman seheri olan teref hucuma kecir Eyni zamanda Peru aviasiyasi Uakilyas Arnilyas Santa Roza ve Macala seherlerine aviazerbeler endirir 27 iyulda Puerto Bolivar hava desant emeliyyati neticesinde perulularin eline kecir Bu tarixde Qerb yarimkuresinde heyata kecirilmis ilk desant emeliyyati idi Emeliyyatda cemi 30 desantci istirak edirdi 31 iyuldan baslayaraq doyusler sengimeye baslayir Netice21 noyabrda Rio de Janeyroda terefler arasinda protokol imzalanir Protokola esasen 278 km erazi Peruya kecir Muqavilenin yerine yetirilmesinin zemanetcisi kimi Argentina Braziliya ABS ve Cili musahideci rolunu oynayirdilar Amma muqavilede mubahiseli hesab olunan 78 km erazi bolunmedi Bu ise bir muddetden sonra yeni muharibeler getirib cixardi Bu kanfilikt Pakuisa muharibesi ve Alto Senepa muharibesine sebeb olurXarici kecidlerKotlobovskiy A Jiroxov M And da muharibe rusca muharibenin tarixcesi rusca 2008 04 20 at the Wayback Machine Rio de janeyro protokolun metni ingilisce 2006 01 12 at the Wayback Machine