Dərman köpəkdili (lat. Cynoglossum officinale) — bitkilər aləminin göyzabançiçəklilər dəstəsinin göyzabankimilər fəsiləsinin köpəkdili cinsinə aid bitki növü.
Dərman köpəkdili | ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Elmi təsnifat | ||||||||||
Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Cins: Növ: Dərman köpəkdili | ||||||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
|
Botaniki xarakteristikası
Hündürlüyü 40-85 sm, gövdəsi sıx yarpaqla örtülmüş, düzduran, şırımlı, yuxarı hissədə süpürgəvari budaqlanmış, bozumtul tüklü, qara mil kökləri torpağın içərisinə vertikal yeriyən ikiillik ot bitkisidir. Yarpaqları yumşaq və basıqtükcüklüdür, uzundur, neştərə oxşar, sivri ucludur, aşağı yarpaqları saplağa daralmışdır və saplaqla birgə uzunluğu 10-21,5 sm, eni 18-30 mm-dir. Ondan sonrakı yarpaqlar oturaqdır, uzunluğu 9-19 sm və eni 12-20 mm-dir; kökətrafı yarpaqları bitki çiçək açana qədər quruyur. Çiçək qrupu süpürgəvaridir və meyvə verəndə budaqları uzanmış halda olur. Çiçək saplağı yumşaq-boz tükcüklüdür və nazikdir, kasacıqla eynidir, meyvə verən zaman 10-13 sm-ə qədər uzanır və aşağıya doğru qövsşəkilli əyilir. Tac çirkli tünd-qırmızı və ya qırmızı-göy rənglidir, qıfa oxşardır. Fındıqcalar 5-7 mm uzunluqdadır, enliyumurtavari, arxa hissədən demək olar ki, yastı, kənarları az qalxmış və qalınlaşmışdır, üzərində seyrək tikanları vardır. Fındıqcanın yan və qarın tərəfi tikanlarla sıx örtülüdür. May-iyun aylarında çiçəkləyir, iyul ayında meyvə verir.
Azərbaycanda yayılması
BQ (Quba), BQ şərq, BQ qərb, Alazan-Əyriçay, Kür düz., KQ şimal, Nax.-dağ., Talış. Orta dağ qurşağına qədər. Kolluqların arasında, tullantı yerlərdə, çayların çınqıllı yerlərində bitir.
Yaşayış mühiti
Kolluqlarda, çayların çınqıllı yerlərində, alaqlı yerlərdə rast gəlinir.
Təsərrüfat əhəmiyyəti
Tərkibində zəhərlialkaloid olan bitkidir. Bundan başqa tərkibində efir yağları da vardır və bal verən bitkidir.
İstinadlar
- Linnaeus C. Species Plantarum (lat.): Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas. 1753. C. 1. S. 134.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Derman kopekdili lat Cynoglossum officinale bitkiler aleminin goyzabancicekliler destesinin goyzabankimiler fesilesinin kopekdili cinsine aid bitki novu Derman kopekdiliElmi tesnifatDomen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerAlem BitkilerKlad StreptofitlerKlad EmbryophytesKlad Klad Klad Toxumlu bitkilerKlad Cicekli bitkilerKlad Klad Klad Klad AsteridsKlad Deste GoyzabanciceklilerFesile GoyzabankimilerYarimfesile Cins KopekdiliNov Derman kopekdiliBeynelxalq elmi adiCynoglossum officinale L 1753Sekil axtarisiITIS 31890NCBI 181189EOL 579904Botaniki xarakteristikasiHundurluyu 40 85 sm govdesi six yarpaqla ortulmus duzduran sirimli yuxari hissede supurgevari budaqlanmis bozumtul tuklu qara mil kokleri torpagin icerisine vertikal yeriyen ikiillik ot bitkisidir Yarpaqlari yumsaq ve basiqtukcukludur uzundur nestere oxsar sivri ucludur asagi yarpaqlari saplaga daralmisdir ve saplaqla birge uzunlugu 10 21 5 sm eni 18 30 mm dir Ondan sonraki yarpaqlar oturaqdir uzunlugu 9 19 sm ve eni 12 20 mm dir koketrafi yarpaqlari bitki cicek acana qeder quruyur Cicek qrupu supurgevaridir ve meyve verende budaqlari uzanmis halda olur Cicek saplagi yumsaq boz tukcukludur ve nazikdir kasaciqla eynidir meyve veren zaman 10 13 sm e qeder uzanir ve asagiya dogru qovssekilli eyilir Tac cirkli tund qirmizi ve ya qirmizi goy renglidir qifa oxsardir Findiqcalar 5 7 mm uzunluqdadir enliyumurtavari arxa hisseden demek olar ki yasti kenarlari az qalxmis ve qalinlasmisdir uzerinde seyrek tikanlari vardir Findiqcanin yan ve qarin terefi tikanlarla six ortuludur May iyun aylarinda cicekleyir iyul ayinda meyve verir Azerbaycanda yayilmasiBQ Quba BQ serq BQ qerb Alazan Eyricay Kur duz KQ simal Nax dag Talis Orta dag qursagina qeder Kolluqlarin arasinda tullanti yerlerde caylarin cinqilli yerlerinde bitir Yasayis muhitiKolluqlarda caylarin cinqilli yerlerinde alaqli yerlerde rast gelinir Teserrufat ehemiyyetiTerkibinde zeherlialkaloid olan bitkidir Bundan basqa terkibinde efir yaglari da vardir ve bal veren bitkidir IstinadlarLinnaeus C Species Plantarum lat Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas 1753 C 1 S 134 Hemcinin bax