Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Düşüncə — müqayisələr etmə, ayırma, birləşdirmə nəticəsində başa düşülən anlam. Aristotelə görə insanı heyvandan ayıran əsaslı fərq düşüncədir. Descarles "Düşünmək, var olmaqdır deyər". Kant'a görə "Düşünmək mühakimə etməkdir". Locke, düşünməyi ruhun öz üstünə yönələrək öz əməliyyatları haqqında məlumat əldə etməsi olaraq görər.
Bu məqaləni lazımdır. |
Düşünmə müxtəlif şəkillərdə ortaya çıxar. Düşüncə tipik olmayan bir vəziyyəti dərhal qavrarsa buna zəka adı verilər. Düşüncə müəyyən problemləri hazırlayar, onu fikirlərlə ifadə edər, bunlar üzərində düşünməyə əsaslanan şərhlər etsə, buna da ağıl deyilir. Düşünmə-real obyektlərə yönəlsə konkret düşünmə, ideal obyektlərə yönəlsə mücərrəd düşünmə adını alır. Düşüncənin bəzi vəzifələri var.
Təyin etmək
Bir varlığı, bir obyektin ya da bir fikrin xüsusi və dəyişməz xüsusiyyətlərini sadalayaraq onu tanıtmaqdır. Təyin etmə, ümumiyyətlə, bəndin daxili hissəsində iştirak edər. Təyin etmə, daha çox açıqlayıcı və höcətləşən izahat formalarında istifadə edilən bir düşüncəni inkişaf etdirmə yoludur. Nümunə: "Roman, insanların başından keçən ya da keçə biləcək növdəki hadisələri yer və vaxt ifadə edərək izah edən uzun yazı növüdür. İstifadəçinin üstün məlumatı, möhkəm müşahidəsi, duyğusu romanın müvəffəqiyyətli olmasını təmin edən ən əhəmiyyətli faktordur. " Təyin iki şəkildə edilir: a) Obyektiv Təyin etmə: Hər kəs üçün eyni olan, varlığın həqiqi xüsusiyyətlərini göstərən təyin. Nümunə: "Qızıl, parlaq və sarı rəngli bir mədəndir." "Kar, buludlardan ağ və uçucu dənəciklər şəklində yağan donmuş sudur." b) Subyektiv Təyin etmə: Adamdan adama dəyişən, nisbi, təriflərdir. Nümunə: "Dostluq dediyimiz əksəriyyətlə bir aldanmadır. Bir düşünün, həyatınız boyunca 'dost dost' deyə inandığınız kəslərlə olan əlaqələrinizin başınıza açdıqları işləri, onlar üzündən girdiyiniz çıxmazlar …"
Nümunə
Ümumiyyətlə mücərrəd bir düşüncəni ya da fikri konkretləşdirmək; onu görünər, bilinər etmək üçün bir əsəri, bir adamı, bir hadisəni bəndə köçürməyə nümunə deyilir. Nümunə, düşüncəni konkret edəcəyi üçün onun həm daha asan başa düşülməsini, həm də inandırıcılıq qazanmasını təmin edər. Nümunə olaraq verilən şey, izahı konkretləşdirəcək xüsusiyyətdə ümumi və bilinən bir şey olmalıdır. Nümunələr, bir bəndin daha çox inkişaf hissəsində iştirak edər. Çünki bu hissədə mövzu açılacaq və ona konkretlik və inandırıcılıq qazandırılacaktır. Nümunə: "Cəmiyyətdə insanlar arası etibarsızlıq, Ünsiyyətsizlik və eqoizm artaraq davam edir. İnsanlar arsındaki uçurum hər gün artır. Bu mənzərə qarşısında dərin bir ümidsizliyə düşdüyümüzdə bəzən elə insani hadisələrlə qarşılaşırıq ki birdən birə ürəyimizdəki əhəng həll edilir; umutsuzluklar çiçək açan ümidlərə dönür. Bir sənətçimiz üçün təşkil edilən konsert də bunlardan biri. Amansız bir xəstəliyə tutulan bu musiqiçisi yaxşılaşdırmaq, onun müalicə xərclərini qarşılamaq üçün bütün musiqiçi yoldaşları səfərbər olmuşlar. "
Müqayisə
Obyektlər, qavramlarlar, hadisə ya da vəziyyətlər arasındakı bənzərlik və ya fərqlər dilə gətirilməsidir. Bu səbəbdən müqayisə, yalnız iki qavram arasındakı fərqlərini göstərmə deyil. Bənzərlikləri göstərərkən də müqayisə etmələrdə faydalanıla bilər. Beləcə haqqında danışılan anlayış daha görünər, daha konkret bir xüsusiyyət qazanmış olar. Nümunə: "Heyvanların şərtlənməyə və yoxlama-səhv etmə fəaliyyətinə əsaslanan öyrənmələri yanında, insan öyrənməsinin ayrı bir xüsusiyyəti vardır. İnsanın hər öyrənmək mərhələsi idi. Bədən tərəfindən müəyyən bir kamillik tələb edir. Rastgələ söz; danışmağı öyrənmək tək səs çıxarmaq deyil. "
Bənzətmə
Bir vəziyyəti, bir qavramı açıqlayarkən aralarında bənzərlik əlaqəsi qurula bilən iki varlıq, iki hadisə ya da iki anlayışdan zəif olanın güclü olana bənzədilməsiyle edilir. Bənzətmə, xüsusilə mücərrəd anlayışları konkretləşdirməl, düşüncəyə görünürlük qatmaq məqsədilə müraciət edilən bir yoldur. Bənzətmə ümumiyyətlə müqayisə ilə birlikdə istifadə edilir: Nümunə: "Sınaq yazıçısı bir söz işçisidir. Onun bir zərgərə bənzədərəm mən. Zərgər necə qiymətli mədən min bir diqqətlə işləyərək çox qiymətli əsərlər hazırlıyırsa, sınaq yazıçısı da sözləri böyük bir diqqətlə və diqqətlə bir yerə gətirərək əsərini yaradır. "
Şahid göstərmə
Başa salmaq konkretlik və inandırıcılıq qazandırmaq məqsədilə başqalarının düşüncə və sözlərindən istifadə şahid göstərmə deyilir. Ancaq şahid göstərilən adam, bilinən və qəbul görən bir xüsusiyyətdə olmalıdır. Yoxsa adi bir insanın şahid göstərilməsi, düşüncəni inandırıcı qılmaqdan uzaq düşər. Şahid olaraq seçilən, adam deyil də bir söz isə bu, dırnaq içinə alınaraq verilməlidir. Ayrıca həm adam adı istifadə həm də onun mövzu ilə əlaqədar sözləri veriləcəksə, bu sözlər dırnaq içinə alınmalıdır. Nümunə: "Jan Pol Sartr belə deyər:" İnsan bəzi şeyləri söyləməyi seçdiyi üçün yazıçıdır. "Bu görüşə qatılmamaq mümkün mü? Söz sənətçisi dediyin, hər kəsin söyləmək istəyin də söyləyemədiyi sözləri, özünə xas formalar arasından seçərək söyləyə bilməlidir
Əlaqə yaratmaq
Maddədə ortaya qoyulan düşüncənin açıqlanması üçün, hər hansı bir vəziyyətin ya da hadisənin ortaya çıxışını, onun səbəbini keçmişdə olan bir başqa vəziyyətə və ya hadisəyə söykəyərək açıqlamaqdır. Bu izahat yolunda keçmişdəki bir hadisə yad edilərək əsl izah edilmək istənən daha dəqiq və inandırıcı bir şəkildə ortaya qoyulmuş olar. Nümunə: "Mən, xəstə ruhları və əsəbi insanları daim üzlərinin təbəssümlü olub olmamasıyla diaqnoz edirəm. Əsəbi adamların üzləri gülməz. Təbəssümdən məhrum bir çöhrə gördüyüm zaman, dərhal bunun bir sinir xəstəsinə aid olduğunu anlarım. Təbəssüm, ruhun sağlamlığı qədər, səadətin də müjdəcisidir. "
Ədədi məlumat faydalanmaq
Bir düşüncəni köçürə bilmək üçün izah edilmək istənən obyektin ya da qavramın hal xüsusiyyətlərindən mənfəətidir. Bu düşüncəni inkişaf etdirmə yolu, daha çox texnikaya və "Statistics" söykənən məlumatların izahatından istifadə olunur. Nümunə: "Şagirdlərin çalışarkən ara verib istirahət etmələri lazım olduğunu düşünənlərdənəm. Fasilə verilmədən edilən uzun nəfəsli bir iş, səmərəsi aşağı salır. Əlli-əlli adamdan ibarət olan iki ayrı qrupa yüz suallıq bir test tətbiq olunar. Qrupun biri, testi heç fasilə vermədən cavablayarkən, digər qrupa əlli sualdan sonra 15 dəqiqəlik istirahət verilir. İstirahət etməyən qrupun müvəffəqiyyəti, fasilə alan qrupun müvəffəqiyyətindən% 30 aşağı çıxar. "
Konkretləşdirmək
Mücərrəd, izah edilməsi çətin anlayışları başqa anlayışlar vasitəsilə görünür qılmağa konkretləşdirmək deyilir. Düşüncəni asanca qavratmak məqsədilə müraciət edilən konkretləşdirmək daha çox nümunə və bənzətmələr yolu ilə həyata keçirilir: Nümunə: Qana bulaşmış köynəyi Kor qarının bir dəyənəyi
Mənbə
http://www.hakkinda-bilgi-nedir.com/dusunce-ne-demek-nedir+dusunce-ne-demek-hakkinda-bilgi 2012-03-09 at the Wayback Machine
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Dusunce muqayiseler etme ayirma birlesdirme neticesinde basa dusulen anlam Aristotele gore insani heyvandan ayiran esasli ferq dusuncedir Descarles Dusunmek var olmaqdir deyer Kant a gore Dusunmek muhakime etmekdir Locke dusunmeyi ruhun oz ustune yonelerek oz emeliyyatlari haqqinda melumat elde etmesi olaraq gorer DusunmeDusunen usaqlarBu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Dusunme muxtelif sekillerde ortaya cixar Dusunce tipik olmayan bir veziyyeti derhal qavrarsa buna zeka adi veriler Dusunce mueyyen problemleri hazirlayar onu fikirlerle ifade eder bunlar uzerinde dusunmeye esaslanan serhler etse buna da agil deyilir Dusunme real obyektlere yonelse konkret dusunme ideal obyektlere yonelse mucerred dusunme adini alir Dusuncenin bezi vezifeleri var Teyin etmekBir varligi bir obyektin ya da bir fikrin xususi ve deyismez xususiyyetlerini sadalayaraq onu tanitmaqdir Teyin etme umumiyyetle bendin daxili hissesinde istirak eder Teyin etme daha cox aciqlayici ve hocetlesen izahat formalarinda istifade edilen bir dusunceni inkisaf etdirme yoludur Numune Roman insanlarin basindan kecen ya da kece bilecek novdeki hadiseleri yer ve vaxt ifade ederek izah eden uzun yazi novudur Istifadecinin ustun melumati mohkem musahidesi duygusu romanin muveffeqiyyetli olmasini temin eden en ehemiyyetli faktordur Teyin iki sekilde edilir a Obyektiv Teyin etme Her kes ucun eyni olan varligin heqiqi xususiyyetlerini gosteren teyin Numune Qizil parlaq ve sari rengli bir medendir Kar buludlardan ag ve ucucu denecikler seklinde yagan donmus sudur b Subyektiv Teyin etme Adamdan adama deyisen nisbi teriflerdir Numune Dostluq dediyimiz ekseriyyetle bir aldanmadir Bir dusunun heyatiniz boyunca dost dost deye inandiginiz keslerle olan elaqelerinizin basiniza acdiqlari isleri onlar uzunden girdiyiniz cixmazlar NumuneUmumiyyetle mucerred bir dusunceni ya da fikri konkretlesdirmek onu goruner biliner etmek ucun bir eseri bir adami bir hadiseni bende kocurmeye numune deyilir Numune dusunceni konkret edeceyi ucun onun hem daha asan basa dusulmesini hem de inandiriciliq qazanmasini temin eder Numune olaraq verilen sey izahi konkretlesdirecek xususiyyetde umumi ve bilinen bir sey olmalidir Numuneler bir bendin daha cox inkisaf hissesinde istirak eder Cunki bu hissede movzu acilacaq ve ona konkretlik ve inandiriciliq qazandirilacaktir Numune Cemiyyetde insanlar arasi etibarsizliq Unsiyyetsizlik ve eqoizm artaraq davam edir Insanlar arsindaki ucurum her gun artir Bu menzere qarsisinda derin bir umidsizliye dusduyumuzde bezen ele insani hadiselerle qarsilasiriq ki birden bire ureyimizdeki eheng hell edilir umutsuzluklar cicek acan umidlere donur Bir senetcimiz ucun teskil edilen konsert de bunlardan biri Amansiz bir xesteliye tutulan bu musiqicisi yaxsilasdirmaq onun mualice xerclerini qarsilamaq ucun butun musiqici yoldaslari seferber olmuslar MuqayiseObyektler qavramlarlar hadise ya da veziyyetler arasindaki benzerlik ve ya ferqler dile getirilmesidir Bu sebebden muqayise yalniz iki qavram arasindaki ferqlerini gosterme deyil Benzerlikleri gostererken de muqayise etmelerde faydalanila biler Belece haqqinda danisilan anlayis daha goruner daha konkret bir xususiyyet qazanmis olar Numune Heyvanlarin sertlenmeye ve yoxlama sehv etme fealiyyetine esaslanan oyrenmeleri yaninda insan oyrenmesinin ayri bir xususiyyeti vardir Insanin her oyrenmek merhelesi idi Beden terefinden mueyyen bir kamillik teleb edir Rastgele soz danismagi oyrenmek tek ses cixarmaq deyil BenzetmeBir veziyyeti bir qavrami aciqlayarken aralarinda benzerlik elaqesi qurula bilen iki varliq iki hadise ya da iki anlayisdan zeif olanin guclu olana benzedilmesiyle edilir Benzetme xususile mucerred anlayislari konkretlesdirmel dusunceye gorunurluk qatmaq meqsedile muraciet edilen bir yoldur Benzetme umumiyyetle muqayise ile birlikde istifade edilir Numune Sinaq yazicisi bir soz iscisidir Onun bir zergere benzederem men Zerger nece qiymetli meden min bir diqqetle isleyerek cox qiymetli eserler hazirliyirsa sinaq yazicisi da sozleri boyuk bir diqqetle ve diqqetle bir yere getirerek eserini yaradir Sahid gostermeBasa salmaq konkretlik ve inandiriciliq qazandirmaq meqsedile basqalarinin dusunce ve sozlerinden istifade sahid gosterme deyilir Ancaq sahid gosterilen adam bilinen ve qebul goren bir xususiyyetde olmalidir Yoxsa adi bir insanin sahid gosterilmesi dusunceni inandirici qilmaqdan uzaq duser Sahid olaraq secilen adam deyil de bir soz ise bu dirnaq icine alinaraq verilmelidir Ayrica hem adam adi istifade hem de onun movzu ile elaqedar sozleri verilecekse bu sozler dirnaq icine alinmalidir Numune Jan Pol Sartr bele deyer Insan bezi seyleri soylemeyi secdiyi ucun yazicidir Bu goruse qatilmamaq mumkun mu Soz senetcisi dediyin her kesin soylemek isteyin de soyleyemediyi sozleri ozune xas formalar arasindan secerek soyleye bilmelidirElaqe yaratmaqMaddede ortaya qoyulan dusuncenin aciqlanmasi ucun her hansi bir veziyyetin ya da hadisenin ortaya cixisini onun sebebini kecmisde olan bir basqa veziyyete ve ya hadiseye soykeyerek aciqlamaqdir Bu izahat yolunda kecmisdeki bir hadise yad edilerek esl izah edilmek istenen daha deqiq ve inandirici bir sekilde ortaya qoyulmus olar Numune Men xeste ruhlari ve esebi insanlari daim uzlerinin tebessumlu olub olmamasiyla diaqnoz edirem Esebi adamlarin uzleri gulmez Tebessumden mehrum bir cohre gorduyum zaman derhal bunun bir sinir xestesine aid oldugunu anlarim Tebessum ruhun saglamligi qeder seadetin de mujdecisidir Ededi melumat faydalanmaqBir dusunceni kocure bilmek ucun izah edilmek istenen obyektin ya da qavramin hal xususiyyetlerinden menfeetidir Bu dusunceni inkisaf etdirme yolu daha cox texnikaya ve Statistics soykenen melumatlarin izahatindan istifade olunur Numune Sagirdlerin calisarken ara verib istirahet etmeleri lazim oldugunu dusunenlerdenem Fasile verilmeden edilen uzun nefesli bir is semeresi asagi salir Elli elli adamdan ibaret olan iki ayri qrupa yuz sualliq bir test tetbiq olunar Qrupun biri testi hec fasile vermeden cavablayarken diger qrupa elli sualdan sonra 15 deqiqelik istirahet verilir Istirahet etmeyen qrupun muveffeqiyyeti fasile alan qrupun muveffeqiyyetinden 30 asagi cixar KonkretlesdirmekMucerred izah edilmesi cetin anlayislari basqa anlayislar vasitesile gorunur qilmaga konkretlesdirmek deyilir Dusunceni asanca qavratmak meqsedile muraciet edilen konkretlesdirmek daha cox numune ve benzetmeler yolu ile heyata kecirilir Numune Qana bulasmis koyneyi Kor qarinin bir deyeneyiMenbehttp www hakkinda bilgi nedir com dusunce ne demek nedir dusunce ne demek hakkinda bilgi 2012 03 09 at the Wayback Machine