Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Dövlət və hüquq tarixi — dövlət və hüquq sisteminin tarixi inkişaf qanunauyğunluqlarını öyrənən və üzə çıxaran tarix-hüquq elmi. Mövzu müəyyən dövrdə dövlət və hüququn, dövlət orqanlarının, konkret dövlətlərin və xalqların təsisatlarının yaranması, inkişafı və növlərinin və formalarının tədqiqidir. Milli dövlət və hüquq tarixi ümumi tarixi intizam deyil, siyasi və hüquqi bir elmdir. Tarix-hüquq elmi kimi nəzəri və praktiki biliklər üçün zəmin yaratmağa imkan verir, geniş siyasi dünyagörüşü formalaşdırır.
 | …təbii və mülki qanunlar haqqında əvvəlki şərhləri və müzakirələri bilməsə, heç bir hüquqşünası müdrik adlandırmaq olmaz. Və hakim işin düzgünlüyünü necə mühakimə edə bilər, əgər qədim və yeni qanunlar və dəyişikliklərin səbəbləri məlum deyilsə, bunun üçün o, qanunların tarixini bilməlidir.. |  |
Dövlət və hüquq tarixinin predmeti və vəzifələri
Dövlət və hüquq tarixini həm ayrı-ayrı dövlətlərin (məsələn, Rusiya və ya Almaniya) timsalında, həm də qlobal kontekstdə öyrənmək olar. Sonuncu halda o, təkcə ayrı-ayrı xalqların hüququnun formalaşmasını deyil, həm də bütün tarixi formalarında — ibtidai qəbilə hüququndan tutmuş müasir ictimai daxili və beynəlxalq hüquqa qədər bir sosial institut kimi hüququn qurulmasının ümumi təcrübəsini nəzərdən keçirir. Ümumbəşəri (bütün hüquq sistemləri üçün xarakterik olan) hüquq prinsiplərinin və institutlarının formalaşması, hüquq sahələrinin (beynəlxalq hüquq kimi) yaranması, hüquqi anlayışa yanaşmalar (məsələn, təbii hüquq) nəzərdən keçirilir. Bu kontekstdə ona aid olan elmlər siyasi-hüquqi təlimlər tarixi və ümumi hüquq nəzəriyyəsidir.
Dövlət və hüquq tarixini ictimai quruluşun dinamikasını, onda mövcud olan sosial normaları, sosial təbəqələşməni və sosial siniflər arasında münasibətləri öyrənən sosial tarixin tərkib hissəsi kimi qəbul etmək olar. Dövlət və hüquq tarixi ictimai münasibətlərin hüquqi komponentini, münaqişələrin həllinin hüquqi əsaslarını, ümumi mənafeyə nail olmaq üçün cəmiyyətin davamlı fəaliyyətini təmin edir.
Dövlət və hüquq tarixinin tədqiqi predmetinə dövlət mexanizmlərinin strukturu və onların fəaliyyətinin tənzimlənməsi, cəmiyyətin sosial strukturu, fərdlərin və sosial qrupların qanunla bağlı qərarların qəbul edilməsində iştirak imkanları haqqında biliklər daxildir. bütün cəmiyyət və dövlət, dövlət tərəfindən sanksiyalaşdırılan və nəzarət edilən şəxsi hüquqların həlli üçün istifadə olunan üsullar haqqında və ya işgüzar mübahisələr. Qismən bura həm də siyasi rejimlərin formalaşması, inkişafı və transformasiyası prosesləri daxildir.
Akademik bir fən kimi dövlət və hüquq tarixi
Ali təhsil müəssisələrinin hüquq fakültələrində dövlət və hüquq tarixi tədris olunur. Əsas ümumi təhsil hüquq fənlərindən biri hesab olunur. Onun tədrisinin məqsədləri tələbələrin hüquq institutlarının müxtəlifliyi (hüquqi dünyagörüşü), habelə hüquqi təfəkkürün əsasları haqqında anlayışı inkişaf etdirməkdir.
Bütün dövlətlərin və bütün xalqların dövlət və hüquq tarixinin öyrənilməsinin qeyri-mütənasib vaxt tələb edəcəyini nəzərə alaraq, onun universitetlərdə öyrənilməsi adətən iki əsas kurs çərçivəsində baş verir: daxili dövlət və hüquq və xarici dövlət və hüquq tarixi (onu "ümumi dövlət və hüququn tarixi" və ya buna bənzər də adlandırmaq olar). Xarici dövlət və hüquq tarixinin kursu universitetdən asılı olaraq qısa ola bilər, yalnız ən mühüm tarixi dövlət və yaxın xaric ölkələrinin öyrənilməsini əhatə edə bilər və ya daha dolğun, bütün əsas tarixi dövrləri və ən çoxunu əhatə edə bilər. görkəmli hüquq sistemləri.
Bu fən dövlət və hüquq nəzəriyyəsinin və tarixi fənlərin öyrənilməsi zamanı əldə edilən ümumi nəzəri bilikləri mülki hüquq, cinayət hüququ, konstitusiya hüququ və başqaları kimi əsas hüquq fənlərinin spesifik məzmunu ilə əlaqələndirir. Onun tədqiqi mövcud qanunvericiliyin normalarında təsbit edilmiş hüquqi göstərişlərin mənşəyini anlamağa kömək edir.
Hüququn tarixi öyrənilməsi metodları
Hüququn və onun tarixinin öyrənilməsinin əsas metodu formal-hüquqi metoddur (həmçinin formal-doqmatik, analitik və ya hüquqi adlanır). Onun mahiyyəti ondan ibarətdir ki, hüquqi normalar, institutlar və konkret hüquq münasibətləri hüquq elmi və praktikasının işləyib hazırladığı sxemlərdən, terminologiyadan, hüquqi strukturlardan və məntiqi texnikalardan istifadə etməklə qiymətləndirilir və şərh olunur. Bu üsul hüquqi mətnlərin başa düşülməsini təmin edir və tarixi hadisə və hadisələri onları tənzimləyən hüquq normaları ilə müqayisə etməyə (onların hüquqi keyfiyyətini vermək üçün) imkan verir. Metodun dezavantajı onun rəsmi hüquqi tənzimləmələrlə məhdudlaşdırılmasıdır.
Formal-hüquqi metod tarixən formalaşmış sosial strukturların və mexanizmlərin öyrənilməsinin sosioloji metodlarına əsaslanan struktur-analitik metodla tamamlanır. O, cəmiyyətin sosial təbəqələşməsinin müəyyən edilməsini, sosial və siyasi institutların iyerarxik strukturunun qurulmasını nəzərdə tutur. Hüququn tarixi tədqiqində onun tətbiqi "hərəkətdə olan qanunun" məzmununu, yəni formal hüquq normalarının faktiki fəaliyyətini, onların qurulduğu cəmiyyətin xüsusiyyətlərini, qarşılıqlı əlaqəni nəzərə almaqla müəyyən etməyə imkan verir. əxlaqla hüquq, siyasət, iqtisadiyyat, din, vətəndaş cəmiyyəti və s.
Kulturoloji metod müxtəlif mədəni (sivilizasiya) ənənələri, fəlsəfi təlimləri nəzərə almaqla hüququn qavranılmasının mənasını və xüsusiyyətlərini açmağa imkan verir.
Müqayisəli metod hüquqi institutların müqayisəsini nəzərdə tutur. Sinxron və ya diaxron ola bilər. Birinci halda, müxtəlif ölkələrdə bir tarixi dövrdə mövcud olan hüquq institutları, ikinci halda bir ölkədə və ya bir qrup ölkələrdə müxtəlif tarixi dövrlərdə öyrənilir. Mikro müqayisələr (ayrı-ayrı hüquq institutlarının müqayisəsi, məsələn, vərəsəlik) və makro müqayisələr (bir neçə ölkənin bütün hüquq sahələrinin, məsələn, mülki və ya cinayətin müqayisəsi). Aşağıdakı müqayisə istiqamətləri mövcuddur:
- Müxtəlif hüquq sistemlərinin ümumi və spesifik xüsusiyyətlərinin müəyyən edilməsi.
- Hüquqi tənzimləmələrin, prinsiplərin və təsisatların, dövlət mexanizmlərinin mənşəyinin müəyyən edilməsi (müqayisəli genetik metod).
- Müxtəlif ölkələrdə ümumilikdə hüquq mədəniyyətinin formalaşdırılması təcrübəsinin öyrənilməsi və müqayisəsi (müqayisəli tipoloji metod).
- Müxtəlif ölkələrdə formalaşmış siyasi və hüquqi institutların üstünlükləri və çatışmazlıqları, o cümlədən mümkün borclanma üçün axtarış.
- Keçmişlə indiki arasında əlaqələrin müəyyən edilməsi, hüquqi və siyasi ictimai institutlar arasında davamlılıq.
Müqayisəli metod dövlət və hüquq institutlarının formalaşmasının hansı xüsusiyyətlərinin müxtəlif hüquq sistemləri üçün ümumi olduğunu müəyyən etməyə imkan verir, həmçinin müəyyən tarixi regionlar üçün xarakterik olan hüquq sistemlərinin qarşılıqlı əlaqəsinin və qarşılıqlı təsirinin xüsusiyyətlərini müəyyən etməyə imkan verir. Dövlətin və hüququn fəaliyyət göstərməsinin ümumi qanunauyğunluqlarının müəyyən edilməsində bu metodun imkanları dövlət və hüquq tarixini dövlət və hüquq nəzəriyyəsi ilə əlaqələndirir.
İstinadlar
- Татищев В. Н. История Российская. Т. 1. — М.; Л.: Изд-во АН СССР, 1962. — С. 80.
- Графский В.Г. Всеобщая история права и государства: учебник для вузов (2-е изд., перераб. и доп). М.: Норма. 2007. XIII. ISBN .
- Графский В.Г. Всеобщая история права и государства: учебник для вузов (2-е изд., перераб. и доп). М.: Норма. 2007. 1-3. ISBN .
- Графский В.Г. Всеобщая история права и государства: учебник для вузов (2-е изд., перераб. и доп). М.: Норма. 2007. 3-8. ISBN .
- Графский В.Г. Всеобщая история права и государства: учебник для вузов (2-е изд., перераб. и доп). М.: Норма. 2007. 8–11. ISBN .
- Графский В.Г. Всеобщая история права и государства: учебник для вузов (2-е изд., перераб. и доп). М.: Норма. 2007. 24–31. ISBN .
Xarici keçidlər
- Омельченко О. Всеобщая история государства и права. В 2-х т. — М.: Остожье, 1998. —
- Милехина Е. История государства и права зарубежных стран. — М., 2002.
- Батыр К. История государства и права зарубежных стран. — М., 2003.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Dovlet ve huquq tarixi dovlet ve huquq sisteminin tarixi inkisaf qanunauygunluqlarini oyrenen ve uze cixaran tarix huquq elmi Movzu mueyyen dovrde dovlet ve huququn dovlet orqanlarinin konkret dovletlerin ve xalqlarin tesisatlarinin yaranmasi inkisafi ve novlerinin ve formalarinin tedqiqidir Milli dovlet ve huquq tarixi umumi tarixi intizam deyil siyasi ve huquqi bir elmdir Tarix huquq elmi kimi nezeri ve praktiki bilikler ucun zemin yaratmaga imkan verir genis siyasi dunyagorusu formalasdirir tebii ve mulki qanunlar haqqinda evvelki serhleri ve muzakireleri bilmese hec bir huquqsunasi mudrik adlandirmaq olmaz Ve hakim isin duzgunluyunu nece muhakime ede biler eger qedim ve yeni qanunlar ve deyisikliklerin sebebleri melum deyilse bunun ucun o qanunlarin tarixini bilmelidir Dovlet ve huquq tarixinin predmeti ve vezifeleriDovlet ve huquq tarixini hem ayri ayri dovletlerin meselen Rusiya ve ya Almaniya timsalinda hem de qlobal kontekstde oyrenmek olar Sonuncu halda o tekce ayri ayri xalqlarin huququnun formalasmasini deyil hem de butun tarixi formalarinda ibtidai qebile huququndan tutmus muasir ictimai daxili ve beynelxalq huquqa qeder bir sosial institut kimi huququn qurulmasinin umumi tecrubesini nezerden kecirir Umumbeseri butun huquq sistemleri ucun xarakterik olan huquq prinsiplerinin ve institutlarinin formalasmasi huquq sahelerinin beynelxalq huquq kimi yaranmasi huquqi anlayisa yanasmalar meselen tebii huquq nezerden kecirilir Bu kontekstde ona aid olan elmler siyasi huquqi telimler tarixi ve umumi huquq nezeriyyesidir Dovlet ve huquq tarixini ictimai qurulusun dinamikasini onda movcud olan sosial normalari sosial tebeqelesmeni ve sosial sinifler arasinda munasibetleri oyrenen sosial tarixin terkib hissesi kimi qebul etmek olar Dovlet ve huquq tarixi ictimai munasibetlerin huquqi komponentini munaqiselerin hellinin huquqi esaslarini umumi menafeye nail olmaq ucun cemiyyetin davamli fealiyyetini temin edir Dovlet ve huquq tarixinin tedqiqi predmetine dovlet mexanizmlerinin strukturu ve onlarin fealiyyetinin tenzimlenmesi cemiyyetin sosial strukturu ferdlerin ve sosial qruplarin qanunla bagli qerarlarin qebul edilmesinde istirak imkanlari haqqinda bilikler daxildir butun cemiyyet ve dovlet dovlet terefinden sanksiyalasdirilan ve nezaret edilen sexsi huquqlarin helli ucun istifade olunan usullar haqqinda ve ya isguzar mubahiseler Qismen bura hem de siyasi rejimlerin formalasmasi inkisafi ve transformasiyasi prosesleri daxildir Akademik bir fen kimi dovlet ve huquq tarixiAli tehsil muessiselerinin huquq fakultelerinde dovlet ve huquq tarixi tedris olunur Esas umumi tehsil huquq fenlerinden biri hesab olunur Onun tedrisinin meqsedleri telebelerin huquq institutlarinin muxtelifliyi huquqi dunyagorusu habele huquqi tefekkurun esaslari haqqinda anlayisi inkisaf etdirmekdir Butun dovletlerin ve butun xalqlarin dovlet ve huquq tarixinin oyrenilmesinin qeyri mutenasib vaxt teleb edeceyini nezere alaraq onun universitetlerde oyrenilmesi adeten iki esas kurs cercivesinde bas verir daxili dovlet ve huquq ve xarici dovlet ve huquq tarixi onu umumi dovlet ve huququn tarixi ve ya buna benzer de adlandirmaq olar Xarici dovlet ve huquq tarixinin kursu universitetden asili olaraq qisa ola biler yalniz en muhum tarixi dovlet ve yaxin xaric olkelerinin oyrenilmesini ehate ede biler ve ya daha dolgun butun esas tarixi dovrleri ve en coxunu ehate ede biler gorkemli huquq sistemleri Bu fen dovlet ve huquq nezeriyyesinin ve tarixi fenlerin oyrenilmesi zamani elde edilen umumi nezeri bilikleri mulki huquq cinayet huququ konstitusiya huququ ve basqalari kimi esas huquq fenlerinin spesifik mezmunu ile elaqelendirir Onun tedqiqi movcud qanunvericiliyin normalarinda tesbit edilmis huquqi gosterislerin menseyini anlamaga komek edir Huququn tarixi oyrenilmesi metodlariHuququn ve onun tarixinin oyrenilmesinin esas metodu formal huquqi metoddur hemcinin formal doqmatik analitik ve ya huquqi adlanir Onun mahiyyeti ondan ibaretdir ki huquqi normalar institutlar ve konkret huquq munasibetleri huquq elmi ve praktikasinin isleyib hazirladigi sxemlerden terminologiyadan huquqi strukturlardan ve mentiqi texnikalardan istifade etmekle qiymetlendirilir ve serh olunur Bu usul huquqi metnlerin basa dusulmesini temin edir ve tarixi hadise ve hadiseleri onlari tenzimleyen huquq normalari ile muqayise etmeye onlarin huquqi keyfiyyetini vermek ucun imkan verir Metodun dezavantaji onun resmi huquqi tenzimlemelerle mehdudlasdirilmasidir Formal huquqi metod tarixen formalasmis sosial strukturlarin ve mexanizmlerin oyrenilmesinin sosioloji metodlarina esaslanan struktur analitik metodla tamamlanir O cemiyyetin sosial tebeqelesmesinin mueyyen edilmesini sosial ve siyasi institutlarin iyerarxik strukturunun qurulmasini nezerde tutur Huququn tarixi tedqiqinde onun tetbiqi hereketde olan qanunun mezmununu yeni formal huquq normalarinin faktiki fealiyyetini onlarin quruldugu cemiyyetin xususiyyetlerini qarsiliqli elaqeni nezere almaqla mueyyen etmeye imkan verir exlaqla huquq siyaset iqtisadiyyat din vetendas cemiyyeti ve s Kulturoloji metod muxtelif medeni sivilizasiya eneneleri felsefi telimleri nezere almaqla huququn qavranilmasinin menasini ve xususiyyetlerini acmaga imkan verir Muqayiseli metod huquqi institutlarin muqayisesini nezerde tutur Sinxron ve ya diaxron ola biler Birinci halda muxtelif olkelerde bir tarixi dovrde movcud olan huquq institutlari ikinci halda bir olkede ve ya bir qrup olkelerde muxtelif tarixi dovrlerde oyrenilir Mikro muqayiseler ayri ayri huquq institutlarinin muqayisesi meselen vereselik ve makro muqayiseler bir nece olkenin butun huquq sahelerinin meselen mulki ve ya cinayetin muqayisesi Asagidaki muqayise istiqametleri movcuddur Muxtelif huquq sistemlerinin umumi ve spesifik xususiyyetlerinin mueyyen edilmesi Huquqi tenzimlemelerin prinsiplerin ve tesisatlarin dovlet mexanizmlerinin menseyinin mueyyen edilmesi muqayiseli genetik metod Muxtelif olkelerde umumilikde huquq medeniyyetinin formalasdirilmasi tecrubesinin oyrenilmesi ve muqayisesi muqayiseli tipoloji metod Muxtelif olkelerde formalasmis siyasi ve huquqi institutlarin ustunlukleri ve catismazliqlari o cumleden mumkun borclanma ucun axtaris Kecmisle indiki arasinda elaqelerin mueyyen edilmesi huquqi ve siyasi ictimai institutlar arasinda davamliliq Muqayiseli metod dovlet ve huquq institutlarinin formalasmasinin hansi xususiyyetlerinin muxtelif huquq sistemleri ucun umumi oldugunu mueyyen etmeye imkan verir hemcinin mueyyen tarixi regionlar ucun xarakterik olan huquq sistemlerinin qarsiliqli elaqesinin ve qarsiliqli tesirinin xususiyyetlerini mueyyen etmeye imkan verir Dovletin ve huququn fealiyyet gostermesinin umumi qanunauygunluqlarinin mueyyen edilmesinde bu metodun imkanlari dovlet ve huquq tarixini dovlet ve huquq nezeriyyesi ile elaqelendirir IstinadlarTatishev V N Istoriya Rossijskaya T 1 M L Izd vo AN SSSR 1962 S 80 Grafskij V G Vseobshaya istoriya prava i gosudarstva uchebnik dlya vuzov 2 e izd pererab i dop M Norma 2007 XIII ISBN 5 89123 941 8 Grafskij V G Vseobshaya istoriya prava i gosudarstva uchebnik dlya vuzov 2 e izd pererab i dop M Norma 2007 1 3 ISBN 5 89123 941 8 Grafskij V G Vseobshaya istoriya prava i gosudarstva uchebnik dlya vuzov 2 e izd pererab i dop M Norma 2007 3 8 ISBN 5 89123 941 8 Grafskij V G Vseobshaya istoriya prava i gosudarstva uchebnik dlya vuzov 2 e izd pererab i dop M Norma 2007 8 11 ISBN 5 89123 941 8 Grafskij V G Vseobshaya istoriya prava i gosudarstva uchebnik dlya vuzov 2 e izd pererab i dop M Norma 2007 24 31 ISBN 5 89123 941 8 Xarici kecidlerOmelchenko O Vseobshaya istoriya gosudarstva i prava V 2 h t M Ostozhe 1998 ISBN 5 86095 098 5 Milehina E Istoriya gosudarstva i prava zarubezhnyh stran M 2002 Batyr K Istoriya gosudarstva i prava zarubezhnyh stran M 2003