Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Dunay Deltası — Avropanın Volqa deltasından sonra ikinci böyük deltasıdır. Deltanın sahəsi 4152 km² təşkil edir. Deltanın 3446 km² (83,0 %) Rumıniyada, yerdə qalan hissəsi (17,0 %) isə Ukrayna ərazisində yerləşir.
İl ərazində deltanın sahəsi böyüyür. Belə ki, çay vastəsi ilə gətirilən lil deltanı dənizə il ərzində doğru 40 metr irəliləyir. Vaxtı ilə Qara dənizə yaxın olan yaşayış məntəqələri ilbəil sahildən uzaqlaşır. Buna misal olaraq Vilkovo şəhərini göstərmək olar. 1746-cı ildə sahil xəttinə malik olan şəhər 2005-ci ilə artıq dənizdən 6 km aralıda qərarlaşır. Daim deltanın dəyişməsi əvvəllər Rumıniya ilə SSRİ sonradan isə Ukrayna arasında ərazi mübahisələrinə səbəb olur.
Tarixi
Yeni dövrdə delta strateji əməhiyyətə malik olması qonşu dövlətlərin ona ərazi iddiası etməsinə səbəb olmuşdur. 1770–1774-cü illərdə Türk-Rus müharibəsinin nəticəsində ərazi Rusiya İmperiyasının əlinə keçir. Ədirnə sülh müqaviləsindən sonra delta Rusiyaya güzəştə gedilir. 1856-cı ilə görə isə Cənubi Besarabiya və Deltanın vənubu Prut çayının aşağı axarları Moldova knyazlığına verilir. 1859-cu ildə isə Valaxiya ilə birlikdə Rumıniyaya birləşdirilir. Bu zaman deltanın böyük qismi Osmanlıya qaytarılır. Berlin traktatına görə isə Rudiya Cənubi Besarabiyanın bir hissəsini qaytarır. Delta isə Osmanlıdan alınaraq Rumıniyaya verilir. Ölkə isə Osmanlıdan müstəqillk əldə edir. Delta Rumıniya ilə SSRİ sonradan isə Ukrayna arasında ərazi mübahisələrinə səbəb olur.
Coğrafiya
Deltanın ərazisi əsasən bataqlıqlaşmış ərazilərdən ibarətdir. Deltanın ucqar nöqtəsi İsmayıl Çatal burnudur. Dunay deltada çoxlu qollara bölünür.
Ən böyük qollarından olan Kiliy qol iki ölkə arasında sərhədi təşkil edir.
Ekologiyası
Delta 1938 ildən qorunma altındadır. 1991 ildən isə Rumıniya ərazisində yerləşən delta UNESCO Ümumdünya irsi siysahısına daxildir.
Deltaya əsas təhlükə hər iki ölkənin ərazisində eyni adı daşıyan ancaq fərqli-fərqli ərazilərdən axan kanallardır.
 | YUNESKO-nun Ümumdünya irsi, obyekt № 588 ing. • rus. • fr. |
İstinadlar
- "Arxivlənmiş surət" (PDF). 2014-03-11 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2016-04-06.
- "Информационная поддержка кампании в защиту Дунайского заповедника". 2013-06-06 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-04-06.
- "Tarix |". 2013-06-06 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-04-06.
- "Kiliy, Dunay deltası | ekoloji problemlər". 2013-06-06 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-04-06.
- "Europe & North America" (PDF) (ingilis). İnsan və Biosfer. 2012-03-01 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2010-04-17.
Mənbə
- Сапожников І.В. Історична географія та етнографія дельти Дунаю. — Одеса, 1998. — 72 с.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Dunay Deltasi Avropanin Volqa deltasindan sonra ikinci boyuk deltasidir Deltanin sahesi 4152 km teskil edir Deltanin 3446 km 83 0 Ruminiyada yerde qalan hissesi 17 0 ise Ukrayna erazisinde yerlesir Dunay deltasi kosmosdanDunay deltasiDunay deltasi Il erazinde deltanin sahesi boyuyur Bele ki cay vastesi ile getirilen lil deltani denize il erzinde dogru 40 metr irelileyir Vaxti ile Qara denize yaxin olan yasayis menteqeleri ilbeil sahilden uzaqlasir Buna misal olaraq Vilkovo seherini gostermek olar 1746 ci ilde sahil xettine malik olan seher 2005 ci ile artiq denizden 6 km aralida qerarlasir Daim deltanin deyismesi evveller Ruminiya ile SSRI sonradan ise Ukrayna arasinda erazi mubahiselerine sebeb olur TarixiYeni dovrde delta strateji emehiyyete malik olmasi qonsu dovletlerin ona erazi iddiasi etmesine sebeb olmusdur 1770 1774 cu illerde Turk Rus muharibesinin neticesinde erazi Rusiya Imperiyasinin eline kecir Edirne sulh muqavilesinden sonra delta Rusiyaya guzeste gedilir 1856 ci ile gore ise Cenubi Besarabiya ve Deltanin venubu Prut cayinin asagi axarlari Moldova knyazligina verilir 1859 cu ilde ise Valaxiya ile birlikde Ruminiyaya birlesdirilir Bu zaman deltanin boyuk qismi Osmanliya qaytarilir Berlin traktatina gore ise Rudiya Cenubi Besarabiyanin bir hissesini qaytarir Delta ise Osmanlidan alinaraq Ruminiyaya verilir Olke ise Osmanlidan musteqillk elde edir Delta Ruminiya ile SSRI sonradan ise Ukrayna arasinda erazi mubahiselerine sebeb olur CografiyaDeltanin erazisi esasen bataqliqlasmis erazilerden ibaretdir Deltanin ucqar noqtesi Ismayil Catal burnudur Dunay deltada coxlu qollara bolunur En boyuk qollarindan olan Kiliy qol iki olke arasinda serhedi teskil edir EkologiyasiDelta 1938 ilden qorunma altindadir 1991 ilden ise Ruminiya erazisinde yerlesen delta UNESCO Umumdunya irsi siysahisina daxildir Deltaya esas tehluke her iki olkenin erazisinde eyni adi dasiyan ancaq ferqli ferqli erazilerden axan kanallardir YUNESKO nun Umumdunya irsi obyekt 588 ing rus fr Istinadlar Arxivlenmis suret PDF 2014 03 11 tarixinde PDF Istifade tarixi 2016 04 06 Informacionnaya podderzhka kampanii v zashitu Dunajskogo zapovednika 2013 06 06 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2016 04 06 Tarix 2013 06 06 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2016 04 06 Kiliy Dunay deltasi ekoloji problemler 2013 06 06 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2016 04 06 Europe amp North America PDF ingilis Insan ve Biosfer 2012 03 01 tarixinde arxivlesdirilib PDF Istifade tarixi 2010 04 17 MenbeSapozhnikov I V Istorichna geografiya ta etnografiya delti Dunayu Odesa 1998 72 s