Dorağacı ya dor (nid. mast) — yelkənli gəmi konstruksiyasında şaquli bərkidilmiş dirək. Dorağacına adətən yelkən bərkidilir. Yelkənli gəmilər təkmilləşdikcə, yelkənlərin sayı artdıqca dorağacının sayı 2-yə, 3-ə bəzən 4-ə qədər atmışdır. Buxar mühərikli gəmilərdə dorağacı funksiyasını itirərək, metal qülləyə çevrilmiş olur. İlk yelkənli gəmilərin dorağacları bütöv bir ağac gövdəsindən hazırlanırdı. Dorağacının aşağı nisbətən qalın hissəsi bilavasitə qayığa ya gəmiyə bərkidilirdi. Dorağacı adətən yüngül oduncaqlı və şirəli şam ağacından: küknar, kedr ağaclarından hazırlanırdı. XVIII əsrdə dorağacı bir və iki dirəyin birləşdirici dəmir üzüklərlə bir-birinə pərçinlənməsi üsulu ilə hazırlanırdı. Yelkənli gəmlərin təkmilləşməsi ilə əlaqədar dorağacının sayı artıqca müxtəlifliyinə görə adlandırılmağa başlanılır.
Dorağacının növləri
- Fok dorağacı ya qısa olaraq Fok doru (ing. Foremast) — iki və üçdorlu gəmilərdə gəminin burnundan başlayaraq birinci dorağacına deyilir.
- Baş dorağacı ya qısa olaraq Baş dor (ing. Mainmast) — iki və üçdorlu gəmilərdə gəminin burnundan başlayaraq ikinci dorağacına deyilir.
- Bizan dorağacı ya qısa olaraq Bizan doru, Sarğı doru(nid. bezaansmast, ing. Mizzenmast) — Gəmi sarğısına yaxın yerləşən, iki və üçdorlu gəmilərdə gəminin burnundan başlayaraq üçüncü, çoxdorlu gəmilərdə isə sonuncu dorağacına deyilir. İkidorlu gəmilərdə əgər birinci dorağacı daha böyük və gəminin tam mərkəzində yerləşmişsə, onda ikinci dorağacı bizan doru, birinci isə baş dor adlanır.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Doragaci ya dor nid mast yelkenli gemi konstruksiyasinda saquli berkidilmis direk Doragacina adeten yelken berkidilir Yelkenli gemiler tekmillesdikce yelkenlerin sayi artdiqca doragacinin sayi 2 ye 3 e bezen 4 e qeder atmisdir Buxar muherikli gemilerde doragaci funksiyasini itirerek metal qulleye cevrilmis olur Ilk yelkenli gemilerin doragaclari butov bir agac govdesinden hazirlanirdi Doragacinin asagi nisbeten qalin hissesi bilavasite qayiga ya gemiye berkidilirdi Doragaci adeten yungul oduncaqli ve sireli sam agacindan kuknar kedr agaclarindan hazirlanirdi XVIII esrde doragaci bir ve iki direyin birlesdirici demir uzuklerle bir birine percinlenmesi usulu ile hazirlanirdi Yelkenli gemlerin tekmillesmesi ile elaqedar doragacinin sayi artiqca muxtelifliyine gore adlandirilmaga baslanilir freqatinin doragaciDoragacinin novleriFok doragaci ya qisa olaraq Fok doru ing Foremast iki ve ucdorlu gemilerde geminin burnundan baslayaraq birinci doragacina deyilir Bas doragaci ya qisa olaraq Bas dor ing Mainmast iki ve ucdorlu gemilerde geminin burnundan baslayaraq ikinci doragacina deyilir Bizan doragaci ya qisa olaraq Bizan doru Sargi doru nid bezaansmast ing Mizzenmast Gemi sargisina yaxin yerlesen iki ve ucdorlu gemilerde geminin burnundan baslayaraq ucuncu coxdorlu gemilerde ise sonuncu doragacina deyilir Ikidorlu gemilerde eger birinci doragaci daha boyuk ve geminin tam merkezinde yerlesmisse onda ikinci doragaci bizan doru birinci ise bas dor adlanir