Dmitri Alekseyeviç Milyutin(rus. Дмитрий Алексеевич Милютин; 28 iyun 1816, Moskva; 25 yanvar 1912)—Rusiya imperiyasının hərbi naziri, hərbi tarixçi, qraf.
Dmitri Milyutin | |
---|---|
rus. Дмитрий Алексеевич Милютин | |
Doğum tarixi | |
Doğum yeri | Moskva, Rusiya |
Vəfat tarixi | (95 yaşında) |
Vəfat yeri | Krım, Rusiya |
Milliyyəti | rus |
Təhsili |
|
Fəaliyyəti | hərbçi, hərbi nazir, tarixçi |
Mükafatları | Müqqədəs Stanislav Ordeni (II dərəcə) Müqqədəs Anna Nişanı ( IV dərəcə) Müqqədəs Georq Nişanı (IV dərəcə) Müqqədəs Viladimr Nişanı (IV dərəcə) |
Üzvlüyü | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Həyatı
Dmitri Alekseyeviç Milyutin 28 iyun 1816-cı ildə Rusiya imperiyasının paytaxtı Moskva şəhərində anadan olmuşdu. I Pyotrun hakimiyyəti zamanında zadəgan olmuş milyutinlər nəslindəndir. Bu ailə Rusiyada ilk ipək fabriki tikmişdi. Aleksey Mixailoviç Milyutinin (1780–1846) və Yelizaveta Dmitriyevna Kiselyavanın oğludur.Nikolay və böyük qardaşıdır.
Dmitri Milyutin 21 fevral 1839-cu ildə ezam olunmuşdu. 30 maydan etibarən Şeyx Şamilə qarşı savaşa başlamışdı. Müharibədə iştirak edən rus komandirlərindən Dmitri Milyutin 80 gün davam edən Axulqo müharibəsi haqqında xatirələrində bunları deyirdi:
"Artıq müharibəyə nəzarət və idarə komandirlərin əlindən bütünlüklə çıxmışdı. Hiddətlənərək əsəblərindən adəta dəliyə dönmüş dağlılar necə gəldi əsgərlərimizin üzərinə basqın edib, süngü ilə öldürülənə kimi döyüşürdülər. Hətta qadınlar da silahsız olduqda belə, özlərini quduzcasına süngülərimizin üzərinə atırdılar, lakin müvəffəqiyyət üçün hər cür fədakarlığı gözə almış rus komandanlığı inadla hücuma davam etdi. Təslim olmağı qətiyyən rədd edən dağlılar heç bir ümidləri qalmadığı halda qəhramancasına döyüşdülər. Qadınlar, uşaqlar əllərindəki xəncərlərlə ruslara hücum edir, süngülərin ucunda göz qırpmadan can verirdilər. Bəziləri isə özlərini və uşaqlarını dağdan atırdılar. Yaralılar da inanılmaz şəkildə döyüşürdülər"
— "Şeyx Şamil"
Rusların 10 min nəfərlik ordusu Şamilin rəhbərlik etdiyi 3 min nəfər müridi mühasirəyə aldı. Ruslara general Qrabbe rəhbərlik edirdi. 80 gün ərzində Axulqoda şiddətli döyüşlər getdi. Ruslar hər gün arxadan yeni kömək alırdılar. Şamilə isə kənardan kömək yox idi. Buna baxmayaraq, müridlər son nəfəsə kimi döyüşürdülər. Bu döyüşlərdə Şeyx Şamilin həyat yoldaşı Cövharat, oğlu Səid və bacısı Məsudə şəhid oldular. Ruslar Şamilin müqavimətini qırmaq üçün əllərinə keçən bütün insanları orta əsrlərə xas olan qəddarlılqla, vəhşiliklə öldürür, kəndləri yandırır, hətta əlsiz-ayaqsız qocalara belə rəhm etmirdilər. Dağıstan və bütün Şimali Qafqaz od tutub yanırdı. Sonralar Axulqo döyüşlərinin canlı şahidlərindən olan general Milyutin yazmışdı: "Dağlılar qızğın müqavimət göstərir və ölümlərindən qorxmayaraq çılğıncasına döyüşürdülər. Bu, inanılası bir iş deyildi. Hətta qadınlar belə, cəsarətlə əsgərlərimizin üzərinə atılır və süngülərin üzərində can verirdilər. Onlar ölməyi təslim olmaqdan üstün tuturdular".
Milyutin hərbi nazir təyin edildikdən sonra, 1862-ci ildən etibarən hərbi dəyişikliklər keçirilməyə başlandı.
Dmitri Milyutin 25 yanvar 1912-ci ildə vəfat edib.
Əsərləri
- Руководство к съемке планов. М., 1832.
- Суворов как полководец // Отечественные записки. 1839. № 4.
- Наставление к занятию, обороне и атаке лесов, строений, деревень и других местных предметов. 1843.
- Критическое исследование значения военной географии и военной статистики. СПб.: Военная типография, 1846. 70 с.
- Первые опыты военной статистики. В 2 кн. Кн.1. СПб.: Типография военно-учебных заведений, 1847. IX+248 с.: 2 карты.
- Первые опыты военной статистики. В 2 кн. Кн.2. СПб.: Типография военно-учебных заведений, 1848. XII+302 с.: 1 карта.
- Описание военных действий 1839 года в Северном Дагестане // Военный журнал. 1850. № I. С. 1–144.
- Описание военных действий 1839 г. в северном Дагестане. СПб., 1850.
- История войны России с Францией в царствование Императора Павла I в 1799 году, СПб., 1852 (Часть II. Сочинение полковника Милютина.)
- Исторический очерк деятельности военного управления в России за 1855–80 гг. СПб., 1880.
- Старческие размышления о современном положении военного дела в России 2016-04-06 at the Wayback Machine, написаны в 1909 году.
Xatirələri və gündəliyi
- Милютин Д. А. Воспоминания генерал-фельдмаршала графа Дмитрия Алексеевича Милютина 1860–1862. Студия ТРИТЭ, РИО "Российский Архив", 1999
- Милютин Д. А. Воспоминания генерал-фельдмаршала графа Д. А. Милютина. 1863–1864. М.: РОССПЭН, 2003.
- Дневник Д. А. Милютина. В 4-х томах. Ред. и примеч. П. А. Зайончковского. М. Гос. Библиотека СССР им. В. И. Ленина. Отдел рукописей. 1947, 1949, 1950 г.
- Дневник генерал-фельдмаршала графа Дмитрия Алексеевича Милютина. 1873–1875. М., РОССПЭН, 2008.
- Дневник генерал-фельдмаршала графа Дмитрия Алексеевича Милютина. 1876–1878. М., РОССПЭН, 2009.
- Дневник генерал-фельдмаршала графа Дмитрия Алексеевича Милютина. 1879–1881. М., РОССПЭН, 2010.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Dmitri Alekseyevic Milyutin rus Dmitrij Alekseevich Milyutin 28 iyun 1816 Moskva 25 yanvar 1912 Rusiya imperiyasinin herbi naziri herbi tarixci qraf Dmitri Milyutinrus Dmitrij Alekseevich MilyutinDogum tarixi 28 iyun 1816Dogum yeri Moskva RusiyaVefat tarixi 25 yanvar 1912 95 yasinda Vefat yeri Krim RusiyaMilliyyeti rusTehsili Moskva Universitetinin internati d Rusiya Federasiyasi Silahli Quvveleri Bas Qerargahinin Herbi Akademiyasi d Fealiyyeti herbci herbi nazir tarixciMukafatlari Muqqedes Stanislav Ordeni II derece Muqqedes Anna Nisani IV derece Muqqedes Georq Nisani IV derece Muqqedes Viladimr Nisani IV derece Uzvluyu Peterburq Elmler Akademiyasi Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiDmitri Alekseyevic Milyutin 28 iyun 1816 ci ilde Rusiya imperiyasinin paytaxti Moskva seherinde anadan olmusdu I Pyotrun hakimiyyeti zamaninda zadegan olmus milyutinler neslindendir Bu aile Rusiyada ilk ipek fabriki tikmisdi Aleksey Mixailovic Milyutinin 1780 1846 ve Yelizaveta Dmitriyevna Kiselyavanin ogludur Nikolay ve boyuk qardasidir Dmitri Milyutin 21 fevral 1839 cu ilde ezam olunmusdu 30 maydan etibaren Seyx Samile qarsi savasa baslamisdi Muharibede istirak eden rus komandirlerinden Dmitri Milyutin 80 gun davam eden Axulqo muharibesi haqqinda xatirelerinde bunlari deyirdi Artiq muharibeye nezaret ve idare komandirlerin elinden butunlukle cixmisdi Hiddetlenerek eseblerinden adeta deliye donmus daglilar nece geldi esgerlerimizin uzerine basqin edib sungu ile oldurulene kimi doyusurduler Hetta qadinlar da silahsiz olduqda bele ozlerini quduzcasina sungulerimizin uzerine atirdilar lakin muveffeqiyyet ucun her cur fedakarligi goze almis rus komandanligi inadla hucuma davam etdi Teslim olmagi qetiyyen redd eden daglilar hec bir umidleri qalmadigi halda qehramancasina doyusduler Qadinlar usaqlar ellerindeki xencerlerle ruslara hucum edir sungulerin ucunda goz qirpmadan can verirdiler Bezileri ise ozlerini ve usaqlarini dagdan atirdilar Yaralilar da inanilmaz sekilde doyusurduler Seyx Samil Ruslarin 10 min neferlik ordusu Samilin rehberlik etdiyi 3 min nefer muridi muhasireye aldi Ruslara general Qrabbe rehberlik edirdi 80 gun erzinde Axulqoda siddetli doyusler getdi Ruslar her gun arxadan yeni komek alirdilar Samile ise kenardan komek yox idi Buna baxmayaraq muridler son nefese kimi doyusurduler Bu doyuslerde Seyx Samilin heyat yoldasi Covharat oglu Seid ve bacisi Mesude sehid oldular Ruslar Samilin muqavimetini qirmaq ucun ellerine kecen butun insanlari orta esrlere xas olan qeddarlilqla vehsilikle oldurur kendleri yandirir hetta elsiz ayaqsiz qocalara bele rehm etmirdiler Dagistan ve butun Simali Qafqaz od tutub yanirdi Sonralar Axulqo doyuslerinin canli sahidlerinden olan general Milyutin yazmisdi Daglilar qizgin muqavimet gosterir ve olumlerinden qorxmayaraq cilgincasina doyusurduler Bu inanilasi bir is deyildi Hetta qadinlar bele cesaretle esgerlerimizin uzerine atilir ve sungulerin uzerinde can verirdiler Onlar olmeyi teslim olmaqdan ustun tuturdular Milyutin herbi nazir teyin edildikden sonra 1862 ci ilden etibaren herbi deyisiklikler kecirilmeye baslandi Dmitri Milyutin 25 yanvar 1912 ci ilde vefat edib EserleriRukovodstvo k semke planov M 1832 Suvorov kak polkovodec Otechestvennye zapiski 1839 4 Nastavlenie k zanyatiyu oborone i atake lesov stroenij dereven i drugih mestnyh predmetov 1843 Kriticheskoe issledovanie znacheniya voennoj geografii i voennoj statistiki SPb Voennaya tipografiya 1846 70 s Pervye opyty voennoj statistiki V 2 kn Kn 1 SPb Tipografiya voenno uchebnyh zavedenij 1847 IX 248 s 2 karty Pervye opyty voennoj statistiki V 2 kn Kn 2 SPb Tipografiya voenno uchebnyh zavedenij 1848 XII 302 s 1 karta Opisanie voennyh dejstvij 1839 goda v Severnom Dagestane Voennyj zhurnal 1850 I S 1 144 Opisanie voennyh dejstvij 1839 g v severnom Dagestane SPb 1850 Istoriya vojny Rossii s Franciej v carstvovanie Imperatora Pavla I v 1799 godu SPb 1852 Chast II Sochinenie polkovnika Milyutina Istoricheskij ocherk deyatelnosti voennogo upravleniya v Rossii za 1855 80 gg SPb 1880 Starcheskie razmyshleniya o sovremennom polozhenii voennogo dela v Rossii 2016 04 06 at the Wayback Machine napisany v 1909 godu Xatireleri ve gundeliyi Milyutin D A Vospominaniya general feldmarshala grafa Dmitriya Alekseevicha Milyutina 1860 1862 Studiya TRITE RIO Rossijskij Arhiv 1999 Milyutin D A Vospominaniya general feldmarshala grafa D A Milyutina 1863 1864 M ROSSPEN 2003 Dnevnik D A Milyutina V 4 h tomah Red i primech P A Zajonchkovskogo M Gos Biblioteka SSSR im V I Lenina Otdel rukopisej 1947 1949 1950 g Dnevnik general feldmarshala grafa Dmitriya Alekseevicha Milyutina 1873 1875 M ROSSPEN 2008 Dnevnik general feldmarshala grafa Dmitriya Alekseevicha Milyutina 1876 1878 M ROSSPEN 2009 Dnevnik general feldmarshala grafa Dmitriya Alekseevicha Milyutina 1879 1881 M ROSSPEN 2010